Παρουσιάστηκε στον Αρκτικό Κύκλο, στη βόρεια Σουηδία, το νέο Mercedes-Benz Vito 4x4 το οποίο είναι άμεσα διαθέσιμο προς παραγγελία. Το μοντέλο με τη μετάδοση της κίνησης σε όλους τους τροχούς προσφέρεται για χρήση σε περιοχές όπου επικρατούν συχνά συνθήκες παγετού το χειμώνα, καθώς και σε εργοτάξια ή χωματόδρομους όπως και για πελάτες που χρησιμοποιούν συχνά τρέιλερ, χάρη στην αυξημένη πρόσφυση που προσφέρει. Με το Vito 4x4 συμπληρώνεται η γκάμα εκδόσεων του νέου van της Mercedes. Το όχημα γίνεται έτσι το μοναδικό μεσαίο van της αγοράς το οποίο οι πελάτες μπορούν να παραγγείλουν σε προσθιοκίνητες, πισωκίνητες και τετρακίνητες εκδόσεις.
Ηλεκτρονικό σύστημα πρόσφυσης με transfer case
Το 4x4 Mercedes βασίζεται στις πισωκίνητες εκδόσεις με 7άρι αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων με μετατροπέα ροπής και ηλεκτρονικά ελεγχόμενη κατανομή της πέδησης με τη μετάδοση της κίνησης σε όλους τους τροχούς να είναι συνεχής. Τεχνολογικά, η γραμμή μετάδοσης κίνησης είναι πολύ κοντά στα επιβατικά οχήματα Mercedes-Benz με μετάδοση της κίνησης σε όλους τους τροχούς. Στο βοηθητικό κιβώτιο (transfer case), η ροπή κατανέμεται στους άξονες σε αναλογία 45:55 (εμπρός-πίσω). Η ισχύς κατανέμεται μέσω του γνωστού συστήματος ηλεκτρονικού ελέγχου της πρόσφυσης 4ETS σε συνδυασμό με τα Adaptive ESP και ASR ενώ στο κεντρικό διαφορικό υπάρχει πολύδισκος συμπλέκτης.
Σε νορμάλ, ιδανικές συνθήκες (π.χ., άσφαλτο), η κατανομή της ισχύος είναι 45:55. Αν ένας τροχός (ή περισσότεροι) αρχίσει να σπινάρει το 4ETS τον φρενάρει ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους και μεταφέρει την ισχύ στους τροχούς εκείνους με την καλύτερη πρόσφυση μέσα σε χιλιοστά του δευτερολέπτου. Οι τροχοί πάντως, δεν μπλοκάρουν τελείως ποτέ καθώς, σε απαιτητικές εκτός δρόμου συνθήκες χρειάζεται πάντοτε έστω και μία ελάχιστη περιστροφή τους για να «ξεκολλήσει» το όχημα. Χαρακτηριστικό των δυνατοτήτων του 4ETS είναι το γεγονός πως, με τη χρήση αισθητήρων τα ηλεκτρονικά αντιλαμβάνονται ακόμη και το είδος της επιφάνειας του δρόμου, αν πρόκειται δηλαδή, για χιόνι ή άμμο/λάσπη. Αυτή η δυνατότητα καθιστά περιττή τη χρήση ειδικών λειτουργιών με πλήκτρα ανάλογα με τις συνθήκες οδήγησης. Το μόνο που αντιλαμβάνεται ο οδηγός όταν το 4ETS δουλεύει είναι ένα κίτρινο προειδοποιητικό εικονίδιο στον πίνακα οργάνων, που τον ειδοποιεί ότι, έχει ξεπεράσει τα όρια της πρόσφυσης και θα πρέπει να προσαρμόσει το οδηγικό του στυλ.
Βελτιώσεις σε οδική συμπεριφορά και ποιότητα κύλισης
Η αρχή λειτουργίας του συστήματος ελέγχου πρόσφυσης 4ETS του Vito 4x4, έχει ως εξής: αν ένας τροχός του πίσω άξονα αρχίζει να σπινάρει, το σύστημα φρενάρει μόνο αυτόν και μεταφέρει την ισχύ σε αυτόν που συνεχίζει να είναι σε επαφή με το οδόστρωμα, ανάλογα με την ισχύ πέδησης που εφαρμόζεται στον πρώτο. Αυτή η λειτουργία, είναι ουσιαστικά η ίδια με αυτή ενός τυπικού μπλοκέ πίσω διαφορικού. Η ίδια αρχή εφαρμόζεται και για τους τροχούς του εμπρός άξονα, θυμίζοντας εξειδικευμένα εκτός δρόμου οχήματα. Αν τώρα σπινάρουν και οι δύο τροχοί ενός άξονα, το σύστημα τους φρενάρει και το transfer case λειτουργεί ως ένα κεντρικό μπλοκέ που αντισταθμίζει τη διαφορά μεταξύ του ρυθμού περιστροφής των τροχών στους δύο άξονες.
