Τώρα, απευθείας από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη του οχήματος
Με όλες τις τεχνολογίες να υπάρχουν ήδη ενσωματωμένες σε εκατοντάδες χιλιάδες φορτηγά όλων των κατασκευαστών εδώ και καιρό, ήταν δεδομένο πως η δυνατότητα ασύρματων αναβαθμίσεων (update) εξαρτημάτων της γραμμής μετάδοσης κίνησης θα περνούσε από τα συνεργεία, στα χέρια των οδηγών/πελατών.
Πρώτη λοιπόν, η Freightliner, σε μία σημαντική παγκόσμια «πρώτη» ανακοίνωσε ότι, άμεσα και για όλα τα μοντέλα Cascadia τελευταίας γενιάς που «φοράνε» κινητήρες Detroit (στις ΗΠΑ οι πελάτες συχνά συνδυάζουν στην παραγγελία κινητήρα από εξωτερικό προμηθευτή) είναι διαθέσιμο το πακέτο Detroit Connect Remote Updates. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως, οι ιδιοκτήτες μπορούν πλέον να κάνουν οι ίδιοι over-the-air αναβαθμίσεις και αλλαγές χαρτογράφησης και παραμετροποίησης στον κινητήρα ενός ή περισσότερων οχημάτων, και να «κατεβάσουν» (download) από την ηλεκτρονική μονάδα ελέγχου (ECU-Detroit Diesel Electronic Control/DDEC) χωρίς να χρειάζεται να ακουμπήσουν οτιδήποτε.
Ο οδηγός γίνεται μηχανικός βελτιώσεων
Τα Remote Updates μπορούν να υλοποιηθούν ασύρματα, εξ αποστάσεως από το portal του συστήματος τηλεματικής Detroit Connect της εταιρείας. Τα οφέλη είναι προφανή και σημαντικά: το φορτηγό, δε χρειάζεται πλέον να πάει σε εξουσιοδοτημένο επισκευαστή για μία εργασία ρουτίνας, η οποία όμως απαιτεί πολύωρη ακινητοποίηση. Η μοναδική προϋπόθεση για την επιτυχή και απρόσκοπτη ασύρματη αναβάθμιση, είναι η ακινητοποίηση του οχήματος, το σβήσιμο του κινητήρα και η ύπαρξη δικτύου κινητής τηλεφωνίας, και το update θα ολοκληρώνεται σε μισή ώρα. Ο πελάτης μπορεί μέσω αυτών των ασύρματων αναβαθμίσεων να αλλάζει αρκετές παραμέτρους, όπως ταχύτητα στο cruise control, χρονική διάρκεια μέχρι την ενεργοποίηση του idle shutdown (αυτόματο σβήσιμο του κινητήρα στη διάρκεια παρατεταμένης στάσης), «αναφορές» από τη μονάδα του DDEC για την απόδοση οδηγού και οχήματος, επεξήγηση της κατανάλωσης καυσίμου, συνολικό χρόνο παραμονής στη μεγαλύτερη σχέση του κιβωτίου ταχυτήτων και πολλά ακόμη στοιχεία. Όλα τα παραπάνω γίνονται εφικτά από την πλατφόρμα τηλεματικής Detroit Connect. Η σημαντική είδηση σε όλα τα παραπάνω, είναι ότι, για πρώτη φορά σε βαρύ επαγγελματικό όχημα παραγωγής είναι τεχνικά εφικτό να πραγματοποιηθεί αναβάθμιση λογισμικού στην ECU του κινητήρα. Κι έπεται συνέχεια.
Σε πρόσφατη εκδήλωση της Daimler Trucks ρωτήσαμε τον επικεφαλής του τμήματος Advanced Engineering κ. Martin Zeilinger, αν θα γίνει μελλοντικά το ίδιο και για τις δεκάδες άλλες ECU που διαθέτει κάθε φορτηγό –από τον τράκτορα μέχρι το τρέιλερ, και η απάντηση ήταν ξεκάθαρα καταφατική: «οπουδήποτε υπάρχει ECU, ο οδηγός θα μπορεί να πραγματοποιεί ασύρματες αναβαθμίσεις χωρίς να πηγαίνει σε συνεργείο». Για τον αν θα τα δούμε σε ευρωπαϊκά Mercedes, η απάντηση ήταν επίσης καταφατική, και ο χρονικός ορίζοντας βραχυπρόθεσμος. Επίσης, αναφορικά με θέματα ασφαλείας, όπως κακόβουλες επιθέσεις στο λογισμικό, υπάρχει πολύ υψηλό επίπεδο ασφάλειας με κρυπτογράφηση ανώτατου επιπέδου, η οποία έχει υποβληθεί σε πολλές δοκιμές.
Σύντομα διαθέσιμο παντού
Οι τακτικοί αναγνώστες μας, σίγουρα έχουν ήδη παρατηρήσει και μία ακόμη πρωτιά στη συγκεκριμένη ανακοίνωση από τη Freightliner. Παραδοσιακά, η αμερικανική αγορά ήταν ένα βήμα πίσω από την ευρωπαϊκή σε θέματα συστημάτων υποβοήθησης οδήγησης, και γενικά τεχνολογία ηλεκτρονικών στα φορτηγά. Η πρακτική αυτή, δείχνει τώρα να ανατρέπεται, με τους Αμερικάνους να βρίσκονται αίφνης στην αιχμή των εξελίξεων. «Έτσι θα γίνεται από εδώ και στο εξής» σύμφωνα με τον κ. Zeilinger: «έχουμε το ίδιο επίπεδο τεχνολογίας σε κάθε εταιρεία της Daimler Trucks, και θα λανσάρουμε σε κάθε αγορά από Ιαπωνία μέχρι Αμερική οτιδήποτε ζητάνε οι πελάτες, σε όποια χρονική στιγμή το επιθυμούν».
Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το λογισμικό απομακρυσμένης (εξ αποστάσεως) διάγνωσης και προληπτικής συντήρησης, που ήδη διατίθεται και στην Ευρώπη, δεν είναι μόνο «καινά δαιμόνια» απλά για εντυπωσιασμό, αλλά και, πιθανότατα, πολύ χρήσιμα για τον επαγγελματία. Σε μερικούς μήνες από τώρα, με μια μισάωρη στάση σε ένα Σ.Ε.Α. στην εθνική οδό, θα μπορείς να «κατεβάζεις» και να εγκαθιστάς νέα χαρτογράφηση για τον κινητήρα, αναβαθμίσεις απευθείας από το εργοστάσιο και να ρυθμίζεις τη ροπή ανάλογα με τη διαδρομή, και να παίρνεις πλήρη αναφορά στο κινητό για την κατάσταση κάθε τμήματος της γραμμής μετάδοσης κίνησης. Όλο αυτό τέλος, δεν αναφέρεται μόνο σε καινούργια μοντέλα, αλλά και σε παλαιότερα με εγκατεστημένα συστήματα τηλεματικής.
Ο «εγκέφαλος», πώς λειτουργεί και πώς αναβαθμίζεται
Σήμερα, οι ECU, δηλαδή οι ηλεκτρονικές μονάδες ελέγχου του κινητήρα, οι «εγκέφαλοι», όπως συχνά λέγονται, οι οποίοι τοποθετούνται στα αυτοκίνητα και βαρέα οχήματα έχουν τη δυνατότητα επαναπρογραμματισμού των βασικών στοιχείων και παραμέτρων με βάση τους οποίους λειτουργεί ο κινητήρας παρέχοντας συγκεκριμένες αποδόσεις όπως η ισχύς, η ροπή, η επιτάχυνση, οι εκπομπές των καυσαερίων κ.α. Για να είναι όμως σε θέση η μονάδα ελέγχου να καθορίζει τα παραπάνω, έχει ανάγκη τη λήψη ενός πλήθους πληροφοριών τις οποίες παρέχουν κατά κύριο λόγο οι αισθητήρες.
Δουλειά των αισθητήρων (sensors), είναι να μετρούν, να υπολογίζουν με απόλυτη ακρίβεια και να παρακολουθούν τα πάντα, οτιδήποτε θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του κινητήρα, όπως είναι η μάζα του εισερχόμενου αέρα, η αναλογία αέρα-καυσίμου του μίγματος, η πίεση του αέρα στην πολλαπλή εισαγωγή, η ταχύτητα των στροφών των τροχών, η θερμοκρασία του κινητήρα, του λαδιού, του ψυκτικού υγρού, η θερμοκρασία των εξαγόμενων καυσαερίων κ.α. Όλες τις παραπάνω πληροφορίες (και πολλές άλλες), τις λαμβάνει ο «εγκέφαλος» και σε μηδέν χρόνο αποφασίζει την αξιοποίησή τους δίνοντας τις κατάλληλες εντολές στη βάση πάντα του προγραμματισμού που έχει αποφασίσει ο κατασκευαστής.
Οι εντολές που δίνει ο «εγκέφαλος» είναι εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας, καθώς, για παράδειγμα, έχουν να κάνουν με το χρονισμό της ανάφλεξης, τη λειτουργία των βαλβίδων, την έγχυση και την ποσότητα του μίγματος αέρα – καυσίμου, το αβάνς (γωνία που πρέπει να περιστραφεί ο στροφαλοφόρος άξονας σε σχέση με την πορεία του εμβόλου από τη στιγμή της ανάφλεξης μέχρι να φτάσει στο άνω νεκρό σημείο), τη λειτουργία του τούρμπο κ.α. Ακόμη όμως ελέγχει και τα κυριότερα συστήματα του αυτοκινήτου, όπως είναι το ABS, το ESP, το Cruise Contol, το σύστημα τετρακίνησης κ.α.
Ο εγκέφαλος αποτελείται από διάφορα τυπωμένα κυκλώματα, ενώ το κέντρο του «εγκεφάλου», αυτό που αναλαμβάνει την επεξεργασία των πληροφοριών και δίνει τις εντολές είναι ένας μικροεπεξεργαστής. Τα σήματα των αισθητήρων που είναι ηλεκτρικά, φτάνοντας στον «εγκέφαλο» μετατρέπονται σε ψηφιακά και έτσι ο μικροϋπολογιστής αποκτά τη δυνατότητα να τα επεξεργαστεί στη βάση συγκεκριμένων αλγόριθμων και χάρη στις αποθηκευμένες μνήμες (τύπου PROM) που δεν είναι άλλα από τα γνωστά σε μας ως «τσιπάκια». Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η δυνατότητα παρέμβασης για τη μεταβολή των στοιχείων του κινητήρα με σκοπό την αναβάθμισή του και την αύξηση της ιπποδύναμης και της ροπής του, αλλά όχι μόνο: Σήμερα, γίνονται και παρεμβάσεις με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης, την επιμήκυνση του χρόνου σέρβις, την έγκαιρη πληροφόρηση για το χρόνο συντήρησης συγκεκριμένων μηχανικών σημείων κ.α. Μάλιστα, για να επανέλθουμε στο θέμα της εξ αποστάσεων αναβάθμισης των κινητήρων που προσφέρει σήμερα η Freightliner, η ζήτηση που προσβλέπει να έχει στο επόμενο διάστημα θα επικεντρώνεται κυρίως στην εξοικονόμηση καυσίμου, παρά στην επαύξηση της ισχύος του κινητήρα.
