Ένα νησί στην ανατολική ακτή του Καναδά, το Newfoundland, χτυπιέται ανελέητα από τις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες, με έντονα φαινόμενα και απότομες αλλαγές που προκαλούν επικίνδυνες καταστάσεις για όσους δεν έχουν προετοιμαστεί έγκαιρα και σωστά.
Χιονοθύελλες, πτώση της θερμοκρασίας, παγετοί, ξαφνικά ήλιος, μετά καταρρακτώδεις βροχές και πάλι από την αρχή. Εκεί, ο χειμώνας διαρκεί περισσότερους μήνες, όπως και το ψύχος, ο παγετός και η περίοδος των βροχών. Αυτός είναι ο καιρός στο νησί που όμως δεν είναι ικανός να ανακόψει τη ζωή, τη δουλειά των ανθρώπων, ούτε βέβαια και τη μεταφορά. Που δεν σταματά και το διαπιστώνει κανείς κοιτάζοντας την Transcanada, τον κεντρικό δρόμο του Newfoundland με τις νταλίκες να κινούνται διαρκώς πάνω σε μια λωρίδα ασφάλτου που οι ίδιες δημιουργούν στο πέρασμά τους με τις άλλες να καλύπτονται από το χιόνι.
Οι οδηγοί εδώ κοιτάζουν πώς να εκμεταλλευτούν τον καλό καιρό», λέει ο Sheri, ιδιοκτήτης του μαγαζιού «Turnip», Bed and Breakfast. «Αν ο δρόμος είναι ανοιχτός, όλες οι νταλίκες κινούνται. Μόνο όσοι οδηγοί συμπληρώνουν ωράρια θα σταματήσουν εδώ», πρόσθεσε. «Στην κακοκαιρία αρκετοί σταματάνε, χωρίς όμως να ξέρουν αν θα ξεκινήσουν πάλι σε μισή ώρα ή σε πέντε ώρες. Ο καιρός αλλάζει συνέχεια», καταλήγει ο Sheri.
Το «Turnip» βρίσκεται σε έναν παράδρομο της εθνικής οδού 430, η οποία οδηγεί βόρεια κατά μήκος της δυτικής ακτής του Newfoundlands και φτάνει στο St. Anthony. Στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής η παγωμένη θάλασσα βρίσκεται δίπλα στο δρόμο και δεν είναι σπάνιο να δει κανείς σε μακρινή απόσταση κοπάδια από φώκες πάνω σε μεγάλα κομμάτια πάγου που εξέχουν από την επιφάνεια της θάλασσας. Σπανιότερο είναι να δεις άνθρωπο να κυκλοφορεί στην περιοχή αυτή, όπως δεν βλέπεις κανένα να κινείται πεζός στο δρόμο έστω και αν διέρχεται μέσα από μια μικρή πόλη ή ένα χωριό. Οι κάτοικοι γενικά κυκλοφορούν ελάχιστα και πάντα με το αυτοκίνητό τους για να καλύψουν τη διαδρομή από το σπίτι στη δουλειά και αντίθετα.
«Και να θυμάστε, στο Newfoundland, ο χειμώνας δεν τελειώνει ποτέ», ήταν η φράση με την οποία μας αποχαιρέτησε ο Sheri.
Όσο οι παγωμένες θερμοκρασίες παραμένουν στο νησί και διατηρούν τον Ατλαντικό Ωκεανό παγωμένο, το πλοίο από τον ηπειρωτικό Καναδά μπορεί να φτάσει στο λιμάνι Port aux Basques μόνο μέσω ενός θαλάσσιου δίαυλου που δεν έχει παγώσει επιτρέποντας την ασφαλή πλεύση. Χρειάζονται ωστόσο, σχεδόν επτά ώρες για να συνδεθεί η ηπειρωτική χώρα με το νησί. Αν όλα πάνε καλά, οι οδηγοί των φορτηγών βγαίνοντας στο νησί έχουν να ακολουθήσουν ένα μακρύ δρομολόγιο για να φτάσουν στην πρωτεύουσα του Newfoundland, τον Άγιο Ιωάννη που βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του νησιού και με το δικό του λιμάνι συνδέεται με τον ηπειρωτικό Καναδά αλλά μονάχα σε περιόδους καλοκαιρίας.
Η εθνική οδός Transcanada 1 είναι ο δρόμος μήκους 900 χιλιομέτρων που συνδέει το λιμάνι των ferries με την πρωτεύουσα και μεις ακολουθούμε ένα από τα φορτηγά που αποβιβάζονται στο νησί και ακούμε τον οδηγό του, τον Cory Sheaves, να μας αφηγείται για το επάγγελμά του.
