Η Mercedes-Benz Trucks παρουσιάζει τον νέο 13λιτρο κινητήρα ΟΜ 471, ένα από τα πιο προηγμένα μηχανικά σύνολα της αγοράς, που τοποθετείται στην παρούσα εκδοχή του στα περισσότερα βαρέα οχήματα με το αστέρι στη μάσκα –Στο ΤΡΟΧΟΙ & TIR Ιουλίου – Αυγούστου που κυκλοφορεί παρουσιάζουμε, αναλύουμε και δοκιμάζουμε μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στον χώρο των φορτηγών για το 2022.
Στην ευρύτερη περιοχή του Wörth am Rhein, όπου και βρίσκεται το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής βαρέων οχημάτων του πλανήτη, η κύρια παραγωγική μονάδα δηλαδή, της Mercedes-Benz Trucks, είχαμε πρόσφατα την ευκαιρία να οδηγήσουμε τη ναυαρχίδα της γκάμας φορτηγών της εταιρείας, το νέο Actros L με τον καινούργιο, και πολυαναμενόμενο 13λιτρο κινητήρα ΟΜ471 νέας γενιάς, για πρώτη φορά. Το σημαντικότερο νέο από την εκδήλωση για τους επαγγελματίες της Μεταφοράς, είναι ακριβώς αυτό, δηλαδή η πρεμιέρα της τρίτης γενιάς του κινητήρα OM 471 του κατασκευαστή, ο οποίος θα είναι διαθέσιμος από τον
Οκτώβριο του 2022.
Πρόκειται για ένα μηχανικό σύνολο κομβικής σημασίας για τη Mercedes αφού θα τοποθετείται σε διάφορες εκδόσεις ισχύος στη συντριπτική πλειοψηφία των φορτηγών Actros και Arocs, και θα συνοδεύει τα βαρέα οχήματα της φίρμας για πολλά χρόνια στο μέλλον καθώς εκτιμάται ότι θα αποτελεί την επιλογή εκατοντάδων χιλιάδων οδηγών και εταιρειών.
Παράλληλα, με την υψηλή προσδοκώμενη αποδοτικότητα τα στελέχη της γερμανικής εταιρείας ευελπιστούν ότι, θα είναι το βασικό τους «όπλο» στην προσπάθεια να (όπως και το σύνολο του ανταγωνισμού) ανταποκριθούν στα ασφυκτικά νέα περιβαλλοντικά πρότυπα (ειδικά για μείωση των εκπομπών CO2) της Ε.Ε.
ήδη από το 2025. Κι αυτό, όπως έχουμε αναφέρει ήδη στο T&T, είναι αδύνατο να γίνει μόνο με φορτηγά που χρησιμοποιούν εναλλακτική γραμμή μετάδοσης κίνησης, όπως ηλεκτρικά, υβριδικά, fuel cell κ.λπ., καθώς οι ταξινομήσεις τους είναι σε χαμηλά μονοψήφια νούμερα ακόμη και στις πιο ανεπτυγμένες αγορές. Οι κατασκευαστές χρειάζονται, απεγνωσμένα θα έλεγε κανείς, νέους, πολύ πιο ολιγαρκείς στις απαιτήσεις τους σε καύσιμο, πετρελαιοκινητήρες, και τους χρειάζονται εδώ και τώρα, για να «ρίξουν» την κατανάλωση, αλλά και τους ρύπους ώστε να αποφύγουν τα πρόστιμα με τα οποία απειλούνται από την Κομισιόν.
