Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος συνδιοργανώσαμε τη μεγαλύτερη συγκριτική δοκιμή της Ευρώπης. Οδηγήσαμε, μετρήσαμε και συγκρίναμε τρεις τράκτορες που αντιπροσωπεύουν την τεχνολογική αιχμή της ευρωπαϊκής Μεταφοράς αυτή τη στιγμή. Στη μεγαλύτερη συγκριτική δοκιμή της χρονιάς, ζητήσαμε από τους κατασκευαστές να μας διαθέσουν τράκτορες με ιπποδύναμη γύρω στα 450 hp και την αμέσως μικρότερη από την κορυφαία, καμπίνα της γκάμας τους. Στη δοκιμή μας λοιπόν, το «Τεστ των 1.000 Πόντων» δοκιμάσαμε τα Mercedes-Benz Actros 1845 StreamSpace, Scania R 450 με τη νέα Highline καμπίνα, και Volvo FH 460 με Globetrotter. Όλα τα οχήματα υπερκαλύπτουν τη νόρμα Euro 6 στην τελευταία της εκδοχή, και είναι μοντέλα 2018 με σειρά βελτιώσεων και το σύνολο σχεδόν του εξοπλισμού άνεσης και ασφάλειας.
Φέρουν επίσης και τα τρία προγνωστικά συστήματα, κάποιου είδους σύστημα για γρήγορα κατεβάσματα ταχυτήτων στο κιβώτιο, νέους άξονες και αντιπροσωπεύουν την τεχνολογική αιχμή της εποχής μας. Όσα έχουμε παρουσιάσει το περασμένο έτος, αναβαθμίσεις και βελτιώσεις, όλα βρίσκονται στους τράκτορες της δοκιμής. Με το πέρασμα στη νόρμα Euro 6c οι εταιρείες προχώρησαν σε πολλές σημαντικές αλλαγές, τις οποίες αναφέρουμε στις επόμενες παραγράφους.
Από τον δεύτερης γενιάς κινητήρα ΟΜ 471 της Mercedes, το Scania 450 με τον «μόνο SCR» 13λιτρο, και το Volvo FH 460 με το νέο κινητήρα με ψεκασμό common rail, τα οχήματα του συγκριτικού είναι η τελευταία «σοδειά» της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Από τα μοντέλα, που ανανεώθηκαν τους τελευταίους μήνες, απουσιάζει ουσιαστικά μόνο το νέο DAF XF, καθόσον δεν υπήρχε διαθέσιμος τράκτορας για δοκιμή τη στιγμή που πραγματοποιήθηκε το τεστ.
Γιατί επιλέξαμε τους τράκτορες στη συγκεκριμένη διαμόρφωση; Για τον απλούστατο λόγο ότι, και ιδιαίτερα δημοφιλείς είναι, και χωρίς ουσιαστικές παραχωρήσεις σε επίπεδο διαβίωσης για τον οδηγό, γλιτώνεις ένα τουλάχιστον σεβαστό χρηματικό ποσό τη στιγμή της αγοράς. Για οδηγούς που δουλεύουν μόνοι τους, μία Globetrotter π.χ., σε τίποτα ουσιαστικό δεν υπολείπεται μιας Globetrotter XL.
Οι οδηγοί και σε αυτή τη δοκιμή, είναι όπως σε κάθε συγκριτική δοκιμή οι ίδιοι, από Ελλάδα, Ολλανδία και Γερμανία, από τα κορυφαία μέσα του ειδικού Τύπου κάθε χώρας. Στη γνωστή διαδρομή μας στη νότια Γερμανία, πραγματοποιήσαμε λοιπόν, πέντε γύρους των 122 χιλιομέτρων σε εθνική οδό με τοπογραφία και υψομετρικές διαφορές που είναι αντιπροσωπευτικές του οδικού δικτύου της Ε.Ε. Στην οδήγηση, ως συνήθως, χρησιμοποιούμε ό,τι έχει διαθέσιμο ο κάθε κατασκευαστής και αφορά στην αποδοτικότητα –τα προγνωστικά λ.χ., ήταν συνέχεια σε λειτουργία.
Για την αξιολόγηση της οδικής συμπεριφοράς χρησιμοποιούμε ένα πολύ απαιτητικό τμήμα επαρχιακής οδού, όπου τα (μικτού βάρους 40 τόνων) οχήματα οδηγούνται «σβέλτα». Μετρήσαμε επίσης τα επίπεδα θορύβου στην καμπίνα, καθώς και τις «τυφλές» γωνίες από τη θέση οδήγησης. Στις επόμενες σελίδες παραθέτουμε αναλυτικά την αξιολόγησή μας.
Καθημερινοί έλεγχοι, προσβασιμότητα
Και στα τρία οχήματα της δοκιμής, οι πίνακες οργάνων είναι πλήρεις και παρέχουν άφθονες πληροφορίες. Ηλεκτρική ανάκλιση καμπίνας υπάρχει σε όλα. Από εκεί και πέρα, είναι πολύ βολική η θέση όπου βρίσκονται οι ασφάλειες, μπροστά από το κάθισμα του συνοδηγού, στο Volvo. Στο Mercedes η θέση τους είναι περίπλοκη για να τη βρει κάποιος αλλά εύκολα προσβάσιμη ενώ, πιο δύσκολο είναι το νέο Scania όπου χρειάζεται πέρα από όλα τα άλλα και να ξεβιδώνεις.
