Η Volkswagen Επαγγελματικά Οχήματα ξεκινά την εμπορική διάθεση του eCrafter, του πρώτου ηλεκτρικού επαγγελματικού οχήματος που κατασκεύασε, και το οποίο είναι το πρώτο από μία σειρά LCV με εναλλακτική γραμμή μετάδοσης κίνησης που θα ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες, σύμφωνα με τις πληροφορίες του περιοδικού ΤΡΟΧΟΙ & ΤΙR. Η οδηγική πρεμιέρα του οχήματος έγινε στο Αμβούργο, μια πόλη της Γερμανίας, που μόνο τυχαία δεν επιλέχθηκε αφού εκεί τα ντίζελ –επιβατικά και επαγγελματικά- τελούν υπό διωγμό από τις τοπικές αρχές. Σε δύο βασικές οδικές αρτηρίες του μεγάλου γερμανικού λιμανιού απαγορεύτηκε η κυκλοφορία οχημάτων προδιαγραφών από Euro 5 και κάτω ενώ είναι σαφές ότι, το μέτρο θα επεκταθεί σε πολλές περιοχές στα όρια του Δήμου, και μελλοντικά η πετρελαιοκίνηση θα εξοστρακιστεί ολοκληρωτικά.
Η Volkswagen θεώρησε πως, δεν υπήρχε καλύτερο σκηνικό για την παρουσίαση ενός van που δεν «καταλαβαίνει» από πράσινους δακτυλίους και περιορισμούς, αφού εκπέμπει μηδενικούς ρύπους.
Στα όρια της πόλης
Καθώς η αγορά των ηλεκτρικών van μόλις τώρα δημιουργείται, στη Volkswagen είχαν το δύσκολο έργο να αποφασίσουν το είδος της γραμμής μετάδοσης κίνησης και τον αριθμό των μπαταριών που θα χρησιμοποιούσαν. Δεν υπήρχαν δηλαδή, δεδομένα που να προσφέρουν μία ακριβή εικόνα του τι πιθανόν θα ήθελαν οι πελάτες της κατηγορίας των αποκαλούμενων last-mile logistics. Διεξήγαγαν λοιπόν, τη δική τους έρευνα αγοράς σε οχτώ κατηγορίες επαγγελματιών: από κούριερ και υδραυλικούς μέχρι ιατρικό προσωπικό και οδηγούς ασθενοφόρων. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, έγινε λεπτομερής ανάλυση του οδηγικού προφίλ και του τρόπου χρήσης ενός van της κατηγορίας από μία δεξαμενή 210.000 συμμετεχόντων σε έρευνα πανευρωπαϊκά.
Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι αρκετά σε όγκο για να γραφτεί ολόκληρο βιβλίο, αλλά η ουσία έχει ως εξής: ο τυπικός επαγγελματίας της κατηγορίας δουλεύει το όχημά του 6 μέρες την εβδομάδα, για περίπου 9 ώρες κάθε μέρα, πραγματοποιεί 50 με 100 στάσεις ανά βάρδια, καλύπτει κατά μέσο όρο 70 χιλιόμετρα τη μέρα, πραγματοποιεί το 85% των δρομολογίων σε αστικό περιβάλλον και σπάνια κινείται με πάνω από 90 χλμ./ώρα. Πάνω σε αυτά τα στοιχεία, χτίστηκε το νέο eCrafter. Η αυτονομία του eCrafter, κατά το πρότυπο NEDC, φτάνει τα 173 χιλιόμετρα, με τα στελέχη της VW Επαγγελματικά να αναφέρουν ότι, έτσι καλύπτεται το 47% των μεταφορικών αναγκών της αγοράς. Άλλωστε οι επαγγελματίες στους οποίους απευθύνεται το eCrafter, σπάνια εγκαταλείπουν για τη δουλειά τους τον αστικό ιστό, σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα.
