Σε έναν τόπο όμορφο, χαμένο μέσα σε δάση και άγρια βουνά, οι μεταφορές κρύβουν πολλούς κινδύνους, απρόοπτα και ιδιαιτερότητες. Απομακρυσμένα χωριά σε μεγάλο υψόμετρο, προσβάσιμα μόνο μέσω χωματόδρομων, χωρίς υποδομές, και το βασικότερο χωρίς καμία βοήθεια αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα, αποτελούν πρόκληση για τους οδηγούς φορτηγών κατά τη διάρκεια του δρομολογίου.
Οι κυρατζήδες ή αγωγιάτες στο πέρασμα του χρόνου αντικαταστάθηκαν από τα διαξονικά φορτηγά και εν συνεχεία από τα συρόμενα και τα επικαθήμενα, ωστόσο οι δυσκολίες παραμένουν ίδιες. Σήμερα είναι ελάχιστοι οι μεταφορείς που εξυπηρετούν τα χωριά των Αγράφων και αυτοί μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς το χειμώνα οι δρόμοι είναι απροσπέλαστοι από τα χιόνια. Ένας από αυτούς είναι ο Δημήτρης Σπανός από το Μουζάκι Καρδίτσας, με Scania R, με τον οποίο συνταξιδεύει ο συντάκτης μας Παύλος Μαυρομύτης σε υψόμετρο 1.550 μέτρων μεταφέροντας ζώα. Ακολουθήστε μας σε ένα ενδιαφέρον οδοιπορικό, όπου η εμπειρία, η υπομονή και η προσοχή είναι τα απαραίτητα εφόδια του οδηγού για ασφαλείς και απροβλημάτιστες μεταφορές.
Φόρτωμα στην Αλίαρτο
Την άνοιξη οι κτηνοτρόφοι ανεβάζουν τα ζώα τους (πρόβατα, γίδια, αγελάδες) από τον κάμπο στα ορεινά για την εξασφάλιση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Την ημέρα του ρεπορτάζ μας το επικαθήμενο φορτώθηκε σε χωριό κοντά στην Αλίαρτο με τριακόσια πρόβατα. Πριν το φόρτωμα ο οδηγός στρώνει τα δύο πατώματα της νταλίκας με άχυρα, για να μην γλιστρούν τα ζώα κατά την ώρα του δρομολογίου και προκληθούν τραυματισμοί. Επιπρόσθετα, τοποθετεί διαχωριστικά για να μην είναι όλα τα πρόβατα μαζί.
Αλίαρτος-Μουζάκι
Η διαδρομή από την Αλίατρο στο Μουζάκι αποτελεί το ευκολότερο μέρος της μεταφοράς καθώς στο μεγαλύτερο τμήμα της γίνεται μέσω του αυτοκινητόδρομου. Το μοναδικό κομμάτι που χρειάζεται αυξημένη προσοχή είναι αυτό του Δομοκού (στο τμήμα Λαμία-Αγία Αικατερίνη) εξαιτίας των πολλών και απότομων στροφών, μερικές από τις οποίες έχουν και ανάποδη κλίση. Εκεί, χρειάζεται χαμηλή ταχύτητα καθώς και ήπιες κινήσεις στο τιμόνι για να μην γλιστρήσουν τα ζώα και χτυπήσουν μεταξύ τους. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η μεταφορά ζώων είναι από τις πιο δύσκολες λόγω της ιδιαιτερότητας των ζώων να μετακινούνται προς τη μια πλευρά, με κίνδυνο ακόμη και για τουμπάρισμα.
Δύο εναλλακτικές διαδρομές
Τελικός προορισμός της μεταφοράς μας ήταν η τοποθεσία Τρία Σύνορα σε υψόμετρο 1.550 μέτρων, κοντά στο χωριό Τροβάτο. Να ενημερώσουμε τους αναγνώστες μας, ότι από τη Λαμία μέχρι το σημείο ξεφορτώματος υπάρχουν δύο διαδρομές, η πιο κοντινή μέσω Καρπενησίου και η δεύτερη μέσω Μουζακίου. Άραγε γιατί δεν χρησιμοποιήσαμε την πρώτη, θα αναρωτηθούν πολλοί. Η απάντηση είναι ότι μέσα στο χωριό Τροβάτο ( από την πλευρά του Καρπενησίου) δεν χωράει να στρίψει επικαθήμενη νταλίκα πάρα μόνο αν υπάρχει διαθέσιμος φορτωτής (μηχάνημα) ώστε να στρίβει το πίσω μέρος της νταλίκας. Αυτό το αναφέρουμε για τους επαγγελματίες οι οποίοι αν χρησιμοποιήσουν το GPS από το Αγρίνιο για την Καρδίτσα ενδεχομένως να τους προτείνει τη συγκεκριμένη διαδρομή ως την πιο κοντινή. Ωστόσο, κρύβει αυτή τη δυσκολία και γι’ αυτό το λόγο ακολουθήσαμε τη δεύτερη μέσω Μουζακίου.
Μουζάκι- Αυχένας Αγίου Νικολάου
Το πρώτο δύσκολο τμήμα της διαδρομής αφορά αυτό από το Μουζάκι μέχρι τον αυχένα του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για μια παρατεταμένη ανηφόρα είκοσι δυο χιλιομέτρων, με υψομετρική διαφορά 1.300 μέτρων. Η κατανάλωση αυξάνεται σημαντικά, όπως επίσης και η φθορά στα ελαστικά εξαιτίας της κακής ποιότητας του οδοστρώματος, αλλά και των πολλών κλειστών στροφών. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο γεφυράκι μετά τη διασταύρωση για τα χωριά της Αργιθέας καθώς το πλάτος του είναι λιγότερο από τρία μέτρα.
