Η Mercedes-Benz Vans παρουσίασε στην έδρα της, στη Στουτγκάρδη, ένα εντυπωσιακό ηλεκτρικό πρωτότυπο van που σκοπό έχει να δείξει το δρόμο για την αύξηση της αποδοτικότητας και της εκμετάλλευσης στον κλάδο των αστικών διανομών κατά 50%. Έχει τη δυνατότητα να ανεφοδιάζεται με τροχοφόρα ρομπότ και να αποστέλει δέματα με ιπτάμενα drones από την οροφή του και τροχοφόρα ρομπότ από τον χώρο φόρτωσης, κατευθείαν στην πόρτα του παραλήπτη.
Η Mercedes επενδύει μισό δις ευρώ σε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που θα την μεταβάλλει από έναν «απλό» κατασκευαστή ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων, σε πάροχο υπηρεσιών logistics και κινητικότητας πλήρους φάσματος. Το πρωτότυπο με την ονομασία Vision Van είναι τμήμα της νέας στρατηγικής της Mercedes-Benz Vans με την ονομασία advance, που περιλαμβάνει τη νέα στρατηγική του κατασκευαστή.
«Φάντασμα» από το μέλλον
Το Vision Van, αν και ακραία φουτουριστικό, έχει σχήμα που –έστω και ακροθιγώς- παραπέμπει στη σχεδιαστική «γλώσσα» των καθημερινών ελαφρών επαγγελματικών του κατασκευαστή. Το σχήμα από κοντά είναι κάπως απόκοσμο, σαν να έχουν αφαιρεθεί τα πάντα εκτός από τροχούς, μάσκα, φώτα και φυσικά η«κλούβα».
Το βλέμμα έλκει ιδίως το εμπρός τμήμα με τη μάσκα που ονομάζεται Black Panel και αποτελείται από μία LED μάτριξ οθόνη, από την οποία το van επικοινωνεί με το περιβάλλον και τους άλλους χρήστες του δρόμου: εμφανίζονται διάφορες ενδείξεις όταν π.χ., απογειώνονται τα drones από την οροφή, όταν το όχημα πρόκειται να σταθμεύσει και πάει λέγοντας. Το παρμπρίζ αγκαλιάζει και τα πλαϊνά του αμαξώματος
Το εσωτερικό είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο εντυπωσιακό. Το δάπεδο είναι τελείως επίπεδο, και η ελευθερία κινήσεων του οδηγού είναι μοναδική. Το κάθισμα με τον αλουμινένιο σκελετό είναι αναρτώμενο στο πίσω τοίχωμα, και η αίσθηση ευρυχωρίας πολύ έντονη. Τιμόνι δεν υπάρχει, παρά μόνο ένα χειριστήριο τύπου joystick το οποίο είναι το κέντρο ελέγχου των πάντων. Με αυτό ο οδηγός διευθύνει το όχημα, επιταχύνει, επιβραδύνει αλλά και χειρίζεται τα ρομπότ που μετακινούν τις φουτουριστικές ραφιέρες στο χώρο φόρτωσης.
Γραμμή μετάδοσης κίνησης
Έχει ενδιαφέρον ότι, στη γραμμή μετάδοσης κίνησης χρησιμοποιούνται μέρη από υφιστάμενες τεχνολογίες, είναι δηλαδή απολύτως εφικτά να χρησιμοποιηθούν ακόμη και σήμερα. Το σύστημα με τις μπαταρίες είναι τελείως modular: ο πελάτης μπορεί να επιλέξει διαφορετική διαμόρφωση ανάλογα με το μεταφορικό έργο, και αυτονομία από 80 έως 270 χιλιόμετρα. Δεν επιδιώχθηκε μεγαλύτερη αυτονομία, προκειμένου να συγκρατηθεί σε λογικά πλαίσια το απόβαρο του αυτοκινήτου. Η συντριπτική πλειοψηφία των οχημάτων εταιρειών κούριερ, και ταχυμεταφορών καλύπτουν μόλις 40 χιλιόμετρα ανά βάρδια, οπότε ακόμη και αυτονομία 80 χιλιομέτρων είναι παραπάνω από επαρκής.
