Τρίκαλα, πρωινό άνοιξης του 2015
Όταν στη δεκαετία του ΄80 καταργήθηκαν σταδιακά οι εισπράκτορες στα αστικά λεωφορεία, θυμάμαι την ταμπέλα που τοποθετούσαν στο παρμπρίζ. «Δίχως Εισπράκτορα» έγραφε με μεγάλα γράμματα για να προειδοποιήσει τον επιβάτη ότι θα επιβιβαστεί από την μπροστινή πόρτα και θα ρίξει στο κουτί το «ακριβές» - υποτίθεται - αντίτιμο του εισιτηρίου (δεν είχαν ακόμη τοποθετηθεί ακυρωτικά μηχανήματα).
Μόλις τρεις δεκαετίες μετά…
Πρωινό άνοιξης του 2015. Στον κεντρικό δρόμο των Τρικάλων, επιβάτες περιμένουν το λεωφορείο. Το οποίο έρχεται. Πλησιάζει τη στάση, επιβραδύνει και σταματάει.
Η ταμπέλα στο παρμπρίζ γράφει: «Δίχως Οδηγό»!
Οι πόρτες ανοίγουν, οι επιβάτες μπαίνουν, το όχημα ξεκινάει. Δίχως οδηγό. Φτάνει στη διασταύρωση, σταματάει στο κόκκινο φανάρι. Στο πράσινο δεν ξεκινάει αμέσως, γιατί ένας πεζός δεν έχει ακόμη περάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο. ΄Υστερα ξεκινάει πάλι….
Δεν πρόκειται, αγαπητοί αναγνώστες, για σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Για τυχόν απορίες, διαβάστε σχετικό ρεπορτάζ στην ενότητα «Πούλμαν & Λεωφορείο».
Η εξέλιξη της Τεχνολογίας
Η ιστορία βέβαια των μη επανδρωμένων οχημάτων είναι αρκετά παλιά και πάντως, ευρέως γνωστή σε στρατιωτικές εφαρμογές. Όπως, για παράδειγμα, το βαρέως τύπου οπλικό σύστημα ρομπότ που αυτές τις μέρες δοκιμάζει ο ρωσικός στρατός κάπου στη Σιβηρία. Ένα αυτόνομο ερπυστριοφόρο όχημα με βαρύ πυροβόλο και διπλά πολυβόλα. Αποστολή του η προστασία πυραυλικών βάσεων. Εκεί θα περιπολεί, θα ανιχνεύει το περιβάλλον, θα εντοπίζει τυχόν εχθρική παρουσία και θα ανοίγει πυρ εναντίον της χωρίς την παραμικρή ανθρώπινη παρέμβαση, ενώ ταυτόχρονα θα αυτοπροστατεύεται από τα εχθρικά πυρά.
Αυτά όλα, για τους ερευνητές τεχνολογικών κέντρων, δεν είναι πρωτόγνωρα. Υπήρχαν και τώρα εξελίσσονται χάρη στη δημιουργία μιας νέας γενιάς αισθητήρων που ήδη έχουν εφαρμογή στα καινούργια μοντέλα των φορτηγών και των λεωφορείων, καθώς και στη δυνατότητα των κομπιούτερ να επεξεργάζονται σε πραγματικούς χρόνους κάθε μήνυμα που λαμβάνουν από τους αισθητήρες, να κρίνουν ποια είναι η σωστή απόφαση ενέργειας και να δίνουν την ανάλογη εντολή στα επί μέρους συστήματα, είτε αυτά είναι σασμάν, είτε φρένα, είτε μηχανόφρενα κ.λ.π.
Το ισχυρότερο επιχείρημα
Σήμερα, το σύστημα προστασίας για την αποφυγή σύγκρουσης με το προπορευόμενο όχημα βρίσκει πλήρη εφαρμογή στην αυτοκίνηση, όπως και άλλα συστήματα με κυριότερο το ΕPS για την αποφυγή τουμπαρίσματος, το σύστημα προειδοποίησης για ανεπιθύμητη αλλαγή λωρίδας κ.α.
Από το 2015 ξεκινάει η υποχρεωτική τοποθέτησή τους στα παραγόμενα από τότε οχήματα, λόγω της επιβεβαιωμένης από ανεξάρτητους οργανισμούς συμβολής τους στην αποφυγή ατυχημάτων και τη σωτηρία εκατοντάδων ανθρώπων που χάνονται στους δρόμους από αίτια που τώρα μπορούν να προλαμβάνονται με την εφαρμογή των παραπάνω εξελιγμένων συστημάτων.
