Από το Νοέμβριο του 2015 έχει τεθεί σε ισχύ ο νέος κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις απαιτήσεις έγκρισης τύπου για αρκετές κατηγορίες επαγγελματικών οχημάτων, σε σχέση με προηγμένα συστήματα πέδησης έκτακτης ανάγκης. Πρόκειται για το γνωστό σύστημα Advanced Emergency Braking (AEBS) που επιδρά αυτόματα στο σύστημα πέδησης ενός φορτηγού όταν διαπιστώσει πως επίκειται σύγκρουση με προπορευόμενο όχημα. Η κύρια μονάδα του συστήματος είναι ένα ραντάρ κάτω από τον προφυλακτήρα του οχήματος το οποίο, συνεργάζεται με τα ηλεκτρονικά συστήματα του οχήματος και κάνει τα εξής: μετράει συνεχώς την απόσταση του φορτηγού από το προπορευόμενο όχημα, υπολογίζει το χρονικό διάστημα εντός του οποίου μπορεί να υπάρξει σύγκρουση και ειδοποιεί με ήχο και οπτικό σήμα τον οδηγό προτού ενεργοποιηθεί.
Κατηγορίες οχημάτων που επηρεάζονται
Το AEBS είναι ένα από τα πιο σημαντικά συστήματα ενεργητικής ασφάλειας των ελευταίων ετών γιατί κατορθώνει δύο πολύ σημαντικά πράγματα. Να προλάβει τη σύγκρουση με προπορευόμενο όχημα, και να μειώσει δραστικά την ταχύτητα σε περίπτωση σύγκρουσης με ακίνητο εμπόδιο. Ο κανονισμός της ΕΕ αριθ. 347/2012 απαιτεί την ύπαρξη AEBS σε όλα τα οχήματα των κατηγοριών Ν2>8τόν., +Ν3+Μ2+Μ3 (φορτηγά και λεωφορεία) που ταξινομούνται στην Ευρώπη από 1η Νοεμβρίου 2015. Ο κανονισμός έχει 2 στάδια (επίπεδα) εφαρμογής. Το πρώτο, που είναι ήδη σε ισχύ, κάνει υποχρεωτική την ύπαρξη AEBS στα προανεφερόμενα οχήματα που έχουν στον πίσω άξονα ανάρτηση αέρα. Στο δεύτερο επίπεδο, του οποίου η καθολική εφαρμογή ξεκινά την 1η Νοεμβρίου του 2018 θα αφορά όλες τις νέες ταξινομήσεις, των ίδιων ακριβώς κατηγοριών οχημάτων, θα συμπεριλαμβάνει όμως και αυτά με μηχανική ανάρτηση στον πίσω άξονα. Με λίγα λόγια, όλα τα φορτηγά και λεωφορεία άνω των 8 τόνων μικτού θα «φοράνε» AEBS.
Να σημειωθεί ότι, ταυτόχρονα με τον κανονισμό για το AEBS τέθηκε σε ισχύ (1η Νοεμβρίου 2015) και ο υπ’ αριθ. 351/2012 για την τοποθέτηση συστήματος Lane Departure Warning System (LDWS) σε όλα τα φορτηγά και λεωφορεία που ταξινομούνται. Πρόκειται για το σύστημα ειδοποίησης αθέλητης αλλαγής λωρίδας. Αποτελεί και αυτό ήδη, βασικό δηλαδή, εξοπλισμό κάθε νέου οχήματος που ταξινομείται. Το σύστημα ειδοποιεί τον οδηγό, όταν διαπιστώσει πως το όχημα εκτρέπεται της πορείας του. Λειτουργεί μέσω μίας κάμερας τοποθετημένης στο παρμπρίζ που «διαβάζει» τη διαγράμμιση του οδοστρώματος, και εκπέμπει ηχητική προειδοποίηση όταν το όχημα «φεύγει» προς αριστερά ή δεξιά, χωρίς τη χρήση των φλας.
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το σύνολο σχεδόν των οχημάτων των γνωστών Ευρωπαίων κατασκευαστών πληρούν, με άνεση τα κριτήρια που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή –για την ακρίβεια, τα περισσότερα φορτηγά και λεωφορεία υπερκαλύπτουν ήδη τα κριτήρια για το Επίπεδο 2 που θα τεθεί σε ισχύ σε 3 χρόνια. Το μόνο ερωτηματικό είναι κατά πόσο θα επηρεαστούν τα κόστη απόκτησης ενός καινούριου φορτηγού και λεωφορείου, γιατί μέχρι πρόσφατα, τα AEBS και LDWS ήταν τμήμα συνήθως του προαιρετικού εξοπλισμού των οχημάτων.
