Συνεχιζόμενη αύξηση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια η παραγωγή και συγκομιδή ρυζιού στους ορυζώνες της Θεσσαλονίκης όπου παράγεται περίπου το 70% του ελληνικού ρυζιού. Ένα μέρος της ποσότητας αυτής απορροφάται στην εγχώρια αγορά, ενώ το μεγαλύτερο εξάγεται, με κύριο πελάτη την Τουρκία. Και επειδή, «ό,τι παράγεται μεταφέρεται», η συμβολή του φορτηγού αποκτά πρωτεύοντα ρόλο, καθώς αναλαμβάνει τη μεταφορά, σε πρώτη φάση από το χωράφι στα σιλό των συνεταιρισμών και των εργοστασίων με ανατρεπόμενες νταλίκες, και εν συνεχεία με κουρτίνες και μουσαμάδες στις αποθήκες και στα σούπερ μάρκετ, πέρα από τα φορτία που φεύγουν για το εξωτερικό.
Η μεταφορική Καμπανίας Trans των αδερφών Στέφανου και Μεγακλή Χατζηνικολάου, με έδρα τη Χαλάστρα και στόλο εξήντα δύο φορτηγών, δραστηριοποιείται στη συγκεκριμένη μεταφορά διακινώντας καθημερινά εκατοντάδες τόνους ρυζιού. Ακολουθούμε τα φορτηγά της μεταφορικής σε όλη τη διαδικασία παρέα με το νεότερο μέλος της, τον Τάσο Χατζηνικολάου, ο οποίος μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την περισυλλογή και τη μεταφορά του ρυζιού.
Καλλιέργεια ρυζιού
Οι μεγαλύτερες ποσότητες ρυζιού στη χώρα μας καλλιεργούνται στους νομούς Θεσσαλονίκης και Σερρών και μικρότερες στους νομούς Ημαθίας, Καβάλας, Πιερίας και Αιτωλοακαρνανίας. Το ρύζι είναι μονοετές φυτό και κάθε καλλιεργητική περίοδος ξεκινά με την προετοιμασία του εδάφους από τους παραγωγούς. Αυτή περιλαμβάνει το όργωμα, την ισοπέδωση και τη χρήση των βασικών λιπασμάτων.
Η εποχή της σποράς εξαρτάται από τη θερμοκρασία του εδάφους, του περιβάλλοντος και όταν η θερμοκρασία του νερού είναι η προβλεπόμενη στους 120C. Βέβαια η κατάλληλη εποχή για τη σπορά είναι ο Μάιος. Κατά την ανάπτυξη του ρυζιού, οι αγρότες γεμίζουν τους ορυζώνες με νερό το οποίο απομακρύνεται πριν ξεκινήσει η συγκομιδή του, έτσι ώστε να μειωθεί η υγρασία των σπόρων του ρυζιού περίπου στο 15%.
Συγκομιδή ρυζιού
Η συγκομιδή του ρυζιού ξεκινάει στα τέλη Σεπτεμβρίου, διαρκεί περίπου ένα μήνα και γίνεται με θεριζοαλωνιστικές μηχανές. Την ημέρα του ρεπορτάζ συναντήσαμε τον Θοδωρή Καραλιόλιο ιδιοκτήτη μίας τέτοιας μηχανής ο οποίος αναλαμβάνει τη συγκομιδή ρυζιού στην ευρύτερη περιοχή και μας εξήγησε: «Η περιοχή μας, από τη Χαλάστρα μέχρι Αιγίνιο παράγει περίπου 200.000 τόνους ρυζιού και κάθε στρέμμα αποδίδει γύρω στα 900 κιλά. Τη φετινή περίοδο συγκομιδής είμαστε τυχεροί γιατί δεν βρέχει, οπότε η δουλειά μας γίνεται πιο εύκολα καθώς δεν βουλιάζουν οι μηχανές στις λάσπες. Βέβαια όταν είναι αναγκαίο τοποθετούμε ερπύστριες σε αυτές αντικαθιστώντας τα λάστιχα, ωστόσο αν έχει πολλή λάσπη δεν μπορούμε να κινηθούμε.
Η μηχανή συλλέγει το ρύζι από την μπροστινή πλευρά και το αποθηκεύει στο αμπάρι της το οποίο έχει συνολική χωρητικότητα 10.500 λίτρων. Μόλις είναι έτοιμο να γεμίσει μου ανάβει μία έν- δειξη στην κεντρική οθόνη και σταματάω την περισυλλογή. Στη συνέχεια κατευθύνομαι δίπλα στο φορτηγό, για να ξεφορτώσω το εμπόρευμα».
