Καθορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις, καθώς και η διαδικασία για τη δωρεάν ή με μειωμένο εισιτήριο μετακίνηση α) των Ατόμων με Αναπηρίες και β) των πολυτέκνων και των μελών των οικογενειών τους, για τo έτος 2025, με τα μέσα συγκοινωνίας του Ο.Α.Σ.Α., του Ο.Σ.Ε.Θ. και των αστικών και υπεραστικών ΚΤΕΛ που είναι μέλη των ομοσπονδιών Π.Ο.Α.Σ. και Π.Ο.Α.Υ.Σ.
Σύμφωνα με την απόφαση των συναρμόδιων υπουργών μεταξύ των όρων χορήγησης δελτίου μετακίνησης σε ΑΜΕΑ απαραίτητη είναι η προσκόμιση γνωμάτευσης υγειονομικής επιτροπής.
Αναλυτικότερα, προβλέπονται τα παρακάτω:
Άρθρο 1: Χορήγηση Δελτίου Μετακίνησης σε Άτομα με Αναπηρία
1. Στα Άτομα με Αναπηρίες:
- Ελληνικής υπηκοότητας,
- υπηκόους των Κρατών-Μελών της Ε.Ε. καθώς και υπηκόους Κρατών-Μελών του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ε.Ο.Χ.),
- υπηκόους των Κρατών που περιλαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση που κυρώθηκε με το ν. δ. 4017/1959 (Α’ 246),
- πολίτες τρίτων χωρών που είτε α) έχουν καταστεί ανίκανοι για εργασία μετά από εργατικό ατύχημα σε ελληνικό έδαφος είτε β) είναι μέλη οικογένειας Έλληνα πολίτη ή πολίτη της Ε.Ε., κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 20 του π. δ. 106/2007 (Α’ 135), στην παρ. 4 του άρθρου 85 του ν. 4251/2014 (Α’ 80) και στο άρθρο 31 παρ. 1 του ν. 4540/2018 (Α’ 91),
- αναγνωρισμένους πρόσφυγες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα, των οποίων το καθεστώς παραμονής στην Ελλάδα διέπεται από τις διατάξεις της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων (ν. δ. 3989/1959, Α’ 201), όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης του 1967 για το Καθεστώς των Προσφύγων (α. ν. 389/1968, Α’ 125), εφόσον κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, ή είναι δικαιούχοι προνοιακών επιδομάτων ΑΜΕΑ. που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ, παρέχεται το δικαίωμα της μετακίνησης με μειωμένο εισιτήριο κατά 50% σε όλες τις διαδρομές εσωτερικού των υπεραστικών λεωφορείων των ΚΤΕΛ.
2. Στα Άτομα με Αναπηρίες:
- Ελληνικής υπηκοότητας,
- υπηκόους των Κρατών-Μελών της Ε.Ε. καθώς και υπηκόους Κρατών-Μελών του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ε.Ο.Χ.),
- υπηκόους των Κρατών που περιλαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση που κυρώθηκε με το ν. δ. 4017/1959 (Α’ 246),
- πολίτες τρίτων χωρών που είτε α) έχουν καταστεί ανίκανοι για εργασία μετά από εργατικό ατύχημα σε ελληνικό έδαφος, είτε β) είναι μέλη οικογένειας Έλληνα πολίτη ή πολίτη της Ε.Ε., κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 20 του π. δ. 106/2007(Α’ 135), στην παρ. 4 του άρθρου 85 του ν. 4251/2014 (Α’ 80) και στο άρθρο 31 παρ. 1 του ν. 4540/2018 (Α’ 91),
- αναγνωρισμένους πρόσφυγες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα, των οποίων το καθεστώς παραμονής στην Ελλάδα διέπεται από τις διατάξεις της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων (ν. δ. 3989/1959, Α’ 201), όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης του 1967 για το Καθεστώς των Προσφύγων (α.ν. 389/1968, Α’ 125), εφόσον κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, ή είναι δικαιούχοι προνοιακών επιδομάτων Α.με.Α. που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ, με την προϋπόθεση ότι το ετήσιο συνολικό δηλωθέν ατομικό τους εισόδημα δεν είναι μεγαλύτερο των είκοσι τριών χιλιάδων (23.000) ευρώ ή το ετήσιο συνολικό δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα δεν είναι μεγαλύτερο των είκοσι εννέα χιλιάδων (29.000) ευρώ, (το ετήσιο συνολικό δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα των 29.000 ευρώ προσαυξάνεται με 5.600 ευρώ για κάθε επιπλέον άτομο πέραν του δικαιούχου, που συνοικεί και εξαρτάται από τον φορολογούμενο, εφόσον αυτό παρουσιάζει αναπηρία 67% και άνω), παρέχεται το δικαίωμα δωρεάν μετακίνησης και εφόσον διαμένουν μόνιμα:
α) εντός των ορίων της Περιφέρειας Αττικής (πλην της Π.Ε. Νήσων), με τα συγκοινωνιακά μέσα αρμοδιότητας του ΟΑΣΑ.
β) στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης με τα συγκοινωνιακά μέσα αρμοδιότητας του ΟΣΕΘ.
γ) και στις λοιπές Περιφερειακές Ενότητες της χώρας με τα αστικά μέσα συγκοινωνίας των Αστικών ΚΤΕΛ της Περιφερειακής Ενότητας.
Το ύψος του εισοδήματος αποδεικνύεται με το τελευταίο εκκαθαριστικό σημείωμα της δήλωσης του φόρου εισοδήματος. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) ως προνοιακά επιδόματα αναπηρίας δεν υπολογίζονται στα εισοδηματικά όρια του συνολικού ατομικού εισοδήματος (23.000€) ή του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος (29.000€) για τη χορήγηση του Δελτίου Μετακίνησης Α.με.Α., σύμφωνα με το άρθρο 81 του ν. 4611/2019.
Οι ολικά τυφλοί (ν. 958/1979, Α’191) εξαιρούνται των εισοδηματικών κριτηρίων, όπως ορίζονται ως άνω, και λαμβάνουν δελτίο μετακίνησης ανεξάρτητα από το όριο εισοδήματός τους.
3. Στους μόνιμους κατοίκους της Περιφέρειας Αττικής (πλην Π.Ε. Νήσων) και της Θεσσαλονίκης παρέχεται το δικαίωμα της δωρεάν μετακίνησης με την έκδοση προσωποποιημένων ηλεκτρονικών καρτών μετακίνησης, οι οποίες εκδίδονται σύμφωνα με τους κανόνες του αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου και με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στην υπ’ αρ. 04/2017 Γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Σε περίπτωση λήξης ισχύος του δικαιώματος μετακίνησης αυτό δύναται να ανανεωθεί.
Το Δελτίο Μετακίνησης για τους μόνιμους κατοίκους των κατά περίπτωση Περιφερειακών Ενοτήτων, χορηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών καθώς και από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) της χώρας.
Από τις Περιφέρειες Αττικής και Θεσσαλονίκης, τις Περιφερειακές Ενότητες και τα Κ.Ε.Π. χορηγείται το Δελτίο Μετακίνησης Α.ΜΕ.Α., για τις μετακινήσεις των μόνιμων κατοίκων της, με έκπτωση 50% στα Υπεραστικά ΚΤΕΛ.
Η Πανελλαδική Ομοσπονδία Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Υ.Σ.) αναλαμβάνει: την εκτύπωση και τη διάθεση των ειδικών Δελτίων στις αντίστοιχες Περιφέρειες και Περιφερειακές Ενότητες.
Η Πανελλαδική Ομοσπονδία Αστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Σ.) αναλαμβάνει την εκτύπωση και τη διάθεση των ειδικών Δελτίων στις αντίστοιχες Περιφερειακές Ενότητες.
4. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προσκομίσουν γνωμάτευση των Υγειονομικών Επιτροπών σε ισχύ {του π.δ. 611/1977 (Α’ 198), του άρθρου 166 του ν. 2683/1999 (Α’ 19), των άρθρων 165 και 167 του ν. 3528/2007 (Α’ 26), του τ. Ι.Κ.Α., των Υγειονομικών Επιτροπών του άρθρου 6 του ν. 3863/2010 (Α’115) (Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας) ή της Α.Σ.Υ.Ε., Α.Ν.Υ.Ε., Α.Α.Υ.Ε., της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής της Ελληνικής Αστυνομίας, της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής του Πυροσβεστικού Σώματος (άρθρο 1 του ν. 4331/2015)} στην οποία θα αναγράφεται απαραίτητα το ποσοστό αναπηρίας, το οποίο πρέπει να είναι 67% και άνω.