Νέοι στροβιλοσυμπιεστές και εκτεταμένη χρήση Top Torque
Στα «σωθικά» του κινητήρα έχει γίνει εντυπωσιακή δουλειά. Για την εξέλιξή του δούλεψαν εκατοντάδες μηχανικοί, με την έναρξη των εργασιών να τοποθετείται το 2016. Από τα 500 τμήματα και εξαρτήματα που τον απαρτίζουν, τα 200 είναι νέα. Ουσιαστικά, η αποκαλούμενη «θερμή» πλευρά του κινητήρα είναι ολοκαίνουργια, και σχεδιάστηκε από λευκό χαρτί. Ως στόχοι της διαδικασίας εξέλιξης τέθηκαν η μείωση της κατανάλωσης, λιγότερες ανάγκες σε καύσιμο και λιγότερες εκπομπές CO2 καθώς πέρα από το περιβαλλοντικό σκέλος, η Mercedes-Benz Trucks, όπως και κάθε κατασκευαστής είναι υποχρεωμένη να συμμορφωθεί με τα νέα, πολύ «σφιχτά» πρότυπα που θα ισχύουν στην Ευρώπη από το 2025. Τελείως περιγραφικά, να πούμε ότι, υπάρχουν τώρα δύο νέοι στροβιλοσυμπιεστές, οι οποίοι, σε συνδυασμό με το επανασχεδιασμένο σύστημα της εκ των υστέρων επεξεργασίας καυσαερίων, επιτρέπουν –πάντα σύμφωνα με τον κατασκευαστή– εξοικονόμηση καυσίμου έως και 4% σε σύγκριση με την προηγούμενη γενιά.
Αλλαγές υπάρχουν και στο σύστημα μετάδοσης κίνησης, με το νέο αυτοματοποιημένο κιβώτιο ταχυτήτων PowerShift Advanced να επιτρέπει ταχύτερη και ομαλότερη εκκίνηση και επιτάχυνση σε πολλές περιπτώσεις, χάρη στην ακρίβεια στην επιλογή ταχυτήτων.
Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της τρίτης γενιάς του 13λιτρου OM 471 είναι το εκτεταμένο πλέον πρόγραμμα Top Torque, το οποίο προσφέρει αυξημένη ροπή όταν υπάρχουν υψηλά φορτία, όπως λ..χ., στη διάρκεια προσπέρασης στην εθνική οδό. Είναι τώρα διαθέσιμο (και) στις εκδόσεις ισχύος 450 και 476 hp, σε συνδυασμό με κιβώτιο ταχυτήτων G281, και δίνει 200 πολύ χρήσιμα έξτρα Nm ροπής στον στροφαλοφόρο άξονα (στο πρόγραμμα A Standard του κιβωτίου) στις ταχύτητες 7 έως 12, και πρόκειται για μία επιλογή του κατασκευαστή που είναι δεδομένο ότι, είχαν ζητήσει οι πελάτες. Επίσης, έγιναν αλλαγές που βελτιώνουν την οδηγησιμότητα, προσφέρουν καλύτερο μανουβράρισμα, πιο γρήγορες και ομαλές αλλαγές ταχυτήτων, και υψηλότερη ισχύ όταν ο οδηγός το απαιτεί, τις οποίες περιγράφουμε στη συνέχεια.
Συνεχής και αδιάλειπτη μείωση της κατανάλωσης
Οι μηχανικοί δηλώνουν ότι, από το 2011 όταν και παρουσιάστηκε η έκτη γενιά του Actros, έχει επιτευχθεί σωρευτικά μείωση της κατανάλωσης της τάξης του 23%. Από αυτό το νούμερο, ένα 4% οφείλεται στον νέο 13λιτρο κινητήρα ΟΜ 471, επίδοση που μόνο ευκαταφρόνητη δεν είναι. Η αρχή για μία τέτοια επίδοση γίνεται
με βελτιωμένη διαδικασία καύσης, με αυξημένη πίεση ανάφλεξης στα 250 bar (από 230 που ήταν μέχρι τώρα), και αύξηση της σχέσης συμπίεσης στο 21:1. Από την άλλη, για να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες (8 γρ./kWh) εκπομπές ακατέργαστων οξειδίων του αζώτου (NOx) το νέο σύστημα επεξεργασίας καυσαερίων στην εξαγωγή, χρησιμοποιεί τώρα μεγαλύτερη ποσότητα AdBlue που φτάνει στο 8% επί της κατανάλωσης ντίζελ, αντί για
5% που ήταν μέχρι τώρα.
