Οι ψηφιακές άδειες, η αυτοαξιολόγηση των οδηγών και μέτρα για τη βελτίωση της αντίληψής τους είναι μερικές από τις αλλαγές στους ευρωπαϊκούς κανόνες που προτάθηκαν την Τετάρτη.
Με περισσότερες από 20.000 ζωές να χάνονται στους δρόμους της ΕΕ κάθε χρόνο, το Κοινοβούλιο τάσσεται υπέρ της αναθεώρησης των ευρωπαϊκών κανόνων για τις άδειες οδήγησης, ώστε να διασφαλιστεί ότι συμβάλλουν στην οδική ασφάλεια και στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της ΕΕ.
Περισσότερη ασφάλεια στους δρόμους για όλους
Το Κοινοβούλιο ζητά οι οδηγοί να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για τις πραγματικές συνθήκες οδήγησης και να γνωρίζουν τους κινδύνους, ιδίως για τους ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου, όπως οι πεζοί, τα παιδιά, οι ποδηλάτες και οι χρήστες ηλεκτρικών πατινιών. Ως εκ τούτου, η οδήγηση σε χιόνι και ολισθηρές συνθήκες, η ασφαλής χρήση του τηλεφώνου κατά την οδήγηση, τα τυφλά σημεία, τα συστήματα υποβοήθησης της οδήγησης και το ασφαλές άνοιγμα των πορτών του οχήματος θα πρέπει επίσης να αποτελούν μέρος της εξέτασης για την απόκτηση άδειας οδήγησης.
Ισχύς των αδειών οδήγησης και έλεγχοι υγείας
Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ότι οι άδειες οδήγησης θα πρέπει να ισχύουν για τουλάχιστον 15 χρόνια για μοτοσικλέτες και αυτοκίνητα. Οι αντίστοιχες για φορτηγά και λεωφορεία θα έχουν ελάχιστη διάρκεια 5 χρόνων. Δεν στηρίζουν τη μείωση της διάρκειας ισχύος των αδειών οδήγησης για ηλικιωμένους, όπως πρότεινε η Επιτροπή, με σκοπό την αποφυγή διακρίσεων και τη διασφάλιση του δικαιώματός τους στην ελεύθερη κυκλοφορία και τη συμμετοχή στην οικονομική και κοινωνική ζωή.
Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν να μπορούν οι οδηγοί να αξιολογούν οι ίδιοι την ικανότητα οδήγησής τους όταν εκδίδεται και ανανεώνεται άδεια οδήγησης, επιτρέποντας στις χώρες της ΕΕ να αποφασίζουν εάν η αυτοαξιολόγηση θα πρέπει να αντικατασταθεί από μια ιατρική εξέταση με κατ’ ελάχιστο εξετάσεις όρασης και καρδιαγγειακών παθήσεων για τους οδηγούς. Ωστόσο, οι ευρωβουλευτές ζητούν οι κυβερνήσεις των κρατών μελών να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με ψυχικά και σωματικά σημάδια που μπορεί να θέσουν ένα άτομο σε κίνδυνο κατά την οδήγηση.
Αρχάριοι και συνοδευόμενοι οδηγοί
Οι άπειροι οδηγοί θα πρέπει να υποβάλλονται σε δοκιμαστική περίοδο τουλάχιστον δύο ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας θα υπόκεινται σε ορισμένους περιορισμούς, όπως αυστηρότερα όρια αλκοόλ και αυστηρότερες ποινές για μη ασφαλή οδήγηση, σύμφωνα με το Κοινοβούλιο.
Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη επαγγελματιών οδηγών, οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν επίσης να επιτρέπεται σε οδηγούς 18 ετών και άνω να αποκτούν άδεια οδήγησης φορτηγού ή λεωφορείου με έως 16 επιβάτες, εφόσον διαθέτουν πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας. Επιπλέον, οι οδηγοί από 17 ετών θα πρέπει να είναι επιλέξιμοι για άδεια οδήγησης αυτοκινήτων ή φορτηγών αν συνοδεύονται από έμπειρο οδηγό.
Ψηφιακή άδεια οδήγησης
Για τη στήριξη της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, οι ευρωβουλευτές τάσσονται υπέρ της καθιέρωσης ψηφιακής άδειας οδήγησης, η οποία θα είναι διαθέσιμη σε κινητό τηλέφωνο και πλήρως ισοδύναμη με το συνηθισμένο δίπλωμα.
Η εισηγήτρια του ΕΚ Karima Delli (Πράσινοι, Γαλλία) δήλωσε: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε την ευκαιρία να βελτιώσει την οδική ασφάλεια και να φτάσει πιο κοντά στον στόχο μηδενικών θανάτων από τροχαία ατυχήματα έως το 2050 και στη δημιουργία ενός ισχυρότερου πλαισίου για την προστασία όλων από αυτά. Οι κανόνες περιλαμβάνουν μη υποχρεωτικούς ιατρικούς ελέγχους όταν εκδίδεται ή ανανεώνεται η άδεια οδήγησης και αυστηρότερες διατάξεις για τους αρχάριους οδηγούς.»
Επόμενα βήματα
Η έκθεση για την αναθεώρηση των κανόνων εγκρίθηκε με 339 ψήφους υπέρ, 240 κατά και 37 αποχές, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία πρώτης ανάγνωσης και οριστικοποιώντας τη θέση του ΕΚ. Η επόμενη σύνθεση του ΕΚ μετά τις εκλογές στις 6-9 Ιουνίου θα συνεχίσει τις σχετικές εργασίες.