Ο νέος κανονισμός
Ο κανονισμός της Επιτροπής της 8ης Απριλίου 2015 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2012 για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 661/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις απαιτήσεις έγκρισης τύπου για ορισμένες κατηγορίες μηχανοκίνητων οχημάτων σε σχέση με προηγμένα συστήματα πέδησης έκτακτης ανάγκης, έχει ως εξής:
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 661/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τις απαιτήσεις έγκρισης τύπου και γενικής ασφαλείας των μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκουμένων τους, και των συστημάτων, κατασκευαστικών στοιχείων και χωριστών τεχνικών μονάδων που προορίζονται για τα οχήματα αυτά, αποφάσισε τα ακόλουθα.
1) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 661/2009 αποτελεί επιμέρους κανονισμό στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης τύπου που προβλέπεται από την οδηγία 2007/46/ ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
2) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 661/2009 καθορίζει τις βασικές απαιτήσεις για την έγκριση τύπου μηχανοκίνητων οχημάτων των κατηγοριών M2, M3, N2 και N3 σε σχέση με την εγκατάσταση προηγμένων συστημάτων πέδησης έκτακτης ανάγκης (AEBS). Είναι απαραίτητο να καθοριστούν οι ειδικές διαδικασίες, δοκιμές και απαιτήσεις για την εν λόγω έγκριση τύπου.
3) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 661/2009 θεσπίζει γενική την υποχρέωση τα οχήματα των κατηγοριών M2, M3, N2 και N3 να είναι εξοπλισμένα με AEBS.
4) Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2012 της Επιτροπής θεσπίζει τις ειδικές διαδικασίες, δοκιμές και απαιτήσεις για την έγκριση τύπου μηχανοκίνητων οχημάτων όσον αφορά το AEBS και προβλέπει για την εφαρμογή των εν λόγω απαιτήσεων σε δύο στάδια. Στο πλαίσιο του πρώτου σταδίου, ορισμένοι νέοι τύποι οχημάτων πρέπει να υπόκεινται, από την 1η Νοεμβρίου 2013, σε επίπεδο έγκρισης 1. Στη δεύτερη φάση, οι εν λόγω τύποι οχημάτων, μαζί με ορισμένους άλλους τύπους οχημάτων που δεν είχαν υποβληθεί σε επίπεδο έγκρισης 1, θα πρέπει να αποκτήσουν επίπεδο έγκρισης 2, γεγονός που συνεπάγεται συμμόρφωση με περαιτέρω και πιο εκτεταμένες απαιτήσεις. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2012 προβλέπει περαιτέρω ότι το επίπεδο έγκρισης 2 θα εφαρμοστεί από την 1η Νοεμβρίου 2016 για τους νέους τύπους οχημάτων.
5) Το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του επιπέδου έγκρισης 2 καθορίστηκε για να εξασφαλιστεί ότι θα υπάρχει επαρκής χρόνος ανταπόκρισης για να αποκτηθεί περαιτέρω εμπειρία με τα συστήματα AEBS και για να επιτραπούν οι περαιτέρω τεχνικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, το χρονοδιάγραμμα είχε ως σκοπό να παράσχει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να λάβει υπόψη τις διεθνείς εναρμονισμένες απαιτήσεις επιδόσεων και δοκιμών τις οποίες επρόκειτο να εγκρίνει η Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ΟΕΕ/ΟΗΕ) όσον αφορά τους τύπους οχημάτων των κατηγοριών που καλύπτονται από τον κανονισμό αριθ. 131 του ΟΗΕ σχετικά με τα AEBS.
6) Ως εκ τούτου, εξετάστηκε το ενδεχόμενο να εγκρίνει η Επιτροπή, το αργότερο δύο χρόνια πριν από την ημερομηνία εφαρμογής του επιπέδου έγκρισης 2, τα κριτήρια δοκιμής της προειδοποίησης και της ενεργοποίησης της πέδησης για τύπους οχημάτων κατηγορίας M2 και κατηγορίας N2 με μέγιστη μάζα ίση ή μικρότερη των 8 τόνων, λαμβάνοντας υπόψη τις περαιτέρω εξελίξεις σε επίπεδο ΟΕΕ/ΟΗΕ για το θέμα αυτό.
7) Η ΟΕΕ/ΟΗΕ έχει διευκρινίσει την εφαρμοστέα προσδοκώμενη τιμή ταχύτητας για τον κινούμενο στόχο για το επίπεδο έγκρισης 2 για τις δοκιμές των τύπων οχημάτων της κατηγορίας M2 και της κατηγορίας N2 με μέγιστη μάζα όχι άνω των 8 τόνων. Οι προσδοκώμενες τιμές ταχύτητας καθορίστηκαν με σύνεση, ούτως ώστε να μπορέσει να αποκτηθεί περαιτέρω εμπειρία με τα συστήματα AEBS και για να επιτραπούν οι περαιτέρω τεχνικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα για τους εν λόγω τύπους οχημάτων.
8) Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της τεχνικής επιτροπής για τα μηχανοκίνητα οχήματα