Αναφορικά με το σκαλοπάτια σε προφυλακτήρα και μάσκα για να φτάνει ο οδηγός να καθαρίζει το παρμπρίζ, ισχύουν όσα και στο προηγούμενο συγκριτικό: το Actros διαθέτει ένα σταθερό κι ένα ανακλινόμενο και βολεύει ακόμη και οδηγούς μετρίου αναστήματος. Εξαιρετικό είναι και το Scania με το πολύ φαρδύ κάτω σκαλοπάτι. Στο Volvo τέλος, είναι ικανοποιητικό. Στην πρόσβαση στο εσωτερικό της καμπίνας, το Mercedes δυσκολεύει περισσότερο από τα υπόλοιπα οχήματα του συγκριτικού την επιβίβαση του οδηγού, καθώς όχι μόνο είναι το ψηλότερο, αλλά διαθέτει και 4 σκαλοπάτια. Το Scania είναι ένα «κλικ» καλύτερο από το Volvo –στο FH η αναρρίχηση είναι λίγο πιο κάθετη και «απότομη» άρα απαιτείται μεγαλύτερη μυϊκή προσπάθεια. Να σημειώσουμε ότι, στη συγκεκριμένη κατηγορία, πέρα από τις διαστάσεις και τις αποστάσεις των σκαλοπατιών, που μετράμε, περιλαμβάνουμε και την προσωπική μας αξιολόγηση. Δοκιμάζουμε δηλαδή, πόσο εύκολη είναι η διαδικασία εισόδου στην καμπίνα και η βαθμολογία είναι συνδυασμός της προσωπικής εκτίμησης και των μετρήσεών μας.
Στο εξωτερικό χερούλι της πόρτας, το FH παραμένει το καλύτερο όχημα της αγοράς, ο χειρισμός του, και η θέση του είναι υποδειγματικά. Μακάρι όλα τα φορτηγά να άνοιγαν με την ευκολία του FH, ενώ και για να την κλείσεις, σχεδόν δεν απαιτείται δύναμη. Ακολουθεί το Scania όπου επιπρόσθετα είναι σχεδόν τέλειος ο τρόπος που κλείνει η πόρτα –μόνο που δεν βαθμολογούμε κάτι τέτοιο. Λίγο πίσω το Mercedes και σε ό,τι έχει να κάνει με τους εξωτερικούς χώρους αποθήκευσης, δώσαμε τους περισσότερους πόντους στο Scania. Το «R» έχει πλέον 4 εξωτερικά ντουλάπια, των οποίων οι πόρτες ανοίγουν προς τα πάνω, κάτι που προτιμούμε για έναν πολύ απλό λόγο, αφού αν ανοίγουν προς τα δεξιά ή τα αριστερά, μπορεί να τις χτυπήσεις με το κεφάλι σου καθώς περπατάς. Το Volvo είναι ουσιαστικά στο ίδιο επίπεδο με το Scania, και το Mercedes λίγο πιο πίσω καθώς, ενώ τα ντουλάπια είναι μεγάλα, βρίσκονται ψηλά και αν βάλεις ένα μικρό αντικείμενο μέσα, μόνο με σκάλα μπορείς να το βρεις.
Χώρος ανάπαυσης, θέση οδήγησης
Στον χώρο ανάπαυσης, υπάρχει και μία ιδιαίτερη κατηγορία, τα συρόμενα ντουλάπια κάτω από το κρεβάτι. Πλέον, τα έχουν όλοι. Υπάρχει όμως, μια διαφορά στη χρήση τους: σε Volvo και Scania, όταν τα έχεις τραβήξει, μπλοκάρουν τα πάντα, ενώ στο Mercedes μένει ελεύθερος χώρος. Σε ό,τι αφορά στα κάτω κρεβάτια, όλα πλέον διαθέτουν μεγάλο εμβαδό και είναι επαρκή για κάθε σωματότυπο. Μία μικρή ένσταση έχουμε για το Mercedes με το διχτάκι συγκράτησης αντικειμένων στο πίσω τοίχωμα, το οποίο δεν είναι και πολύ ευχάριστο στο χειρισμό. Δεν έχουμε σοβαρά παράπονα από τα ντουλάπια πάνω από το παρμπρίζ, μόνο από το Scania όπου θα περιμέναμε να έχουν χρησιμοποιηθεί (ακόμη) πιο ποιοτικά υλικά.
Πολύ σημαντικός τομέας για την άνεση οδήγησης είναι η διευθέτηση ανοιχτών και κλειστών χώρων αποθήκευσης περιμετρικά του καθίσματος του οδηγού, Mercedes και Scania είναι εξαιρετικά, με το Volvo να μην ικανοποιούν απόλυτα. Σε θήκες για μπουκάλια, Mercedes και Volvo έχουν έξι, και το Scania δύο.
Σύμφωνα με τις συνήθειές μας, τρεις είναι μάλλον υπεραρκετές για οποιονδήποτε οδηγό. Οι ρυθμίσεις στο τιμόνι, καθώς και τα πλήκτρα πολλαπλών λειτουργιών είναι όπως θέλουμε να είναι, στο Scania. Αν υπάρχει κάτι που ενοχλεί στο Scania είναι πως για να ρυθμίσεις το κάθισμα, ο αριστερός σου βραχίονας δεν χωράει και πρέπει να ανοίξεις την πόρτα.