Φόρτωμα ρυζιού
Τα περισσότερα χωράφια βρίσκονται σε δύσκολα προσβάσιμα σημεία για τα επικαθήμενα, εξαιτίας της στενότητας των χωματόδρομων, οπότε η φόρτωση του ρυζιού γίνεται υποχρεωτικά είτε σε ογκομετρικά Ι.Χ φορτηγά είτε σε διαξονικά ή τριαξονικά Δ.Χ. Βέβαια, τα περισσότερα φορτία τα απορροφούν τα ογκομετρικά φορτηγά τα οποία σταθμεύουν δίπλα από τα χωράφια και εν συνεχεία η μηχανή ρίχνει το εμπόρευμα απευθείας στις καρότσες τους. Οι βασικές δυσκολίες εντοπίζονται όταν βρέχει και δημιουργείται λάσπη στους χωματόδρομους και τα φορτηγά δεν μπορούν να κινηθούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις επιστρατεύονται τρακτέρ τα οποία τα τραβούνε για να ξεκολλήσουν. Κατόπιν τα ογκομετρικά φορτηγά μεταφέρουν το ρύζι σε αλάνες ή σε συνεταιρισμούς όπου το ξεφορτώνουν και από εκεί αρχίζει το έργο των επικαθήμενων με ανατροπή.
Δεκάδες δρομολόγια καθημερινά
«Σε πρώτη φάση», μας αναφέρει ο Τάσος Χατζηνικολάου, «τα διαξονικά ή τριαξονικά φορτηγά μεταφέρουν το ρύζι στο σημείο που βρισκόμαστε, μία αλάνα στην είσοδο της Χαλάστρας, και κατόπιν αναλαμβάνουν έργο τα φορτηγά της μεταφορικής μας. Οι φορτωτές ρίχνουν το φορτίο στις τριαξονικές ανατροπές και έπειτα το μεταφέρουν στους μύλους όπου στα στεγνωτήρια γίνεται το στέγνωμα του ρυζιού για να μην είναι υγρό. Τα δρομολόγια γίνονται σε κοντινή απόσταση, σε μία ακτίνα περίπου σαράντα χιλιομέτρων και καθημερινά απασχολούνται κατά μέσο όρο περίπου δεκαπέντε νταλίκες μας. Βέβαια αυτός ο αριθμός δεν είναι σταθερός, γιατί αν η παραγωγή είναι αυξημένη τότε δουλεύουν ακόμη περισσότερες. Η συγκεκριμένη δουλειά, η μεταφορά ρυζιού, είναι εποχική αλλά μας βοηθάει σημαντικά καθώς για ενάμιση μήνα περίπου έχουμε δουλειά σε καθημερινή βάση. Από το γραφείο μας γίνεται η δρομολόγηση των αυτοκινήτων και προσπαθούμε να έχουμε άριστη συνεργασία με τους υπεύθυνους των μύλων και των συνεταιρισμών ώστε να προχωράει γρήγορα η όλη διαδικασία. Το μοναδικό πρόβλημα στην ομαλή λειτουργία της μεταφοράς το αντιμετωπίζουμε όταν βρέχει και καθυστερεί η συγκομιδή».
Από τους μύλους στα ράφια των σούπερ μάρκετ
Ο Τάσος Χατζηνικολάου συνεχίζει λέγοντας: «Μετά την ξήρανση, το αναποφλοίωτο ρύζι περνάει μια σειρά διεργασιών ώστε να είναι έτοιμο για κατανάλωση, με την απομάκρυνση των ξένων υλών και στη συνέχεια την αποφλοίωση, τη λεύκανση και τελικά το γυάλισμά του. Κατόπιν, ανάλογα με τις παραγγελίες, το ρύζι τοποθετείται σε μικρές συσκευασίες ή σε Big Bags και μεταφέρεται στον πελάτη. Η μεταφορά γίνεται από επικαθήμενες νταλίκες, κουρτίνες ή μουσαμάδες, με ένα μικρό μέρος του εμπορεύματος να μεταφέρεται σε όλη την Ελλάδα και το υπόλοιπο σε διάφορες αγορές, όπως στην Τουρκία, τα Βαλκάνια και σε χώρες της Ευρώπης. Ανάλογα με τη ζήτηση καθορίζονται και τα δρομολόγια, δίνοντας αρκετή δουλειά στα Δ.Χ φορτηγά».
Κλείνοντας ο Τάσος θα μας σχολιάσει: «Γενικότερα η μεταφορά ρυζιού είναι από τις πιο έντονες δραστηριότητες της δικής μας επιχείρησης αλλά και πολλών συναδέλφων που επίσης δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Το μόνο που ζητάμε είναι να δοθούν κίνητρα σε νέους αγρότες να ασχοληθούν με το αντικείμενο και να βοηθηθούν οι ήδη υπάρχοντες ώστε να ανέβει κι άλλο η παραγωγή τους. Αν επιτευχθεί αυτό, τότε το Δ.Χ θα επωφεληθεί αυτής της εξέλιξης και θα έχουμε ακόμη περισσότερα φορτία».
