Η Solaris είναι πρωτοπόρος στην εφαρμογή της τεχνολογίας υδρογόνου στις δημόσιες μεταφορές και τα λεωφορεία της χρησιμοποιούνται από 40 φορείς δημόσιων συγκοινωνιών σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης.
Παράλληλα, έχοντας παραδώσει συνολικά σχεδόν 450 υδρογονοκίνητα Urbino, ο κατασκευαστής διαθέτει πλέον το μεγαλύτερο «πάρκο» αντίστοιχων οχημάτων στην Ευρώπη. Επιπλέον, η Solaris εργάζεται τώρα για την ολοκλήρωση παραγγελιών για τουλάχιστον άλλα 500 οχήματα υδρογόνου και πλέον τα λεωφορεία υδρογόνου αντιπροσωπεύουν ένα ολοένα και πιο σημαντικό μερίδιο στο «μείγμα» παραγωγής του κατασκευαστή.
Πελάτες από 35 πόλεις σε 10 ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη υπογράψει συμβόλαια με τον κατασκευαστή. Τα λεωφορεία υδρογόνου Urbino κερδίζουν όλο και περισσότερους διαγωνισμούς, και φαίνεται ότι, για πρώτη φορά τα συγκεκριμένα οχήματα βρίσκουν έρεισμα στην αγορά –είναι, καθώς φαίνεται, θέμα εβδομάδων να «πιάσει» η Solaris τον μαγικό, και σχεδόν αδιανόητο πριν μερικά χρόνια, αριθμό των 1.000 μονάδων σε λεωφορεία υδρογόνου.
Ξεκινώντας από την απόφαση να αναπτυχθεί ένα πρωτότυπο 12 μέτρων, το οποίο κινείται αποκλειστικά με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου, μέχρι το εμπορικό λανσάρισμα αυτού του μοντέλου λεωφορείου το 2019, και την κυκλοφορία λίγο αργότερα, μιας αρθρωτής έκδοσης 18 μέτρων, ο Πολωνός κατασκευαστής δείχνει πλέον να ανταμείβεται.
Διεθνές Λεωφορείο της Χρονιάς 2025
Το Solaris 18 hydrogen, το οποίο είναι και ο κάτοχος της κορυφαίας διάκρισης της βιομηχανίας ως «Λεωφορείο της Χρονιάς» για το 2025, είναι το αρθρωτό fuel cell λεωφορείο της πολωνικής εταιρείας. Κινείται μεν με ηλεκτρική ενέργεια, αλλά αντί αυτή να παρέχεται μέσω μπαταρίας, ο ηλεκτροκινητήρας τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια από μια κυψέλη καυσίμου. Το σύστημα κίνησης είναι κατά τα άλλα το ίδιο με αυτό οποιουδήποτε ηλεκτρικού λεωφορείου. Έχοντας οδηγήσει το όχημα, τα στοιχεία εκμετάλλευσης και η εμπορική του βιωσιμότητα είναι πλέον πιο ευδιάκριτα.
Η Solaris βλέπει ένα λαμπρό μέλλον για τα οχήματα υδρογόνου, παράγει 12μετρα λεωφορεία με κυψέλες καυσίμου εδώ και αρκετά χρόνια, κι από το 2022 προσάρμοσε τη συγκεκριμένη τεχνολογία και στο 18 μέτρων αρθρωτό Urbino. Η κίνηση αυτή υπαγορεύθηκε ουσιαστικά από την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για τέτοια οχήματα σε μεγάλους διαγωνισμούς ανά την Ευρώπη. Ως προς τη γραμμή μετάδοσης κίνησης, οι μηχανικοί της Solaris αποφάσισαν ότι οι κυψέλες καυσίμου θα είναι η κύρια μονάδα παραγωγής ενέργειας για την κίνηση του οχήματος, και όχι απλά range-extender.
