Ο ευρωπαϊκός δείκτης οδικών εμπορευματικών ναύλων Upply Ti IRU για την Ευρώπη έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών το 1ο τρίμηνο του 2022, λόγω των μεγάλων αυξήσεων στα καύσιμα, στο adblue, στα λιπαντικά, ελαστικά, ανταλλακτικά και γενικά λόγω των σοβαρών πιέσεων που προκλήθηκαν στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στις νομικές και κανονιστικές ρυθμίσεις που επήλθαν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία κ.λπ. Το επιτόκιο του δείκτη αναφοράς αυξήθηκε κατά 4,3 μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ αυξήθηκε κατά 7,5 μονάδες σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Ο δείκτης αναφοράς European Road Freight Rate διαμορφώθηκε στις 110,9 μονάδες, 4,3 μονάδες υψηλότερος από το τέταρτο τρίμηνο του 2021 και 7,5 μονάδες υψηλότερος από το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Το 1ο τρίμηνο του 2021 είναι το έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο αυξήσεων επιτοκίων σε όλη την Ευρώπη.
Το αυξανόμενο κόστος καυσίμων, αυξημένο κατά 52,7% περίπου σε ετήσια βάση στις ευρωπαϊκές αγορές και η συνεχιζόμενη έλλειψη οδηγών συνέβαλαν στην αύξηση του κόστους και των ναύλων οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε όλη την Ευρώπη.
Νέα στοιχεία από την IRU δείχνουν ότι η έλλειψη οδηγών σε όλη την Ευρώπη το 2021 φτάνει έως και τις 425.000 κενές θέσεις, καθώς επιδεινώθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι ναύλοι οδικών μεταφορών αναμένεται να παραμείνουν υψηλοί μέχρι το 2022 καθώς η αστάθεια από τον πληθωρισμό και οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία συνεχίζουν να αυξάνουν το κόστος, αν και καθώς ο πληθωρισμός διατηρείται, η συνολική ζήτηση για οδικές μεταφορές μπορεί να μειωθεί, ανακουφίζοντας την ανοδική πίεση στα επιτόκια.
Το αποτέλεσμα των δυνάμεων που ασκούνται επί του παρόντος στην ευρωπαϊκή αγορά οδικών εμπορευματικών μεταφορών είναι ένα αβέβαιο, προκλητικό και περίπλοκο περιβάλλον αγοράς. Μετά την έντονη καταναλωτική δαπάνη το 2021, ο αυξανόμενος πληθωρισμός τους πρώτους τρεις μήνες του 2022 και η προσδοκία για υψηλότερα επιτόκια έχουν δει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών να υποχωρεί σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας.
Οι επιπτώσεις του πληθωρισμού στην πλευρά της προσφοράς της ευρωπαϊκής αγοράς οδικών εμπορευματικών μεταφορών, ιδίως στις τιμές του ντίζελ, οδήγησαν σε σημαντικές αυξήσεις των ναύλων το πρώτο τρίμηνο του 2022. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο επακόλουθος περιορισμός των προμηθειών πετρελαίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη οδήγησε σε περαιτέρω ανοδικές πιέσεις στις τιμές. Ο σταθμισμένος μέσος όρος ενός λίτρου ντίζελ σε όλη την ΕΕ έχει αυξηθεί απότομα από το τρίτο τρίμηνο του 2021. Σε σύγκριση με το χαμηλό 1,10 ευρώ κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το σταθμισμένο μέσο κόστος του ντίζελ ήταν 52,7% υψηλότερο το πρώτο τρίμηνο του 2022.