5. Όσοι λαμβάνουν σύνταξη επ’ αόριστον με απόφαση Διοικητικού Διευθυντή Ασφαλιστικού φορέα ή του e-ΕΦΚΑ (απόφαση η οποία έχει εκδοθεί βάσει γνωματεύσεως Υγειονομικής Επιτροπής και στην οποία αναγράφεται το ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω) δικαιούνται Δελτίο Μετακίνησης χωρίς να απαιτείται η έκδοση πρόσθετης γνωμάτευσης Υγειονομικής Επιτροπής.
6. Όσοι λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση (επίδομα αναπηρίας) από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) δικαιούνται Δελτίο Μετακίνησης χωρίς προσκόμιση γνωμάτευσης Υγειονομικών Επιτροπών.
7. Τα άτομα: α) με οπτική αναπηρία - αναπηρία όρασης και ποσοστό 80% και άνω, β) τα άτομα με σοβαρή ή βαριά νοητική υστέρηση με ποσοστό 80% και άνω και δείκτη νοημοσύνης 34 και κάτω, γ) τα άτομα με σύνδρομο Down ή άλλα γενετικά σύνδρομα του χρωμοσώματος με συνοδό σοβαρή ή βαριά νοητική υστέρηση και ποσοστό 80% και άνω και δ) τα άτομα με διαταραχή αυτιστικού φάσματος ή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή ή αυτισμό ή σύνδρομο Asperger με ποσοστό 80% και άνω, δικαιούνται Δελτίο Μετακίνησης και για τους συνοδούς τους. Στα συγκοινωνιακά μέσα αρμοδιότητας ΟΑΣΑ και ΟΣΕΘ, οι συνοδοί μετακινούνται υποχρεωτικά με τον δικαιούχο. Ειδικά στις γραμμές 1,2,3 του Μετρό Αττικής και στο Μετρό Θεσσαλονίκης η διέλευση του συνοδού πραγματοποιείται με τη χρήση της προσωποποιημένης κάρτας του δικαιούχου, η οποία επικυρώνεται στην ειδική πύλη Α.ΜΕ.Α.
8. Όσοι ενδιαφερόμενοι διαθέτουν Ψηφιακή Κάρτα Αναπηρίας (άρθρο 106 του ν. 4961/2022) με τη σήμανση «ΙΙ» και «ΙΙΙ» δεν απαιτείται να προσκομίσουν γνωμάτευση Υγειονομικών Επιτροπών.
Άρθρο 2: Μετακίνηση με μειωμένο κόμιστρο των πολυτέκνων και μελών των οικογενειών τους.
1. Εξασφαλίζεται το δικαίωμα μετακίνησης με καταβολή κομίστρου με μερική απαλλαγή 50% επί του ισχύοντος κομίστρου, στα συγκοινωνιακά μέσα αρμοδιότητας Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθήνας-ΟΑΣΑ (Ο.Σ.Υ. Α.Ε. και ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.), καθώς και στα συγκοινωνιακά μέσα αρμοδιότητας, Οργανισμού Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (Ο.Σ.Ε.Θ.) των πολυτέκνων και μελών των οικογενειών τους, με τη διάθεση από τον Ο.Α.Σ.Α./ Ο.Σ.Ε.Θ. ηλεκτρονικών καρτών μετακίνησης και με την έκδοση μειωμένου εισιτηρίου ή κάρτας μετακίνησης, στην ως άνω κατηγορία των δικαιούχων.
2. Εξασφαλίζεται το δικαίωμα μετακίνησης με καταβολή κομίστρου με μερική απαλλαγή 50% επί του ισχύοντος κομίστρου, στα ΚΤΕΛ που ανήκουν στην Πανελλαδική Ομοσπονδία Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Υ.Σ.) και στα ΚΤΕΛ που ανήκουν στην Πανελλαδική Ομοσπονδία Αστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Σ.), των πολυτέκνων και μελών των οικογενειών τους, με την έκδοση μειωμένου εισιτηρίου ή κάρτας μετακίνησης, στην ως άνω κατηγορία των δικαιούχων.
3. Οι κατηγορίες δικαιούχων μετακίνησης με μερική απαλλαγή, είναι οι πολύτεκνοι γονείς και τα μέλη των οικογενειών τους, οι οποίοι είναι κάτοχοι δελτίου πολυτεκνικής ιδιότητας.