Η κυλινδροκεφαλή είναι επίσης νέα και προσαρμοσμένη στην αυξημένη πίεση των 250 bar, κατασκευάζεται από τα ίδια όπως και πριν υλικά, έχει όμως διαφορετική γεωμετρία για μεγαλύτερη αντοχή, όπως και τα «σωθικά» του κινητήρα είναι σχεδιασμένα από την αρχή, με νέα πιστόνια, με νέα διάταξη των δαχτυλιδιών των εμβόλων, ενώ υπάρχει νέο κύκλωμα για τη διαδικασία της λίπανσης με νέα βαλβίδα ελέγχου πίεσης του λαδιού. Η συγκεκριμένη βαλβίδα είναι τοποθετημένη πίσω από την αντλία λαδιού του κινητήρα, και μπροστά από τον θερμοστάτη λαδιού. Ενεργοποιείται μέσω ενός ηλεκτρικού actuator, καθορίζει την πίεση μέσα από μία πολύ περίπλοκη χαρτογράφηση, που λαμβάνει υπόψη της όλα τα εξαρτήματα του κινητήρα, και τις συγκεκριμένες τους απαιτήσεις σε λίπανση και ψύξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, η Mercedes χρησιμοποιεί έναν καινούργιο τύπο
λιπαντικού που μειώνει σημαντικά τις τριβές, χωρίς να μειώνονται τα συνήθη διαστήματα μεταξύ των αλλαγών λαδιών κινητήρα. Από εκεί και πέρα, οι δύο επίσης νέοι στροβιλοσυμπιεστές είναι σχεδιασμού της ίδιας της εταιρείας, και το σύστημα ανακυκλοφορίας καυσαερίων στην εξαγωγή έχει μικρές αλλαγές –η βαλβίδα του EGR είναι κεντρικά τοποθετημένη και δεν παίρνει απευθείας κίνηση– και λειτουργεί όπως και πριν σε τρεις κυλίν-
δρους.
Σε ό,τι αφορά ειδικά τους στροβιλοσυμπιεστές, η εταιρεία αναφέρει πως είναι τελείως «tailor-made», κατασκευασμένοι για μια πλήρως εξατομικευμένη χρήση κατά νου, ανάλογα με τη μεταφορική εφαρμογή. Έχουν δηλαδή, φτιάξει άλλους για οχήματα έως 476 hp και 2.500 Nm, με έμφαση στη διεθνομεταφορά και τη μειωμένη κατανάλωση, και άλλους για φορτηγά έως 530 hp και 2.600 Nm όπου υπάρχει έμφαση από τον πελάτη στην άφθονη ισχύ και την αντίστοιχα δυνατή δευτερεύουσα πέδηση. Για όσους αναγνώστες μας αναρωτιούνται αν υπάρχει κάποια, άμεσα αντιληπτή με το μάτι διαφορά, για να ξεχωρίσουν τον νέο 13λιτρο από τον «παλιό» αρκεί μία ματιά στο κέλυφος του θερμοστάτη το οποίο από επίπεδο, είναι τώρα σφαιρικού σχήματος.
Τα πρώτα χιλιόμετρα
Στη διάρκεια της εκδήλωσης η οποία ήταν αφιερωμένη σε μεγάλο μέρος της και στα ηλεκτρικά eActros, (βλέπε επόμενο θέμα) είχαμε την ευκαιρία να οδηγήσουμε ένα Actros L 1853 4x2 με GigaSpace καμπίνα και τον καινούργιο ΟΜ 471 για μερικά μόλις χιλιόμετρα σε εθνική οδό και επαρχιακό οδικό δίκτυο, οπότε θα κρατήσουμε τις τελικές μας κρίσεις μέχρι τη στιγμή που θα έχουμε φορτηγό διαθέσιμο για αναλυτική δοκιμή και μετρήσεις. Μέχρι τότε, σε αυτή τη σύντομη γνωριμία, καταγράψαμε τα εξής: Ο κατασκευαστής αναφέρει ότι, μαζί με την καινούργια γενιά του 13λιτρου ΟΜ 471 περιλαμβάνεται και νέα παραμετροποίηση του πεντάλ του γκαζιού η οποία ωφελεί κατά πολύ την άμεση απόκριση του γκαζιού, ειδικά στην αρχή και στο τέλος της διαδρομής του. Στην πρώτη περίπτωση για καλύτερη συμπεριφορά στην εθνική σε υψηλές ταχύτητες, και στη δεύτερη για πιο ομαλή κίνηση σε ροτόντα, και ταχύτερη έξοδο από αυτή, χωρίς σκορτσαρίσματα και δισταγμούς. Η αλήθεια είναι ότι, το Actros έτσι κι αλλιώς ξεκινά πολύ ομαλά, με ανύπαρκτους κραδασμούς, οπότε δεν έχουμε σημειώσει κάτι διαφορετικό, πέρα από την όντως πολύ ομαλή έξοδο από ροτόντα, που συνήθως μαρτυρά και το τεχνολογικό βάθος της γραμμής μετάδοσης κίνησης ενός σύγχρονου φορτηγού.
