Ευρωπαϊκοί φορείς προειδοποιούν για τις επιπτώσεις από υποχρεωτικούς στόχους ζήτησης για φορτηγά μηδενικών εκπομπών. «Κανείς δεν θα αγοράσει οχήματα που δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ή που θα τον οδηγήσουν σε χρεοκοπία».
Τέσσερις κορυφαίες ευρωπαϊκές ενώσεις, που εκπροσωπούν τον κλάδο των οδικών μεταφορών, της διαμετακόμισης, των φορτωτών και της ψυκτικής εφοδιαστικής αλυσίδας, απηύθυναν κοινή έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφύγει την επιβολή υποχρεωτικών στόχων ζήτησης για φορτηγά μηδενικών εκπομπών, προειδοποιώντας ότι τέτοια μέτρα κινδυνεύουν να διαταράξουν τη μετάβαση της Ευρώπης προς την πράσινη οικονομία, εάν δεν έχουν πρώτα διασφαλιστεί οι αναγκαίες προϋποθέσεις.
Πρόκειται για την απαίτηση της ΕΕ οι κατασκευαστές μέσω των αντιπροσώπων τους να πουλάνε υποχρεωτικά ένα χρονικά αυξανόμενο ποσοστό οχημάτων μηδενικών ρύπων.
Σε κοινή επιστολή προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, οι υπογράφοντες – IRU, CLECAT, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Φορτωτών και Παγκόσμια Συμμαχία Ψυκτικής Αλυσίδας – επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για την απανθρακοποίηση των μεταφορών, προειδοποιώντας όμως ότι οι υποχρεωτικοί στόχοι από την πλευρά της ζήτησης θα επιβραδύνουν την πρόοδο της αγοράς και θα ασκήσουν αχρείαστη πίεση σε μεταφορείς και φορτωτές.
Η Raluca Marian, Διευθύντρια της IRU για την ΕΕ, δήλωσε: «Μοιραζόμαστε τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ. Αλλά η πραγματική πρόοδος θα έρθει μέσα από τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών και όχι μέσω τιμωρητικών υποχρεώσεων. Εκεί πρέπει να επικεντρωθεί η δράση της ΕΕ».
«Οι υποχρεωτικές αγορές δεν θα απανθρακοποιήσουν τις οδικές μεταφορές. Κανείς δεν θα αγοράσει οχήματα που δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ή που θα τον οδηγήσουν σε χρεοκοπία. Η μετάβαση πρέπει να είναι δίκαιη, εφικτή και οικονομικά βιώσιμη», πρόσθεσε.
Οι ταξινομήσεις φορτηγών μηδενικών εκπομπών στην ΕΕ αυξήθηκαν στις αρχές του 2025, παρόλο που οι συνολικές πωλήσεις βαρέων οχημάτων μειώθηκαν. Αυτό δείχνει ότι ο τομέας προοδεύει – όταν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Ωστόσο, η έλλειψη δικτύων φόρτισης, η περιορισμένη χωρητικότητα του ηλεκτρικού δικτύου και η υψηλή τιμή των οχημάτων παραμένουν σημαντικά εμπόδια.
Οι υπογράφοντες προειδοποιούν ότι η επιβολή δεσμευτικών στόχων αγοράς ή χρήσης θα επιβαρύνει δυσανάλογα τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις οδικές μεταφορές, ιδιαίτερα τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, που αποτελούν πάνω από το 95% των 600.000 μεταφορέων της Ευρώπης. Το αυξημένο κόστος συμμόρφωσης θα μετακυλιστεί στην εφοδιαστική αλυσίδα, πλήττοντας περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις, που έχουν τη μικρότερη ανθεκτικότητα.
Επισημαίνουν επίσης ότι αρκετοί κλάδοι μεταφορών – όπως οι ψυγειομεταφορές, η κατασκευή (construction) και οι μεταφορές χημικών – αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα τεχνικά και λειτουργικά εμπόδια στην ηλεκτροκίνηση, καθιστώντας μια οριζόντια, ενιαία υποχρέωση ανεφάρμοστη και οικονομικά επιζήμια.
Αντί γι’ αυτό, οι υπογράφοντες ζητούν:
- Στοχευμένα κίνητρα αγοράς για να καταστούν τα φορτηγά μηδενικών εκπομπών πιο προσιτά
- Επιτάχυνση επενδύσεων σε υποδομές φόρτισης, τόσο σε ιδιωτικά σημεία στάθμευσης όσο και σε δημόσιους σταθμούς
- Συνεκτικό χρηματοδοτικό πλαίσιο, που θα επανεπενδύει έσοδα από εργαλεία όπως η Οδηγία Eurovignette και το ETS 2 απευθείας στην απανθρακοποίηση των οδικών μεταφορών
