Η Volkswagen Επαγγελματικά Οχήματα ξεκινά την εμπορική διάθεση του e-Crafter στην Ελλάδα, του πρώτου ηλεκτρικού επαγγελματικού οχήματος που κατασκεύασε. Είχαμε στη διάθεσή μας το μεγάλο van του κατασκευαστή για δοκιμή, στην έκδοση e-Crafter Van 35, με το μεσαίο μεταξόνιο και την υψηλή οροφή. Το συγκεκριμένο μοντέλο έχει περίοπτη θέση στη στρατηγική της εταιρείας προς τον πλήρη εξηλεκτρισμό της γκάμας τα επόμενα χρόνια, και οι μηχανικοί είχαν ως πρώτο μέλημα στη διάρκεια της εξέλιξής του να το κάνουν το ίδιο ολοκληρωμένο και λειτουργικό με τα πετρελαιοκίνητα μοντέλα της φίρμας. Το e-Crafter κατασκευάζεται μεν στο καινούργιο εργοστάσιο του κατασκευαστή στην Πολωνία, όπως και τα υπόλοιπα μοντέλα της γκάμας, η τελική συναρμολόγηση όμως, γίνεται στη μονάδα παραγωγής της VW, στο Αννόβερο.
Φτιαγμένο για την πόλη
Στο παγκόσμιο λανσάρισμα του μοντέλου τα στελέχη του κατασκευαστή μας είχαν εξηγήσει ότι, καθώς η αγορά των μεγάλων ηλεκτρικών van ουσιαστικά τώρα δημιουργείται, είχαν το δύσκολο έργο να αποφασίσουν σε αχαρτογράφητες περιοχές το είδος της γραμμής μετάδοσης κίνησης και τον τύπο των μπαταριών που θα χρησιμοποιούσαν. Δεν υπήρχαν δηλαδή, δεδομένα που να προσφέρουν μία ακριβή εικόνα του τι πιθανόν θα ήθελαν οι πελάτες της κατηγορίας των αποκαλούμενων last-mile logistics. Διεξήγαγαν λοιπόν, τη δική τους έρευνα αγοράς σε οχτώ κατηγορίες επαγγελματιών από κούριερ και υδραυλικούς μέχρι ιατρικό προσωπικό και οδηγούς ασθενοφόρων. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, έγινε λεπτομερής ανάλυση του οδηγικού προφίλ και του τρόπου χρήσης ενός van της κατηγορίας από μία δεξαμενή 210.000 συμμετεχόντων σε έρευνα πανευρωπαϊκά.
Τα αποτελέσματα της έρευνας είχαν, περιληπτικά, ως εξής: ο τυπικός επαγγελματίας της κατηγορίας δουλεύει το όχημά του 6 μέρες την εβδομάδα, για περίπου 9 ώρες κάθε μέρα, πραγματοποιεί 50 με 100 στάσεις ανά βάρδια, καλύπτει κατά μέσο όρο 70 χιλιόμετρα τη μέρα, πραγματοποιεί το 85% των δρομολογίων σε αστικό περιβάλλον και σπάνια κινείται με πάνω από 90χλμ./ώρα. Πάνω σε αυτά τα στοιχεία, χτίστηκε το νέο eCrafter.
Η αυτονομία του e-Crafter, κατά το πρότυπο NEDC, φτάνει τα 173 χιλιόμετρα, με τα στελέχη της VW Επαγγελματικά να αναφέρουν ότι, έτσι καλύπτεται το 47% των αναγκών της αγοράς. Οι επαγγελματίες στους οποίους απευθύνεται το e-Crafter, σπάνια εγκαταλείπουν για τη δουλειά τους τον αστικό ιστό. Είναι προφανές λοιπόν πως, το μεγάλο van της Volkswagen δεν απευθύνεται σε όλους, αλλά με τα κορυφαία στοιχεία εκμετάλλευσης, τη δυνατότητα γρήγορης –για τα δεδομένα της κατηγορίας– φόρτισης, και τον πληρέστερο εξοπλισμό που έχουμε δει ποτέ σε όχημα της κατηγορίας, είναι πιθανότατα η πιο ώριμη πρόταση της αγοράς.