Η μείωση των ατυχημάτων και η προστασία της ανθρώπινης ζωής είναι το επιχείρημα εκείνων που αποφασίζουν για την υποχρεωτική εφαρμογή των συστημάτων αυτών στα οδικά οχήματα. Επιχείρημα ισχυρότερο από τον όποιο αντίλογο για επιβάρυνση της τιμής των αυτοκινήτων και κατ΄ επέκταση των (υπερ)κερδών που εξασφαλίζουν οι λίγες εταιρείες έρευνας και ανάπτυξης των παραπάνω συστημάτων.
Ο καθρέπτης της αγοράς
Ας αφήσουμε όμως την τεχνολογία να προχωρεί και να μας εκπλήσσει με τα επιτεύγματά της και να δούμε λίγο τι γίνεται με την αγορά των Μεταφορών και των Logistics. Η οποία παραμένει σε ύφεση εξαιτίας της γενικότερης οικονομικής κατάστασης, αλλά και ειδικών συνθηκών, όπως είναι η μείωση των εξαγωγών και των εισαγωγών και, κυρίως, η υπερπροσφορά τονάζ σε σχέση με το μειωμένο αυτό μεταφορικό έργο.
Για τα βαριά φορτηγά αυτό σημαίνει αυξημένο μεταφορικό κόστος. Η αναδουλειά δεν αφήνει περιθώρια για εξεύρεση φορτίων επιστροφής και τα άφορτα χιλιόμετρα, γνωρίζουμε πόσο ζημιογόνα είναι. Λίγες πολύ καλά οργανωμένες μεταφορικές εταιρείες είναι σε θέση να βρίσκουν φορτία έστω κάνοντας γκρουπάζ κατά την επιστροφή. Καλύτερη είναι η κατάσταση στα ψυγεία, την περίοδο αυτή λόγω των εξαγωγών των νωπών και της διακίνησής τους στις αγορές του εξωτερικού, αλλά η καλή αυτή εικόνα είναι εποχική. Καθόλου καλά τα νέα για τα βυτιοφόρα υγρών καυσίμων εξαιτίας της κάθετης πτώσης της αγοράς των καυσίμων, της ανταγωνιστικότητας του φυσικού αερίου, αλλά και του καλοκαιριού. Αντίθετα τα χαμόγελα ξαναήλθαν στα πρόσωπα των χωματουργών, χάρη στην επανεκκίνηση των περισσότερων μεγάλων έργων, τα οποία μάλιστα είναι διάσπαρτα στην περιφέρεια δίνοντας δουλειά στα ανατρεπόμενα σχεδόν όλης της χώρας.
Σε καλό δρόμο τα City Logistics
Σε καλό δρόμο βρίσκεται επίσης η αγορά των City Logistics, δηλαδή των μεταφορών – διανομών – παραδόσεων αγαθών και των συναφών υπηρεσιών της αποθήκευσης, της συσκευασίας, της διαχείρισης των επιστρεφόμενων αγαθών κ.α. Βασικός μοχλός ανάπτυξης των City Logistics είναι βέβαια η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου το οποίο, σύμφωνα με τις στατιστικές, βαίνει συνεχώς αυξανόμενο και με ικανοποιητικούς ρυθμούς.
Εντυπωσιακή είναι επίσης η διείσδυση πολλών εταιρειών Logistics σε εξειδικευμένες μεταφορές και διανομές όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, το πλάσμα αίματος, οι παγόκυβοι, η εκτέλεση παραγγελιών πελατών σούπερ μάρκετ, η προμήθεια ταβερνών και εστιατορίων με καθημερινές μικρές ποσότητες ψαριών, σαλατικών, παγωτών κ.λ.π.
Αυτή η αναπτυσσόμενη αγορά έχει ευεργετικές επιπτώσεις και στις πωλήσεις των ελαφρών επαγγελματικών και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αυτή η κατηγορία οχημάτων ανακάμπτει περισσότερο από τις άλλες.
