Σημαντικές αλλαγές επέρχονται στον κανονισμό της ΕΕ σχετικά με την αρχική επιμόρφωση και την περιοδική κατάρτιση των οδηγών και τη χορήγηση του πιστοποιητικό επαγγελματικής ικανότητας (ΠΕΙ), που βεβαιώνει την αρχική επιμόρφωσή του ή την περιοδική κατάρτισή του.
Υπόχρεοι ΠΕΙ
Οδηγοί που πραγματοποιούν οδικές μεταφορές εντός της Ένωσης στο δημόσιο οδικό δίκτυο με:
— οχήματα για τα οποία απαιτείται άδεια οδήγησης μιας από τις κατηγορίες C1, C1 + E, C ή C + E, ή με άδεια οδήγησης η οποία αναγνωρίζεται ως ισοδύναμη,
— οχήματα για τα οποία απαιτείται άδεια οδήγησης μιας από τις κατηγορίες D1, D1 + E, D ή D + E, ή με άδεια οδήγησης η οποία αναγνωρίζεται ως ισοδύναμη.
Εξαιρέσεις
Η υποχρέωση απόκτησης ΠΕΙ δεν εφαρμόζεται στους οδηγούς οχημάτων:
α) των οποίων η μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα δεν υπερβαίνει τα 45 km/h·
β) τα οποία χρησιμοποιούνται από τις υπηρεσίες των ενόπλων δυνάμεων, της πολιτικής άμυνας, της πυροσβεστικής υπηρεσίας, των δυνάμεων που είναι αρμόδιες για την τήρηση της δημόσιας τάξης, και των υπηρεσιών επείγουσας διακομιδής ασθενών, ή τα οποία τίθενται υπό τον έλεγχο των υπηρεσιών αυτών, όταν η μεταφορά εκτελείται στο πλαίσιο των καθηκόντων τους·
γ) τα οποία υποβάλλονται σε δοκιμές επί της οδού για λόγους τεχνικής βελτίωσης, επισκευής ή συντήρησης, ή στους οδηγούς νέων ή μεταποιημένων οχημάτων που δεν έχουν ακόμα τεθεί σε κυκλοφορία·
δ) για τα οποία απαιτείται άδεια οδήγησης κατηγορίας D ή D1 και τα οποία κινούνται χωρίς επιβάτες από προσωπικό συντήρησης ή από ένα κέντρο συντήρησης που βρίσκεται κοντά στην πλησιέστερη βάση συντήρησης που χρησιμοποιεί ο μεταφορέας, υπό την προϋπόθεση ότι η οδήγηση του οχήματος δεν συνιστά την κύρια δραστηριότητα του οδηγού·
ε) τα οποία χρησιμοποιούνται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή για εργασίες διάσωσης, περιλαμβανομένων οχημάτων που χρησιμοποιούνται σε μη εμπορική μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας·
στ) τα οποία χρησιμοποιούνται για μαθήματα και εξετάσεις οδήγησης κάθε προσώπου που επιθυμεί να αποκτήσει άδεια οδήγησης ή πιστοποιητικό επαγγελματικής ικανότητας (ΠΕΙ), με την προϋπόθεση ότι δεν χρησιμοποιούνται σε εμπορικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών·
ζ) τα οποία χρησιμοποιούνται σε μη εμπορικές μεταφορές επιβατών ή εμπορευμάτων·
η) τα οποία μεταφέρουν υλικό, εξοπλισμό ή μηχανήματα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν από τους οδηγούς κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, με την προϋπόθεση ότι η οδήγηση των οχημάτων δεν συνιστά την κύρια δραστηριότητα του οδηγού.
Επίσης, η υποχρέωση για απόκτηση ΠΕΙ δεν εφαρμόζεται σε πρόσωπα που επιθυμούν να αποκτήσουν άδεια οδήγησης ή ΠΕΙ, όταν τα πρόσωπα αυτά παρακολουθούν συμπληρωματική κατάρτιση για την απόκτηση άδειας οδήγησης κατά τη διάρκεια μαθημάτων στον χώρο εργασίας, εφόσον το εν λόγω πρόσωπο συνοδεύεται από άλλο πρόσωπο πιστοποιημένο με ΠΕΙ, ή εκπαιδευτή οδηγών για την κατηγορία στην οποία ανήκει το όχημα που χρησιμοποιείται για τον σκοπό που ορίζεται στο προαναφερθέν στοιχείο.
Και ακόμα: Δεν απαιτείται ΠΕΙ όταν:
α) οι οδηγοί οχημάτων κινούνται σε αγροτικές περιοχές και εφοδιάζουν τη δική τους επιχείρηση·
β) οι οδηγοί δεν παρέχουν υπηρεσίες μεταφορών·
γ) τα κράτη μέλη θεωρούν ότι η μεταφορά είναι περιστασιακή και δεν επηρεάζει την οδική ασφάλεια.
Επίσης, δεν απαιτείται ΠΕΙ για οδηγούς οχημάτων τα οποία χρησιμοποιούνται ή μισθώνονται χωρίς οδηγό από γεωργικές, δενδροκηπευτικές, δασοκομικές, κτηνοτροφικές ή αλιευτικές επιχειρήσεις για τη μεταφορά των εμπορευμάτων τους στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, εκτός εάν η οδήγηση αποτελεί μέρος της κύριας δραστηριότητας του οδηγού ή εάν η οδήγηση υπερβαίνει μια καθορισμένη στο εθνικό δίκαιο απόσταση από τη βάση της επιχείρησης στην οποία ανήκει το όχημα ή η οποία ενοικιάζει ή μισθώνει με χρηματοδοτική μίσθωση το όχημα.