Στο εύρος και τη γωνία ρύθμισης του τιμονιού, το Volvo είναι το καλύτερο με γωνιά κλίσης που φτάνει τις 65ο τιμή πραγματικά αδιανόητη πριν από μερικά χρόνια. Συνολικά πάντως, την κατηγορία θέση οδήγησης, σε αυτή τη δοκιμή την κερδίζει το Mercedes, κυρίως χάρη στο μεγαλύτερο εύρος ρυθμίσεων των
Χειρισμός διακοπτών πλήκτρων και κύριων λειτουργιών οχήματος
Το πώς χειρίζεσαι π.χ., το cruise control ή τις κουρτίνες μπορεί να ακούγεται δευτερεύον και μικρής σημασίας, όλα αυτά όμως μαζί καθορίζουν την άνεση εργασίας του οδηγού. Αρχίζοντας από το σετάρισμα του αυτόματου πιλότου, το νέο Scania τελειοποιεί ένα σύστημα που ήδη ήταν το καλύτερο της αγοράς. Ο οδηγός ενεργοποιεί τον αυτόματο πιλότο, την άνω υπέρβαση και το κάτω όριο ταχύτητας με κλειστά μάτια. Όλες οι ρυθμίσεις γίνονται ενστικτωδώς. Σχεδόν στο ίδιο επίπεδο το Mercedes λίγο πιο πίσω το Volvo. Σαφώς και η εκμάθηση είναι εύκολη και στα τρία οχήματα, αλλά εδώ βαθμολογούμε τη σχεδιαστική καθισμάτων και την υποδειγματική πραγματικά, διαρρύθμιση όλων των χειριστηρίων.
Φινίρισμα-ποιότητα συναρμογής, αποθηκευτικοί χώροι
Η συγκεκριμένη κατηγορία αναφέρεται σε αυτό που ονομάζουμε προσλαμβάνουσα ποιότητα. Η συναρμογή στο εσωτερικό της καμπίνας του Actros λ.χ., είναι αψεγάδιαστη και το ίδιο ισχύει για το φινίρισμα. Και τα τρία οχήματα βέβαια, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υπόδειγμα του πώς πρέπει να είναι ένας τράκτορας του 2018. Απλά υπερέχει ελαφρά το Actros, καθώς όλο το μοτίβο και η θεματική του διακόσμου, είναι «αρμονικά» αισθητικά, και οι ανοχές στα διάφορα τμήματα είναι το ίδιο μικρές παντού. Στο Volvo, αν θες να δεις τι σημαίνει ποιότητα, καλό είναι να δουλέψεις τα χειριστήρια του κλιματισμού –είναι καλύτερα κι από πανάκριβες λιμουζίνες. Κάποιες ποτηροθήκες, μαζί με μία αφαιρούμενη θήκη για κέρματα και μικροαντικείμενα, δεν είναι στο ίδιο επίπεδο, κι αυτή είναι η μοναδική μας ένσταση. Το Scania εντυπωσιάζει τον οποιονδήποτε βρεθεί έστω και για λίγο στην καμπίνα του, όντας το πιο καινούργιο μοντέλο. Ενώ όμως το ταμπλό, ο πίνακας οργάνων και η κονσόλα είναι χάρμα ιδέσθαι, τα ντουλάπια και οι αρμοί τους π.χ., πάνω από το παρμπρίζ δεναποτελούνται από υλικά εφάμιλλης ποιότητας. Το θέμα λοιπόν, είναι πως δεν υπάρχουν αδύνατα σημεία στο Mercedes, για αυτό και κερδίζει εδώ, αλλά και ολόκληρη την κατηγορία «καμπίνα», τη στιγμή που λανσαρίστηκε το «μακρινό» 2011.
Χειρισμός διακοπτών πλήκτρων και κύριων λειτουργιών οχήματος
Το πώς χειρίζεσαι π.χ., το cruise control ή τις κουρτίνες μπορεί να ακούγεται δευτερεύον και μικρής σημασίας, όλα αυτά όμως μαζί καθορίζουν την άνεση εργασίας του οδηγού. Αρχίζοντας από το σετάρισμα του αυτόματου πιλότου, το νέο Scania τελειοποιεί ένα σύστημα που ήδη ήταν το καλύτερο της αγοράς. Ο οδηγός ενεργοποιεί τον αυτόματο πιλότο, την άνω υπέρβαση και το κάτω όριο ταχύτητας με κλειστά μάτια. Όλες οι ρυθμίσεις γίνονται ενστικτωδώς. Σχεδόν στο ίδιο επίπεδο το Mercedes λίγο πιο πίσω το Volvo. Σαφώς και η εκμάθηση είναι εύκολη και στα τρία οχήματα, αλλά εδώ βαθμολογούμε τη σχεδιαστική υφυΐα και αποτελεσματικότητα. Με τον χειρισμό των φώτων και των καθαριστήρων, κριτική είχαμε μόνο για το Volvo, όπου πάντα μας μπερδεύει ο χειρισμός των υαλοκαθαριστήρων. Καλύτερα είναι τα εσωτερικά σκιάδια σε Mercedes και Volvo –αμφότερα ηλεκτρικά– με το Scania να είναι κάπως δύσκολο, χωρίς να υφίσταται λόγος. Στην κατηγορία που ονομάζουμε «εφόδια τρέιλερ» βαθμολογούμε την ευκολία σύνδεσης-αποσύνδεσης τράκτορα-τρέιλερ. Mercedes και Volvo επικρατούν καθώς όλες οι υποδοχές είναι στο σασί και όχι στον τοίχο της καμπίνας –ο οδηγός δηλαδή όταν κάνει ανάκλιση της καμπίνας δε χρειάζεται να αποσυνδέσει τα πάντα. Στις κουρτίνες για τη συσκότιση της καμπίνας, απογοητεύει λίγο το Scania, καθώς και το φως παρεισφρύει σε κάποια σημεία, και οι ράγες για τις κουρτίνες δεν είναι και ό,τι καλύτερο ποιοτικά. Για τις υπόλοιπες (απόδοση γραμμής μετάδοσης κίνησης, ασφάλεια, κόστη, ωφέλιμο) όλα είναι μετρήσεις όπου δεν χωράει ο υποκειμενικός παράγοντας, και το σκορ μπορείτε να το δείτε στους σχετικούς πίνακες.
