Ο αυτοκινητόδρομος 90, ονομασία Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, ανήκει στους κύριους αυτοκινητόδρομους της Ελλάδας, στο πρωτεύον οδικό δίκτυο κατά το μεγαλύτερο μέρος του (από Α.Κ. Μουρνιών Χανίων μέχρι Α.Κ. Καρτερού Ηρακλείου) και στα διευρωπαϊκά οδικά δίκτυα Ε65 (από Καστέλι Κισσάμου μέχρι Α.Κ. Τσικαλαριών Χανίων) και Ε75 (από Α.Κ. Τσικαλαριών Χανίων μέχρι Αερολιμένα Σητείας). Διασχίζει τους τέσσερις νομούς του νησιού, ξεκινώντας από τον Κίσσαμο Χανίων και καταλήγει στη Σητεία του νομού Λασιθίου. Βέβαια, στα χαρτιά μπορεί να θεωρείται αυτοκινητόδρομος ο Β.Ο.Α.Κ, αλλά στην πράξη όχι, καθώς από τα 310 χιλιόμετρα, μόνο τα 41 αφορούν κλειστό οδικό δίκτυο, με δυο λωρίδες ανά κατεύθυνση, πλάτους 22 μέτρων και στηθαίο στη μέση. Από τα υπόλοιπα 269 χιλιόμετρα, τα 215 είναι με ένα ρεύμα ανά κατεύθυνση, πλάτους 12 μέτρων και τα υπόλοιπα 54 πλάτους 8 μέτρων.
Η κατασκευή του Β.Ο.Α.Κ ξεκίνησε το 1968 και ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '70, ενώ η αναβάθμισή του πραγματοποιήθηκε στα μέσα του '90. Το συγκεκριμένο οδικό δίκτυο δέχεται καθημερινά μεγάλο αριθμό οχημάτων, επιβατικών και φορτηγών, ο οποίος αυξάνεται τους καλοκαιρινούς μήνες με την έλευση μεγάλου αριθμού τουριστών.
Ωστόσο, πρόκειται για ένα από τα πλέον επικίνδυνα οδικά δίκτυα της χώρας μας, στο οποίο σημειώνονται ετησίως πολλά θανατηφόρα δυστυχήματα. Ο συντάκτης μας Παύλος Μαυρομύτης διασχίζει όλο το Β.Ο.Α.Κ. και καταγράφει τα δύσκολα σημεία της διαδρομής.
Θλιβερή πρωτιά
Ο Β.Ο.Α.Κ κατέχει μια θλιβερή πρωτιά σε θανατηφόρα δυστυχήματα με τον τραγικό απολογισμό των 340 χαμένων ανθρώπων από το 2010 έως σήμερα, αποτέλεσμα του κακού οδικού δικτύου, της απροσεξίας των οδηγών, της μέθης των οδηγών και της μειωμένης οδικής ασφάλειας. Στο ερώτημα εάν πράγματι ο δρόμος αυτός είναι τόσο επικίνδυνος, η απάντηση είναι ξεκάθαρα ναι. Το μόνο που πρέπει να γίνει άμεσα είναι η ολοκλήρωση των έργων και η μετατροπή του σε κλειστό αυτοκινητόδρομο συμβάλλοντας σε πιο ασφαλείς μετακινήσεις.
Αστυνόμευση
Προς το παρόν το μοναδικό μέτρο στα αυξημένα τροχαία είναι η νέα υπηρεσία της τροχαίας του Β.Ο.Α.Κ, που εδρεύει στην Επισκοπή Ρεθύμνου και έχει δυο κλιμάκια σε Ηράκλειο και Χανιά και σταθμό στη Νεάπολη Λασιθίου. Η υπηρεσία αυτή, με δύναμη 52 αστυνομικών, εστιάζει στην αστυνόμευση της οδού στοχεύοντας στον περιορισμό των τροχαίων ατυχήματων.
