Ενδιαφέροντα στοιχεία και βιώσιμες προτάσεις περιλαμβάνονται στην έρευνα που υπογράφει ο Νικόλαoς Ροδόπουλος* με τίτλο «Η συμμετοχή της εφοδιαστικής αλυσίδας στην εθνική επανεκκίνηση 2021». Δημοσιεύουμε στο ΤΡΟΧΟΙ & TIR Οκτωβρίου που κυκλοφορεί ένα ενδιαφέρον απόσπασμα της μελέτης που αναφέρεται στην ανάγκη δημιουργίας ενός Κυβερνητικού Διοικητικού Κόμβου (ΚΔΚ) που θα αποτελέσει τον Stakeholder των λειτουργιών των εθνικών Logistics.
Ο Eυρωπαίος επίτροπος για την εσωτερική αγορά, Thierry Breton, δήλωσε ότι «η Ευρώπη πήγε πολύ μακριά το θέμα με την παγκοσμιοποίηση», προσθέτοντας ότι υπήρξε μεγάλη εμπιστοσύνη στο πνεύμα «one country, one continent». Το νέο δόγμα που δημιουργείται πλέον είναι η ενδυνάμωση της στρατηγικής αυτονομίας (strategic autonomy), η οποία περικλείει ένα είδος «ευρωπαϊκού προστατευτισμού».
Αυτό το είδος του προστατευτισμού δεν «κλείνει» τα σύνορα, αντίθετα τα διατηρεί ανοιχτά δημιουργώντας πλούτο, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει την αποφυγή της υπερεξάρτησης από τρίτες χώρες. Με λίγα λόγια ο «επαναπατρισμός» της βιομηχανίας στην Ευρώπη και οι στρατηγικές επενδύσεις σε νέες αλυσίδες αξίας θα προσδώσουν σημαντική ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία ως ένα «νέο σχέδιο Μάρσαλ».
Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει έναν ουσιαστικό ρόλο. Ο ευρωπαϊκός σχεδιασμός των κρίσιμων εφοδιαστικών αλυσίδων θα πρέπει να περάσει μέσα από τα ελληνικά λιμάνια και τις ασθμαίνουσες ή απούσες –μέχρι σήμερα– εθνικές υποδομές.
Οραματιζόμαστε τη νέα μετά-κορωνοϊό Ελλάδα, ως περιφερειακή δύναμη για την ευρωπαϊκή οικονομική στρατηγική αυτονομία, έναν ουσιαστικό παράγοντα σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια και τη Ν.Α. Ευρώπη, έναν παράγοντα ευημερίας και ανάπτυξης των οικονομιών και των κοινωνιών.
Είναι πλέον σαφές ότι η εφοδιαστική αλυσίδα και τα logistics δεν είναι κλάδος, αλλά τομέας που διαπερνά το σύνολο της οικονομίας και της δομής της. Σε παραλληλισμό, είναι το αγγειακό σύστημα στο ανθρώπινο σώμα που μεταφέρει σε κάθε σημείο τα απαραίτητα συστατικά επιβίωσης. Ταυτόχρονα, όμως, μπορεί να LOGISTICS αποβεί μοιραίο, εάν τα συστατικά είναι επιβλαβή.
Για την υλοποίηση ενός τέτοιου συστήματος, η πατρίδα μας πρέπει να δημιουργήσει τρία βασικά λειτουργικά εργαλεία:
1. Να οργανώσει σε θεσμικό επίπεδο έναν διοικητικό κόμβο, ο οποίος θα είναι ο facilitator και ταυτόχρονα ο governor του τομέα στο σύνολό του.
2. Να «μεταφερθεί» από τη δημιουργία γενικών αφηγημάτων στον στρατηγικό σχεδιασμό ενός νέου διαρθρωτικού μοντέλου ανάπτυξης.
3. Να δημιουργήσει ένα playbook με τρεις βασικές ενότητες, τις άμεσες, μεσοπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες δράσεις. Κυβερνητικός Διοικητικός Κόμβος
Είναι γεγονός ότι η γνώση και γνώμη των ειδικών αποτυπώνει την ανάγκη ύπαρξης μιας κυβερνητικής δομής (Κυβερνητικός Διοικητικό Κόμβος – ΚΔΚ), είτε αυτή έχει τη μορφή υφυπουργείου είτε Ειδικής ή Γενικής Γραμματείας, η οποία ανεξάρτητα και οριζόντια θα αποτελεί τον stakeholder των λειτουργιών των εθνικών logistics.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι το ΚΔΚ δεν θα είναι ένα σημείο/υπηρεσία μελετών, αλλά δομή παραγωγής πολιτικής και νομοθετικού έργου. Τα εθνικά logistics ελέγχουν όλο το φάσμα του δημόσιου τομέα και αποτελούν enabler και ταυτόχρονα multiplier της εθνικής οικονομικής ανάπτυξης. Αντίστοιχες έρευνες –όπως αναφέρονται ανωτέρω– αποτυπώνουν τον ετήσιο τζίρο των logistics από 15 έως 17 δισ. ευρώ.