Ανάρτηση
Από τις πιο περίπλοκες κατηγορίες για να κρίνει κάποιος, με τη μέγιστη δυνατή αντικειμενικότητα, στο τέλος της δοκιμής όμως, επιβεβαιώθηκαν τα όσα καταγράψαμε και στην προηγούμενη με τις μεγαλύτερες καμπίνες. Το σετάρισμα της ανάρτησης ενός τράκτορα είναι πολυσύνθετη διαδικασία όπου πρέπει να συγκεραστούν κορυφαία δυναμικά χαρακτηριστικά και απαιτήσεις για αντοχή και μακροζωϊα. Μετά από μία εβδομάδα οδήγησης οι σημειώσεις μας έχουν ως εξής. Το Actros έχει βελτιωθεί ειδικά στον εμπρός άξονα, όπου ήταν χαρακτηριστικές μέχρι πρόσφατα κάποιες «ξερές» αντιδράσεις. Σε οδόστρωμα με εγκάρσιες «ραφές» ο πίσω άξονας περνάει κάποια ξερά χτυπήματα στο εσωτερικό, το ξέραμε, και παραμένει στοιχείο του χαρακτήρα του οχήματος. Γενικά, η λειτουργία της ανάρτησης είναι επιλογή των μηχανικών, που πιθανότατα προκρίνουν εδώ την αντοχή, με μικρές παραχωρήσεις σε θέματα άνεσης. Το Scania είναι πολύ καλό, αν και σε κάποιες ανωμαλίες είχε και αυτό τις ίδιες αντιδράσεις με το Actros, συνολικά όμως έχε πιο σοφιστικέ απόσβεση. Νικητής, ξεκάθαρα, το Volvo FH είναι αυτή τη στιγμή ο τράκτορας με την καλύτερη ανάρτηση. Διαθέτει την πιο «ώριμη» ανάρτηση η οποία φιλτράρει σχεδόν τα πάντα χωρίς να είναι μαλακή και να ενδίδει άγαρμπα σε κακοτεχνίες, η απόσβεση γενικά είναι πολύ «ψαγμένη». Το Volvo έχει βέβαια ένα μικρό «μυστικό» σε αυτή την κατηγορία –το VDS τιμόνι λειτουργεί υποστηρικτικά στο πώς αντιλαμβάνεται ο οδηγός την ανάρτηση. Όταν λοιπόν δε φτάνει κανένα χτύπημα στη στεφάνη του τιμονιού, πώς να μην εκτιμήσεις το FH; Στη διαδρομή σε πολύ δύσκολο και με σπασμένο οδόστρωμα επαρχιακό δρόμο όπου αξιολογούμε τα οχήματα, το FH το νιώθεις ως το πιο προηγμένο μοντέλο του συγκριτικού. Οι Σουηδοί βρήκαν τη μαγική συνταγή, και τώρα καρπώνονται τα οφέλη.
Θόρυβος-κραδασμοί-τιμόνι
Οι τακτικοί μας αναγνώστες ίσως αναρωτηθούν γιατί βαθμολογούμε και υποκειμενικά το επίπεδο θορύβου στην καμπίνα, από τη στιγμή που μετράμε έτσι κι αλλιώς με ντεσιμπελόμετρο. Ο λόγος είναι απλός. Ακόμη κι αν ένα όχημα δείξει τα λιγότερα ντεσιμπέλ, αρκετά συχνά μπορεί να χαρακτηρίζεται από κάποιες συχνότητες οι οποίες είναι ενοχλητικές. Μέχρι τώρα, η νέα γενιά των Scania S και R επικρατούσε σε αυτό τον τομέα, ως τα πιο «ήσυχα» μοντέλα της αγοράς αυτή τη στιγμή –η γραμμή μετάδοσης κίνησης σχεδόν ξεχνάς πως υφίσταται. Αναφερόμαστε βέβαια, σε μικροδιαφορές καθώς όλα τα οχήματα της δοκιμής είναι εντυπωσιακά, αφού σε φάση επιτάχυνσης ή και στα 85 χλμ./ώρα δεν ακούγεται σχεδόν τίποτα. Σε αυτή τη δοκιμή όμως, το Volvo έδειξε τα λιγότερα ντεσιμπέλ στα όργανα των μετρήσεων. Μόνο έκπληξη δε νιώσαμε, αφού αυτή ακριβώς ήταν και η υποκειμενική μας αίσθηση. Πού οφείλεται τώρα αυτό, είναι δύσκολο να το εντοπίσουμε με ακρίβεια. Πιθανολογούμε ότι, στο Scania της δοκιμής, ο επιπλέον θόρυβος σε σχέση με όσα S και R έχουμε δοκιμάσει μέχρι σήμερα οφείλεται στην ανάρτηση του συγκεκριμένου οχήματος.
Βαθμολογούμε επίσης –πέρα από τη χρήση ντεσιμπελόμετρου– και τον θόρυβο από το παρμπρίζ και τους εξωτερικούς καθρέπτες. Επικράτηση εδώ του Scania, που μοιάζει με κάψουλα αποκομμένη από τα δρώμενα στον αυτοκινητόδρομο. Από κοντά τα Volvo και Mercedes, με ελαφρά καλύτερο το πρώτο. Σε ό,τι έχει να κάνει με κραδασμούς από τη γραμμή μετάδοσης κίνησης, στο Volvo δεν καταλαβαίνεις τίποτα, πολύ καλό το Scania, ενώ στο Actros υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Συνολικά πάντως, σε όλους τους τράκτορες, στο ταξίδι στα 85 χλμ./ώρα, ο οδηγός ακούει κυρίως την αναπνοή του παρά αεροδυναμικούς ή θορύβους κύλισης.