Επιπρόσθετα, κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου υπάρχουν τοποθετημένες αρκετές κάμερες καταγραφής της ταχύτητας των οχημάτων.
Αυτοψία στο Β.Ο.Α.Κ
Αν δούμε ξεχωριστά το κάθε τμήμα του αυτοκινητόδρομου, κοινός παράγοντας είναι το κακό οδόστρωμα, η μια λωρίδα ανά κατεύθυνση στο μεγαλύτερο τμήμα του και η έλλειψη διαχωριστικού στηθαίου και φωτισμού. Γενικότερα, τα περισσότερα από τα 310 χιλιόμετρα του Β.Ο.Α.Κ μπορούν να χαρακτηριστούν προβληματικά.
Οι κακοτεχνίες και η φθορά λόγω εκτεταμένης χρήσης και ανύπαρκτης συντήρησης έχουν επιβαρύνει το οδικό δίκτυο ενώ η διαγράμμιση έχει σχεδόν ξεθωριάσει από το πέρασμα του χρόνου γεγονός που καθιστά άκρως επικίνδυνη την οδήγηση, κυρίως τις βραδινές ώρες. Οι οδηγοί με δυσκολία διακρίνουν τη διαχωριστική λωρίδα ή την άκρη του δρόμου και ιδιαίτερα όταν βρέχει αυξάνεται ο κίνδυνος ατυχήματος. Στο σύνολό του παρατηρείται έλλειψη φωτισμού δυσχεραίνοντας το έργο των οδηγών κατά τη βραδινή οδήγηση. Γενικότερα η ορατότητα είναι περιορισμένη σε πολλά σημεία. Αυτό που μας τόνισαν επαγγελματίες οδηγοί είναι ότι σε πολλά σημεία του δρόμου, μετά από έντονη βροχόπτωση, παραμένουν λιμνάζοντα νερά που εγκυμονούν κινδύνους.
Οι κατεστραμμένες πινακίδες οδικής σήμανσης, είτε από ανεγκέφαλους που τις βάφουν με σπρέι είτε μετά από ατυχήματα και δεν αντικαταστάθηκαν με καινούργιες, παρέχουν ελλιπή ενημέρωση στους οδηγούς.
Η προσοχή των οδηγών πρέπει να είναι συνεχώς στραμμένη στο δρόμο, ιδιαίτερα βέβαια στους κόμβους, οι οποίοι είναι πάρα πολλοί, και από τους οποίους εισέρχονται τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα, τα οποία κινούνται με χαμηλή ταχύτητα.Ο Β.Ο.Α.Κ έχει όλα τα χαρακτηριστικά της ε.ο Κορίνθου-Πατρών, με τις γνωστές δυσκολίες για τους οδηγούς, ωστόσο έχει μια ακόμη σημαντική ιδιαιτερότητα και αναφερόμαστε στις μεγάλες αναβάσεις/καταβάσεις πριν το Ηράκλειο (με κατεύθυνση από Ρέθυμνο) και τον Άγιο Νικόλαο. Επιπρόσθετα, οι στροφές με ανάποδη κλίση απαιτούν χαμηλή ταχύτητα και προσεκτικές κινήσεις από τους οδηγούς.
Έλλειψη οργανωμένων χώρων
Ο αυτοκινητόδρομος προϋποθέτει την ύπαρξη Σ.Ε.Α καθώς και παρκίδων με τουαλέτες για την προσωρινή στάθμευση των οδηγών. Ωστόσο, ο Β.Ο.Α.Κ στερείται των υποδομών αυτών και τα καταστήματα που βρίσκονται κατά μήκος του είναι μικροί χώροι εστίασης και φαγητού. Οι αυτοσχέδιες παρκίδες δεν τηρούν τους απαραίτητους κανόνες ασφαλείας, χωρίς φωτισμό, αλλά και χωρίς λωρίδα επιβράδυνσης και επιτάχυνσης.
