Σε κατάσταση πανικού βρίσκονται οι διαχειριστές των στόλων των μεγάλων αλυσίδων λιανικής στην Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο εξαιτίας της μεγάλης έλλειψης οδηγών και του κινδύνου να μείνουν σε ακινησία πολλά φορτηγά σε μια κρίσιμη περίοδο λόγω των εορτών των Χριστουγέννων.
Καθώς ο χρόνος πιέζει, αφού στην Ευρώπη η εμπορική περίοδος των εορτών ξεκινά τον Οκτώβρη με εκατομμύρια παραγγελίες να τοποθετούνται ηλεκτρονικά σε καθημερινή βάση, το πρόβλημα της μεταφοράς των προϊόντων και της τελικής παράδοσής τους (last mile) οξύνεται, καθώς η προσέλευση εποχικών οδηγών παραμένει χαμηλή παρά τις αμοιβές που υπόσχονται οι αλυσίδες λιανικής, προκειμένου να επανδρώσουν τα οχήματα των μεταφορών/ διανομών.
Δραματική παραμένει, επίσης, και η έλλειψη οδηγών βαρέων φορτηγών που διακινούν τα προϊόντα από χώρα σε χώρα ή εντός της χώρας από λιμάνια και σιδηροδρομικούς σταθμούς προς τις κεντρικές αποθήκες των μεγάλων εταιρειών λιανικής (εμπορικές αλυσίδες, σούπερ μάρκετ, ηλεκτρονικά e-shops κ.α.)
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση οι υπεύθυνοι των στόλων αναζητούν λύσεις καθόλου εύκολες, αλλά αναγκαίες.
Έτσι, εξετάζουν τη διακίνηση μεγαλύτερου όγκου προϊόντων με τον σιδηρόδρομο και το αεροπλάνο σε συνδυασμό με την αύξηση του στόλου των ελαφρών φορτηγών μέσω μισθώσεων ή συνεργασιών. Η ενεργοποίηση μεγάλου αριθμού ελαφρών -κάτω των 3,5 τόνων- φορτηγών αποσκοπεί στην ευκολότερη ανεύρεση οδηγών (χωρίς επαγγελματικό δίπλωμα), που θα μπορούσαν εποχικά να δουλέψουν στις τελικές παραδόσεις, ή ακόμη και με τα δικά τους βαν, με τη σύναψη συμβάσεων (για τοπικές διανομές).
Επίσης, οι μεγάλες μεταφορικές εταιρείες προχωρούν στη σύναψη συνεργασιών που προβλέπουν την εγκατάσταση σε κράτη της Δυτικής Ευρώπης, περιλαμβανομένης και της Πολωνίας, μεταφορικών εταιρειών από τις χώρες της Βαλτικής με ταυτόχρονη απόσπαση εκατοντάδων ή και χιλιάδων οδηγών φορτηγών από τη Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία για την επάνδρωση των φορτηγών.
Παράλληλα, εντείνονται οι πιέσεις προς τις κυβερνήσεις και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση να προχωρήσει άμεσα στις λύσεις που έχουν προταθεί, αλλά ακόμη παραμένουν «υπό εξέταση».
Συγκεκριμένα, από πολιτικής πλευράς ζητείται:
- Η μείωση του ορίου ηλικίας στα 18 χρόνια για τα επαγγελματικά διπλώματα, ώστε να αυξηθεί η δεξαμενή των υποψηφίων οδηγών.
- Η συγχώνευση εξετάσεων σε ορισμένες κατηγορίες διπλωμάτων. Για παράδειγμα, αυτός που επιθυμεί δίπλωμα Ε να μπορεί να εξετάζεται μια φορά και για την κατηγορία C και για την κατηγορία Ε. Το ίδιο ζητείται να εφαρμοστεί και για άλλες κατηγορίες π.χ. για έλξη τρέιλερ, οπότε η εξέταση να γίνεται στη συνέχεια της εξέτασης για το μονό φορτηγό ή το μονό λεωφορείο.
- Η επιδότηση του κόστους εκπαίδευσης των επαγγελματιών οδηγών για την απόκτηση των πιστοποιητικών επαγγελματικής ικανότητας, μεταφορών ADR κ.α.
- Η έκδοση κοινοτικού κανονισμού που θα απαγορεύσει κάθε εργασία φορτοεκφόρτωσης στη ράμπα από τον οδηγό του φορτηγού. Για το θέμα αυτό έχουμε αναφερθεί στο περιοδικό ΤΡΟΧΟΙ & ΤΙR Σεπτεμβρίου.
Σε εργασιακό επίπεδο, οι οδηγοί μέσω των Συνδικαλιστικών τους Ενώσεων στις χώρες της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης (στην Ελλάδα επικρατεί απόλυτη σιγή) ζητούν:
- αύξηση μισθών και ελέγχων για την εφαρμογή των κανόνων που αφορούν στην απόσπαση οδηγών και στην καταβολή σε αυτούς του κατώτερου μισθού της χώρας απασχόλησής τους.
- Κίνητρα υπέρ των μεταφορικών εταιρειών και των εμπορικών επιχειρήσεων ιδιοκτητών φορτηγών, προκειμένου να απασχολήσουν νέους επαγγελματίες οδηγούς με σκοπό την απόκτηση εμπειρίας (για τους γνωρίζοντες, η εμπειρία στις μεταφορές με βαρέα φορτηγά και συρμούς είναι απαραίτητη).
- Μη καταστρατήγηση του κοινοτικού κανονισμού για τα ωράρια εργασίας/ ανάπαυσης των οδηγών.
- Καταβολή επιδομάτων για ορισμένες ειδικές κατηγορίες μεταφορών.
Τελειώνουμε με την παρατήρηση ότι και στην Ελλάδα η έλλειψη οδηγών βαρέων φορτηγών για την εθνική και τη διεθνή μεταφορά είναι σοβαρή και θα πάρει δραματικές διαστάσεις λόγω της συνεχιζόμενης αποχώρησης από το επάγγελμα των παλαιότερων αυτοκινητιστών που ήταν και οδηγοί, ενώ η αναπλήρωση του κενού που αφήνουν δεν είναι εφικτή εξαιτίας του πολύ μικρού αριθμού των νεοεισερχόμενων στο επάγγελμα.