Εκμετάλλευση
Το ηλεκτρικό Crafter αρχίζει την εμπορική του πορεία τις μέρες που γράφονται αυτές οι γραμμές (ως πάνελ van, σε δύο εκδόσεις, 3,5 και 4,25 τόνους μικτού, αμφότερες με ψηλή οροφή (L3H3). Ο ωφέλιμος χώρος φόρτωσης φτάνει τα 10,7 κυβικά μέτρα, και το μήκος του δαπέδου στην «κλούβα» τα 3.450 χιλιοστά. Το ωφέλιμο ξεκινά από 950 κιλά και μπορεί να φτάσει τους 1,72 τόνους. Είναι δεδομένο πως, σχεδόν απαλείφονται οι επισκέψεις στο συνεργείο, καθώς τα περισσότερα μέρη της γραμμής μετάδοσης κίνησης δεν απαιτούν καμία συντήρηση, και οι όποιες προγραμματισμένες επισκέψεις θα γίνονται κυρίως για ελέγχους ρουτίνας. Ενδεικτικά τώρα, το eCrafter κοστίζει 17 χιλιάρικα επιπλέον του συμβατικού, πετρελαιοκίνητου μοντέλου με το ίδιο ακριβώς επίπεδο εξοπλισμού.
Πρωτότυπα του νέου μοντέλου είχαν δοθεί σε πελάτες προκειμένου να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την αντοχή και τη γενικότερη βιωσιμότητα της ηλεκτροκίνησης σε βαριές εφαρμογές. Συγκεκριμένα, 38 οχήματα προπαραγωγής εντάχθηκαν στους στόλους 25 εταιρειών σε Ολλανδία, Γερμανία, Αγγλία και Σουηδία. Από σούπερ μάρκετ μέχρι εταιρείες ενέργειας με πολύ σκληρή και απαιτητική χρήση, καμία δεν αντιμετώπισε οποιοδήποτε πρόβλημα ενώ, και στις πιο ακραίες μεταφορικές εφαρμογές, η αυτονομία δεν έπεσε ποτέ κάτω από τα 100 χιλιόμετρα.
Γραμμή μετάδοσης κίνησης
Ο ηλεκτροκινητήρας του eCrafter (EMM85) είναι τοποθετημένος στο διαμέρισμα του συμβατικού πετρελαιοκινητήρα, και μεταδίδει την κίνηση στους εμπρός τροχούς μέσω ενός κιβωτίου ταχυτήτων (EQ 290) με μία μόνο σχέση. Η μέγιστη ισχύς φτάνει τα 100 kW (135 HP) και η ροπή τα 290 Nm. Μοτέρ, κιβώτιο και διαφορικό συγκροτούν μαζί μία ιδιαίτερα κόμπακτ μονάδα, η οποία κατασκευάζεται στο εργοστάσιο της Volkswagen στο Κάσελ της Γερμανίας. Από τα υπόλοιπα εξαρτήματα, τα κυριότερα είναι η μονάδα ελέγχου του μοτέρ, και τα επονομαζόμενα power electronics που ελέγχουν τη ροή της ενέργειας υψηλής τάσης μεταξύ ηλεκτροκινητήρα και μπαταρίας. Επίσης, μετατρέπουν
το συνεχές ρεύμα (DC) που αποθηκεύεται στη μπαταρία ιόντων λιθίου, σε εναλλασσόμενο (AC). Ταυτόχρονα, ένα converter DC/ DC παρέχει τα απαιτούμενα 12 V για το ηλεκτρικό σύστημα του οχήματος. Η χωρητικότητα της μπαταρίας (ιόντων λιθίου) είναι 35,8 kWh. Με Wallbox και φόρτιση AC απαιτούνται 5 ώρες και 20 λεπτά για μία πλήρη φόρτιση ενώ, με DC (έως 40 kW) και παροχή CCS (ακρωνύμιο για το Combined Charging System) σε 45 λεπτά η μπαταρία φορτίζεται κατά 80%. Εδώ να σημειώσουμε, ότι το CCS είναι ένα καθιερωμένο διεθνές πρότυπο για ταχεία φόρτιση με συνεχές ρεύμα, και το eCrafter φέρει εξοπλισμό που το κάνει συμβατό. Ωστόσο σε συμβατική, οικιακή παροχή απαιτούνται 17 ώρες. Η αυτονομία, κατά το πρότυπο NEDC φτάνει τα 173 χιλιόμετρα, με τα στελέχη της VW Επαγγελματικά να αναφέρουν ότι, έτσι καλύπτεται το 47% των αναγκών της αγοράς. Η κατανάλωση (με 975 κιλά φορτίο) είναι 21,54 kWh ανά 100 χιλιόμετρα.