Οδήγηση
Εκτός από τις πολλές κακοτεχνίες του δρόμου σημαντικός παράγοντας πρόκλησης ατυχημάτων είναι ο ίδιος ο τρόπος οδήγησης, με υψηλή ταχύτητα, αντικανονικά προσπεράσματα και η μέθη των οδηγών. Σε πολλά σημεία του δρόμου απαγορεύονται οι προσπεράσεις, ωστόσο πολλοί οδηγοί παραβιάζουν τη διπλή γραμμή, οπότε η δική σας οδήγηση πρέπει να προσαρμόζεται αναλόγως και να οδηγείτε αμυντικά.
Έργα στο Β.Ο.Α.Κ
Σε είκοσι ανέρχονται οι οδικοί άξονες που χαρακτηρίζονται ως αυτοκινητόδρομοι στην Ελλάδα σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του υπ.ΥΠΟΜΕΔΙ και ένας από αυτούς είναι ο Β.Ο.Α.Κ που σημαίνει πως θα ξεκινήσουν έργα για την ολοκλήρωσή του. Βέβαια, θα χρειαστούν πολλοί μήνες ή και χρόνια, μέχρι την ένταξη του έργου, τη δημοπράτηση και εκπόνηση της μελέτης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι την επόμενη διετία το οδικό δίκτυο θα παραμένει ως έχει, με μικρές διορθώσεις του.
Στο δια ταύτα ο Β.Ο.Α.Κ είναι ένας επικίνδυνος δρόμος, χωρίς βασικές υποδομές, που εμφανίζει έντονα τα σημάδια της εγκατάλειψης. Τα πολλά θανατηφόρα τροχαία εξαιτίας του κακού οδικού δικτύου είναι καθημερινό φαινόμενο και επειδή δεν πρόκειται να γίνει κάτι άμεσα για την ολοκλήρωση των έργων, καλό είναι να οδηγούμε συνετά, με προσοχή και μικρότερη ταχύτητα.
Ξεκίνησαν οι πρώτες μελέτες για την κατασκευή του ΒΟΑΚ
Στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες (17 Μαρτίου) του Υπουργού ΥΠΟΜΕΔΙ κ. Χρήστου Σπίρτζη με τον Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρο Αρναουτάκη εξετάστηκαν τα οδικά έργα για την Κρήτη, όπως η ολοκλήρωση της κατασκευής του οδικού άξονα Ηράκλειο - Μεσαρά Κρήτης.
Στον Βόρειο Οδικό Άξονα αναφέρθηκε ο κ. Σπίρτζης λέγοντας: «Προχωράει το έργο για την οδική ασφάλεια και την αναβάθμιση τμημάτων του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης και εργαζόμαστε σε συνεργασία με την Περιφέρεια για την ωρίμανση και την υλοποίησή του, όπως έχουμε δεσμευτεί. Τα έργα αυτά είναι αναγκαία για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Κρήτης και τις ανάγκες των Κρητικών, που έχουν βαρεθεί τα λόγια και τις υποσχέσεις και πρέπει να δουν συγκεκριμένες ενέργειες και συγκεκριμένα έργα να υλοποιούνται».
Από την πλευρά του ο Περιφερειάρχης κ. Αρναουτάκης τόνισε: «Έχουμε δεσμευτεί για την οδική ασφάλεια στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, ήδη είναι έτοιμες και οι πρώτες μελέτες και πιστεύουμε ότι το επόμενο τρίμηνο θα μπορούν να δημοπρατηθούν. Ένα έργο, που θα ξεπεράσει τα 25 εκατομμύρια ευρώ. Ο ΒΟΑΚ είναι το μεγάλο αναπτυξιακό έργο της Κρήτης, που με την πρόταση που έχουμε καταθέσει πρέπει να ωριμάσουν οι μελέτες και να γίνει αυτό το μεγάλο αναπτυξιακό έργο και επαναλαμβάνω και πάλι χωρίς διόδια».