Σε κραδασμούς και συντονισμούς από τη γραμμή μετάδοσης κίνησης, πάλι έχουμε επικράτηση του Volvo. Το Volvo με την Globetrotter καμπίνα, πρέπει να είναι το καλύτερο που έχουμε οδηγήσει τα τελευταία χρόνια –δεν υφίσταται ούτε νύξη από τη λειτουργία της γραμμής μετάδοσης κίνησης. Mercedes και Scania ακολουθούν, με ελαφρά υπεροχή του R. Έπειτα, θεωρούμε ως πολύ σημαντικές για κάθε τράκτορα διεθνομεταφορών, τις ακόλουθες δύο κατηγορίες: το σύστημα διεύθυνσης και την αποκαλούμενη κατευθυντικότητα. Πρόκειται για την ικανότητα του οχήματος να κινείται όσο το δυνατόν πιο ευθύβολα παραμένοντας στη λωρίδα του στον αυτοκινητόδρομο, χωρίς να απαιτούνται συνεχείς μικροδιορθώσεις στο τιμόνι. Σε αυτόν τον τομέα, όλα τα φορτηγά του 2018 είναι εξαιρετικά. Αν το ψάξουμε πολύ, οι δύο Σουηδοί είναι οι καλύτεροι. Κι αν θέλουμε να βρούμε το καλύτερο, έχουμε αλλαγή στην κατάταξη σε σχέση με την περσινή δοκιμή μας.
Συγκεκριμένα, το FH ξαναπαίρνει τα ηνία. Είναι χαρακτηριστικό πως και οι τρεις οδηγοί συμφωνήσαμε απόλυτα εδώ. Είναι απλό. Το VDS του FH είναι το πιο προηγμένο σύστημα της αγοράς, αλλά, το αντίτιμο είναι μία λίγο τεχνητή αίσθηση γύρω από τη θέση της ευθείας. Αν θέλουμε να εξαντλήσουμε τις λεπτομέρειες, από ένα μοντέρνο τράκτορα θέλουμε να υπάρχει ιδανικά μια μικρή αντίσταση στο τιμόνι, για να καταλαβαίνεις τι κάνουν οι εμπρός τροχοί. Οι όποιες απορίες είχαμε για την ακρίβεια του τιμονιού λύθηκαν όταν κινηθήκαμε σε τμήμα της άουτομπαν με έργα ασφαλτόστρωσης σε εξέλιξη, ανάμεσα σε κορίνες. Με το Scania είσαι άνετος δε σηκώνεις τα πόδι από το γκάζι πουθενά, ενώ το Volvo είναι πραγματικά απίθανο. Η όποια «τεχνητή» αίσθηση υπάρχει σε χαμηλότερες ταχύτητες, στο ταξίδι εξαφανίζεται και το FH είναι λες και κινείται πάνω σε ράγες.
Μεγάλη πρόοδος έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στον έλεγχο των ταλαντώσεων και πλεύσεων της καμπίνας. Αυτές έχουν μειωθεί σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα ακόμη και οι τράκτορες με καμπίνες όπως αυτές της δοκιμής μας, να μη γέρνουν σχεδόν καθόλου. Και τα τρία οχήματα είναι ισάξια, με απουσία οποιασδήποτε ενδοτικότητας ή πλεύσης. Επόμενη κατηγορία, η συμβατική πέδηση. Και πάλι είναι περισσότερο θέμα αίσθησης και απόκρισης του πεντάλ, παρά αποτελεσματικότητας καθώς όλα είναι εξαιρετικά ως προς τις αποστάσεις ακινητοποίησης. Πρώτο λοιπόν, το Scania, αφού απουσιάζει η κάπως σπογγώδης αίσθηση που χαρακτήριζε τον προκάτοχο. Ακολουθεί πολύ κοντά το Volvo κι ένα κλικ πιο πίσω το Actros, κυρίως επειδή χαρακτηρίζονται από μία –έστω και ανεπαίσθητη– υστέρηση από τη στιγμή που πατάς το πεντάλ, έως το «δάγκωμα».
Αναφορικά με το μηχανόφρενο, πολύ καλά όλα σε απόδοση ενώ, στο FH αν και είναι πολύ δυνατό, ο χειρισμός του είναι περίπλοκος χωρίς να υφίσταται λόγος. Πρώτα τραβάς («σκάλες») και μετά πιέζεις. Αυτό που είναι το πιο προχωρημένο χαρακτηριστικό από όλα τα οχήματα, είναι η ενσωματωμένη στο πεντάλ του φρένου του Scania λειτουργία όπου, αν κατεβαίνεις λ.χ., μια κατηφόρα με έργα σε εξέλιξη, ένα απαλό πάτημα στο πεντάλ ενεργοποιεί τη λειτουργία πέδησης που μετά κρατά συνεχώς την ταχύτητα κίνησης που θες. Πρόκειται για μεγάλη ευκολία για τον οδηγό.