Δηλώσεις IRU
Σύμφωνα με ανακοίνωση της IRU, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την αναθεώρηση των κανόνων οδήγησης, προσφέροντας ένα σημαντικό βήμα προόδου για την εξάλειψη των ηλικιακών φραγμών που αντιμετωπίζουν οι νέοι οδηγοί καθώς και για τη διευκόλυνση της ένταξης οδηγών τρίτων χωρών στην ΕΕ.
Η Διευθύντρια της IRU Raluca Marian δήλωσε: «Ο κλάδος των οδικών μεταφορών της ΕΕ χρειάζεται τόσο ντόπιους οδηγούς όσο και επαγγελματίες οδηγούς τρίτων χωρών για να ξεπεράσει τη χρόνια έλλειψη. Μας λείπουν ήδη πάνω από 500.000 επαγγελματίες οδηγοί».
Οδηγοί φορτηγών
Η ολομέλεια υποστήριξε την εφαρμογή ενός προγράμματος οδήγησης συνοδευόμενης από την ΕΕ που δίνει τη δυνατότητα στους 17χρονους οδηγούς φορτηγών (κατηγορίες C και C1) να αποκτήσουν με ασφάλεια πρακτική εμπειρία οδήγησης και να εξοικειωθούν με το επάγγελμα δίπλα σε έναν έμπειρο οδηγό.
«Η λέξη «συνοδευόμενη» είναι κρίσιμη. Ένας 17χρονος που οδηγεί ένα φορτηγό υπό την επίβλεψη ενός έμπειρου οδηγού φορτηγού που κάθεται δίπλα του στην καμπίνα είναι μια μορφή εκπαίδευσης. Αυτό θα συμβάλει σημαντικά στην κάλυψη του χάσματος μεταξύ σχολείου και τιμονιού. Χαιρόμαστε που βλέπουμε ότι το Κοινοβούλιο το έχει κατανοήσει επακριβώς αυτό», δήλωσε η Raluca Marian.
Το Κοινοβούλιο διευκρίνισε επίσης ότι η ελάχιστη ηλικία οδήγησης τόσο για τις εθνικές όσο και για τις διεθνείς μεταφορές φορτηγών είναι τα 18 έτη στην ΕΕ.
Οδηγοί λεωφορείων και πούλμαν
Ομοίως, το Κοινοβούλιο επιβεβαίωσε ότι τα 21 έτη είναι η ελάχιστη ηλικία για τους επαγγελματίες οδηγούς λεωφορείων και πούλμαν.
Το Κοινοβούλιο εισήγαγε επίσης τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να καταργήσουν το αυθαίρετο όριο των 50 χιλιομέτρων για 19χρονους επαγγελματίες οδηγούς λεωφορείων και πούλμαν για τη μεταφορά επιβατών εντός της εθνικής τους επικράτειας.
«Η σημερινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία για τις μαζικές μεταφορές επιβατών, οι οποίες βρίσκονται υπό σημαντική πίεση λόγω της έλλειψης οδηγών που αυξήθηκε κατά 54% από το 2021 έως το 2022», δήλωσε η Raluca Marian.
«Χάνουμε πάρα πολλούς νέους ευρωπαίους επαγγελματίες υποψήφιους οδηγούς λεωφορείων και πούλμαν εξαιτίας αυτών των νομικών φραγμών. Μπορούμε ήδη να δούμε τις ανησυχητικές συνέπειες αυτού: λιγότερο από το 3% των οδηγών λεωφορείων και πούλμαν είναι κάτω των 25 ετών. Αυτή η τάση θα επιδεινωθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια εάν δεν ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα», πρόσθεσε.
Οδηγοί τρίτων χωρών
«Η ανάπτυξη ενός εναρμονισμένου και διαφανούς πλαισίου της ΕΕ για την αναγνώριση των αδειών και των προσόντων επαγγελματιών οδηγών τρίτων χωρών είναι ζωτικής σημασίας. Οι οδηγοί τρίτων χωρών θα πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους Ευρωπαίους οδηγούς. Για αυτό, είναι απαραίτητο τα δικαιώματά τους να αναγνωρίζονται και να γίνονται σεβαστά σε όλα τα κράτη-μέλη», ανέφερε η RalucaMarian.
Ανακούφιση για επιχειρήσεις ταξί και μικρούς στόλους
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστήριξε την πρακτική πρόταση της Επιτροπής Μεταφορών για τη διευκόλυνση της χρήσης οχημάτων με εναλλακτικά καύσιμα επιτρέποντας στους κατόχους άδειας κατηγορίας Β να οδηγούν οχήματα με εναλλακτικά καύσιμα έως 4,25 τόνους, σε σύγκριση με το τρέχον όριο των 3,50 τόνων.
«Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα ταξί και τους παρόχους μεταφορών που οδηγούν φορτηγά ή μικρά λεωφορεία με εναλλακτικά καύσιμα, τα οποία πρέπει επίσης να μεταφέρουν ειδικό εξοπλισμό, όπως αναπηρικά αμαξίδια, που συνήθως έχει συνολικό βάρος μεταξύ 3,5 και 4,25 τόνων. Φανταστείτε αν ξαφνικά όλοι αυτοί οι οδηγοί θα χρειάζονταν άδειες C ή D μόνο και μόνο επειδή τα οχήματά τους έγιναν βαρύτερα λόγω της τεχνολογίας», είπε η Raluca Marian.
