Ενδιαφέροντα στοιχεία και βιώσιμες προτάσεις περιλαμβάνονται στην έρευνα που υπογράφει ο Νικόλας Ροδόπουλος με τίτλο «Η συμμετοχή της εφοδιαστικής αλυσίδας στην εθνική επανεκκίνηση 2021».
Επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα το 2020 και τάσεις για το 2021:
Οι στατιστικές και οι έρευνες που πραγματοποιούνται σήμερα απέχουν από την πραγματική εικόνα της αγοράς. Οι επιπτώσεις από τις διαταραχές που σημειώθηκαν στις εφοδιαστικές αλυσίδες -τόσο κατά τη διάρκεια της επιδημίας του κορωνοϊού, όσο και στη φάση της εξομάλυνσης των κρουσμάτων στη χώρα μας- θα αρχίσουν να φαίνονται μετά τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο). Αυτό το διάστημα η χώρα μας περιμένει πολλά από την πιθανή αύξηση των τουριστικών ροών. Ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα, εστίαση, αεροπορικές εταιρείες, ακτοπλοΐα κ.ά. θα δεχθούν σημαντικές πιέσεις με αποτέλεσμα να υπάρξει σημαντική μείωση της κατανάλωσης. Τα στοιχεία παρελθόντων ετών μας δείχνουν ότι από τη βιομηχανία τροφίμων (είδη διατροφής, ποτά, καπνικά, ψάρια) το 58% (5.242 εκατ.) και το 22% (827 εκατ.) των επίπλων και άλλων προϊόντων μεταποίησης καταναλώνεται από τον τουριστικό κλάδο. Αυτό αποδεικνύει τη σπουδαιότητα του τουρισμού σε σχέση με την κατανάλωση και τις εφοδιαστικές αλυσίδες. Την αντίστοιχη περίοδο του 2020, δειγματοληπτική έρευνα αποτυπώνει ότι υπήρξε μια μείωση της τάξης του 30% στις εσωτερικές μεταφορές προς και από νήσους μεγάλης τουριστικής συγκέντρωσης (Κρήτη, Ρόδος κ.α.). Μάλιστα, η μείωση αυτή κρίθηκε μικρή, διότι η Κρήτη αποτελεί και σημαντική παραγωγική δύναμη στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα των τροφίμων, με αποτέλεσμα οι εξαγωγές να μειώνουν τον μέσο όρο των απωλειών.
Κυριαρχούν οι οδικές μεταφορές
Στη χώρα μας, στις εμπορευματικές ροές (διεθνείς και εθνικές) το 74% αφορά οδική μεταφορά, το 25,7% θαλάσσια, ενώ το εμπορευματικό σιδηροδρομικό και αεροπορικό έργο λαμβάνει το 0,2% και 0,02%.
Διεθνής οδική μεταφορά: Το 2020 η οδική μεταφορά είχε δεχθεί και αυτή μία σημαντική μείωση του μεταφερόμενου έργου, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις έφτασε και το 50%. Αυτό οφείλεται κυρίως στο κλείσιμο των εργοστασίων σε χώρες όπως η Ιταλία, η οποία αποτελεί τον κύριο πελάτη του εξαγώγιμου φορτίου. Ωφελούμενες δραστηριότητες ήταν αυτές που ασχολήθηκαν με τη διακίνηση φαρμάκων, τροφίμων (κυρίως ψυχόμενων), χημικών, λιπασμάτων, ζωοτροφών κλπ. Μεγάλο πλήγμα δέχθηκαν τα λοιπά προϊόντα (ξηρό φορτίο), όπως η ένδυση, υπόδηση, είδη εστίασης κλπ.
Το 2021 αποτέλεσε μια χρονιά επιστροφής στη νέα κανονικότητα και εξομάλυνση των μεταφερόμενων όγκων, φτάνοντας σε ομαλοποιημένα επίπεδα.
Εθνική/εσωτερική οδική μεταφορά: Η εσωτερική μεταφορά, το 2021, βρέθηκε μοιρασμένη σε τρεις βασικές κατηγορίες με αντίστοιχα αποτελέσματα αύξησης ή μείωσης του μεταφερόμενου όγκου. Οι εταιρείες που διέθεταν στόλους οχημάτων ψυχόμενου φορτίου ή ειδικού φορτίου (φάρμακα) είχαν σημαντική εντατικοποίηση στο έργο τους, αύξηση -τριπλασιασμός- του μεταφερόμενου όγκου και τζίρου. Στο ίδιο πλαίσιο αύξησης κινήθηκαν και οι αντίστοιχες εταιρείες αστικών διανομών. Στον αντίποδα, οι μεταφορές γενικού ξηρού φορτίου, οι οποίες και αποτελούν τον μεγαλύτερο όγκο διακινούμενου φορτίου –άρα και πλήθους εταιρειών– εθνικών μεταφορών, είχαν κάθετη πτώση μεταφορικού έργου 35%-50%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σημαντική επιβράδυνση των εθνικών εμπορευματικών ροών σημειώθηκε προς τους τουριστικούς προορισμούς, λόγω της μείωσης της τουριστικής αγοράς.
