Από τους αυτοκινητόδρομους μέχρι τα ορυχεία, η Scania δοκιμάζει αυτόνομα οχήματα. Ποια είναι η σημερινή κατάσταση της τεχνολογίας; Τι μπορούμε να περιμένουμε μέχρι το 2030; Και ποιος θα είναι ο ρόλος των οδηγών φορτηγών στο μέλλον;
Σε 36 χώρες που μαζί αντιπροσωπεύουν το 70% του παγκόσμιου ΑΕΠ, παραμένουν ακάλυπτες 3,6 εκατομμύρια θέσεις οδηγών φορτηγών. Οι υποκείμενες διαρθρωτικές δημογραφικές τάσεις προκαλούν αυξανόμενη ανησυχία, με πιο χαρακτηριστική τη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ νεότερων και μεγαλύτερων οδηγών.
Οι νέοι οδηγοί κάτω των 25 ετών αποτελούν μόλις το 6,5% του συνολικού εργατικού δυναμικού των οδηγών. Αντιθέτως, το ποσοστό των οδηγών άνω των 55 φτάνει το 31,6%. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, 3,4 εκατομμύρια οδηγοί φορτηγών θα συνταξιοδοτηθούν στις χώρες που μελετήθηκαν – γεγονός που δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις για τη βιομηχανία μεταφορών.
Τι μπορεί να γίνει; Ακολουθεί η συνέντευξη του Peter Hafmar (φωτό), Αντιπρόεδρου και Επικεφαλής των Αυτόνομων Λύσεων της Scania:

Ποιος είναι ο αντίκτυπος της έλλειψης οδηγών;
Η έλλειψη οδηγών είναι μία από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια βιομηχανία μεταφορών. Έχει άμεσο αντίκτυπο στους πελάτες μας και στη δική μας εφοδιαστική αλυσίδα.
Σύμφωνα με στοιχεία της IRU, αναμένεται να φτάσει σε σημείο καμπής μέσα στην επόμενη δεκαετία, προκαλώντας ενδεχομένως σημαντικές καθυστερήσεις στη μεταφορά εμπορευμάτων. Αυτό θα μπορούσε να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ευαίσθητες χρονικά βιομηχανίες, οι οποίες βασίζονται στην έγκαιρη παράδοση και ενδέχεται να διακόψουν ακόμη και την παραγωγή τους. Οι περισσότερες επιχειρήσεις, ιδίως όσες έχουν υψηλή ευαισθησία στο κόστος όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, θα επηρεαστούν σοβαρά από την αύξηση του κόστους μεταφοράς.
Αυτό το είδαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, που διέκοψε τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, περιόρισε τις επιχειρήσεις, άδειασε τα ράφια και αύξησε το κόστος των αγαθών. Αντιμετωπίσαμε δυσκολίες στην παράδοση φορτηγών στους πελάτες μας στην Ευρώπη λόγω έλλειψης οδηγών στις μεταφορικές εταιρείες.
Για τους πελάτες μας στον κλάδο των ορυχείων, όπου οι επιχειρήσεις βρίσκονται συχνά σε απομακρυσμένες περιοχές, η εύρεση και η διατήρηση εξειδικευμένου προσωπικού – όπως οι οδηγοί φορτηγών – είναι από τις πιο κοινές ανησυχίες. Τα επίπεδα κόστους είναι υψηλά και αυξάνονται. Η συχνή εναλλαγή προσωπικού θεωρείται πιθανός κίνδυνος για την ασφάλεια στους δρόμους των ορυχείων. Είναι επίσης επικίνδυνο να κινείται κανείς κοντά σε βαριά μηχανήματα. Πολλοί πελάτες εφαρμόζουν προγράμματα για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την παροχή εκπαίδευσης και, όπου είναι δυνατόν, την αυτοματοποίηση των εργασιών.