«Είναι δουλειά που την κάνεις μόνο αν σου αρέσει πολύ, τόσο όσο να βάζεις σε δεύτερη μοίρα τα μειονεκτήματά της και τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίζεις με τον καιρό. Και βέβαια, δεν θα την έκανες, αν δεν υπήρχε συνέχεια δουλειά. Ευτυχώς έχουμε ακόμα δουλειά», προσθέτει ο Cory και κοίταξε προς το μέρος μας κουνώντας με νόημα το κεφάλι του. «Υπάρχουν συνάδελφοι σας, χωρίς δουλειά;», ρωτήσαμε.
«Εδώ, δεν έχουμε προς το παρόν πρόβλημα. Όμως μην ξεχνάτε, πως η συντριπτική πλειονότητα των Καναδών οδηγών δουλεύει με τις μεγάλες πόλεις του Καναδά, Τορόντο, Μόντρεαλ, Κεμπέκ ή κατεβαίνουν Η.Π.Α. Αυτοί, οι περισσότεροι δηλαδή, έχουν προβλήματα, γιατί πολλές μεταφορικές προσλαμβάνουν οδηγούς από χώρες κάτω από τις Η.Π.Α. με χαμηλότερους μισθούς», εξηγεί ο Cory» για να προσθέσει: «Εγώ, ευτυχώς έχω σύμβαση με μια σιδηροδρομική εταιρεία, αλλά τα περισσότερα φορτία που παίρνω είναι για τις δύσκολες περιοχές. Αλλά εντάξει, δεν έχω παράπονο γιατί μου αρέσει αυτό που κάνω».
Οδηγός στον Καναδά
Στο σημείο αυτό, να προσθέσουμε ότι η εργασία αλλοδαπών στον Καναδά είναι ελεγχόμενη. Η αρμόδια υπηρεσία της χώρας παρακολουθεί τις ελλείψεις προσωπικού σε όλες τις κατηγορίες των επαγγελμάτων και ανάλογα επιτρέπει σε συγκεκριμένο αριθμό αλλοδαπών την είσοδο και εγκατάστασή τους στη χώρα, αφού προηγουμένως εξακριβωθεί ότι πραγματικά έχουν τα απαραίτητα επαγγελματικά εφόδια για να εργαστούν στη δουλειά που οι ίδιοι ζήτησαν. Στην περίπτωση των οδηγών φορτηγών, απαραίτητη προϋπόθεση είναι φυσικά, η κατοχή του διπλώματος, της κάρτας οδηγού, αλλά και να μην υπάρχει προηγούμενο εμπλοκής του σε παράνομες ενέργειες ή να έχει ιστορικό χρήσης αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών.
Από κει και πέρα, ο εργοδότης θα ζητήσει εμπειρία στις μεταφορές και θα προσπαθήσει να διερευνήσει αν ο υποψήφιος οδηγός διαθέτει τις βασικές γνώσεις σε ένα συγκεκριμένο είδος μεταφοράς που τον ενδιαφέρει π.χ. μεταφορές ADR, μεταφορές ξυλείας, ψυγειομεταφορές, μεταφορές αδρανών υλικών, αστικές διανομές κ.α.
Σχεδόν όλοι οι εργοδότες απαιτούν επίσης μια συμφωνία δοκιμαστικής περιόδου κατά την οποία θα εξετάσουν δυο σοβαρούς παράγοντες για τη συνέχιση ή μη της συνεργασίας. Ο ένας είναι κατά πόσο ο οδηγός γνωρίζει και εφαρμόζει τους κανόνες ασφαλούς φόρτωσης και οδήγησης και ο άλλος είναι η οικονομική οδήγηση, αν δηλαδή φέρνει την κατανάλωση στα επιθυμητά χαμηλά επίπεδα. Την οικονομική οδήγηση, τη διαπιστώνουν αναθέτοντας στο νέο οδηγό ένα συνηθισμένο δρομολόγιο με το ίδιο αυτοκίνητο και ίδιο τονάζ.
Παρά το γεγονός ότι στον Καναδά απασχολούνται 300.000 επαγγελματίες οδηγοί φορτηγών όλων των κατηγοριών, σήμερα, το επάγγελμα του οδηγού φορτηγών παρουσιάζει ελλείψεις, υπάρχουν δηλαδή πολλές κενές θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα για οδηγούς μεγάλων αποστάσεων. Αυτό οφείλεται κατά 60% στις συνταξιοδοτήσεις, χωρίς αναπλήρωση των θέσεων από νέους οδηγούς και κατά 25% στη ζήτηση που προκύπτει λόγω της γενικότερης ανάπτυξης της χώρας που παράλληλα αναπτύσσει και τον τομέα των μεταφορών.