Για το 2020 ο μέσος σταθμικός όρος δείχνει μια πτώση της τάξης του 20%-25%, πτώση που προστίθεται στην ήδη δυσχερή θέση του κλάδου. Το 2021 υπήρξε μια καλή χρονιά για την εσωτερική μεταφορά που δείχνει στοιχεία ταχύτατης προσαρμογής και ταυτόχρονα εκμετάλλευσης των αναδυόμενων ευκαιριών. Επενδύσεις έχουν γίνει σε δραστηριότητες αστικών διανομών, ψηφιακού μετασχηματισμού κ.ά.
Αποθήκευση & διανομή (logistics)
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκαν οι αποθηκευτικές εταιρείες εμπορευμάτων τρίτων (3rd Party Logistics – 3PL) για το 2020, που αποθήκευαν και διένειμαν τρόφιμα ή φάρμακα, δέχθηκαν σημαντική πίεση φόρτου εργασίας, με κάθετη αύξηση των ροών και των διανομών. Το ίδιο δέχθηκαν και οι εταιρείες που εξυπηρετούν το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι οποίες δέχθηκαν ισχυρό σοκ αύξησης παραδόσεων, με αιχμή του δόρατος τις εταιρείες ταχυμεταφορών.
Όμως το ίδιο δεν επικράτησε στις υπόλοιπες εταιρείες που έβλεπαν τα αποθηκευμένα εμπορεύματα στις αποθήκες να παραμένουν χωρίς διακινήσεις και η πτώση των παραδόσεων να έχει αντίστοιχα την ίδια πτωτική ή μηδενική πορεία.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης κύκλου εργασιών σημείωσε μείωση 14,6% σε σύγκριση με το 2019. Το 2021, για τις 3rd Party Logistics εταιρείες δείχνει μια στασιμότητα με σημαντικές όμως προοπτικές που αποτυπώνονται στην αύξηση των τιμών του real estate και την είσοδο επενδυτικών funds και ομίλων.
Συμπεράσματα & διδάγματα
Είναι σαφές ότι το πλήγμα στις ελληνικές εφοδιαστικές αλυσίδες υπήρξε βίαιο και σημαντικό. Όσον αφορά τις αστικές και εθνικές ροές, οι εμπλεκόμενοι κράτησαν με υπευθυνότητα και σοβαρότητα εξυπηρετώντας τη διακίνηση και διατηρώντας τα ράφια των καταναλωτικών αγαθών γεμάτα. Η εικόνα μεταξύ επάρκειας και ελλείψεων υπήρξε θετική για το 2020 και όποια προβλήματα παρουσιάστηκαν πέρασαν ανώδυνα. Τελικά, η κοινωνία έμεινε όρθια και η επιχειρηματικότητα έμαθε να αυτορυθμίζεται.
Υπερδιπλάσιες μεταφορές
Το 2021 αποτελεί μια χρονιά επαναπροσδιορισμού και μεγάλων ευκαιριών. Σύμφωνα με το International Transport Forum και την έκθεση ITF Transport Outlook 2021, η συνολική δραστηριότητα για τις μεταφορές θα υπερδιπλασιαστεί μέχρι το 2050 συγκριτικά με τα μεγέθη του 2015. Ταυτόχρονα, η επιβατική δραστηριότητα θα αυξηθεί κατά 2,3 φορές και η εμπορευματική αντίστοιχα 2,6 φορές.
Περισσότερα στοιχεία και αναλύσεις θα δημοσιευθούν στο περιοδικό ΤΡΟΧΟΙ & ΤΙR της 1ης Οκτώβρη 2021.
Σημείωση: Ο υπογράφων την έρευνα, Νικόλαος Ροδόπουλος είναι Μέλος Εθνικού Συμβουλίου Ανάπτυξης Logistics, τ. Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Logistics, Μέλος Γενικού Συμβουλίου ΣΕΒ, Επιστημονικός Σύμβουλος Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OnLine Data AE.