Γενικά, το 4ETS επιτυγχάνει μία ισορροπία ανάμεσα στη μέγιστη δυνατή πρόσφυση σε χαμηλές ταχύτητες κίνησης (κυρίως σε χιόνι ή εκτός δρόμου) και την αυξημένη ενεργητική ασφάλεια σε πιο σβέλτους ρυθμούς σε ταξίδι. Σε χαμηλές ταχύτητες, η πέδηση εφαρμόζεται σε όλους τους τροχούς με κύρια μέριμνα τη μέγιστη δυνατή πρόσφυση. Στις υψηλές ταχύτητες, προτεραιότητα είναι τα δυναμικά χαρακτηριστικά. Σε ό,τι έχει να κάνει με την κατανομή της κίνησης σε αναλογία 45:55, αντί για 33:67 που ήταν στο Vito προηγούμενης γενιάς, οι μηχανικοί της Mercedes προχώρησαν σε αυτή την αλλαγή για να φορτίζεται λιγότερο ο πίσω άξονας και να είναι καλύτερη η οδική συμπεριφορά όταν δεν υπάρχει φορτίο στην «κλούβα».
Το σύστημα επιτυγχάνει δηλαδή, σχεδόν την ίδια αποτελεσματικότητα τριών μπλοκέ διαφορικών ενώ, σύμφωνα με τον κατασκευαστή, δεν παρατηρείται η παραμικρή υστέρηση στο «πέρασμα» της ισχύος στην επιφάνεια του δρόμου. Μόνο αν ο οδηγός το παρακάνει με το πάτημα του πεντάλ του γκαζιού σε γλιστερές επιφάνειες, μειώνεται αυτόματα η ροπή έως ότου οι τροχοί αποκτήσουν επαρκή πρόσφυση.
Ο κινητήρας είναι τοποθετημένος κατά το διαμήκη άξονα, με τη μετάδοση και το βοηθητικό κιβώτιο (transfer case ή σύστημα γωνιακής μετάδοσης της κίνησης) να περιλαμβάνονται στο ίδιο κέλυφος. Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από αυτή τη διάταξη είναι η ελάχιστη επιβάρυνση του ωφέλιμου φορτίου και η μειωμένη κατανάλωση. Το transfer case περιλαμβάνει ένα πλανητικό κεντρικό διαφορικό που κατανέμει την κίνηση στον εμπρός άξονα και με το μόνιμο διαχωρισμό της ισχύος ανάμεσα στον εμπρός και πίσω άξονα, μειώνονται σημαντικά οι καταπονήσεις των μηχανικών μερών. Η πιο σημαντική και άμεσα αντιληπτή από τον οδηγό διαφορά σε σχέση με το τετρακίνητο μοντέλο προηγούμενης γενιάς είναι τα σημαντικά μειωμένα επίπεδα θορύβου και κραδασμών στο εσωτερικό της καμπίνας.
Ενεργητική ασφάλεια
Όπως όλη η γκάμα ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων του κατασκευαστή, έτσι και το νέο Vito 4x4 είναι «θωρακισμένο» με ηλεκτρονικά συστήματα ενεργητικής ασφάλειας, με τα περισσότερα από αυτά να είναι τμήμα του βασικού εξοπλισμού: ενδεικτικά υπάρχουν ABS, ASR, ηλεκτρονικό σύστημα κατανομής της δύναμης πέδησης (EBD), υδραυλικό Brake Assist (BAS), HillStart Assist, Load Adaptive Control (LAC), Roll Over Mitigation Roll Movement Intervention (ROM/RMI) για την αποφυγή πιθανής ανατροπής, σύστημα περιορισμού υποστροφικής συμπεριφοράς (EUC), αυτόματο σύστημα καθαρισμού για τις δισκόπλακες και πολλά ακόμη.
Αν το όχημα παραγγελθεί με εργοστασιακό κοτσαδόρο, τότε τοποθετείται και το σύστημα ευστάθειας για το ρυμουλκούμενοTrailer Stability Assist (TSA). Όλα ανεξαιρέτως τα συστήματα είναι βελτιστοποιημένα και για συνθήκες οδήγησης εκτός δρόμου. Στάνταρ είναι και το σύστημα αντιμετώπισης πλευρικών ριπών αέρα (Crosswind Assist). Προαιρετικά, διατίθενται και τα γνωστά Active Parking Assist, Collision Prevention, Blind Spot Assist, Lane Keeping Assist, το «έξυπνο» σύστημα φωτισμού Intelligent Light και, τέλος, το σύστημα αντιμετώπισης πλευρικών ριπών αέρα (Crosswind Assist).
