Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να αναθεωρήσει την οδηγία 96/53/ΕΚ του Συμβουλίου για το μέγιστο βάρος και τις διαστάσεις των βαρέων επαγγελματικών οχημάτων («Οδηγία για τα βάρη και τις διαστάσεις») με γνώμονα την ευθυγράμμιση με τους στόχους που έχουν τεθεί για τη μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου από τις μεταφορές.
Η Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA) χαιρετίζει την αναθεώρηση καθώς παρέχει την ευκαιρία να αντιμετωπιστούν αρκετές ελλείψεις στην ισχύουσα οδηγία, συμπεριλαμβανομένης της άρσης των ασυνεπειών και των φραγμών που εμποδίζουν την επιτάχυνση στην υιοθέτηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών ρύπων.
Οι προτάσεις
Γενικά, η ACEA συνιστά να απλοποιηθεί η δομή του τρέχοντος κανονισμού όσο το δυνατόν περισσότερο, καθώς περιλαμβάνει μια σειρά από διαφορετικές διατάξεις για ειδικές κατηγορίες οχημάτων, π.χ. οδικά τρένα, αρθρωτά οχήματα, μηχανοκίνητα οχήματα, λεωφορεία και πούλμαν.
Ειδικότερα, η ACEA συνιστά η αναθεώρηση να εστιάζεται σε δύο βασικά στοιχεία:
- Ειδικές διατάξεις για τις διαστάσεις των οχημάτων, τα συνολικά βάρη και τα βάρη αξόνων προκειμένου να επιταχυνθεί η ζήτηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών ρύπων από την αγορά.
- Συνδυασμοί μακρύτερων και βαρύτερων οχημάτων:
European Modular System (EMS), που είναι πιο γνωστά ως 25μετρα και πάντως μακρύτερα των 18 μέτρων.
Οι κατασκευαστές επαγγελματικών οχημάτων έχουν εκφράσει επανειλημμένα τη δέσμευσή τους να πετύχουν τους στόχους για την κλιματική ουδετερότητα και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050 το αργότερο. Η επίτευξη της ουδετερότητας στις οδικές μεταφορές μέχρι το 2050 συνεπάγεται ότι όλα τα νέα επαγγελματικά οχήματα που θα κατασκευάζονται θα πρέπει, σταδιακά, να είναι χωρίς ανθρακικό αποτύπωμα έως το 2040. Αυτό απαιτεί μια θεμελιώδη αλλαγή στις τεχνολογίες του συστήματος γραμμής κίνησης - μακριά
από το ντίζελ, προς χαμηλές και ιδιαίτερα μηδενικές εκπομπές.
Τα οχήματα μηδενικών εκπομπών, δηλαδή τα ηλεκτρικά οχήματα με μπαταρία και τα οχήματα που κινούνται με υδρογόνο, θα πρέπει να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά των οδικών μεταφορών, προκειμένου ο τομέας να φτάσει στην απαλλαγή του από τις ανθρακούχες εκπομπές. Αυτές οι νέες τεχνολογίες γραμμής κίνησης συνοδεύονται από πρόσθετες απαιτήσεις που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον διαθέσιμο χώρο στα οχήματα, το συνολικό μικτό βάρος του οχήματος και τα βάρη των αξόνων. Αυτές οι διαφορές με τα συμβατικά οχήματα
θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στην αναθεώρηση για να ενεργοποιηθεί και να υποστηριχθεί η ζήτηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών από την αγορά.
Ο στόχος των συστάσεων της ACEA είναι να αφαιρέσει τα εμπόδια στην υιοθέτηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών από την αγορά και να θέσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού με τα συμβατικά οχήματα σε σχέση με το ωφέλιμο φορτίο κ.λπ. Οι προτάσεις δεν αποσκοπούν συγκεκριμένα στην αύξηση της ικανότητας φόρτωσης των οχημάτων. Με αυτό κατά νου, η αναθεώρηση της οδηγίας για τα βάρη και τις διαστάσεις θα πρέπει να
αφορά τα ακόλουθα:
Για τα φορτηγά
Όσον αφορά τις διατάξεις για το μικτό βάρος και το φορτίο ανά άξονα για οχήματα μηδενικών εκπομπών, η ACEA προτείνει τα εξής:
- Κατά τον καθορισμό πρόσθετων δικαιωμάτων βάρους για οχήματα μηδενικών εκπομπών, οποιαδήποτε αναφορά σε συμβατικά οχήματα πρέπει να αφαιρεθεί. Δηλαδή, να μην αναφέρεται π.χ. «επιπλέον δύο τόνους».
- Σε όλα τα οχήματα χαμηλών εκπομπών θα πρέπει να χορηγείται τουλάχιστον ένας επιπλέον τόνος.
- Σε όλα τα οχήματα μηδενικών εκπομπών θα πρέπει να χορηγηθούν τουλάχιστον 2 επιπλέον τόνοι.
- Τα πρόσθετα περιθώρια βάρους για τα οχήματα μηδενικών εκπομπών δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε υψηλότερα διόδια (λόγω βάρους) και να διατηρούν τις εκπτώσεις χαμηλών ή μηδενικών ρύπων στα διόδια.
- Το φορτίο του κινητήριου άξονα και των συνδυασμών κινητήριου άξονα (δύο ή τριών) πρέπει να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 0,5 τόνους, ιδανικά 1 τόνο.
- Για όλα τα βαρέα οχήματα μηδενικών ρύπων, το πρόσθετο όριο βάρους θα πρέπει να αυξηθεί έως και 4 τόνους, αντί των 2 τόνων που ισχύουν τώρα.