Κεκτημένα δικαιώματα
Απαλλάσσονται της υποχρέωσης αρχικής επιμόρφωσης οι οδηγοί που είναι:
α) κάτοχοι άδειας οδήγησης μιας από τις κατηγορίες D1, D1 + E, D, D + Ε ή άδειας οδήγησης η οποία αναγνωρίζεται ως ισοδύναμη, οι οποίες έχουν εκδοθεί το αργότερο στις 9 Σεπτεμβρίου 2008·
β) κάτοχοι άδειας οδήγησης μιας από τις κατηγορίες C1, C1 + E, C, C + E ή άδειας οδήγησης η οποία αναγνωρίζεται ως ισοδύναμη, οι οποίες έχουν εκδοθεί το αργότερο στις 9 Σεπτεμβρίου 2009.
Αρχική επιμόρφωση και ηλικία οδήγησης από τα 18
1. Για την αρχική επιμόρφωση δεν απαιτείται η εκ των προτέρων απόκτηση της αντίστοιχης άδειας οδήγησης.
2. Οι οδηγοί οχημάτων που προορίζονται για τη μεταφορά εμπορευμάτων μπορούν να οδηγούν:
α) από ηλικίας 18 ετών:
i) όχημα των κατηγοριών άδειας οδήγησης C1 και C + E, υπό τον όρο ότι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ·
ii) όχημα των κατηγοριών άδειας οδήγησης C1 και C1 + E, υπό τον όρο ότι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ·
β) από ηλικίας 21 ετών, όχημα των κατηγοριών άδειας οδήγησης C1 και C + E, υπό τον όρο ότι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ.
3. Οι οδηγοί οχημάτων που προορίζονται για τη μεταφορά επιβατών μπορούν να οδηγούν:
α) από ηλικίας 21 ετών:
i) όχημα των κατηγοριών άδειας οδήγησης D και D + E για τη μεταφορά επιβατών σε τακτικές γραμμές των οποίων η διαδρομή δεν υπερβαίνει τα 50 χιλιόμετρα, καθώς και όχημα των κατηγοριών άδειας οδήγησης D1 και D1 + E, υπό τον όρο ότι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ.
Κάθε κράτος μέλος μπορεί να επιτρέπει στους οδηγούς οχημάτων μιας εκ των εν λόγω κατηγοριών να οδηγούν στο έδαφός του τα οχήματα αυτά από ηλικίας 18 ετών, υπό τον όρο ότι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ·
Επιπλέον, κράτος μέλος μπορεί να επιτρέπει στους οδηγούς οχημάτων μιας εκ των εν λόγω κατηγοριών να οδηγούν στο έδαφός του τα οχήματα αυτά από ηλικίας 20 ετών, υπό τον όρο ότι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ. Η ηλικία αυτή μπορεί να ορισθεί σε 18 έτη, εφόσον οι οδηγοί οδηγούν τα οχήματα αυτά χωρίς επιβάτες·
β) από ηλικίας 23 ετών, όχημα των κατηγοριών άδειας οδήγησης D και D + E, υπό τον όρο ότι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ.
Μόνο τα ειδικά μαθήματα
Προβλέπεται ακόμη ότι οι οδηγοί που πραγματοποιούν μεταφορές εμπορευμάτων, οι οποίοι διευρύνουν ή αλλάζουν τις δραστηριότητές τους προκειμένου να πραγματοποιούν μεταφορές επιβατών, ή αντιστρόφως, και οι οποίοι είναι κάτοχοι του ΠΕΙ, δεν οφείλουν πλέον να επαναλαμβάνουν τα κοινά τμήματα της αρχικής επιμόρφωσης, παρά μόνο τα τμήματα που αφορούν ειδικώς τη νέα επιμόρφωση.
Και ακόμη:
Οι οδηγοί οι οποίοι εκτελούν οδικές μεταφορές εμπορευμάτων ή επιβατών και έχουν παρακολουθήσει μαθήματα περιοδικής κατάρτισης για μία από τις προβλεπόμενες κατηγορίες αδειών οδήγησης, απαλλάσσονται από την υποχρέωση παρακολούθησης περαιτέρω περιοδικής κατάρτισης για οποιαδήποτε από τις άλλες κατηγορίες οχημάτων που προβλέπονται στις παραγράφους αυτές.
Κωδικός «95»
Βάσει του ΠΕΙ το οποίο πιστοποιεί αρχική επιμόρφωση και του ΠΕΙ το οποίο πιστοποιεί περιοδική κατάρτιση, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, αναγράφουν τον εναρμονισμένο κωδικό της Ένωσης, «95», που προβλέπεται στον κανονισμό της ΕΕ, δίπλα στις αντίστοιχες κατηγορίες άδειας οδήγησης:
— επάνω στην άδεια οδήγησης, ή
— στο δελτίο επιμόρφωσης οδηγού στην περίπτωση που οι αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους στο οποίο αποκτήθηκε το ΠΕΙ δεν μπορούν να αναγράψουν τον εναρμονισμένο ενωσιακό κωδικό επί της άδειας οδήγησης.
