Εγκρίθηκε το πρωτόκολλο συνεργασίας Ελλάδας-Ουκρανίας με δεσμεύσεις για παροχή διευκολύνσεων προς την Ουκρανία στους τομείς των επιβατικών και των εμπορευματικών μεταφορών.
Πιο αναλυτικά, η Ουκρανική πλευρά λόγω της εκτεταμένης κλίμακας ένοπλης εισβολής στο έδαφος της, τον Μάρτιο του 2023, στράφηκε προς την Ελλάδα σχετικά με τη δυνατότητα ανταλλαγής 500 εντύπων αδειών για περιστασιακές μεταφορές επιβατών το 2023.
Η ελληνική πλευρά επανέλαβε τις διατάξεις του Πρωτοκόλλου της Μικτής Ουκρανικής – Ελληνικής Επιτροπής Μεταφορών, που υπογράφηκε στο Κίεβο στις 26 Ιουλίου 2017, ότι και τα δύο Μέρη είναι Συμβαλλόμενα Μέρη της Συμφωνίας INTERBUS, επομένως δεν υπάρχει ανάγκη ανταλλαγής αδειών για περιστασιακές διεθνείς λεωφορειακές γραμμές.
Οι περιστασιακές διεθνείς λεωφορειακές γραμμές (απελευθερωμένες και μη) πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της Συμφωνίας INTERBUS.
Ωστόσο, λόγω των εξαιρετικών συνθηκών, η Ελληνική Πλευρά συμφώνησε να ανταλλάξει 100 άδειες για το έτος 2024, για περιστασιακές διεθνείς υπηρεσίες λεωφορείων, το συντομότερο δυνατόν. Οι άδειες αυτές χορηγούνται επιπλέον των απελευθερωμένων υπηρεσιών που λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις της Συμφωνίας Interbus.
Και οι δύο Πλευρές συμφώνησαν ότι κατόπιν αιτήματος ενός από τα Μέρη για πρόσθετο αριθμό αδειών, η άλλη πλευρά θα εξετάσει θετικά το θέμα της ανταλλαγής τους, εφόσον οι συνθήκες παραμένουν αμετάβλητες.
Εναλλακτική λύση για τον «διάδρομο των σιτηρών»
Ελλάδα και Ουκρανία επιβεβαίωσαν τη σημασία και τη λήψη μέτρων για την εξασφάλιση της λειτουργίας του Προσωρινού Δρόμου, που αποτελεί εναλλακτική λύση στον Διάδρομο Σιτηρών (Grain Corridor), και τη λήψη μέτρων για την εξασφάλιση ελεύθερης και ασφαλούς ναυσιπλοΐας.
Η ελληνική πλευρά εξέφρασε την προθυμία της να παράσχει διευκολύνσεις μέσω των υποδομών των λιμένων της Αλεξανδρούπολης και της Θεσσαλονίκης. Συναφώς, η Ελληνική Δημοκρατία προωθεί την ανάπτυξη σιδηροδρομικής σύνδεσης «Λωρίδων Αλληλεγγύης/Solidarity Lanes» ΕΕ-Ουκρανίας.
Η σύνδεση, στην κομβική της φάση, θα συνδέει τους λιμένες της Αλεξανδρούπολης και της Θεσσαλονίκης, με τους λιμένες Ρούσε, στη Βουλγαρία και Κωστάντζας, στη Ρουμανία, με τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Ταυτόχρονα, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη διαφοροποίησης εμπορευματικών διαδρόμων και συνδέσεων που απορρέουν από τη μη ανανέωση, εκ μέρους της Ρωσίας, της πρωτοβουλίας για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα, η πρωτοβουλία αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει εναλλακτικό δίαυλο στις εμπορικές σχέσεις της ευρύτερης περιφέρειας, ενισχύοντας ταυτόχρονα, τόσο τις μεταφορικές συνδέσεις όσο και τις διεθνείς μεταφορές εμπορευμάτων.
Η ελληνική πλευρά αναγνωρίζει ότι οι επιθετικές πολεμικές ενέργειες της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας μετέβαλαν το γεωπολιτικό πλαίσιο και εκφράζει την υποστήριξή της στην επικείμενη επέκταση των Ευρωπαϊκών Διαδρόμων Μεταφορών στην Ουκρανία, διασφαλίζοντας, έτσι, την καλύτερη συνδεσιμότητα και την ανθεκτικότητα των δικτύων εξαγωγών-εισαγωγών.
Αντιδράσεις
Ειδικότερα όμως στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές, παραμένει σε εξέλιξη ένα κύμα αντιδράσεων κατά των ουκρανικών φορτηγών από μεταφορείς χωρών της ΕΕ, κυρίως της Πολωνίας και της Σλοβακίας. Αιτία, το γεγονός ότι πολλά ουκρανικά φορτηγά μπορούν να εισέρχονται στις Ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο συμφωνίας (λήγει στις 30 Ιουνίου 2025) χωρίς ποσοτικούς περιορισμούς στις άδεις διέλευσης προκειμένου να διευκολύνονται οι εξαγωγές των σιτηρών της Ουκρανίας και η διάθεσή τους στις Ευρωπαϊκές χώρες.
Στην πορεία όμως διαπιστώθηκε ότι πολλά φορτηγά σε ποσοστό που ξεπερνούσε το 40%, έβγαιναν από την Ουκρανία άφορτα με μόνο σκοπό να πραγματοποιούν μεταφορές στα κράτη της ΕΕ ή να παίρνουν φορτία προς Ουκρανία.
Μετά τα παραπάνω και τις έντονες αντιδράσεις των μεταφορέων της ΕΕ ξεκίνησαν αυστηροί έλεγχοι των εισερχόμενων ουκρανικών φορτηγών με έμφαση στα έγγραφα που θα πρέπει να πιστοποιούν ότι οι μεταφορές χωρίς φορτίο συνδέονται άμεσα με διαμετακόμιση ή διμερή μεταφορά.