Κιβώτια ταχυτήτων
Πρώτη αξιολόγηση για την άνεση αλλαγών σχέσεων στο κιβώτιο, όπου υπάρχει απόλυτη ισοβαθμία. Ο πήχυς στην κατηγορία έχει ανέβει πολύ, και η ομαλότητα των αλλαγών απέχει πολύ ακόμη και από τράκτορες μερικά χρόνια παλαιότερους. Στην κατηγορία «λογική»/στρατηγική και ταχύτητα αλλαγών υπάρχει ελαφρύ προβάδισμα του Scania έναντι του Volvo το οποίο είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Στις σημειώσεις μας έχουμε καταγράψει τις εντυπώσεις μας: Ας ξεκινήσουμε με αυτό που θεωρούμε καλύτερο. Το I-Shift σε ταχύτητα αλλαγών διακτινίζει τον πήχυ στην κατηγορία. Όσο κι αν Opticruise και PowerShift είναι εντυπωσιακά στη λειτουργία τους, το κιβώτιο της Volvo συνεπαίρνει τον έμπειρο οδηγό. Είναι τελείως ηλεκτρικό στη λειτουργία του –ακόμη και το Opticruise, που μοιάζει να είναι δυο φορές πιο γρήγορο σε σχέση με πέντε χρόνια πριν, δεν έχει αυτή τη βελούδινη λειτουργία του I-Shift. «Κεντάει» φυσικά και αυτό, αλλά το μηχανικό «γκαπ» στις αλλαγές είναι εκεί, τη στιγμή που το Volvo μοιάζει να επιταχύνει λυσσαλέα χωρίς διακοπή όπου να νιώθεις τις αλλαγές. Στην άνεση αυτή καθαυτή των αλλαγών και τα τρία είναι ισοδύναμα. Να σημειώσουμε εδώ ότι, όλα τα οχήματα πλέον έχουν κάποιου είδους σύστημα όπως το «layshaft brake» της Scania για να μην πέφτουν πολύ οι στροφές στα κατεβάσματα σε ανηφόρα, και σε όλα δουλεύουν πραγματικά καλά. Αναφορικά με τη στρατηγική με την οποία τα ηλεκτρονικά ανεβοκατεβάζουν σχέσεις στα αυτοματοποιημένα κιβώτια έχουν αλλάξει πολλά τα τελευταία δύο χρόνια. Όλοι λοιπόν οι κατασκευαστές έχουν ρυθμίσει έτσι τα κιβώτια ώστε οι τράκτορες να αλλάζουν ταχύτητες στον αυτοκινητόδρομο πέριξ των 1.000 σ.α.λ. Όποιον τράκτορα και να οδηγήσετε, μοντέλο 2018, θα το διαπιστώσετε ήδη από τα πρώτα χιλιόμετρα –η λεγόμενη «πράσινη» περιοχή έχει μετακινηθεί πλέον πολύ χαμηλά. Αυτό μπορεί να ακούγεται στα αυτιά ενός οδηγού περίεργο, αλλά οι νέοι κινητήρες είναι έτσι φτιαγμένοι ώστε να δουλεύουν εκεί και να μην υπάρχει ο παραμικρός κραδασμός. Στις έξτρα λειτουργίες και τις «γρήγορες» σχέσεις όπισθεν, έχουμε ισοβαθμία. Αν και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί αντικειμενικά, το προγνωστικό του Scania δείχνει να δουλεύει πιο «έξυπνα» από τα αντίστοιχα συστήματα του ανταγωνισμού
Scania
Όπως θα έχετε ήδη διαπιστώσει από τους πίνακες, το νέοScania R 450 είναι ο θριαμβευτής του μεγαλύτερου συγκριτικού της Ευρώπη. Νικητής λοιπόν, και δικαίως. Στην κατηγορία άνεση οδήγησης επικρατεί συνολικά, και με ξεκάθαρο τρόπο. Τελικά, η «μόνο SCR» τεχνολογία αποδεικνύεται λίρα εκατό για τη Scania. Το R εξοικονομεί καύσιμο παντού. Στα «πλην» το γεγονός ότι, για πρώτη φορά σε Scania νέας γενιάς, δεν ήταν το καλύτερο στην ηχομόνωση. Δεύτερο, πολύ κοντά το Actros, και ακολουθεί το Volvo. Τα επιμέρους, τα έχουμε αναλύσει όλα σε προηγούμενες παραγράφους διεξοδικά. Στο δια ταύτα, οι λόγοι της επικράτησης του νέου «R» είναι ξεκάθαροι: κέρδισε όλες τις κατηγορίες πλην μίας, επίδοση μοναδική για τα δεδομένα του συγκριτικού ενώ, χρειάστηκε τη μικρότερη ποσότητα καυσίμου από όλα τα οχήματα του συγκριτικού. Κερασάκι στην τούρτα, η υψηλότερη μέση ωριαία ταχύτητα της δοκιμής. Με λίγα λόγια, τα κάνει όλα και συμφέρει –καίει το λιγότερο καύσιμο και είναι το πιο γρήγορο, οπότε περιττεύουν τα πολλά σχόλια. Το σημαντικό εδώ είναι πως φαίνεται τελικά πως ο αρχικός ενθουσιασμός μας για τα Scania νέας γενιάς επιβεβαιώνεται κι από την ψυχρή λογική των αριθμών, μετρήσεων και επιδόσεων. Όταν έχεις κορυφαία δυναμικά χαρακτηριστικά, τα πιο εξελιγμένα ηλεκτρονικά της αγοράς, την πιο καινούργια καμπίνα και μπόνους, τη μικρότερη κατανάλωση, σημαίνει πως έκανες τα πάντα σχεδόν,σωστά. Συμπερασματικά, όπως ακριβώς και με το «S» το νέο «R» βλέπουμε πως εκεί που το Scania υστερούσε τώρα είναι στο επίπεδο του ανταγωνισμού ενώ, στα ήδη δυνατά του σημεία τώρα είναι «άντε γεια». Σημεία κριτικής φυσικά και υπάρχουν. Θα θέλαμε καλύτερα υλικά στα ντουλάπια πάνω από το παρμπρίζ και πιο ποιοτικές επενδύσεις σε κάποια σημεία. Είναι σαν οι Σουηδοί να τα έδωσαν όλα σε ταμπλό, κονσόλα και δάπεδο και κάπως να ξεχάστηκαν στα «ορεινά». Επίσης, αντιστράφηκαν οι όροι σε σχέση με την προηγούμενη δοκιμή ως προς την ηχομόνωση, όπου το Scania δεν είναι πλέον το καλύτερο. Συνολικά, άξιος νικητής της μεγαλύτερης συγκριτικής δοκιμής της Ευρώπης, και τεράστιο δέλεαρ για όποιον είναι στην αγορά για προμήθεια καινούργιου οχήματος, όχι μόνο με οδηγό το συναίσθημα αλλά την ψυχρή λογική των αριθμών της Μεταφοράς.