Πριν το χωριό Πευκόφυτο σε όλες τις συνεχείς στροφές-πέταλα το φορτηγό καταλαμβάνει και το απέναντι ρεύμα οπότε ο οδηγός πρέπει να έχει συνεχώς στραμμένη την προσοχή του ώστε να μην έρχεται άλλο όχημα γιατί σε τέτοια περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να σταματήσει. Μέσα στο χωριό ξεκινούν οι ασκήσεις ακριβείας καθώς ο δρόμος είναι πολύ στενός ενώ το καλοκαίρι επιβαρύνεται από την αυξημένη κίνηση λόγω των τουριστών. Στη συνέχεια, αυτό που πρέπει να προσέχει ο οδηγός είναι να μην βρίσκονται πέτρες μέσα στο δρόμο, εξαιτίας των κατολισθήσεων κυρίως από τη βροχή, με άμεσο τον κίνδυνο να προκληθούν ζημιές στα ελαστικά.
Αυχένας Αγίου Νικολάου-Πετρίλο
Από τον αυχένα του αγίου Νικολάου μέχρι το χωριό Πετρίλο η διαδρομή είναι πιο βατή και κατηφορική. Βέβαια ένα φορτωμένο φορτηγό πρέπει να έχει καλό και αποτελεσματικό βοηθητικό σύστημα πέδησης για να αντεπεξέλθει στις κατηφόρες. Να ενημερώσουμε τους αναγνώστες ότι κατά μήκος της διαδρομής λειτουργούν κάποιες ταβέρνες για φαγητό, κυρίως μέσα στα χωριά, ωστόσο δεν θα συναντήσετε πρατήρια υγρών καυσίμων, οπότε καλό είναι να έχετε μεριμνήσει για πετρέλαιο. Μέσα στο χωριό Πετρίλο ο οδηγός πρέπει να δείξει τις άριστες οδηγικές ικανότητές του σε αρκετά σημεία καθώς το επικαθήμενο χωράει να περάσει οριακά, στον πόντο, από τα μπαλκόνια των σπιτιών στην αριστερή πλευρά και από τον γκρεμό στη δεξιά. Ο οδηγός οφείλει εξ αρχής να υπολογίσει ακριβώς πότε πρέπει να στρίψει το τιμόνι καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα χρειαστεί αρκετές μανούβρες για να τα καταφέρει.
Πετρίλο-Τρία Σύνορα
Αναμφισβήτητα το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής είναι το δυσκολότερο, τόσο εξαιτίας της συνεχόμενης ανηφόρας όσο και του χωματόδρομου. Αν οι καιρικές συνθήκες είναι κακές, είτε με βροχή είτε με ομίχλη, τότε ο οδηγός του φορτηγού δεν μπορεί να περάσει το σημείο αυτό, γιατί γεμίζει νερά και δημιουργείται λάσπη. Επίσης, με την ομίχλη ο οδηγός δεν έχει καθόλου οπτικό πεδίο γιατί απουσιάζουν η λευκή διαγράμμιση στο οδόστρωμα και οι προστατευτικές μπάρες στη δεξιά πλευρά.
Ακόμη, στο τμήμα αυτό έχει αρκετές στροφές-πέταλα στα οποία για να καταφέρει να ανέβει το φορτηγό ο οδηγός του πρέπει να του δώσει φόρα και να διατηρεί σταθερή την ταχύτητά του. Το οδόστρωμα είναι στενό και το πιο ψηλό σημείο της διαδρομής φτάνει τα 1.550 μέτρα στην τοποθεσία Τρία Σύνορα. Το χειμώνα το συγκεκριμένο κομμάτι δεν είναι εύκολα προσπελάσιμο και τους περισσότερους μήνες παραμένει κλειστό, είτε εξαιτίας του χιονιού, είτε εξαιτίας του πάγου.
Ξεφόρτωμα των ζώων
Για να ξεφορτωθούν τα ζώα από το φορτηγό πρέπει με όπισθεν να προσεγγίσει σε αυτοσχέδια από χώμα ράμπα και κατόπιν, με προσοχή να ξεκινήσει το κατέβασμα των ζώων. Αν κάποια φοβούνται, τότε ο οδηγός ή ο κτηνοτρόφος πρέπει να μπει μέσα στη νταλίκα, ανάμεσά τους, και να τα σπρώξει προς τα έξω. Η διαδικασία του ξεφορτώματος διαρκεί περίπου είκοσι λεπτά.
Στο δια ταύτα, η μεταφορά αιγοπροβάτων από και προς τα βουνά δίνει αρκετό έργο σε μεταφορείς, οι οποίοι όμως πρέπει να έχουν ειδική άδεια από την κτηνιατρική υπηρεσία του νομού τους, για να εκτελέσουν μεταφορές ζώντων ζώων. Πέρα όμως από το τυπικό, μεταφορές όπως αυτή στα Άγραφα, απαιτούν μεγάλη προσοχή από τον οδηγό κυρίως για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων, εμπειρία οδήγησης μέσα από δύσκολα περάσματα, απόλυτα σωστή χρήση φρένου – μηχανόφρενου κ.α., προκειμένου να ολοκληρώσει τη μεταφορά με επιτυχία και χωρίς προβλήματα.