Μαζί με τον κινητήρα, η Mercedes εφοδιάζει το Actros και με το PowerShift Advanced, το οποίο είναι η ονομασία μίας σειράς νέων λειτουργιών στο PowerShift 3, και στο οποίο όλες οι βελτιώσεις εστιάζουν στην ταχύτητα, στην ποιότητα και στην άνεση των αλλαγών ταχυτήτων, τόσο στην επιτάχυνση από στάση, όσο και
στο πάτημα του γκαζιού στη διάρκεια του δρομολογίου. Στη δική μας διαδρομή, οι αλλαγές ήταν ομολογουμένως πολύ «γλυκές» –έχουν γίνει επεμβάσεις στα ηλεκτρονικά που ελέγχουν τη λειτουργία του συμπλέκτη– με τα ανεβάσματα να είναι έτσι κι αλλιώς σχεδόν ανεπαίσθητα, αλλά τα κατεβάσματα να είναι εκείνα που εντυπωσιάζουν: με άψογο τάιμινγκ και χωρίς σχεδόν να νιώθεις διακοπή στην παροχή ισχύος και ροπής, είναι φανερό ότι, εδώ έχει γίνει εξαιρετική δουλειά. Η Mercedes αναφέρει ότι, η διακοπή στην παροχή ροπής μεταξύ μιας αλλαγής σχέσεων διαρκεί τώρα ακόμη λιγότερο.
Στην επαρχιακή οδό, διαπιστώσαμε επίσης πως, σε επίπεδο αίσθησης, η αύξηση της πίεσης ψεκασμού στα 250 bar δεν οδήγησε σε αύξηση του θορύβου από τον κινητήρα, κάτι που δείχνει και την ποιότητα της δουλειάς των μηχανικών του κατασκευαστή. Σε σχέση δε με τα Actros του 2013 όταν και είχαν μειωθεί τα ηχομονωτικά υλικά, η διαφορά είναι εντυπωσιακή. Σε διασταυρώσεις και ροτόντες, το Actros υπακούει αστραπιαία στις εντολές που προέρχονται από το δεξί πόδι του οδηγού, ενώ στις χαμηλές στροφές αισθάνεσαι ένα καθησυχαστικό «γουργουρητό» και αυτό γιατί ο νέος 13λιτρος εξελίχθηκε με σκοπό να δουλεύει το ίδιο αρμονικά και στις πολύ χαμηλές στροφές. Κραδασμοί και δονήσεις απλά δεν υφίστανται. Όσο για το νέο μηχανόφρενο, αυτό φτάνει τα 425 kW σε ισχύ πέδησης, είναι πολύ αποτελεσματικό, και μπορεί φυσικά να συνδυαστεί και με επιβραδυντή/ριτάρντερ λαδιού.