Καμπίνα, εξοπλισμός
Η καμπίνα του Crafter παραμένει η πιο πρακτική της κατηγορίας: άφθονες ποτηροθήκες και χώροι εναπόθεσης ή αποθήκευσης αντικειμένων παντού, με ολόκληρο το ταμπλό να περιβάλλεται από ειδικά διαμορφωμένη ανοιχτή επιφάνεια, η οποία μπορεί να συγκρατήσει από κέρματα και στιλό μέχρι έγγραφα και κινητά τηλέφωνα. Οι δυνατότητες φόρτισης ηλεκτρονικών συσκευών και οι θύρες USB είναι οι περισσότερες που υπάρχουν σε van της κατηγορίας, ενώ η πατέντα με τις διπλές θήκες στο εσωτερικό των θυρών είναι μία έξυπνη λύση που εξυπηρετεί πολύ στην καθημερινή εργασία –είναι χαρακτηριστικό ότι, στο κάτω τμήμα άνετα χωράει ένα λάπτοπ ή μεγάλο τάμπλετ.
Το συμβατικό Crafter είναι το πιο γενναιόδωρα εξοπλισμένο μεγάλο van της ευρωπαϊκής αγοράς και το e-Crafter διαθέτει ως στάνταρ και προαιρετικό εξοπλισμό όλα τα εντυπωσιακά καλούδια των πετρελαιοκίνητων μοντέλων. Για θέματα ενεργητικής ασφάλειας, διαθέτει Front Assist με αυτόματη πέδηση City-AEB, σύστημα ενεργής συγκράτησης στη λωρίδα (Active Lane Keeping Assist), σύστημα παρκαρίσματος Park Pilot με Side Assist, κάμερα οπισθοπορείας, Side Wind Assist και πολλά ακόμη. Το Park Pilot ειδικότερα, είναι τμήμα του βασικού εξοπλισμού, διαθέτει 16 σένσορες τοποθετημένους περιμετρικά του αμαξώματος, μία κάμερα εμπρός και μία κάμερα οπισθοπορείας για να γλιτώνεις από τις όχι σπάνιες μικροσυγκρούσεις και ζημιές σε περιοχές με αυξημένη κίνηση και έλλειψη χώρου για μανουβράρισμα.
Εξίσου εντυπωσιακός είναι και ο εξοπλισμός άνεσης, ο οποίος περιλαμβάνει climatronic, θερμαινόμενο παρμπρίζ, αυτόματο πιλότο, θερμαινόμενα καθίσματα, σύστημα πλοήγησης και άλλα, τα οποία συνθέτουν ένα υπερπλήρες πακέτο. Πολύ εντυπωσιακά είναι επίσης τα φώτα LED για τα DRL, τη μικρή και τη μεσαία «σκάλα».
Εκμετάλλευση, χρήση
Το ηλεκτρικό Crafter διατίθεται στη χώρα μας ως πάνελ van, σε έκδοση 3,5 τόνων μικτού. Ο ωφέλιμος χώρος φόρτωσης φτάνει τα 10,7 κυβικά μέτρα –χωράνε άνετα, δηλαδή 4 ευρωπαλέτες- και το μήκος του δαπέδου στην «κλούβα» τα 3.450 χιλιοστά. Το ύψος στην «κλούβα» φτάνει τα 1.861 χιλιοστά, και το πλάτος τα 1.380 χιλιοστά. Το ωφέλιμο φορτίο φτάνει τα 970 κιλά, ανάλογα βέβαια και με την τελική διαμόρφωση από την παραγγελία του πελάτη. Ο συνολικός ωφέλιμος όγκος των 10,7 κυβικών μέτρων, είναι ακριβώς ο ίδιος με τα ντίζελ μοντέλα, χάρη στην τοποθέτηση των μπαταριών κάτω από το δάπεδο του χώρου φόρτωσης. Είναι δεδομένο επίσης πως, σχεδόν απαλείφονται οι επισκέψεις στο συνεργείο, καθώς τα περισσότερα μέρη της γραμμής μετάδοσης κίνησης δεν απαιτούν καμία συντήρηση, και οι όποιες προγραμματισμένες επισκέψεις θα γίνονται κυρίως για ελέγχους ρουτίνας.
Γραμμή μετάδοσης κίνησης
Ο ηλεκτροκινητήρας του e-Crafter (EMM85) είναι τοποθετημένος στο χώρο του συμβατικού πετρελαιοκινητήρα, και μεταδίδει την κίνηση στους εμπρός τροχούς μέσω ενός κιβωτίου ταχυτήτων (EQ 290) με μία μόνο σχέση. Η μέγιστη ισχύς φτάνει τα 100 Kw (136 hp) και η ροπή τα 290 Nm. Μοτέρ, κιβώτιο και διαφορικό συγκροτούν μαζί μία ιδιαίτερα κόμπακτ μονάδα, η οποία κατασκευάζεται στο εργοστάσιο της Volkswagen στο Κάσελ της Γερμανίας. Από τα υπόλοιπα εξαρτήματα, τα κυριότερα είναι η μονάδα ελέγχου του μοτέρ, και τα επονομαζόμενα power electronics που ελέγχουν τη ροή της ενέργειας υψηλής τάσης μεταξύ ηλεκτροκινητήρα και μπαταρίας. Επίσης, μετατρέπουν το συνεχές ρεύμα (DC) που αποθηκεύεται στη μπαταρία ιόντων λιθίου, σε εναλλασσόμενο (AC). Ταυτόχρονα, ένα converter DC/DC παρέχει τα απαιτούμενα για το ηλεκτρικό σύστημα του οχήματος 12 V.