Οι μπαταρίες είναι χωρητικότητας 60 kW και λειτουργούν κυρίως επικουρικά: είτε υποστηρίζοντας τα fuel cell κατά τη φάση της επιτάχυνσης, ή αποθηκεύοντας ενέργεια. Μεγάλο πλεονέκτημα του Urbino είναι η χωρητικότητα των ρεζερβουάρ καυσίμου (51,2 κιλά υδρογόνου) που επιτρέπουν αυτονομία 600 χιλιομέτρων με ένα φουλάρισμα, σύμφωνα με τυποποιημένες μετρήσεις κατά τον κύκλο e-SORT 2. Ένα φουλάρισμα διαρκεί γύρω στα 20 λεπτά.
Χωρίς να αναφέρουν μελλοντικές προβλέψεις, τα στελέχη της Solaris λένε πως σίγουρα το συγκεκριμένο καύσιμο θα παίξει σημαντικό ρόλο στις αστικές μετακινήσεις. Ένα λεωφορείο υδρογόνου εξακολουθεί να είναι πιο ακριβό από ένα ηλεκτρικό, αλλά σύμφωνα με τη Solaris, η διαφορά τιμής δεν είναι πλέον τόσο μεγάλη όσο στο παρελθόν. Το υδρογόνο απέχει πολύ από το να έχει επάρκεια σε απόθεμα ή σε δίκτυο διανομής και επίσης, εξακολουθεί να απαιτεί περισσότερη ενέργεια για την παραγωγή του από ό,τι αυτό παράγει.
Για μια εταιρεία δημόσιων μεταφορών όλα αυτά δεν αποτελούν ανυπέρβλητο πλεονέκτημα. Αποθήκευση και ανεφοδιασμός υδρογόνου στις δικές της εγκαταστάσεις για ένα στόλο λεωφορείων είναι βασικά θέματα προς διερεύνηση. Η Solaris έχει μέχρι στιγμής ήδη διακόσια λεωφορεία υδρογόνου στους δρόμους κι ένα βιβλίο παραγγελιών που περιλαμβάνει 500 παραγγελίες.
Τροφοδοσία, γραμμή μετάδοσης κίνησης
Η γραμμή μετάδοσης κίνησης έχει αναπτυχθεί μαζί με την Medcom, και αποτελείται από έναν κεντρικά τοποθετημένο κινητήρα της Medcom ισχύος 240 kW (ροπή 1470 Nm) που κινεί τον πίσω άξονα. Η κυψέλη καυσίμου είναι 100 kW, της (Ballard FCmove HD+) με θερμική απόδοση 57%. Όλα τα ηλεκτρικά εξαρτήματα, όπως ο μετατροπέας DC/DC, το inverter, το κιβώτιο HV κ.λπ., βρίσκονται στο πίσω μέρος του οχήματος. Η κυψέλη καυσίμου βρίσκεται στην οροφή, όπως και η αντλία θερμότητας CO2. Πάνω από τον δεύτερο άξονα βρίσκονται οι μπαταρίες των 60 kW και τρεις δεξαμενές υδρογόνου. Οι υπόλοιπες πέντε δεξαμενές βρίσκονται στο μπροστινό τμήμα πάνω από τον εμπρός άξονα. Παρά το γεγονός ότι όλα αυτά τα εξαρτήματα βρίσκονται στην οροφή, το Urbino 18 έχει ύψος μόλις 3,30 μέτρα, ενώ το μικτό βάρος είναι 29 τόνοι. Η Solaris προσφέρει επίσης την επιλογή στην παραγγελία για το Urbino 18 με δύο κινητήριους άξονες.
Οι μηχανικοί του Solaris προσπάθησαν να απλοποιήσουν τις εργασίες τακτικής συντήρησης του οχήματος, με εύκολη πρόσβαση παντού. Για παράδειγμα, υπάρχει ειδική μέριμνα για να μην χτυπήσει ο μηχανικός το κεφάλι του στα πάνελ ενόσω δουλεύει. Τα πλευρικά πάνελ στερεώνονται με τρεις μόνο βίδες, και σε περίπτωση ζημιάς μπορούν να αντικατασταθούν γρήγορα και εύκολα.