4. Η ιδιότητα του πολυτέκνου, αναγνωρίζεται στις κατηγορίες προσώπων του άρθρου 5 και της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 3454/2006 (Α’ 790) και απονέμεται από την Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος Α.Σ.Π.Ε., η οποία χορηγεί και αναθεωρεί πολυτεκνικές ταυτότητες, ως αρμόδιος φορέας, σύμφωνα με την παρ 2, του άρθρου 6 του ν. 3454/2006 (Α’ 75). Η πολυτεκνική ταυτότητα, παρέχει το δικαίωμα μετακίνησης, με μειωμένο εισιτήριο 50 % επί των εκάστοτε ισχυουσών τιμών, των δικαιούχων με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Άρθρο 3: Προσωποποιημένες κάρτες μετακίνησης
1. Η ορθή εφαρμογή των κοινωνικών πολιτικών, που αφορά στις μετακινήσεις των ειδικών ομάδων του πληθυσμού, εξασφαλίζεται με τη χρήση προσωποποιημένων καρτών, από τους δικαιούχους. Ειδικότερα, για τη μετακίνηση των δικαιούχων των άρθρων 1 και 2 της παρούσας με δωρεάν ή με μειωμένες τιμές κομίστρου στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς αρμοδιότητας Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε., απαιτείται η έκδοση προσωποποιημένων καρτών μετακίνησης, οι οποίες εκδίδονται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις, που τίθενται στην υπ’ αρ. 04/2017 γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
2. Οι προσωποποιημένες κάρτες μετακίνησης χρησιμοποιούνται από τους δικαιούχους στα σημεία του εξοπλισμού έκδοσης, πώλησης, επαναφόρτισης, επικύρωσης και ελέγχου, του αυτόματου συστήματος συλλογής κομίστρου που έχει εγκατασταθεί σε οχήματα, σταθμούς και στάσεις των Μ.Μ.Μ. αρμοδιότητας Ο.Α.Σ.Α. Οι κάρτες μετακίνησης είναι επαναχρησιμοποιήσιμες με την επαναφόρτισή τους, δύνανται δε να επαναφορτιστούν και μέσω διαδικτύου ή κινητού τηλεφώνου.
3. Το δικαίωμα μετακίνησης με δωρεάν ή μειωμένες τιμές κομίστρου στα συγκοινωνιακά μέσα αρμοδιότητας O.A.Σ.Α. παρέχεται με τη φόρτιση των μειωμένων τύπων κομίστρου εντός των προσωποποιημένων καρτών. Ειδικότερα, εντός των προσωποποιημένων καρτών μετακίνησης αποθηκεύεται ο χρόνος ισχύος του δικαιώματος και η κατηγορία του δικαιούχου και μπορούν να ενεργοποιηθούν προϊόντα χρονικής διάρκειας μειωμένης τιμής, αριθμός εισιτηρίων (count based) μειωμένης τιμής και αποθηκευμένη αξία (stored value).
4. Οι προσωποποιημένες κάρτες μετακίνησης αποτελούν το αποκλειστικό αποδεικτικό πιστοποίησης του δικαιώματος, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνον από τους κατόχους τους και αντικαθίστανται σε περίπτωση απώλειας, κλοπής και δυσλειτουργίας τους.
5. Η επικύρωση των προσωποποιημένων καρτών είναι υποχρεωτική σε κάθε επιβίβαση και πραγματοποιείται σύμφωνα με όσα προβλέπουν οι σχετικές διατάξεις, κανονισμοί και οδηγίες του Ο.Α.Σ.Α.
6. Σε περίπτωση ελέγχου, ο δικαιούχος επιδεικνύει την προσωποποιημένη κάρτα, που έχει επικυρώσει κατά την είσοδό του σε όχημα ή σε σταθμό, στην οποία αποθηκεύονται οι ισχύοντες τύποι μειωμένου κομίστρου και η εγκυρότητα ελέγχεται με τη χρήση συσκευής ελέγχου καρτών. Κατά τον έλεγχο κομίστρου ενδέχεται να ζητηθεί επιπλέον, επίδειξη των δικαιολογητικών επιβεβαίωσης της ιδιότητας.
7. Σε περίπτωση λήξης ισχύος του δικαιώματος μετακίνησης, αυτό δύναται να ανανεωθεί και σε περίπτωση λήξης υπαγωγής σε κατηγορία δικαιούχων, οι κάρτες δύνανται να μετατραπούν σε κάρτες πλήρους κομίστρου.
8. Οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν και για τις μετακινήσεις στα συγκοινωνιακά μέσα αρμοδιότητας ΠΕ Θεσσαλονίκης.