Στο οπτικοακουστικό υλικό που συνόδευε την παρουσίαση, αναφέρθηκε ότι, το eCrafter δεν είναι μία περίπτωση retrofit/εκ των υστέρων τοποθέτησης μπαταριών και ηλεκτρικών μερών, αλλά σχεδιάστηκε εξαρχής για να είναι έτοιμο να δουλέψει ως όχημα μηδενικών εκπομπών ρύπων. Αν ρίξεις μία ματιά κάτω από το δάπεδο, εκεί όπου βρίσκεται η μπαταρία, αντιλαμβάνεσαι πως ο ισχυρισμός αυτός είναι αληθινός, αφού το ογκώδες εξάρτημα είναι όμορφα εγκιβωτισμένο στο κέντρο του οχήματος.
Εξοπλισμός
Θα περίμενε κανείς πως θα υπήρχαν εκπτώσεις σε επίπεδο εξοπλισμού άνεσης και ασφάλειας, τόσο για να συγκρατηθεί κι άλλο η τιμή του αυτοκινήτου όσο και για να μην επιβαρυνθεί το απόβαρο. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Το eCrafter διαθέτει ως στάνταρ και προαιρετικό εξοπλισμό όλα τα εντυπωσιακά καλούδια των πετρελαιοκίνητων μοντέλων.
Σε θέματα ενεργητικής ασφάλειας, διατίθεται Front Assist με αυτόματη πέδηση City-AEB, σύστημα ενεργού συγκράτησης στη λωρίδα (Active Lane Keeping Assist), σύστημα παρκαρίσματος Park Pilot με Side Assist, κάμερα οπισθοπορείας, Side Wind Assist και πολλά ακόμη. Το Park Pilot ειδικότερα, είναι τμήμα του βασικού εξοπλισμού, διαθέτει 16 σένσορες τοποθετημένους περιμετρικά του αμαξώματος, μία κάμερα εμπρός και μία κάμερα οπισθοπορείας για να γλιτώνεις από τις τόσο συχνές στην κατηγορία των μεγάλων van μικροσυγκρούσεις και ζημιές σε περιοχές με πυκνή κίνηση και έλλειψη χώρου για μανουβράρισμα ή παρκάρισμα.
Εξίσου εντυπωσιακός είναι και ο εξοπλισμός άνεσης, εκεί δηλαδή, που θα είχαν λόγους να κρατήσουν το αυτοκίνητο σχετικά λιτό. Όμως, αντίθετα στον εξοπλισμό συναντούμε το climatronic, θερμαινόμενο παρμπρίζ, αυτόματο πιλότο, θερμαινόμενα καθίσματα, σύστημα πλοήγησης και άλλα, που συνθέτουν ένα υπερπλήρες και ικανοποιητικό πακέτο. Πολύ εντυπωσιακά τα φώτα LED για τα DRL, τη μικρή και τη μεσαία «σκάλα». Το eCrafter θα κατασκευάζεται μεν στο καινούργιο εργοστάσιο στην Πολωνία, όπως και τα υπόλοιπα μοντέλα της γκάμας, η τελική συναρμολόγηση όμως θα γίνεται στη μονάδα παραγωγής της εταιρείας, στο Αννόβερο.