Εσωτερικό, οδήγηση
Η Solaris έχει καταγράψει μέσα σε δυόμισι δεκαετίες μία πραγματικά μετεωρική άνοδο, και μπαίνοντας για πρώτη φορά στο 18μετρο αρθρωτό, δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις γιατί. Η διαμόρφωση του εσωτερικού είναι πραγματικά υποδειγματική και δείχνει κατασκευαστή με εμπειρία και αυτοπεποίθηση: πολύ φαρδύς διάδρομος, σωστά τοποθετημένες χειρολαβές, άπλετος φυσικός φωτισμός που διαχέεται παντού, άριστη συναρμογή, όλα σε προδιαθέτουν θετικά. Στο εσωτερικό, ως επιβάτης, παρατηρεί κανείς ότι το Urbino είναι πολύ ήσυχο, ειδικά στο μπροστινό μέρος. Γύρω και πίσω από την άρθρωση, το επίπεδο θορύβου είναι λογικά λίγο υψηλότερο, αλλά εξακολουθεί να είναι εντός των φυσιολογικών ορίων.
Συνολικά, το όχημα είναι πολύ «δεμένο» με ελάχιστους τριγμούς, ακόμη κι όταν περνά πάνω από άθλιας ποιότητας οδόστρωμα. Το Urbino έχει ένα συνεχές επίπεδο δάπεδο με λίγες μόνο βάσεις καθισμάτων στο πίσω μέρος. Κύριο σημείο κριτικής, το πλαϊνό περβάζι, το οποίο θα μπορούσε να είναι λίγο πιο χαμηλό για να προσφέρει μεγαλύτερη θέα προς το εξωτερικό περιβάλλον για τους επιβάτες. Τα καθίσματα επίσης, στο συγκεκριμένο όχημα ήταν κάπως σκληρά. Στα θετικά θα πρέπει να περιλάβουμε και κάποιες λεπτομέρειες όπως τις λωρίδες LED στις χειρολαβές που καθιστούν εύκολο τον εντοπισμό τους από τους επιβάτες τη νύχτα.
Για τον οδηγό τώρα, η Solaris έχει κάνει καλή δουλειά. Το ταμπλό VDV είναι άρτιο, και η εργονομία είναι απόλυτα ικανοποιητική, αν και το τιμόνι θα μπορούσε να έχει λίγο πιο παχιά στεφάνη. Ο χώρος εργασίας του οδηγού είναι σε κάθε περίπτωση πολύ ορθά διαμορφωμένος. Το σύστημα κίνησης είναι πραγματική ευχαρίστηση για τον οδηγό, και αξίζουν «μπράβο» στους μηχανικούς που κατόρθωσαν να κάνουν ένα υδρογονοκίνητο λεωφορείο να είναι τόσο «γεμάτο» σε επιτάχυνση, κάτι που δεν είναι πάντα σίγουρο όταν μιλάμε για κυψέλες καυσίμου. Για την ανάρτηση τα είπαμε από τη σκοπιά του επιβάτη, και απλά να προσθέσουμε πως έχει γίνει πολύ καλή δουλειά στην απορρόφηση των κραδασμών από τον εμπρός άξονα.
Συνολικά, το Urbino είναι πιθανότατα το πιο ώριμο fuel cell λεωφορείο που έχουμε ποτέ οδηγήσει, σε σημείο που ξεχνάς την περιπλοκότητα της γραμμής μετάδοσης κίνησης. Το Solaris είναι λοιπόν έτοιμο για δουλειά στις ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά ταυτόχρονα, το μέλλον του υδρογόνου είναι ακόμα κάπως αβέβαιο, ενώ παραμένουν κάποιες αμφιβολίες σχετικά με το TCO (συνολικό κόστος ιδιοκτησίας), το οποίο περιλαμβάνει το κόστος των υποδομών, την τιμή του υδρογόνου ανά κιλό και όλα τα κόστη που είναι κοινά για κάθε άλλο λεωφορείο. Ωστόσο, το Urbino 18 δεν μπορεί να κάνει πολλά, παρά μόνο να αποδεικνύει στην πράξη την τεχνολογική του ωριμότητα. Το μέλλον θα δείξει –και στην Ελλάδα όπου όλα δείχνουν πως θα δούμε λεωφορεία υδρογόνου να δρομολογούνται κανονικά.