Η ισχύς ανέρχεται στα 75 kW και για διαστήματα της τάξης των 60 δευτερολέπτων μπορεί να αγγίξει και τα 150 kW και η μέγιστη ροπή φτάνει τα 270 Nm. Η θεωρητική μέγιστη ταχύτητα είναι τα 120 χλμ./ώρα, έχει όμως περιοριστεί ηλεκτρονικά στα 80 χλμ./ ώρα καθώς το όχημα προορίζεται για χρήση σε περιβάλλον αστικών διανομών. Το Vision Van φέρει όλα τα διαθέσιμα συστήματα φόρτισης: επαγωγική φόρτιση, και AC και DC με καλώδια, ενώ υπάρχει φυσικά λειτουργία ανάκτησης κινητικής ενέργειας στη διάρκεια της πέδησης για τη φόρτιση των μπαταριών.
Η Mercedes εκμεταλλεύτηκε την ηλεκτρική γραμμή μετάδοσης κίνησης προκειμένου να έχει «φλατ» δάπεδο στο χώρο φόρτωσης, αλλά και στο εσωτερικό της καμπίνας, καθώς απουσιάζουν το τούνελ για τη μετάδοση και το διαφορικό. Η ελευθερία κινήσεων του οδηγού στην καμπίνα είναι μοναδική, πέρα από τον εν γένει αφαιρετικό διάκοσμο, δεν υφίστανται ούτε πεντάλ. Είναι κάπως παράδοξο, αλλά και χωρίς να το ξέρεις, υπάρχει η αίσθηση πως το όχημα είναι αθόρυβο –και είναι. Γενικά, με την απαγόρευση κίνησης στα κέντρα των πόλεων για οχήματα που θορυβούν από ένα επίπεδο και πάνω, η ηλεκτρική γραμμή μετάδοσης κίνησης εξασφαλίζει πως το Vision Van θα μπορεί να κινείται οπουδήποτε, σε όλη τη διάρκεια του 24ωρου, όσο και να «σφίξουν « οι κανονισμοί. Αυτή η δυνατότητα γίνεται ολοένα και πιο σημαντική, καθώς πολλές εταιρείες κούριερ υπόσχονται παράδοση την ίδια μέρα, κάτι που προϋποθέτει τα οχήματα να μπορούν να κινηθούν και τις «μικρές» ώρες της ημέρας.
Εκμετάλλευση
Το πιο καινοτόμο στοιχείο του πρωτοτύπου της Mercedes είναι η διαμόρφωση και η διαχείριση του χώρου φόρτωσης. Ουσιαστικά, η ταπεινή «κλούβα» έχει μετεξελιχθεί σε ένα πρωτοποριακό σύστημα διαχείρισης εμπορευμάτων, με υψηλό επίπεδο αυτοματισμών. Στόχος, να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των διεκπεραιωμένων παραδόσεων/αποστολών στη διάρκεια κάθε βάρδιας. Η Mercedes αναφέρει πως όλα τα προηγμένα τεχνολογικά στοιχεία που έχουν χρησιμοποιηθεί στο Vision Van αποτελούν μεταφορά τεχνολογίας από διάφορα τμήματα του γκρουπ εταιρειών της Daimler.
Τρεις είναι οι βασικές παράμετροι χρήσης και εκμετάλλευσης του «έξυπνου» χώρου φόρτωσης. Η χρήση συστημάτων αποθήκευσης που ταιριάζουν ακριβώς στο σχήμα του χώρου φόρτωσης, τους ρομποτικούς φορτωτές που αναλαμβάνουν να γεμίσουν τα ράφια, τα αυτόματα μηχανήματα που τοποθετούν τα δέματα στα τροχήλατα ρομπότ ή στα drones. Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει το αποκαλούμενο «rack feeder» το οποίο τοποθετεί τα δέματα στα ράφια. Αυτό έχει μία μικρή πλατφόρμα με δυνατότητα ανύψωσης και μπορεί να κινηθεί σε οποιονδήποτε διάδρομο έχει πλάτος πάνω από 60 εκατοστά. Τα ράφια και γενικά, το σύστημα αποθήκευσης στο εσωτερικό, χρησιμοποιούν την ίδια διαμόρφωση όπως αυτά όπου επιστρέφεις το δίσκο με τα σερβίτσια σε χώρους εστίασης σελφ σέρβις. Διαθέτουν 46 εσοχές με τρία διαφορετικά μεγέθη. Τα αυτόματα οχήματα φόρτωσης «παρκάρουν» στη βάση κάτω από τα ράφια.
