Τα δύο πυροσβεστικά οχήματα, που ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου παραχωρεί στο Πυροσβεστικό Σώμα και στο έμπειρο προσωπικό του, συναντήσαμε στη γνωστή ελληνική βιομηχανία ειδικών κατασκευών ABO DEMAN, η οποία είχε την κύρια ευθύνη για το σχεδιασμό των οχημάτων. Eπέλεξε μάλιστα, να εξοπλιστούν με πυροσβεστική αντλία της GODIVA Ltd τύπου PrimaCAFs PC1A_4010. Ο συνολικός εξοπλισμός και τα συστήματα τοποθετήθηκαν πάνω στα πλαίσια των φορτηγών ΜΑΝ, τα οποία προτιμήθηκαν για το συγκεκριμένο είδος πυρόσβεσης, καθώς υπερκάλυπταν τις αυστηρές τεχνικές γενικές και ειδικές προδιαγραφές του πελάτη.
Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η υπερκατασκευή του οχήματος έγινε από την πολωνική WISS, ένα διεθνώς καταξιωμένο εργοστάσιο ειδικευμένο στην κατασκευή πυροσβεστικών και διασωστικών οχημάτων παντός τύπου.
Κατάσβεση πυρκαγιάς μέσα σε τούνελ
Η εμπειρία από πυρκαγιές που έχουν εκδηλωθεί μέσα σε τούνελ, όπως εκείνη πριν από λίγα χρόνια στη μεγάλη σήραγγα του Mont Blanc, οδήγησε τις Αρχές και τους υπευθύνους διαχείρισης των αυτοκινητόδρομων στην αναθεώρηση των σχεδίων τους προκειμένου να είναι σε θέση να προσφέρουν πιο αποτελεσματική βοήθεια σε όσους τυχόν εγκλωβιστούν στο εσωτερικό ενός τούνελ στο οποίο έχει εκδηλωθεί πυρκαγιά. Σύμμαχος και υποστηρικτής στην υλοποίηση αυτών των σχεδίων διάσωσης υπήρξε και πάλι η τεχνολογία, η οποία κλήθηκε να αναπτύξει βελτιωμένα συστήματα πυρόσβεσης και διάσωσης με εφαρμογή σε ένα εξαιρετικά δύσκολο και αντίξοο περιβάλλον, εκεί που μια σπίθα ή μια απροσεξία θα μπορούσε να φέρει την καταστροφή: Ανάφλεξη υλικών που μεταφέρονται από τα οχήματα, πρόκληση πυρκαγιάς μεγάλης ή μικρής κλίμακας, απότομη αύξηση της θερμοκρασίας, εκπομπή επικίνδυνων αερίων που οδηγούν σε ασφυξία, ακινητοποίηση οχημάτων, δυσκολία πρόσβασης σωστικών μέσων.
Μια κατάσταση σαν αυτή θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα ειδικά πυροσβεστικά σηράγγων της παρουσίασής μας. Ας τα γνωρίσουμε ξεκινώντας από το όχημα: Το ΜΑΝ της μεσαίας σειράς TGM με μικτό 18τ. και κινητήρα Euro 5 (για την αποφυγή προβλημάτων χωροθέτησης που θα δημιουργούσε στο συγκεκριμένο όχημα το «κουτί» των euro 6). Ισχύς 340 HP, ροπή 1250 Nm και λογισμικό για εκτός δρόμου κίνηση, μετάδοση MAN TipMatic (το αυτοματοποιημένο δωδεκάρι ZF 12 AS), ηλεκτρονικός έλεγχος πέδησης (ΜΑΝ Βrakematic). Αναρτήσεις μπρος – πίσω με φύλλα σούστας, κλείδωμα διαφορικού μπροστινού και πίσω άξονα, δυναμολήπτης, υποβοήθηση πέδησης στον ανήφορο κ.α. Η καμπίνα είναι χαμηλής έκδοσης και ειδικής σχεδίασης για πλήρωμα (crew cab), με πάγκο τεσσάρων ατόμων πίσω.
Πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι η σχεδίαση των καθισμάτων, διαφορετική για τον οδηγό και συνοδηγό, και άλλη για τα τέσσερα μέλη του πληρώματος στον πίσω πάγκο. Κάθε κάθισμα φιλοξενεί τον βασικό εξοπλισμό του πυροσβέστη όπως είναι η φιάλη οξυγόνου, η οποία εφάπτεται στην πλάτη του πυροσβέστη για αυξημένο βαθμό ετοιμότητας.
Σύστημα Προηγμένης Τεχνολογίας
Αυτό που κάνει τη μεγάλη διαφορά είναι η ειδική κονσόλα λειτουργίας των συστημάτων πυρόσβεσης μέσα από την καμπίνα. Από αυτήν την κονσόλα ο χειριστής μπορεί να κομπλάρει το δυναμολήπτη (μεγάλης ισχύος PTO), να θέσει σε λειτουργία την αντλία, ν' ανοίξει τις δεξαμενές, αφρού και νερού, να λειτουργήσει τον αεροσυμπιεστή και να καθορίσει την παροχή και πίεση του αέρα ανάλογα με το μίγμα αφρού-νερού που έχει επιλέξει. Πρόκειται για την τεχνολογία CAFS (Compressed Air Foam System), που επιτρέπει την εκτόξευση νερού ή νερού και αφρού ή νερού και αφρού και πεπιεσμένου αέρα από το κανόνι οροφής, το κανόνι προφυλακτήρα και τον τυλιγκτήρα σωλήνα ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν, αυξάνοντας σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία την κατασβεστική ικανότητα από 5 έως 7 φορές. Ακόμη, ο χειριστής μπορεί να θέσει σε λειτουργία το πρόσθετο σύστημα εξαερισμού και υπερπίεσης με στρατιωτικού τύπου φίλτρο ενεργού άνθρακα για το φιλτράρισμα επικίνδυνων ουσιών, το οποίο δημιουργεί στο εσωτερικό της καμπίνας υπερπίεση, αποτρέποντας έτσι τα αέρια του εξωτερικού χώρου να περάσουν στο εσωτερικό της καμπίνας. Στο επάνω μέρος της κονσόλας βρίσκεται θερμική κάμερα που εμφανίζει θερμοκρασίες, όπως αυτή των ανθρώπων για τον εντοπισμό τους από το πλήρωμα διάσωσης, υπάρχει κάμερα που εμφανίζει στοιχεία του συστήματος CAFS, όπως τη λειτουργία της αντλίας σε στροφές/λεπτό, την πίεση της αντλίας, τη στάθμη των δεξαμενών, την αναλογία του εκτοξευόμενου μίγματος κ.α. Υπάρχουν ακόμη ειδικοί αισθητήρες παρακολούθησης του περιβάλλοντα χώρου, πομποδέκτες για ασύρματη επικοινωνία. Επιπλέον, ο οδηγός έχει στη διάθεσή του κάμερα οπισθοπορείας, η οποία τίθεται σε λειτουργία με την εμπλοκή της όπισθεν.
Το όχημα είναι επίσης εξοπλισμένο με σύστημα αυτοπροστασίας του θαλάμου οδήγησης και των τροχών, με εκτόξευση νερού ή νερού και αφρού (ανάλογα με την επιλογή του χειριστή).
Λεπίδα απώθησης οχημάτων και «κανόνια» εκτόξευσης
Στον εξωτερικό σχεδιασμό του οχήματος δεσπόζει η στιβαρή λεπίδα με ανακλινόμενους βραχίονες που τη φέρνουν είτε ψηλά σε θέση πορείας, είτε χαμηλά στο οδόστρωμα, προκειμένου ν' αναλάβει δράση: Να μετατοπίσει δηλαδή εμπόδια και κυρίως παγιδευμένα και ακινητοποιημένα οχήματα στο εσωτερικό της σήραγγας όπου έχει ξεσπάσει πυρκαγιά. Το φορτηγό, με εμπλοκή και της τετρακίνησης που διαθέτει, αποκτά μεγάλη δύναμη ώσης την οποία εκμεταλλεύεται η λεπίδα για να σπρώξει και να μετακινήσει οχήματα ή άλλα εμπόδια προκειμένου να ανοίξει δίοδο διέλευσης. Να σημειωθεί, ότι η ισχυρή αυτή λεπίδα, φέρει τις δικές της μικρές ρόδες και ο σχεδιασμός της είναι τέτοιος, ώστε εύκολα το ωθούμενο όχημα να μπορεί να μετατοπιστεί προς την άκρη.