Υπάρχουν διαφορές ανά περιοχή;
Η έλλειψη οδηγών διαφέρει ανά περιοχή, σύμφωνα με την IRU. Ωστόσο, πρόκειται για ένα διαδεδομένο πρόβλημα στις περισσότερες περιοχές.
Στον Όμιλο TRATON, μητρική μας εταιρεία, εστιάζουμε στην ανάπτυξη της αυτόνομης οδήγησης στους αυτοκινητόδρομους στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, όπου το φαινόμενο της έλλειψης οδηγών είναι πλέον έντονο.
Πώς μπορεί η τεχνολογία να βοηθήσει;
Η τεχνολογία μπορεί να αντιμετωπίσει την έλλειψη οδηγών με την εφαρμογή αυτόνομης οδήγησης σε μεγάλους αυτοκινητόδρομους – όπου οι ροές εμπορευμάτων είναι υψηλές και σταθερές – καθώς και σε κλειστούς χώρους, όπως τα ορυχεία. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να καλύψει τα κενά που εμφανίζονται στον κλάδο και να ενισχύσει τη σταθερότητα των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων.
Η Scania στοχεύει να οδηγήσει τη μετάβαση προς ένα βιώσιμο σύστημα μεταφορών. Οι αυτόνομες λύσεις μπορούν να βελτιώσουν τόσο την ενεργειακή απόδοση όσο και την οδική ασφάλεια.
Τα αυτόνομα φορτηγά θα αναλάβουν επαναλαμβανόμενες και σταθερές διαδρομές, ενώ οι οδηγοί θα συνεχίσουν να εργάζονται παράλληλα με την τεχνολογία. Η τεχνολογία βρίσκεται ακόμη υπό ανάπτυξη· ως εκ τούτου, οι άνθρωποι-οδηγοί θα συνεχίσουν να καλύπτουν τις περισσότερες μεταφορές μέχρι να διασφαλιστεί πλήρως η ασφάλεια.
Ακόμη και όταν η τεχνολογία σταθεροποιηθεί πλήρως, οι άνθρωποι-οδηγοί θα παραμείνουν απαραίτητοι για το «πρώτο και τελευταίο μίλι», τη μεταφορά επικίνδυνων υλικών, τις ειδικές φορτώσεις και τις σύνθετες διαδρομές. Τα φορτηγά πιθανότατα θα σχεδιάζονται ώστε να υποστηρίζουν τόσο πλήρως αυτόνομη οδήγηση όσο και οδήγηση με οδηγό, ο οποίος θα επωφελείται από ημιαυτόνομες λειτουργίες, όπως τα προηγμένα βοηθήματα οδήγησης.
Η τεχνολογία θα εξελιχθεί, και στο μέλλον, τα αυτόνομα φορτηγά θα καλύπτουν μεγαλύτερο μερίδιο των εμπορευματικών ροών. Μέχρι τότε, θα έχουν δημιουργηθεί πολυάριθμες υποστηρικτικές θέσεις εργασίας, όπως για την ασφάλεια, τις λειτουργίες κόμβων, την απομακρυσμένη υποστήριξη, την ανάπτυξη εφαρμογών και άλλα.
Πού βρισκόμαστε σήμερα με τα αυτόνομα οχήματα;
Πέρυσι κυκλοφορήσαμε το αυτόνομο φορτηγό μεταφοράς υλικών εξόρυξης στην Αυστραλία και τώρα εξετάζουμε την επέκταση σε άλλες αγορές. Η Λατινική Αμερική είναι το επόμενο φυσικό βήμα, όπου βλέπουμε ισχυρή ζήτηση, ευνοϊκές συνθήκες και ήδη ισχυρή παρουσία.
Αυτόνομο φορτηγό μεταφοράς υλικών εξόρυξης
Καθώς οι εφαρμογές χωρίς οδηγό σε κλειστά περιβάλλοντα αυξάνονται, τα αυτόνομα φορτηγά αναμένεται να κυκλοφορούν σε δημόσιους δρόμους χωρίς οδηγό ασφαλείας μέσα στη δεκαετία, εφόσον το επιτρέψουν η νομοθεσία και η αγορά.