- Τα πρόσθετα δικαιώματα (2 τόνοι) που έχουν χορηγηθεί μέχρι σήμερα υποστηρίζουν τη σχεδίαση και υιοθέτηση τμημάτων οχημάτων από την αγορά που μπορεί προσαρμοστούν σχετικά γρήγορα σε κινητήρες μηδενικών εκπομπών. Ωστόσο, παρά τις τεχνολογικές βελτιώσεις, κατέστη σαφές ότι αυτό το πρόσθετο
δικαίωμα των δύο τόνων είναι ανεπαρκές, ειδικά για οχήματα σε ιδιαίτερα απαιτητικές περιπτώσεις χρήσης. Έτσι, για να εξαληφθούν πλήρως τυχόν μειονεκτήματα ωφέλιμου φορτίου και να εξασφαλιστούν η επαρκής απόδοση και η εμβέλεια, το πρόσθετο όριο βάρους για τα οχήματα μηδενικών ρύπων θα πρέπει να αυξηθεί σε 4 τόνους.
- Οι νέες τεχνολογίες κινητήρων απαιτούν περισσότερο χώρο (π.χ. για μπαταρίες και ρεζερβουάρ) από ό,τι αυτός που προβλέπεται επί του παρόντος από την οδηγία για τα βάρη και τις διαστάσεις. Επομένως, η ACEA ζητά να χορηγηθεί επιπλέον σε όλα τα οχήματα μηδενικών εκπομπών (κατηγορία N) μήκος έως 1,5 m.
Αυτά τα οχήματα θα εξακολουθούσαν να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του κύκλου στροφής (turning-circle) και να πληρούν όλες τις απαιτήσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια.
Επιπλέον των προτάσεων σχετικά με τα οχήματα μηδενικών εκπομπών που αναφέρονται παραπάνω και ανεξάρτητα της συγκεκριμένης τεχνολογίας συστήματος μετάδοσης κίνησης, για συνδυασμούς οχημάτων τράκτορα/ επικαθήμενου ή φορτηγού συρόμενου, η ACEA συνιστά το μικτό βάρος συνδυασμού
(GCW) να οριστεί στους 42 τόνους.
Για τους παραπάνω συνδυασμούς, αν πρόκειται για οχήματα μηδενικών ρύπων, το μικτό βάρος του συνδυασμού (νταλίκα ή συρόμενου) να αυξηθεί μέχρι και 6 τόνους.
Για τα λεωφορεία
Οι συστάσεις της ACEA για τα λεωφορεία επικεντρώνονται επίσης στην κατάργηση των τεχνολογικών μειονεκτημάτων που εμποδίζουν την ανάπτυξη και την υιοθέτηση από την αγορά οχημάτων με σύστημα μετάδοσης κίνησης μηδενικών εκπομπών ρύπων. Όσον αφορά τα λεωφορεία και τα πούλμαν, οι συνολικοί αριθμοί εγγραφής – ταξινόμησης ανέρχονται σε 25.000 -30.000 οχήματα ετησίως στην Ε.Ε. Έτσι, η επίδρασή τους στη φθορά του οδοστρώματος είναι πολύ περιορισμένη. Προτείνεται:
- Σε όλα τα λεωφορεία μηδενικών εκπομπών θα πρέπει να χορηγηθεί επιπλέον φορτίο άξονα 1 τόνου για τον κινητήριο άξονα.
Εάν το φορτίο του άξονα κίνησης δεν αυξηθεί όπως συνιστάται, τότε ο αριθμός των επιβατών για λεωφορεία 2 αξόνων θα πρέπει να μειωθεί δραματικά, έως και 40%.
- Δεν υπάρχει επί του παρόντος κανένα πρόσθετο όριο βάρους για λεωφορεία μηδενικών εκπομπών 2 αξόνων. Το πρόσθετο βάρος των διαξονικών θα πρέπει να οριστεί σε 1 τόνο τουλάχιστον.
- Για αρθρωτά λεωφορεία 3 αξόνων, το φορτίο άξονα για μη κινητήριους άξονες με δύο ελαστικά πρέπει
να ανέβει στους 11,5 τόνους (από 10 τόνους) για μεγαλύτερη ευελιξία στην κατανομή των επιβατών στο όχημα (ακριβώς γιατί είναι αδύνατη η κατανομή τους). - Οι τιμές για το μήκος και το βάρος αρθρωτών λεωφορείων 4 αξόνων δεν έχουν καθοριστεί επί του παρόντος και θα πρέπει να οριστεί σε 21 m και 32 τόνους (GVW). Σε αυτές τις τιμές τα οχήματα θα συνεχίσουν να πληρούν τις απαιτήσεις του κύκλου στροφής.
- Το πρόσθετο όριο βάρους για αρθρωτά λεωφορεία 4 αξόνων θα πρέπει να οριστεί στους 2 τόνους για τα υβριδικά και 4 τόνους για τα μηδενικών ρύπων.
Τέλος, όσον αφορά τους μακρύτερους και βαρύτερους συνδυασμούς λεωφορείων, η οδηγία για τα βάρη και για τις διαστάσεις θα πρέπει να καλύπτει τα ακόλουθα: - Το όριο βάρους και μήκους των συνδυασμών EMS για διεθνείς (διασυνοριακές) λειτουργίες να οριστεί σε τουλάχιστον 60 τόνους και τουλάχιστον 25,25 m.
- Να επιτρέπεται ρητά η διασυνοριακή χρήση των μακτύτερων/ βαρύτερων λεωφορείων μεταξύ κρατών-μελών.