Mercedes-Benz
Ο πολυνίκης του «Τεστ των 1.000 Πόντων» αναδείχθηκε δεύτερος, αλλά στις επιμέρους κατηγορίες σκοράρει εξαιρετικά. Παλιά μου τέχνη κόσκινο για το Actros λοιπόν, η επικράτηση στην κατηγορία ασφάλεια. Από εκεί και πέρα ό,τι και να γίνει, όσες φορές και να μετρήσουμε, και σε αυτή την κατηγορία μεγέθους, η Mercedes προσφέρει την αντικειμενικά καλύτερη καμπίνα της ευρωπαϊκής Μεταφοράς. Μετράμε και αξιολογούμε κάθε σπιθαμή και τις παροχές, και παντού σχεδόν –εκτός (οριακά) από τον ωφέλιμο όγκο– κερδίζει το Actros. Η καμπίνα παρουσιάστηκε το 2011 και είναι σαν να σχεδιάστηκε χθες. Σε φινίρισμα και ποιότητα κατασκευής επικρατεί των φοβερών και τρομερών Σουηδών, κι αυτό κάτι λέει για τη δουλειά που έχουν κάνει οι σχεδιαστές και μηχανικοί της εταιρείας. Σε κάθε τράκτορα της μεγάλης κατηγορίας είναι εύκολο για έναν έμπειρο οδηγό να βρει αστοχίες στη συναρμογή, με μεγάλες ή άνισες ανοχές μεταξύ των πάνελ και των επιφανειών πλην του Actros. Τα συστήματα ενεργητικής ασφάλειας και άνεσης οδήγησης ορίζουν την κορυφή στα βαρέα οχήματα και ως προς την κατανάλωση δεν κατέκτησε την πρώτη θέση για μερικά γραμμάρια. Είναι επίσης αξιοθαύμαστη η ικανότητα του Mercedes να «καίει» με διαφορά, το λιγότερο AdBlue (δείτε πίνακες).
Αυτό που προσωπικά μας αρέσει πέρα από την άνετη διαβίωση είναι η «χειρουργική» εργονομία, και η δυνατότητα απόλυτης παραμετροποίησης όλων των ηλεκτρονικών συστημάτων. Το Mercedes το φέρνεις στα μέτρα σου όπως κανένα άλλο φορτηγό, όλα είναι απλά, διευθετημένα χωρίς παραξενιές, και φτιαγμένα για να διευκολύνουν τη ζωή σου. Το Actros έχασε πολύτιμους πόντους σε θέματα όπως η ακρίβεια του συστήματος διεύθυνσης και η άνεση της ανάρτησης. Έχουν αλλάξει όλοι οι τράκτορες του ανταγωνισμού, το Actros όμως, είναι ακόμη το πιο φιλικό όχημα. Η ομαδοποίηση των διακοπτών, η θέση όλων των χειριστηρίων, η διαρρύθμιση του εσωτερικού το εύρος ρύθμισης του καθίσματος. Σε ό,τι αφορά τη δοκιμή, εντυπωσιακή είναι η επίδοση του Actros στην προσλαμβάνουσα ποιότητα. Το Mercedes αναδείχθηκε πρώτο στην κατηγορία «Ασφάλεια» (το ισχυρότερο μηχανόφρενο μεταξύ άλλων) και άγγιξε την κορυφή στις υπόλοιπες.
«Πλην» η κατευθυντικότητα –όχι πως είναι κακή, αλλά σε σχέση με Volvo και Scania, υστερεί ένα κλικ. Στον αυτοκινητόδρομο είναι πολύ καλό, θα θέλαμε όμως ακόμη καλύτερη ηχο-μόνωση και πιο μικρούς εξωτερικούς καθρέπτες. Και τελευταίο σημείο κριτικής, οι άκομψες αντιδράσεις του πίσω άξονα σε εγκάρσια χαντάκια. Στο δια ταύτα, πρόκειται για έναν από τους πιο ολοκληρωμένους τράκτορες που κυκλοφορούν, σε βαθμό που να είναι αυτονόητη επιλογή για πολλούς αυτοκινηστές. Είναι φτιαγμένο για να κρατάει τον οδηγό ξεκούραστο, διαθέτει μία εξαιρετική καμπίνα και ξεχειλίζει ποιότητα.