Δοκιμάζετε σε αυτοκινητόδρομους;
Ναι, δοκιμάζουμε επίπεδο 4 αυτονομίας σε αυτοκινητόδρομους στη Σουηδία και τη Γερμανία και σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε εμπορικές λειτουργίες τα επόμενα χρόνια.
Με το επίπεδο 4 αυτονομίας, τα οχήματα μπορούν να λειτουργούν πλήρως χωρίς οδηγό σε συγκεκριμένες εργασίες και συνθήκες για τις οποίες έχουν προγραμματιστεί. Οποιεσδήποτε άλλες εργασίες θα συνεχίσουν να εκτελούνται από οδηγούς.
Μέσα στα επόμενα χρόνια, σχεδιάζουμε να επεκταθούμε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να ξεκινήσουμε πιλοτικά εμπορικά προγράμματα εκεί όπου εντοπίζουμε τις πιο κατάλληλες περιπτώσεις χρήσης για την αυτόνομη οδήγηση.
Εστιάζουμε σε αγορές και εφαρμογές όπου η αυτονομία μπορεί να προσφέρει τη μέγιστη αξία στους πελάτες μας, καθώς η τεχνολογία ωριμάζει και καθίσταται ευρύτερα διαθέσιμη.
Στην Ευρώπη, η ζήτηση είναι ισχυρότερη σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, όπου θα συνεχίσουμε τις δοκιμές και θα προχωρήσουμε σε εμπορική εφαρμογή μόλις το επιτρέψουν η τεχνολογία και το κανονιστικό πλαίσιο.
Η Κίνα βρίσκεται σε φάση ταχείας ανάπτυξης. Συνεργαζόμαστε στενά με τις ομάδες μας εκεί για να εισαγάγουμε νέες λύσεις στην αγορά.
Τι γίνεται με το επίπεδο 5;
Η αυτονομία επιπέδου 5, όπου το σύστημα λειτουργεί αυτόνομα σε όλες τις συνθήκες, παραμένει ακόμη πολύ μακριά.
Ποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις χρήσης είναι οι πιο κατάλληλες για αυτοματοποίηση;
Η αυτονομία σε κλειστούς χώρους είναι ήδη πραγματικότητα στον τομέα της εξόρυξης. Οι λύσεις αυτές επεκτείνονται σε συνεργασία με τους πελάτες μας.
Η άλλη βασική περίπτωση χρήσης που βλέπουμε είναι η αυτονομία σε αυτοκινητόδρομους, από τερματικό σε τερματικό. Η οδήγηση για πολλές ώρες σε επαναλαμβανόμενες διαδρομές, η παραμονή σε μποτιλιαρίσματα και ο χρόνος μακριά από το σπίτι μπορεί να είναι ιδιαίτερα εξαντλητικά για έναν άνθρωπο-οδηγό. Αυτό καθιστά αυτή την περίπτωση χρήσης ιδιαίτερα ελκυστική για τον κλάδο.
Πώς μπορεί η IRU να στηρίξει τη μετάβαση στα αυτόνομα οχήματα;
Η εισαγωγή μιας νέας τεχνολογίας ξεκινά με τη διάδοση της πληροφόρησης και την εκπαίδευση – το οποίο είναι ακριβώς το αντικείμενο της συνεργασίας μας με την IRU.
Μαζί, μπορούμε τελικά να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον ανοιχτού διαλόγου, όπου θα μπορούν να εκφράζονται ανησυχίες, να απαντώνται ερωτήσεις και οι ενδιαφερόμενοι να προετοιμάζονται αποτελεσματικά για τις αλλαγές που έρχονται.
Η συνεργασία μας με την IRU αναδεικνύει τη σημασία του προσεκτικού σχεδιασμού ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη, όπως η βελτιωμένη αποδοτικότητα των logistics και οι καλύτερες συνθήκες εργασίας στον κλάδο των μεταφορών.
Πηγή: IRU