Η χωρητικότητα της μπαταρίας (ιόντων λιθίου) είναι 35,8 kWh και κάπου εδώ πρέπει να αναφέρουμε ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του VW που είναι η γρήγορη φόρτιση. Συγκεκριμένα, με Wallbox και φόρτιση AC απαιτούνται 5 ώρες και 20 λεπτά για μία πλήρη φόρτιση ενώ, με DC (έως 40 kW) και παροχή CCS (ακρωνύμιο για το Combined Charging System) σε 45 λεπτά έχεις πιάσει το 80%. Το CCS είναι ένα καθιερωμένο διεθνές πρότυπο για ταχεία φόρτιση με συνεχές ρεύμα, και το eCrafter φέρει εξοπλισμό που το κάνει συμβατό. Σε συμβατική, οικιακή παροχή απαιτούνται 17 ώρες. Η κατανάλωση (με 975 κιλά φορτίο) είναι 21,54 kWh ανά 100 χιλιόμετρα.
Στο δρόμο
Η διευθέτηση διακοπτών και χειριστηρίων γύρω από τη θέση οδήγησης χαρακτηρίζεται από χειρουργική εργονομία, και η στήριξη από τα καθίσματα, ειδικά χαμηλά στη μέση, είναι μοναδική. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η λειτουργία ανάκτησης ενέργειας όπως σηκώνεις το πόδι από το πεντάλ του γκαζιού είναι πλήρως αυτόματη, ο οδηγός δεν έχει δηλαδή, να ασχοληθεί με περίπλοκες, και εν πολλοίς περιττές ρυθμίσεις, π.χ, να διαλέξει το επίπεδο ανάκτησης ενέργειας σε «σκάλες». Αυτό, μόνο θετικό είναι, αφού η επιβράδυνση κατά τη συγκεκριμένη διαδικασία είναι πολύ ομαλή και σε σωστή δοσολογία, ενώ στην ίδια λογική, απουσιάζουν και τα διάφορα driving modes και τα οποία το μόνο που καταφέρνουν είναι να μπερδεύουν τον οδηγό. Εδώ, βάζεις μπροστά και φεύγεις, οδηγώντας με τον ίδιο τρόπο όπως με ένα συμβατικό όχημα. Το μόνο που απαιτείται από τον οδηγό να κάνει, είναι να ρίχνει μια στο τόσο και μια ματιά στο επίπεδο φόρτισης των μπαταριών καθώς και στην υπολειπόμενη αυτονομία, στοιχεία τα οποία προβάλλονται στη μεγάλη επαφική οθόνη –απ’ όπου χειρίζεσαι το infotainment και το σύστημα πλοήγησης– στην κεντρική κονσόλα.
Το τιμόνι είναι «πούπουλο», και ταυτόχρονα ακριβέστατο, και με τη λειτουργία συγκράτησης στη λωρίδα, θα γλιτώσεις από δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις. Το e-Crafter όχι μόνο ανταποκρίνεται στις όποιες κυκλοφοριακές συνθήκες, αλλά σε εκκινήσεις από στάση φεύγει μπροστά από αντίστοιχου μεγέθους επαγγελματικά με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Η ωριμότητα του e-Crafter σε αιφνιδιάζει –αν δεν έχεις οδηγήσει ποτέ ηλεκτρικό van, το Crafter θα σε συνεπάρει. Η εκκίνηση από στάση είναι φυσικά μοναδική ως αίσθηση. Ακούγεται το χαρακτηριστικό σύριγμα –μόνο με κατεβασμένα τα παράθυρα– μαζεύεις χιλιόμετρα πολύ γρήγορα, ενώ στις ρεπρίζ μεταξύ 30 με 70 χλμ./ώρα είναι πολύ γρήγορο. Από εκεί και μέχρι την τελική –περιορίζεται με κόφτη στα 90 χλμ./ώρα– κόβει λίγο ρυθμό, αλλά αυτό μικρή σημασία έχει, αφού το αυτοκίνητο είναι έως και πολύ γρήγορο για τη μεταφορική εφαρμογή για την οποία προορίζεται.