Σύστημα διατήρησης ταχύτητας σε κατωφέρειες
Το εκτός δρόμου δυναμικό του Vito 4x4 αυξάνεται περαιτέρω με το σύστημα Downhill Speed Regulation (DSR) που ρυθμίζει και διατηρεί την επιθυμητή ταχύτητα κατά τη διάρκεια μίας κατάβασης σε δύσκολες συνθήκες. Το DSR αποτελεί πρωτιά για την κατηγορία, είναι στάνταρ εξοπλισμός και έχει σχεδιαστεί με την ίδια λογική που συναντούμε σε αμιγώς «χωμάτινα» οχήματα. Ο οδηγός επιλέγει την ταχύτητα κίνησης που επιθυμεί και τα ηλεκτρονικά φροντίζουν ώστε να μην υπάρχει υπέρβασή της άσχετα από την κλίση της κατηφόρας. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της συνεργασίας των ηλεκτρονικών του κινητήρα, της μετάδοσης και των φρένων.
Το σύστημα ενεργοποιείται με το πάτημα ενός πλήκτρου στο ταμπλό. Με αυτό, η ταχύτητα ελέγχεται και παραμένει σταθερή, είτε με το πάτημα γκαζιού και φρένου είτε με τον μοχλοδιακόπτη του cruise control. Το εύρος λειτουργίας του DSR είναι μεταξύ 4 και 18 χλμ./ώρα. Ο οδηγός μπορεί παρόλα αυτά να υπερβεί αυτά τα όρια με τη χρήση των πεντάλ φρένου και γκαζιού. Αν επιταχύνει πάνω από τα 18 χλμ./ώρα, το DSR απενεργοποιείται αυτόματα, αλλά προσωρινά –αν η ταχύτητα «πέσει» και πάλι κάτω από τα 18 χλμ./ώρα, το σύστημα λειτουργεί ξανά. Αν το Vito ξεπεράσει τα 45 χλμ./ώρα, το DSR βγαίνει τελείως «off».
Υψηλή αποδοτικότητα, μικρή μόνο μείωση του ωφέλιμου φορτίου
Το αυτοκίνητο «φοράει» τον πιο δυνατό τετρακύλινδρο πετρελαιοκινητήρα κινητήρα της γκάμας, των 2,15 λίτρων, ισχύος 190 hp και μέγιστης ροπής 440 Nm, με την πλήρη ονομασία του μο-ντέλου να είναι Vito 4x4 119 BlueTEC. Ο συγκεκριμένος κινητήρας είναι αντιρρυπαντικών προδιαγραφών Euro 6 με χρήση τεχνολογίας SCR. Το κιβώτιο είναι αυτόματο, 7 σχέσεων (7G-Tronic Plus) με λειτουργία ECO/start/stop. Η μέγιστη ταχύτητα φτάνει τα 199 χλμ./ώρα και η μέση τυποποιημένη κατανάλωση είναι 6,4 λίτρα ανά 100 χιλιόμετρα, με τις εκπομπές CO2 στα 169 γρ./χιλιόμετρο. Χάρη στην απουσία συμβατικού μπλοκέ διαφορικού, και τα ελαφριά παρελκόμενα του συστήματος τετρακίνησης, το Vito 4x4 ζυγίζει μόλις 50 κιλά παραπάνω από το πισωκίνητο μοντέλο, μειώνεται δηλαδή, το απόβαρο των (έως) 1.369 κιλών των υπόλοιπων εκδόσεων κατά πολύ λίγο.
Σημαντικό στοιχείο ως προς την εκμετάλλευση είναι και το γεγονός πως το συνολικό ύψος του αυτοκινήτου είναι ακριβώς το ίδιο με τα υπόλοιπα Vito, στα 1,91 μέτρα, κάτι που σημαίνει ότι, χωράει στα περισσότερα υπόγεια πάρκινγκ. Όλες οι διαστάσεις παραμένουν οι ίδιες με τα Vito με μετάδοση της κίνησης σε ένα μόνο άξονα.
Τέλος, το Vito 4x4 θα διατίθεται αρχικά ως πάνελ van, Mixto και Tourer, σε τρεις εκδόσειςμήκους αμαξώματος, σε μικτά βάρη από 2,8 έως 3,05 τόνους, αποκλειστικά με τον κινητήρα των 190 hp. Σε μερικούς μήνες το σύστημα τετρακίνησης θα προσφέρεται και στα Vito 114 CDI και 116 CDI, με 136 και 163 hp αντίστοιχα, πάντα με τον κινητήρα των 2,15 λίτρων.