Προκειμένου να κρατηθεί το βάρος χαμηλά, οι σχεδιαστές δε δίστασαν να χρησιμοποιήσουν εξωτικά υλικά για τις ραφιέρες, που είναι φτιαγμένες από ανθρακονήματα, ενώ τα φορτωτάκια από αλουμίνιο (31 κιλά έκαστο). Τα drones έχουν ακτίνα δράσης 10 χιλιομέτρων και… ωφέλιμο φορτίο δύο κιλών. Αυτό μπορεί να ακούγεται λίγο, αλλά δεν είναι: το 85% των παραγγελιών από το Amazon αφορούν σε προϊόντα με βάρος μικρότερο των δύο κιλών. Τα drones τα φτιάχνει μία νεοφυής (start-up) εταιρεία από τη Σίλικον Βάλεϊ στην Καλιφόρνια, ονόματι Matternet, με ιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο, τον κ. Ανδρέα Ραπτόπουλο, από την Αθήνα. Στην οροφή του Vision Van υπάρχουν δύο σταθμοί προσγείωσης με δύο drones με τέσσερις έλικες έκαστο.
Η «ψυχή» του όλου εγχειρήματος βρίσκεται στον τρόπο και το σημείο όπου τοποθετούνται τα δέματα και τα πακέτα στην «κλούβα». Με σκανάρισμα στο barcode, και ανάλογα, με το μέγεθος, το βάρος, και τη διεύθυνση του παραλήπτη, οι φορτωτές τοποθετούν τα πακέτα κατά τρόπο ώστε τα drones και τα ρομπότ να τα πάρουν όσο πιο γρήγορα γίνεται. Από τη στιγμή που το van σταθμεύσει μέχρι να φύγει το δέμα, απαιτούνται μάξιμουμ 30 δευτερόλεπτα. Γιατί αυτό είναι τόσο σημαντικό; Σύμφωνα με τα στελέχη της Mercedes, σήμερα, ο μέσος οδηγός ενός van στην πόλη έχει να παραδώσει κατά μέσο όρο 180 δέματα ανά βάρδια, να σταματήσει μίνιμουμ 10 φορές, να ψάχνει 3 λεπτά στην κλούβα μέχρι να βγάλει άκρη, και να περπατάει 2 χιλιόμετρα κάθε ώρα. Με το e-commerce να αναπτύσσεται ραγδαία, και τα αστικά κέντρα της Ευρώπης να επεκτείνονται ασταμάτητα –στην ευρύτερη περιοχή του Λονδίνου θα ζουν 60 εκατομμύρια άνθρωποι έως το 2020- αν τα logistics δεν εξελιχθούν είναι ορατός ο κίνδυνος να μετατραπούν οι πόλεις σε ένα απέραντο πάρκινγκ.
Από όσα είδαμε και σημειώσαμε στη Στουτγκάρδη, το δια ταύτα έχει ως εξής. Η Mercedes-Benz Vans αν και διάγει την καλύτερη στιγμή της ιστορίας της –τη χρονιά που πέρασε κατέγραψε τις περισσότερες ταξινομήσεις από την ίδρυσή της, και τα κέρδη απογειώθηκαν- δεν πρόκειται να καθίσει με σταυρωμένα χέρια. Είναι δύσκολο για κατασκευαστή τέτοιου μεγέθους να αγνοήσει τις τάσεις της εποχής με την ψηφιοποίηση των πάντων, άρα και των logistics, και την «έκρηξη» των αστικών διανομών, που απαιτεί αλλαγή του τρόπου του επιχειρείν.
Η εταιρεία εξαγοράζει συνεχώς νεοφυείς επιχειρήσεις, όπου θεωρεί πως υπάρχει «ταλέντο» και φρέσκιες ιδέες για τη Μεταφορά, δίνει συνεχώς έμφαση σε υπηρεσίες μίσθωσης και κοινοχρησίας οχημάτων όπως π.χ. με το Car2Go, και αναπτύσσει ακόμη και τις δικές της εφαρμογές/apps. Αν θέλετε τη γνώμη μας, πολύ καλά κάνει –αν μείνει απλώς προμηθευτής οχημάτων, οι αμερικανικοί κολοσσοί –google, amazon, uber και λοιποί– θα σαρώσουν τα πάντα, αφού ορέγονται και την αγορά επαγγελματικών οχημάτων.
Όσο λοιπόν κι αν η ιδέα να γεμίσει το Λονδίνο ή η Αθήνα με drones που θα μεταφέρουν δέματα μοιάζει λίγο τραβηγμένη, ο αντικαταστάτης του Sprinter αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί σίγουρα κάποια στοιχεία θα δανειστεί από το Vision Van.
