Υπέρ της παράτασης του μέτρου της απαλλαγής από τα διόδια των βαρέων οχημάτων μηδενικών ρύπων ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της Οδηγίας Eurovignette. Το μέτρο, εφόσον επιβεβαιωθεί, θα παρατείνει την ισχύουσα απαλλαγή από τις 31 Δεκεμβρίου 2025 έως τις 30 Ιουνίου 2031, παρέχοντας οικονομική σταθερότητα για τους φορείς που επενδύουν σε τεχνολογίες καθαρών οχημάτων.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι το μέτρο δεν είναι υποχρεωτικό προς εφαρμογή και ουσιαστικά αφορά στις χώρες που ήδη έχουν θεσπίσει την απαλλαγή διοδίων για τα μηδενικών ρύπων βαρέα οχήματα, ενώ μπορεί να υιοθετηθεί και από άλλα κράτη ως κίνητρο υπέρ της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση.
Η IRU αναγνωρίζει την ψήφο του Κοινοβουλίου ως ένα σημαντικό βήμα στήριξης της μετάβασης του κλάδου, προειδοποιεί όμως ότι τα εθελοντικά μέτρα δεν αρκούν από μόνα τους για να προωθήσουν τη μαζική υιοθέτηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών. Σχετική είναι η δήλωση της Διευθύντριας της IRU για την ΕΕ, Raluca Marian:
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έστειλε ένα θετικό μήνυμα στον κλάδο: η χρήση οχημάτων μηδενικών εκπομπών μπορεί να ενισχυθεί με κίνητρα. Η παράταση της απαλλαγής προσφέρει νομική σαφήνεια στους φορείς, δεδομένου ότι τα οχήματα μηδενικών εκπομπών εξακολουθούν να κοστίζουν δύο έως τρεις φορές περισσότερο από τα πετρελαιοκίνητα μοντέλα.
Δυστυχώς, τα κράτη μέλη παραμένουν ελεύθερα να εξαιρεθούν, και στο πλαίσιο του ισχύοντος κανονισμού, μόνο λίγα έχουν εφαρμόσει την απαλλαγή. Υπάρχει, λοιπόν, ελπίδα και νομική σαφήνεια, αλλά όχι ακόμη ενιαία εφαρμογή σε επίπεδο ΕΕ.
Επιπλέον, για να γίνουν πράσινοι οι στόλοι της ΕΕ, είναι απαραίτητα ευρύτερα μέτρα, όπως η επανεπένδυση των εσόδων από τα διόδια CO₂ απευθείας στις οδικές μεταφορές, αντί να διαχέονται στους γενικούς προϋπολογισμούς ή να μεταφέρονται σε άλλα μέσα μεταφοράς, καθώς και η ενίσχυση άλλων αποδεδειγμένων τεχνολογιών απανθρακοποίησης, όπως τα καύσιμα ουδέτερου CO₂».
Η IRU καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προχωρήσει σε μια πιο ολοκληρωμένη αναθεώρηση της Οδηγίας Eurovignette, που να περιλαμβάνει:
Προσωρινή δέσμευση εσόδων σχετιζόμενων με CO₂: Μια προσωρινή, υποχρεωτική δέσμευση όλων των εσόδων από τα διόδια CO₂ για την υποστήριξη των προσπαθειών απανθρακοποίησης των οδικών μεταφορών.
Αποφυγή διπλής φορολόγησης: Μόλις τεθεί σε εφαρμογή το ETSII για τις οδικές μεταφορές, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να επιβάλλουν πρόσθετες χρεώσεις εξωτερικού κόστους CO₂, καθώς αυτό ενδέχεται να υπερφορτώσει τους φορείς και να υπονομεύσει τις επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες.
Κάλυψη καυσίμων ουδέτερου CO₂: Οχήματα που χρησιμοποιούν υγρά ή αέρια καύσιμα ουδέτερου CO₂ θα πρέπει επίσης να επωφελούνται από σημαντικές μειώσεις ή απαλλαγές από τα διόδια, επιτρέποντας άμεσα και ουσιαστικά οφέλη μείωσης των εκπομπών μέσω καθαρών καυσίμων.
Διοικητική διευκόλυνση: Αμοιβαία αναγνώριση των κατηγοριών εκπομπών CO₂ σε ολόκληρη την ΕΕ, βάσει της κατάταξης του κράτους μέλους στο οποίο είναι ταξινομημένο το όχημα.
Με τη στήριξη πλέον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η IRU καλεί το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δράσει αποφασιστικά και να εγκρίνει την παράταση πριν από το τέλος του 2025. Αυτό θα διασφαλίσει την αδιάλειπτη ισχύ της απαλλαγής από τα διόδια και θα θέσει τα θεμέλια για ευρύτερα και πιο αποτελεσματικά μέτρα για την απανθρακοποίηση των οδικών μεταφορών και την εφαρμογή πιο εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με τις παραπάνω προτάσεις.