Στο δρόμο
Η ωριμότητα του eCrafter σε αιφνιδιάζει. Η εκκίνηση από στάση είναι φυσικά μοναδική ως αίσθηση, έχοντας διαθέσιμη όλη τη ροπή. Ακούγεται το χαρακτηριστικό σύριγμα, μαζεύεις χιλιόμετρα πολύ γρήγορα, είτε φορτωμένος είτε με άδεια την κλούβα. Το τιμόνι είναι πούπουλο, και με τη λειτουργία συγκράτησης στη λωρίδα, θα γλιτώσεις από πολύ επικίνδυνες καταστάσεις. Σε ένα ηλεκτρικό van, ο κατασκευαστής καλείται να λύσει ένα σωρό σπαζοκεφαλιές. Σε οχήματα του ανταγωνισμού λ.χ., υπάρχει πλήκτρο για να επιλέγεις το ποσοστό ανάκτησης ενέργειας κατά (κυρίως) το άφημα του γκαζιού. Στην περίπτωση του eCrafter κάτι τέτοιο απουσιάζει, και απολύτως ορθά κατά τη γνώμη μας. Ο επαγγελματίας θέλει να μπαίνει στο αυτοκίνητο και να ξεκινάει κατευθείαν χωρίς να πρέπει πρώτα να ρυθμίσει ένα σωρό παραμέτρους. Αλλά ακόμη κι αυτό να μην ήταν το πρόβλημα, η περιπλοκότητα γενικά, τρομάζει και αποθαρρύνει τον οδηγό, οπότε καλά έκαναν και ρύθμισαν από πριν το ποσοστό ανάκτησης ενέργειας σε default θέση. Το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα ευχάριστο στην αίσθηση, με το όχημα να φρενάρει ήπια στο άφημα του γκαζιού.
Το μεγαλύτερο κομμάτι της διαδρομής ήταν μοιρασμένο ανάμεσα στους δρόμους περιμετρικά του λιμανιού της πόλης, λίγη εθνική οδό και κεντρικές οδικές αρτηρίες της περιοχής. Οδηγώντας για κανά τρίωρο, οριακά πέσαμε κάτω από τα (υπολειπόμενα) 80 χιλιόμετρα αυτονομίας –με τον κλιματισμό στο φουλ, παράθυρα ανοιχτά, ραδιόφωνο, μουσική και γενικά χρησιμοποιώντας οποιονδήποτε δευτερεύοντα καταναλωτή που λιγώνει την μπαταρία. Το eCrafter δεν «καταλαβαίνει» τίποτα. Επιχειρήσαμε συνεχείς εκκινήσεις και βίαια φρεναρίσματα σε ανηφόρες –ο ιδανικός τρόπος να ξελιγώσεις οποιοδήποτε ηλεκτρικό αυτοκίνητο- και λίγα πράγματα καταφέραμε. Έχοντας δοκιμάσει σχεδόν όλα τα ηλεκτρικά επαγγελματικά οχήματα της αγοράς, θεωρούμε ότι, μία από τις πιο κρίσιμες παραμέτρους για να μη διστάσει ο υποψήφιος πελάτης είναι η ικανότητα αναρρίχησης σε ανωφέρεια. Εδώ, το eCrafter τα πάει περίφημα, αφού θα ανέβει (πλήρως φορτωμένο) κλίση 20%. Υπάρχει κόφτης στα 90 χλμ./ ώρα –για προφανείς λόγους, βλ. διατήρηση της αυτονομίας- κι αυτό είναι ο μοναδικός συμβιβασμός που δεν απέφυγαν στη VW. Όλα τα θετικά στοιχεία των πετρελαιοκίνητων Crafter λοιπόν, στους τομείς της άνεσης και της ασφάλειας υπάρχουν αυτούσια κι εδώ. Ωστόσο, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, οικονομοτεχνικά, είναι κάπως δύσκολο να δικαιολογήσει ένας επαγγελματίας την απόκτησή του, με την απόσβεση αυτής της έξτρα επένδυσης στη χώρα μας να είναι από δύσκολη έως αδύνατη. Με οποιοδήποτε όμως (μελλοντικό) κίνητρο για ηλεκτροκίνηση, συν πιθανή προωθητική ενέργεια για το (απαραίτητο) Wallbox, τα πράγματα μπορεί να βελτιωθούν