«Η ευρωπαϊκή αγορά οδικών εμπορευματικών μεταφορών χαρακτηρίζεται από το 2021 από μια πληθωριστική δυναμική: οι ναύλοι αυξάνονται σταδιακά και αυτή η τάση δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Εκτός από τους παράγοντες που είναι γνωστοί εδώ και αρκετούς μήνες (δυναμική ζήτηση με το άνοιγμα των οικονομιών μετά τον Covid, αύξηση των τιμών των καυσίμων, πίεση στις χωρητικότητες και ελλείψεις οδηγών), υπάρχει πλέον μια παράμετρος που είναι εξωγενής στα συνήθη προβλήματα: ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αυτή η σύγκρουση διαταράσσει τις ευρωπαϊκές αλυσίδες εφοδιασμού, επηρεάζει τη διαθεσιμότητα των οδηγών και προκαλεί μια άνευ προηγουμένου αύξηση του κόστους των καυσίμων. Τους επόμενους μήνες, μπορούμε να αναμένουμε περαιτέρω αυξήσεις στο κόστος μεταφοράς, που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν μια επακόλουθη αύξηση των επιτοκίων. Ωστόσο, η άνοδος των τιμών θα μπορούσε να περιοριστεί από την υποχώρηση της ευρωπαϊκής ζήτησης ως απάντηση στον εκτεταμένο πληθωρισμό σε αγαθά και υπηρεσίες», αναφέρει ο Thomas Larrieu, Διευθύνων Σύμβουλος στην Upply.
Ενώ το πιο εμφανές αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία ήταν η αύξηση των τιμών των καυσίμων, η σύγκρουση έχει επιδεινώσει επίσης την έλλειψη οδηγών στην Ευρώπη, αυξάνοντας το κόστος εργασίας και ασκώντας μεγαλύτερη ανοδική πίεση στις τιμές. Νέα στοιχεία από την IRU δείχνουν ότι οι ελλείψεις οδηγών σε όλη την Ευρώπη αυξάνονται σε έως και 425.000 κενές θέσεις το 2021. Αυτές οι ελλείψεις έχουν επιδεινωθεί από τον πόλεμο, με πάνω από 228.000 οδηγούς φορτηγών εκτός ΕΕ να δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη το 2021, πολλοί από την Ουκρανία και τη Λευκορωσία.
Εκτός από τις αυξήσεις των τιμών των καυσίμων και τις ελλείψεις οδηγών εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, μια άλλη σημαντική αλλαγή αυτό το πρώτο τρίμηνο είναι η έναρξη ισχύος των νέων κανόνων του πακέτου κινητικότητας της ΕΕ τον Φεβρουάριο. Οι επιπτώσεις στο κόστος και τις τιμές εξακολουθούν να είναι περιορισμένες, καθώς 22 από τις 27 χώρες της ΕΕ καθυστερούν να εφαρμόσουν τους νέους κανόνες για την απόσπαση ξένων οδηγών, συμπεριλαμβανομένης της είσπραξης των αμοιβών των οδηγών και των νέων κανόνων πρόσβασης στην αγορά και στα επαγγέλματα. Ο αντίκτυπος αυτών των νέων κανόνων στα ευρωπαϊκά επιτόκια θα γίνει εντονότερος τα επόμενα τρίμηνα.
«Η άνευ προηγουμένου αύξηση του κόστους μεταφοράς στην Ευρώπη, κυρίως λόγω του αυξανόμενου κόστους ντίζελ, των διαταραχών της προμήθειας και της χωρητικότητας, θέτει επί του παρόντος υπό υψηλή πίεση τους φορείς logistics και ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού. Οι κανονιστικές αλλαγές και ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδεινώνουν την αβεβαιότητα και την πολυπλοκότητα για τον ευρωπαϊκό τομέα οδικών μεταφορών», αναφέρει ο Vincent Erard, Διευθυντής Εταιρικών Υπηρεσιών της IRU.
Οι προοπτικές για το 2022 είναι ο πληθωρισμός να παραμείνει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και η τιμή των καυσίμων να παραμείνει υψηλή, επομένως είναι πολύ πιθανό οι ναύλοι να παραμείνουν υψηλοί και μπορεί ακόμη και να συνεχίσουν να αυξάνονται τα επόμενα τρίμηνα σε όλη την Ευρώπη, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022.
Πηγή: IRU