Οι αμοιβές των επαγγελματιών οδηγών στον Καναδά είναι καλές, όχι όμως και από τις καλύτερες και είναι αυτές που προβλέπονται στη σύμβαση εργασίας που συνυπογράφουν εργοδότης και οδηγός. Αυτές οι συμβάσεις, είναι πιο ελαστικές από τις ευρωπαϊκές ως προς τις περιόδους εργασίας και τον τρόπο αμοιβής π.χ. με την ώρα ή την εβδομάδα. Τα ωράρια οδήγησης εννοείται ότι τηρούνται ευλαβικά, λόγω όμως ειδικών συνθηκών – μεγάλες αποστάσεις, καθυστερήσεις κ.λ.π. – συνηθίζεται η εναλλαγή οδηγών, οι οποίοι όμως δεν είναι συνοδηγοί και συνταξιδιώτες, αλλά αναλαμβάνουν το φορτηγό και τη συνέχιση του δρομολογίου από προκαθορισμένα σημεία (truckstops).
Με βάση τα παραπάνω, παραθέτουμε τις πιο ενδεικτικές και κατά μέσο όρο αμοιβές οδηγών μεγάλων αποστάσεων βαρέων οχημάτων αρθρωτών και συρόμενων. Η αμοιβή ανά ώρα είναι στα 26,5 καναδέζικα δολάρια στην περιοχή Alberta, στα 24 δολάρια στην περιοχή Saskatoon – Saskatchewan, πέφτει λίγο στα 23,3 δολάρια στην περιοχή του Vancouver, στα 19 δολάρια στην περιοχή Manitoba, στα 20 δολάρια στο Toronto – Ontario, όπως και στο Montreal - Quebec. Οι ετήσιες αποδοχές κυμαίνονται από 35.000 μέχρι 55.000 δολάρια, πάντα ανάλογα με την περιοχή και το είδος της μεταφοράς.
Για τις δυσκολίες του επαγγέλματος, δίνουμε και πάλι το λόγο στον Cory Sheaves:
«Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι οι συχνοί αποκλεισμοί των δρόμων. Δεν μπορούμε να προγραμματίσουμε παραδόσεις και φορτώσεις, γιατί υπάρχουν καθυστερήσεις εξαιτίας των δρόμων που κλείνουν. Αν διπλώσει μια νταλίκα πάνω στο δρόμο, το recovery (γερανός) μπορεί να καθυστερήσει και ο δρόμος να μείνει κλειστός για ώρες. Ακόμα όμως, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πότε θα γυρίσουμε στην έδρα της εταιρείας και στο σπίτι μας».
Στη συνέχεια, η κουβέντα του Cory γίνεται πιο ευχάριστη μιλώντας για το φορτηγό του και χωρίς να κρύβει την υπερηφάνεια του, δικαιολογημένα θα λέγαμε, αφού κάθεται στο τιμόνι ενός Freightliner Cascadia, με κινητήρα Cummins και σασμάν 16 σχέσεων Fuller χειροκίνητο. Θα μας πει ότι δεν θέλει τα αυτόματα κιβώτια και ότι απορεί γιατί πολλοί μεταφορείς επιλέγουν τα αυτόματα, ότι ποτέ δεν θα έμπαινε σε μικρότερη καμπίνα και ότι είναι ευχαριστημένος από την «καβάλα» του Cascadia και από το αποδοτικό κλιματιστικό οροφής που διαθέτει.
«Μπακαλιάροι και τόνοι από καβούρια»
Ακολουθώντας μια παραλιακή διαδρομή στο νησί Newfoundland, μας δείχνει μια σειρά εργοστασιακών εγκαταστάσεων η κάθε μια με δεκάδες ράμπες φορτοεκφόρτωσης όπου στις περισσότερες βρίσκονταν φορτηγά. «Εκεί έρχονται τα ψάρια. Πολλά ψάρια. Μπακαλιάροι, αστακοί και τόνοι από καβούρια. Γίνεται επεξεργασία και συσκευασία. Δουλεύει κόσμος και πολλά φορτηγά ψυγεία φορτώνουν από δω και φεύγουν για τις μεγάλες πόλεις του Καναδά. Εκατοντάδες πλήρη φορτία καθημερινά», προσθέτει. Μέχρι να τον αποχαιρετήσουμε, ο χρόνος πέρασε απαντώντας πλέον εμείς σε δικές του απαντήσεις σχετικές με την κατάσταση των Μεταφορών στην Ευρώπη, το επάγγελμα του οδηγού κ.λ.π.
«Νομίζω, πως αυτό που αλλάζει είναι οι διαφορετικές καιρικές συνθήκες. Ο χειμώνας στον Καναδά είναι ξεχωριστός και επηρεάζει το επάγγελμα και τις μεταφορές γενικότερα». Με αυτή τη φράση τελείωσε η συζήτησή μας και αποχαιρετήσαμε τον Cory, αφού τον ευχαριστήσαμε για τη βοήθειά του να ολοκληρώσουμε ένα ακόμη φωτορεπορτάζ εκτός Ευρώπης.