Volvo
Η τρίτη θέση που κατέλαβε το Volvo, οφείλεται σε κάποια θέματα που υστέρησε όπως μπορείτε να δείτε διαβάζοντας τους πίνακες, πλην όμως, αναδείχθηκε πρώτο σε δύο σημαντικές κατηγορίες, «οδήγηση» και «εκμετάλλευση». Και όχι άδικα. Αν κάνεις ένα δρομολόγιο με αυτό, προσπερνάς οποιοδήποτε σημείο κριτικής. Το γράφουμε συχνά πυκνά: Οι Σουηδοί έχουν βρει τη μαγική συνταγή, και κάθε FH που δοκιμάζουμε μοιάζει να είναι το πιο «φρέσκο» μοντέλο της αγοράς. Η αίσθηση στην οδήγηση αγγίζει κάποιες φορές επίπεδα μιας, πώς να το πούμε, ψηφιακής τελειότητας. Κάθε παράμετρος τς γραμμής μετάδοσης κίνησης είναι τόσο σοφιστικέ στη λειτουργία της, που είναι αδύνατο να μην εκτιμήσεις το τεχνολογικό «βάθος» της κατασκευής. Το FH υπερτερεί επίσης σε έναν τομέα που, για τον έμπειρο οδηγό είναι από τους πιο σημαντικούς. Αναφερόμαστε στην ευθυβολία, την κατευθυντικότητα του οχήματος. Το να πούμε πως το Volvo πάει σαν τρένο σε ράγες, εδώ δεν είναι κλισέ, αλλά η πραγματικότητα. Και για το 2018 λοιπόν, κανένα όχημα δε μπορεί να συναγωνιστεί το FH στην οδηγησιμότητα. Κερδίζει και στην υποκατηγορία ορατότητα, με τον ευφυή σχεδιασμό των A-pillars (εμπρός κολώνες) και τους λεπτεπίλεπτους εξωτερικούς καθρέπτες. Η απουσία κραδασμών από τη γραμμή μετάδοσης κίνησης και η λειτουργία της ανάρτησης ορίζουν αυτή τη στιγμή το άνω άκρο της κατηγορίας. Μεγάλη έκπληξη, η ανάδειξη του FH ως του πιο «ήσυχου» τράκτορα από το ντεσιμπελόμετρο, τη στιγμή που αντιπαρατέθηκε με ένα μοντέλο που λανσαρίστηκε «χθες» (Scania). Σημαντικό για τους πελάτες και το γεγονός ότι, το FH «πέφτει» κάτω από τους 7 τόνους σε απόβαρο, όντας ο πιοελαφρύς τράκτορας της δοκιμής.
Γιατί δεν κέρδισε; Έχασε λίγους, αλλά κρίσιμους πόντους στην κατηγορία κατανάλωση και στην καμπίνα, και πρέπει να πούμε ότι, όπως και στην προηγούμενη δοκιμή, περιμέναμε καλύτερες επιδόσεις εδώ, αφού ο κινητήρας ήταν ο νέος, με common rail που παρουσιάστηκε πριν μερικούς μήνες. Τα «πλην» εδώ, δεν αλλάζουν. Θα θέλαμε το Volvo να καταναλώνει λιγότερο AdBlue –ακόμη και το Scania που χρησιμοποιεί μόνο SCR και θα έπρεπε να είναι πιο διψασμένο για AdBlue, καίει λιγότερο. Στο καύσιμο ναι μεν απαιτεί λίγο παραπάνω από τα άλλα δύο, δεν πρόκειται όμως για δραματικές διαφορές, και είναι τόσα τα «κάλλη» του FH που λίγοι θα ασχοληθούν. H πλευρά του συνοδηγού, δεν είναι και η πλέον ευρύχωρη, ειδικά για οδηγούς άνω του μετρίου αναστήματος. Η θέση του επιλογέα για το I-Shift ήταν και παραμένει λάθος. Και οδηγοί μεγάλου σωματότυπου βρίσκουν πάνω του, και αφαιρείται η δυνατότητα για συρόμενο ντουλάπι κάτω από το κρεβάτι. Η θήκη για τα κέρματα, μπορεί μεν να αλλάζει εύκολα, η ποιότητά της όμως είναι παραφωνία σε ένα τόσο ποιοτικό φορτηγό. Το σκιάδιο τέλος δεν είναι ηλεκτρικό.
Το Volvo FH παραμένει ένα εκπληκτικό όχημα. Στον επαρχιακό δρόμο όπου οδηγούμε στο όριο για να δούμε την οδική συμπεριφορά των οχημάτων, ο Σουηδός μας πήρε τα μυαλά. Αν θέλετε να δείτε πώς πρέπει να είναι σε οδική συμπεριφορά ένας τράκτορας του 2018, φροντίστε να πάτε δρομολόγιο με ένα FH. Συνολικά, το Volvo παραμένει το πιο «ψαγμένο» όχημα της αγοράς με τις καινοτομίες να μην έχουν τελειωμό. Δε χρειάζονται παρά μερικές εκατοντάδες μέτρα για να το καταλάβει και ο πλέον αδαής: ξεκινάς χωρίς να ψάχνεις για χειρόφρενο, το ηλεκτροϋδραυλικό τιμόνι (VDS) είναι πούπουλο χωρίς να είναι τελείως «αναίσθητο» και η καμπίνα σφιχτή και κοντρολαρισμένη σαν σπορ αυτοκίνητο. Αν κάνεις δρομολόγιο με FH κακομαθαίνεις. Οι Σουηδοί παίζουν καλά το παιχνίδι της καινοτομίας και η άνεση οδήγησης είναι εκπληκτική. Όποιος είναι στην αγορά για όχημα της κατηγορίας θα πρέπει τέλος να λάβει επίσης σοβαρά υπόψη την επικράτηση του Volvo στην κατηγορία κόστη χρήσης/ωφέλιμο, όπως αναλύονται στους πίνακες με τα αποτελέσματα της δοκιμής.