Το μεγαλύτερο κομμάτι της διαδρομής ήταν σε πυκνή κυκλοφορία σε ώρες αιχμής, σε Πειραιά και Γλυφάδα, όπου το VW είναι κυριολεκτικά στο στοιχείο του. Με συνεχή σταμάτα-ξεκίνα, η στάθμη φόρτισης της μπαταρίας αρνείται πεισματικά να κατέβει, και πρακτικά, το όχημα μπορεί να βγάλει και διπλοβάρδια χωρίς να χρειαστεί ενδιάμεση φόρτιση. Υπό πίεση στην παραλιακή προς Σούνιο και συνεχή βυθίσματα του γκαζιού στο δάπεδο, αρχίζει να φαίνεται το τίμημα σε αυτονομία, αλλά ήδη μετά από 35 χιλιόμετρα υπό συνεχή πίεση και οδηγώντας συνεχώς στον κόφτη, και πάλι απέμειναν πάνω από 110 χιλιόμετρα αυτονομίας. Οδηγώντας για κάτι λιγότερο από τρεις ώρες, οριακά πέσαμε κάτω από τα (υπολειπόμενα) 105 χιλιόμετρα αυτονομίας –με τον κλιματισμό στο φουλ, ραδιόφωνο, μουσική και γενικά χρησιμοποιώντας οποιονδήποτε δευτερεύοντα εξοπλισμό που λιγώνει την μπαταρία. Όπως και στη διάρκεια της οδήγησης στην παγκόσμια πρεμιέρα, το e-Crafter δεν «καταλαβαίνει» τίποτα. Επιχειρήσαμε συνεχείς εκκινήσεις και βίαια φρεναρίσματα σε ανηφόρες –ο ιδανικός τρόπος να ξελιγώσεις οποιοδήποτε ηλεκτρικό αυτοκίνητο– και λίγα πράγματα καταφέραμε. Επίσης, η ανάρτηση διαχειρίζεται με άνεση τα (έξτρα) 318 κιλά των μπαταριών, με την απόσβεση να φιλτράρει αποτελεσματικά ακόμη και δύσκολες κακοτεχνίες του οδοστρώματος.
Δια ταύτα
Τέλος, έχοντας δοκιμάσει όλα σχεδόν τα ηλεκτρικά LCV της αγοράς, ένα άλλο σημείο που αξίζει ξεχωριστής αναφοράς, θεωρούμε ότι, είναι η ικανότητα αναρρίχησης σε ανωφέρεια. Εδώ, το e-Crafter τα πάει περίφημα, αφού θα ανέβει (πλήρως φορτωμένο) κλίση 20% κάτι που του δίνει σημαντικό πλεονέκτημα στο ελληνικό (αστικό) ανάγλυφο.
Από εκεί και πέρα, το δια ταύτα παραμένει το ίδιο: κύλιση, στοιχεία εκμετάλλευσης και δυναμικά χαρακτηριστικά και άνεση ορίζουν το άνω άκρο της κατηγορίας, και το e-Crafter παραμένει το πιο ραφιναρισμένο συνολικά ηλεκτρικό van της αγοράς. Όλα τα θετικά στοιχεία των πετρελαιοκίνητων Crafter λοιπόν, υπάρχουν αυτούσια κι εδώ, κι ένα από τα καλύτερα μεγάλα van της αγοράς, μόνο κερδισμένο βγαίνει τελικά, από τη μετάλλαξή του σε ηλεκτρικό.
Το θέμα είναι ότι, όπως και το σύνολο του ανταγωνισμού, το e-Crafter συνοδεύεται από σημαντική επιβάρυνση στην τιμή: με λιανική τιμή προ φόρων στις 47.177 €, που με την προσθήκη ΦΠΑ 24% διαμορφώνεται στις 58.500 €, οικονομοτεχνικά είναι κάπως δύσκολο να δικαιολογήσει ένας επαγγελματίας ή μια εταιρεία την απόκτησή του, με την απόσβεση της έξτρα επένδυσης στη χώρα μας να είναι επιεικώς δύσκολη, εκτός αν θα μπορούσε να ενταχθεί στα διάφορα κίνητρα που κατά καιρούς εξαγγέλλονται. Σε κάθε περίπτωση, το e-Crafter έχει όλα τα φόντα να γίνει το μπεστ σέλερ της νεοφυούς αυτής κατηγορίας.