Δια ταύτα
Τι παραλείψαμε; Συνολικά, το βάρος του κινητήρα παραμένει λίγο πολύ το ίδιο με τον προκάτοχο, ενώ έγινε και μία πλήρης αναβάθμιση των χαρτών του προγνωστικού συστήματος PPC. Αυτή περιλαμβάνει πάνω από 95% κάλυψη του συνόλου του ευρωπαϊκού οδικού δικτύου –εννοείται και του ελληνικού– με πολύ μεγαλύτερο όγκο πληροφοριών, βελτιωμένο λογισμικό που «διαβάζει» καλύτερα τις αντιστάσεις κύλισης και τα «συμβάντα» στον δρόμο, και βελτιστοποιημένη στρατηγική αλλαγής σχέσεων στο κιβώτιο στις ανωφέρειες (σε όλες τις εκδόσεις ισχύος του ΟΜ 471). Το αναβαθμισμένο PPC έχει τέλος, μία νέα λειτουργία που εκμεταλλεύεται και το νέο Top Torque στα οδηγικά προγράμματα «Standard» και «Power» του αυτοματοποιημένου κιβωτίου ταχυτήτων. Αν και νωρίς για ένα τελικό συμπέρασμα, μόνο θετικά σχόλια βρίσκουμε στις σημειώσεις μας. Δεν είναι μόνο ότι, η Mercedes τα «έδωσε όλα» στην με κάθε τρόπο μείωση της κατανάλωσης, ξοδεύοντας έξι χρόνια και επενδύοντας τεράστια κεφάλαια στην εξέλιξη του νέου εξακύλινδρου κινητήρα. Το Actros, ειδικά το L με τον καινούργιο κινητήρα ΟΜ 471 είναι ολιστικά βελτιωμένο, σε κάθε εξάρτημα, επιφάνεια, πάνελ, επένδυση και βίδα. Το τελικό αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται από σοφιστικέ χαρακτήρα και απόλυτη ισορροπία σε όσα ζητά ο έμπειρος επαγγελματίας. Κορυφαία οδηγησιμότητα, βελτιωμένη αποδοτικότητα, και πολύ ραφιναρισμένα δυναμικά χαρακτηριστικά, δημιουργούν ένα κορυφαίο σύνολο. Βάλτε στην εξίσωση και κάποια από τα συστήματα υποβοήθησης όπως το ADA 2 που μόνο η Mercedes διαθέτει, συν τις αναβαθμίσεις του PPC, και το δέλεαρ γίνεται ακόμη πιο ισχυρό.
Κινητήρας ΟΜ 471 13 λίτρων: Οι αλλαγές με μια ματιά
- Νέοι στροβιλοσυμπιεστές εξελιγμένοι από την Mercedes-Benz Trucks, διαφορετικής σχεδίασης για διεθνομεταφορά και εργοταξιακή χρήση
- 4% μικρότερη κατανάλωση καυσίμου
- Βελτιστοποιημένη καύση, πίεση ψεκασμού 250 bar, σχέση συμπίεσης 21:1
- Νέα πιστόνια και δαχτυλίδια
- Νέα βαλβίδα ελέγχου πίεσης λαδιού, νέου τύπου λιπαντικά
- Νέο modular σύστημα ψύξης του EGR με μειωμένη πολυπλοκότητα
- Νέα μονάδα φίλτρου λαδιού με σωληνάκια από ατσάλι
- Νέα μέθοδος χύτευσης για την πολλαπλή εξαγωγής
- Νέο μηχανόφρενο τύπου «Jacobs»
- Εκτεταμένη χρήση του Top Torque
- Νέο PowerShift Advanced
- Καινούργια στρατηγική αλλαγής σχέσεων στο κιβώτιο
- Νέα παραμετροποίηση στην απόκριση του πεντάλ του γκαζιού
- Πιο γρήγορες αλλαγές ταχυτήτων –έως και 40% μικρότερη διακοπή της παρεχόμενης ροπής
- Καλύτερη απόκριση του γκαζιού στο μανουβράρισμα
Η απορία ...
Μία εύλογη απορία είναι γιατί η Mercedes δεν έκανε τις ίδιες αλλαγές και στους άλλους δύο κινητήρες που χρη-
σιμοποιεί στα φορτηγά της, τον μικρότερης χωρητικότητας ΟΜ 470 και τον μεγάλο, ΟΜ 473.
Η απάντηση είναι ότι, ο 471 είναι με διαφορά ο πιο ευπώλητος στην Ευρώπη, το απόλυτο μπεστ σέλερ, και το
ίδιο συμβαίνει και στην άλλη σημαντική για την εταιρεία αγορά, αυτή της Βόρειας Αμερικής. Εκεί, η Daimler, με την ίδια λογική, έκανε παρόμοιες αλλαγές στους κινητήρες DD15 των 14,8 λίτρων ενώ ο 13λιτρος DD13 λανσάρεται αυτές τις μέρες, καθώς οι πωλήσεις στις ΗΠΑ είναι ουσιαστικά μοιρασμένες ανάμεσα στα μηχανικά σύνολα των 15 και 13 λίτρων.
Όσο για τις ίδιες αναβαθμίσεις στον κινητήρα ΟΜ 473 των 15,6 λίτρων της εταιρείας στο μέλλον, προφανώς θα
ήταν παραπάνω από καλοδεχούμενες, και ρωτήσαμε σχετικά τα στελέχη της εταιρείας αλλά επιφυλάχτηκαν να μας απαντήσουν.