Η εποχή των Groups
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την αυξανόμενη επιβατική κίνηση μικρών ομάδων τουριστών, πελατών ξενοδοχείων, ολιγομελών συνεδριακών ή επιχειρηματικών αποστολών κ.α. μια κινητικότητα που απαιτεί μικρής ή μέσης χωρητικότητας λεωφορεία. Και σε αυτή την περίπτωση δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι τα mini bus είναι μακράν πρώτα σε πωλήσεις σε σχέση με τα τριαντάρια και τα πενηντάρια λεωφορεία, τα οποία αναλογικά οι πωλήσεις τους παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο, χαμηλότερο σε σχέση με το παρελθόν.
Ατυχείς ανακοινώσεις
Τουλάχιστον ατυχείς χαρακτηρίζονται και από τα ίδια τα μέλη του οι νέες ανακοινώσεις του ΣΕΒ - Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών – (βλέπε εφημερίδες της 13/5/14), περί πλήρους ανοίγματος των οδικών μεταφορών και κατηγορώντας εμμέσως πλην σαφώς την κυβέρνηση ότι με σειρά νόμων, αποφάσεων και άλλων παρεμβάσεων αλλοίωσε τον χαρακτήρα του 3887/10 με αποτέλεσμα αυτός ο νόμος να μη λειτουργήσει ποτέ. Συμφωνούμε στο γεγονός ότι ο νόμος ποτέ δεν λειτούργησε και ήμασταν εμείς, μόνο το περιοδικό ΤΤ που το είχε προβλέψει, όταν οι πάντες πανηγύριζαν το άνοιγμα, τάχα, του επαγγέλματος.
Αναφέρει όμως ο ΣΕΒ τους δύο βασικούς λόγους, εξαιτίας των οποίων δεν λειτούργησε ο παραπάνω νόμος. Ο πρώτος είναι η υποχρέωση για τους νέους μεταφορείς να κατέχουν φορτηγό Euro 5 ως προϋπόθεση για να εισέλθουν στο επάγγελμα και ο δεύτερος η υποχρέωσή τους να καταβάλουν χρηματική εγγύηση.
Πραγματικά μας εκπλήσσει αυτός ο σχολιασμός. Ήρθε δηλαδή η τότε κυβέρνηση να υιοθετήσει πλήρως τις προτάσεις των εκπροσώπων των επιμελητηρίων, των παραγωγικών τάξεων περιλαμβανομένου φυσικά και του ΣΕΒ για «την ανάγκη ανανέωσης του πεπαλαιωμένου και ρυπογόνου στόλου των ΦΔΧ που ευθύνεται για τη μόλυνση του περιβάλλοντος» (καθημερινή καραμέλα στο στόμα του κ. Μίχαλου), μια κυβέρνηση που δέχτηκε αυστηρή κριτική και δυσμενή σχόλια ότι επέβαλε τα Euro 5 για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα και … έρχεται τώρα ο ίδιος ο ΣΕΒ να επιχειρηματολογεί κατά του μέτρου επιβολής του Euro 5. Απίστευτο!
Απίστευτο και μόνο για το λόγο, ότι τα μέλη του ΣΕB του τομέα automotive πουλάνε καινούργια αυτοκίνητα, αλλά αυτά – κατά τον ΣΕΒ – είναι ακριβά και δεν επιτρέπουν την είσοδο νέων επαγγελματιών στο επάγγελμα και αναγκάζονται να καταφεύγουν στην αγορά μεταχειρισμένων. Δεν γνωρίζει ο ΣΕΒ ότι οι αντιπρόσωποι αυτοκινήτων, πουλάνε από πέρυσι Euro 6, ότι τα Euro 5 είναι πλέον αρκετά φθηνότερα και ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε επικαλούμενη το άρθρο 4, παρ. 2 του 3887/10 να έχει επιβάλει ως προϋπόθεση την αγορά του ακόμη ακριβότερου φορτηγού, του Euro 6 για τους νεοσεισερχόμενους στο επάγγελμα (και πάντως σωστά δεν το έχει πράξει).
Όσο για την υποχρέωση καταβολής της χρηματικής εγγύησης, κάποιος πρέπει να ενημερώσει τον ΣΕΒ και το Παρατηρητήριό του, ότι αυτό το μέτρο είναι Κοινοτικό (οδηγίες 96/26 και 98/76 και προσαρμογή σε αυτές με το ΠΔ 346/2001). Αποτελεί δηλαδή απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόσβαση στο επάγγελμα, ισχύει και εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της ΕΕ και –ας μας επιτραπεί να πληροφορήσουμε εμείς τον ΣΕΒ και το Παρατηρητήριό του, –ότι στην Ελλάδα η εξασφάλιση της οικονομικής επιφάνειας (εγγύηση) είναι ευκολότερη (διευκολύνεται αν θέλετε), αλλά ας μην αναφερθούμε σε αυτό τώρα.