Ο ΚΔΚ τελικά θα είναι το κεντρικό συντονιστικό όργανο (facilitator & governor) των εθνικών δράσεων για την υποστήριξη και ανάπτυξη του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics (EA&L). Θα ελέγχει όλα τα υπουργεία για τις δράσεις που εμπλέκεται η ΕΑ&L με γνώμονα την επιτάχυνση της υλοποίησης του εκάστοτε εθνικού στρατηγικού σχεδίου, την αύξηση της ποιότητας και την εναρμόνιση με τις διεθνείς και εθνικές αγορές. Επιπλέον:
- Θα συμμετέχει και θα συνυπογράφει όλο το νομοθετικό πλαίσιο που θα αφορά την ΕΑ&L. ανάπτυξη του τομέα.
- Θα ορίζει, παρακολουθεί και επισπεύδει τις δράσεις του εκάστοτε Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου.
- Θα δημιουργήσει, θα ελέγχει και θα αξιοποιεί μια νέα δομή (οργανισμού Προώθησης Ελληνικών Logistics) μέσα από δράσεις προσέλκυσης εμπορευματικών ροών.
- Το Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης Εφοδιαστικής, ως γνωμοδοτικό όργανο, θα ανήκει στη δικαιοδοσία του ΚΔΚ
Αναθεώρηση εθνικής στρατηγικής εφοδιαστικής
Η σημερινή υγειονομική κρίση, η οποία παρότι βρίσκεται σε ύφεση, παραμένει ενεργή, δημιουργεί νέα δεδομένα στον τρόπο λειτουργίας και υποστήριξης των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Η αναθεώρηση της εθνικής στρατηγικής απαιτεί μια «προσγειωμένη» επεξεργασία των ενοτήτων και των απαραίτητων δράσεων. Είτε διότι αυτές –οι δράσεις– δεν υλοποιήθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια (από την πρώτη στρατηγική) συμπεριλαμβάνοντας τα τελευταία πέντε χρόνια (από τη δεύτερη στρατηγική), είτε διότι υπήρξε ημιτελής ή λανθασμένη υλοποίηση. Ανεξάρτητα των αιτιών, είναι σαφές ότι υπήρξε μια τεράστια καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να χαθούν μια σειρά από αναδυόμενες ευκαιρίες.
Ταυτόχρονα, όμως, δεν πρέπει να αγνοήσουμε τις πολλές και μεγάλες εκκρεμότητες που υπάρχουν, όπως η υλοποίηση του πρώτου εθνικής εμβέλειας εμπορευματικού κέντρου (Επιχειρηματικό Πάρκο Ειδικού Σκοπού Εφοδιαστικής) Θριάσιο Ι & ΙΙ, τη στρατηγική των λιμένων με την ολοκλήρωση των αποκρατικοποιήσεων, τις οδικές συνδέσεις που παραμένουν σε εκκρεμότητα, τη σιδηροδρομική ολοκλήρωση του κεντρικού άξονα και πολλά άλλα. Παράλληλα, η νέα διαμορφούμενη κατάσταση απαιτεί σύγχρονη διαχείριση, τόσο από τον ιδιωτικό τομέα όσο και από το κράτος.
Η ελληνική «σταθερά» μιας ιδιότυπης κρατικής προστασίας, επί παντός υπαρκτού ή ανύπαρκτου, υλοποιήσιμου ή ανέφικτου αιτήματος συντεχνιών και επαγγελματικών ομάδων, δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να υφίσταται. Η ελληνική επιχειρηματικότητα και η κοινωνία πρέπει να μάθει -και απέδειξε ότι μπορεί να μάθει στην COVID-19 εποχή- να αυτορυθμίζεται και να μετασχηματίζεται ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες.
Σε αυτό το πλαίσιο, το νέο στρατηγικό σχέδιο πρέπει να προσφέρει ευελιξία και να επικεντρώσει την προσοχή του σε ένα σχέδιο δράσης που θα προσφέρει πραγματική προστιθέμενη αξία, δηλαδή αποτελεσματικότητα.
Εν κατακλείδι, πλέον γνωρίζουμε τι πρέπει να γίνει, πώς πρέπει να γίνει και γιατί πρέπει να γίνει. Ταυτόχρονα, ξεκαθαρίζει το τοπίο της συμμετοχής και συνυπευθυνότητας του ιδιωτικού τομέα που πρέπει και οφείλει να αναλάβει. Ως εκ τούτου, η προσπάθεια αναθεώρησης της εθνικής στρατηγικής αποτελεί έργο ύψιστης εθνικής σημασίας και ευθύνη όλων μας.
* Ο Νικόλαoς Ροδόπουλος είναι μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ανάπτυξης Logistics, τ. Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Logistics, Μέλος Γενικού Συμβουλίου ΣΕΒ, Επιστημονικός Σύμβουλος Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OnLine Data AE.
