Το σύστημα διοδίων για τα βαρέα φορτηγά οχήματα (HGV) για τη χρήση δρόμων και αυτοκινητοδρόμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αλλάζει.
Το επίπεδο των διοδίων πρέπει να καθορίζεται όχι μόνο από το κόστος συντήρησης των υποδομών και την οικονομική κατάσταση της χώρας, αλλά και από περιβαλλοντικά ζητήματα, την ώθηση προς την απανθρακοποίηση, τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών και εναλλακτικών καυσίμων.
Η Γερμανία εγκαινιάζει τα νέα αυξημένα διόδια την 1η Δεκεμβρίου 2023, με τις νέες τιμές να εκτοξεύουν το κόστος των μεταφορέων έως και 80%. Το πώς αυτή η αλλαγή θα επηρεάσει τις εταιρείες μεταφορών και τον κλάδο συνολικά εξηγείται από την Girteka, τη μεγαλύτερη εταιρεία logistics στην Ευρώπη.
Ο δρόμος προς τις πράσινες μεταφορές
Η οδηγία 2022/362, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 24 Μαρτίου 2022, εισήγαγε μια σταδιακή αλλαγή στο μοντέλο των διοδίων, βασίζοντάς το στην απόσταση και τις εκπομπές CO2. Έως το 2024, οι τιμές διοδίων πρέπει να διαφοροποιηθούν ανάλογα με την κατηγορία εκπομπών CO2 των οχημάτων σε εκείνες τις χώρες της ΕΕ, όπου είχε εφαρμοστεί από την κυβέρνηση σύστημα διοδίων με βάση την απόσταση.
Επιπλέον, όλα τα βαρέα οχήματα (HGV) με μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος άνω των 3,5 τόνων θα υπόκεινται επίσης σε διόδια (επί του παρόντος η Γερμανία, η Δανία, η Σουηδία και το Λουξεμβούργο εξαιρούν ορισμένα ή όλα τα επαγγελματικά οχήματα με μεικτό βάρος οχήματος (GVW) από 3,5 έως 12 τόνους ). Τέλος, από τις 25 Μαρτίου 2030, οι βινιέτες πρόκειται να καταργηθούν σταδιακά σε ολόκληρο το διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), εκτός από ορισμένες κατ’ εξαίρεση περιπτώσεις.
«Οι αλλαγές στο σύστημα διοδίων στην Ευρώπη δεν θα τεθούν σε ισχύ χωρίς να επηρεάσουν το κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον κλάδο των μεταφορών. Η ενθάρρυνση της χρήσης καθαρότερων φορτηγών και η αποθάρρυνση της χρήσης παλαιότερων οχημάτων θα έχει αντίκτυπο στο συνολικό κόστος ιδιοκτησίας οχημάτων και στις αποφάσεις που σχετίζονται με αγορές ή ανανέωση του στόλου», εξηγεί ο Mindaugas Pasilauskas, Διευθύνων Σύμβουλος της Girteka Europe West.
Αυξήσεις-ρεκόρ στη Γερμανία
Η Γερμανία θα είναι η πρώτη χώρα που από 1/12/23 θα εισαγάγει νέους συντελεστές διοδίων μετά την απόφαση της ΕΕ να βασίσει το κόστος στις εκπομπές CO2, ενώ θα ακολουθήσουν σχετικά σύντομα και άλλες χώρες.
Η Γερμανία σκοπεύει να προσθέσει επιπλέον χρέωση ύψους 200 ευρώ ανά τόνο εκπομπών CO2 στα διόδια για τα βαρέα οχήματα, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασής της σε οχήματα με GVW άνω των 3,5 τόνων από την 1η Ιουλίου 2024. Επί του παρόντος, τα βαρέα οχήματα που εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) υπόκεινται σε υψηλότερα διόδια εάν ζυγίζουν πάνω από 7,5 τόνους. Το ύψος των νέων διοδίων στη Γερμανία θα εξαρτηθεί από μία από τις πέντε κατηγορίες οχημάτων, όπως παρακάτω:
- Κατηγορία 1: υψηλότερες εκπομπές CO2 και αντίστοιχα υψηλότερη δυνατή επιβάρυνση. Στην αρχή, όλα τα οχήματα ταξινομούνται αυτόματα σε αυτήν την κατηγορία, η οποία μπορεί να αλλάξει κατόπιν αιτήματος του ιδιοκτήτη του οχήματος (για οχήματα με ημερομηνία ταξινόμησης την ή μετά την 1η Ιουλίου 2019).