Αντίθετα, πολύ σωστές είναι οι παρατηρήσεις του Συνδέσμου για τα αίτια που δεν επέτρεψαν τη μείωση των κομίστρων (καύσιμα, διόδια), και εμείς να προσθέσουμε την υψηλή, πλέον, φορολογία των αυτοκινητιστών και το γεγονός ότι τα κόμιστρα συχνά βρίσκονται κάτω από το κόστος της μεταφοράς.
Η πιο σωστή ενέργεια
Επί της ουσίας: Η στήλη αυτή και ο υπογράφων, μεταφέροντας το καθολικό αίτημα των αυτοκινητιστών και των μεταφορικών επιχειρήσεων γενικότερα, καλούμε τον ΣΕΒ να υποστηρίξει δυναμικά την αντικατάσταση των παλαιών φορτηγών με καινούργια, με μια γενναία επιδότηση από περιβαλλοντικά προγράμματα – από τα μόνα που θα μπορούσε να εγκριθεί μια τέτοια δράση (των άλλων αποκλειομένων λόγω των περί ανταγωνισμού κοινοτικών οδηγιών). Μια τέτοια εξέλιξη, θα έχει θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην οδική ασφάλεια, στη μείωση του μεταφορικού κόστους (τα καινούργια οχήματα είναι και οικονομικότερα), στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών μεταφορικών στόλων, στη βελτίωση της αποδοτικότητας των οχημάτων (efficiency) και στην ενίσχυση της κοινωνικής ευθύνης των εμπορικών και βιομηχανικών εταιρειών, τα προϊόντα των οποίων θα μεταφέρονται με φιλικά προς το περιβάλλον μέσα. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και άλλες θετικές επιπτώσεις που θα είχε μια ευρεία αντικατάσταση των παλαιών με νέα οχήματα, οι οποίες έχουν να κάνουν με την καλύτερη και οικονομικότερη διαχείριση των στόλων (χάρη στα συστήματα τηλεματικής με τα οποία συνεργάζονται τα καινούργια μοντέλα), την εξασφάλιση των σημαντικών πλεονεκτημάτων που οι άλλες χώρες της ΕΕ παρέχουν στα νέας γενιάς πράσινα φορτηγά, τη βελτίωση των συνθηκών δουλειάς και διαβίωσης των οδηγών κ.α.
Αν αυτό το αίτημα ικανοποιηθεί, ο ΣΕΒ θα έχει προσφέρει μια σημαντική βοήθεια στη Μεταφορά, στο Περιβάλλον, στην επιχειρηματική κοινότητα, καθώς και ένα «δώρο» ανυπολόγιστης αξίας στα ίδια του τα μέλη (αντιπροσωπείες), μέσω των οποίων θα ολοκληρωθεί πρακτικά η αντικατάσταση του ελληνικού στόλου των φορτηγών.
Τελειώνοντας, να σημειώσουμε, ότι οι μεταφορείς είναι έτοιμοι να καταδείξουν στο ΣΕΒ και στα μέλη του, ότι η χρησιμοποίηση ΦΔΧ για τις μεταφορές των προϊόντων τους είναι η οικονομικότερη επιλογή, αν μάλιστα μιλάμε για σύγχρονα οχήματα. ΄Αλλωστε, αυτός είναι ο κύριος λόγος, που η διακίνηση εμπορευμάτων στις χώρες της ΕΕ γίνεται με φορτηγά Δημόσιας Χρήσης σε ποσοστό που αγγίζει το 80%, ενώ υπάρχουν και άλλοι εξίσου σημαντικοί λόγοι που κατευθύνουν τα κοινοτικά εμπορεύματα στα φορτηγά ΔΧ. Ίσως – εμείς το προτείνουμε – μια συζήτηση μεταξύ ΣΕΒ και Μεταφορικών εταιρειών να απαντούσε σε πολλά ερωτήματα και να οδηγούσε ίσως σε αμοιβαίως αποδεκτές και συμφέρουσες λύσεις.
καλό δρόμο να έχετε