Μένοντας στα εξωτερικά βασικά γνωρίσματα του πυροσβεστικού οχήματος, παρατηρούμε τα «κανόνια» εκτόξευσης κατασβεστικού υγρού (οροφής και προφυλακτήρα) τα οποία έχουν δυνατότητα κίνησης πάνω-κάτω και αριστερά-δεξιά μέσω joystic, καλύπτοντας έτσι μεγάλο εύρος κατάσβεσης.
Δεύτερο σημείο, είναι τα ειδικής σχεδίασης αλουμινένια φτερά των τροχών που περιλαμβάνουν και τον λασπωτήρα και είναι επίσης ανακλινόμενα, δηλαδή πέφτουν χαμηλά στο έδαφος και προεξέχουν των τροχών παρέχοντας σχάρα εργασίας στο πλήρωμα, ή έρχονται στην κανονική τους θέση πάνω από τον τροχό, όταν το όχημα κινείται «εκτός κινδύνων». Η λειτουργία, το πάνω – κάτω δηλαδή αυτών των φτερών, γίνεται με τη βοήθεια αμορτισέρ, περίπου σαν αυτά που συναντάμε στις πόρτες που ανοίγουν οι μπαγκαζιέρες των πούλμαν.
Περνώντας πίσω, βλέπουμε την πλατιά σχάρα εργασίας στη θέση του προφυλακτήρα, όπου μπορεί να στέκεται μέλος του πληρώματος ή τεχνικός για τον έλεγχο και τη συντήρηση του συγκροτήματος της αντλίας και των υποσυστημάτων της με τους πολλούς μετρητές, τους ενδείκτες των επί μέρους λειτουργιών, τις στρόφιγγες κ.α.
Από τη γενικότερη σχεδίαση του οχήματος δεν θα μπορούσαν να λείψουν τα μεταλλικά πλέγματα προστασίας των φώτων, τα έξτρα μεγάλα εναλλασσόμενα φώτα (φάροι) πάνω στη σχάρα του ψυγείου και στην κορυφή της καμπίνας, δυνατοί επίσης προβολείς στο πίσω μέρος του οχήματος, πλευρικά φώτα σήμανσης και «λεντάκια» στο εσωτερικό της κάθε πόρτας. Ξεχωρίζει ακόμα, ο δυνατός προβολέας με κατευθυνόμενη δέσμη φωτός παράλληλα με τα στόμια των «κανονιών», μια μπάρα με κόκκινα εναλλασσόμενα φώτα κ.α. Το σύνολο των φωτιστικών σωμάτων είναι τεχνολογίας Led με πρόβλεψη επαρκούς παροχής ρεύματος προς αυτά.
Σαν μια γενική παρατήρηση, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι ο σχεδιασμός του οχήματος είναι αποτέλεσμα μελέτης και γνώσεων έμπειρων μηχανικών, είναι πρωτοποριακός, συνδυάζει καινοτόμα συστήματα, αλλά ταυτόχρονα παρέχει στο πλήρωμα τη δυνατότητα να επιτελέσουν με επιτυχία την αποστολή τους σε εξαιρετικά αντίξοο περιβάλλον, όπως είναι το εσωτερικό των τούνελ.
Τελειώνουμε, με την ευχάριστη πληροφορία, ότι το Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος αλλά και οι άλλοι διαχειριστές των ελληνικών αυτοκινητόδρομων θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της κοινοπραξίας «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου» και σύντομα θα έχουν στη διάθεσή τους παρόμοια πυροσβεστικά οχήματα.