- Κατηγορίες 2 και 3: εκχωρούνται μόλις τα δεδομένα του κατάλληλου οχήματος εισαχθούν στην πύλη Toll Collect (εάν χρησιμοποιείται μονάδα Toll Collect Onboard Unit – OBU), σύμφωνα με τα ειδικά επίπεδα εκπομπών CO2 του οχήματος.
- Κατηγορία 4: ισχύει για βαρέα οχήματα χαμηλών εκπομπών, όπως οχήματα φυσικού αερίου (NGV).
- Κατηγορία 5: ισχύει μόνο για βαρέα οχήματα μηδενικών εκπομπών, ιδίως ηλεκτρικά οχήματα που κινούνται με μπαταρία ή υδρογόνο. Απαλλάσσονται πλήρως από τα διόδια μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025 και στη συνέχεια θα εισπραχθεί το 25% του συντελεστή διοδίων για δαπάνες υποδομής.
Πώς φαίνεται αυτό στην πράξη; Επί του παρόντος, το ποσοστό διοδίων στη Γερμανία είναι 0,19 ευρώ ανά χιλιόμετρο για ένα HGV με 5 άξονες και βάρος άνω των 18 τόνων. Με το νέο σύστημα, η χρέωση θα διπλασιαστεί σχεδόν στα 0,34 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 0,15 ευρώ ανά χιλιόμετρο. Το γερμανικό υπουργείο Μεταφορών εκτιμά ότι οι αλλαγές στα διόδια θα αποφέρουν πρόσθετα έσοδα 7,62 δισ. ευρώ ετησίως.
«Περισσότερες ανοδικές πιέσεις στα διόδια στην Ευρώπη αναμένονται στο εγγύς μέλλον. Η πίεση για την απαλλαγή από τον άνθρακα είναι τεράστια και δεν υπάρχει διαφυγή από αυτήν. Η επίτευξη των στόχων μείωσης του CO2 γίνεται προτεραιότητα, ανεξάρτητα από το μέγεθος της εταιρείας. Ως εκ τούτου, κάθε εταιρεία θα πρέπει να συνυπολογίσει το περιβαλλοντικό κόστος στις δραστηριότητές της. Για τις μεταφορικές εταιρείες, αυτό σημαίνει αλλαγή στην προσέγγισή τους. Το δυναμικό της ψηφιοποίησης και η κατάλληλη στρατηγική ανάπτυξης στόλου θα παίξουν βασικό ρόλο στην ανταγωνιστικότητά τους σε μια ήδη πολύ ανταγωνιστική αγορά», τονίζει ο Pasilauskas.
Η Girteka οδηγεί τις χαμηλές σε άνθρακα λύσεις
Η Girteka αυξάνει εδώ και καιρό τις επενδύσεις της στην ανάπτυξη ενός σύγχρονου στόλου, την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της και την εφαρμογή φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων. Ο στόλος της περιλαμβάνει σήμερα περισσότερα από 8.000 φορτηγά, τα οποία είναι όλα προτύπου EURO 6 και έχουν μέση ηλικία τα δύο χρόνια. Πέρυσι, η Girteka υπέγραψε συμφωνία με τη Scania για την προμήθεια 600 ηλεκτρικών φορτηγών.
Η Girteka εφαρμόζει, επίσης, συστήματα τηλεματικής και εργαλεία βασισμένα στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), όπως το AI Planner, που υποστηρίζουν τον σχεδιασμό διεθνών δρομολογίων με στόχο τη μείωση των εκπομπών και την ελαχιστοποίηση των κενών χιλιομέτρων. Μεταξύ των διαφόρων πράσινων λύσεων που διατίθενται επί του παρόντος στη Girteka είναι οι υπεραστικές διατροπικές υπηρεσίες – χρησιμοποιώντας τις σιδηροδρομικές μεταφορές ως εναλλακτική λύση για τις εξ ολοκλήρου οδικές παραδόσεις και συνδυάζοντάς τις με ένα τεράστιο και πυκνό δίκτυο διαδρομών οδικών μεταφορών.
Πηγή: Girteka
