Παραδίδονται σταδιακά τα περισσότερα τμήματα της Ιόνιας οδού, ενός αυτοκινητόδρομου μήκους 196 χιλιομέτρων ο οποίος ξεκινάει από την Πάτρα και καταλήγει στα Ιωάννινα με την πρόοδο του έργου να ξεπερνά ήδη το 90%. Η ολοκλήρωσή του έρχεται να μειώσει σημαντικά το χρόνο της διαδρομής συμβάλλοντας παράλληλα σε ασφαλείς και ξεκούραστες μετακινήσεις. Το πιο πρόσφατο κομμάτι που παραδόθηκε αφορά το βόρειο άκρο, Άρτα-Πέρδικα Ιωαννίνων, απόστασης 50 χιλιομέτρων, το οποίο ακολουθεί νέα χάραξη και όχι πάνω στην υφιστάμενη εθνική οδό.
Η χρονική απόσταση μειώθηκε δραστικά, σχεδόν στο μισό, καθώς τα οχήματα αναπτύσσουν μεγαλύτερες ταχύτητες με αποτέλεσμα τη μείωση της χρονικής διάρκειας και άλλων διαδρομών. Όπως έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν, σκοπός των ρεπορτάζ μας είναι να ενημερώνουμε σωστά, κατόπιν ουσιαστικής έρευνας, σχετικά με το οδικό δίκτυο που εξυπηρετεί τους μεταφορείς για γρηγορότερες, οικονομικότερες και φυσικά, πιο ασφαλείς διαδρομές.
Μια γραμμή την οποία χρησιμοποιούν καθημερινά δεκάδες φορτηγά, είτε εθνικών είτε διεθνών μεταφορών, είναι αυτή από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας προς Άρτα και εν συνεχεία Πάτρα-Αθήνα καθώς και το αντίστροφο. Μέχρι πρότινος, στην πλειοψηφία τους οι οδηγοί χρησιμοποιούσαν τη διαδρομή μέσω Λυγιάς-Μαργαρίτι, ωστόσο, με την παράδοση του νέου τμήματος της Ιόνιας οδού αρκετοί σκέφτονται πλέον να ταξιδεύουν μέσω αυτής, καθώς η οδήγηση γίνεται αποκλειστικά σε αυτοκινητόδρομο. Ο συντάκτης μας Παύλος Μαυρομύτης καταγράφει και αναλύει τα χαρακτηριστικά της κάθε διαδρομής, εντοπίζοντας τα αρνητικά και θετικά της κάθε μιας ξεχωριστά, προτείνοντας παράλληλα τη συμφερότερη για τα φορτηγά.
Α Διαδρομή: Άρτα-Λυγιά-Ηγουμενίτσα
Η διαδρομή αυτή έχει συνολική απόσταση 114 χιλιομέτρων, εκ των οποίων μόνο τα δέκα πραγματοποιούνται στον αυτοκινητόδρομο, ενώ τα υπόλοιπα σε δρόμο με μια μόνο λωρίδα ανά κατεύθυνση. Ας δούμε όμως ξεχωριστά κάθε τμήμα του δρόμου, ξεκινώντας από την Άρτα μέχρι την Καστροσυκιά που αποτελεί το πιο πολυσύχναστο κομμάτι, ενώ επιβαρύνεται ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες από τουρίστες. Η κίνηση γίνεται μέσα από το χωριό Λούρος Πρεβέζης όπου τα οχήματα δεν αναπτύσσουν μεγάλη ταχύτητα, και καθώς η διαδρομή είναι πεδινή, τη χρησιμοποιούν τρακτέρ και γεωργικά μηχανήματα. Από την Άρτα μέχρι το Λούρο οι οδηγοί πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα τις συνεχείς στροφές καθώς μερικές από αυτές έχουν ανάποδη κλίση και δεν επιτρέπουν υψηλές ταχύτητες.
Επιπρόσθετα, το κομμάτι αυτό έχει αρκετούς ισόπεδους κόμβους και διασταυρώσεις, όπου οι οδηγοί επίσης πρέπει να ελαττώνουν ταχύτητα. Το δεύτερο μέρος αφορά το τμήμα από την Καστροσυκιά μέχρι το Μαργαρίτι όπου η διαδρομή γίνεται πιο ανηφορική και γι' αυτό το λόγο από την Καστροσυκιά μέχρι τη Λυγιά η άνοδος γίνεται σε δυο ρεύματα ανά κυκλοφορία, βοηθώντας έτσι τους οδηγούς στο προσπέρασμα βραδυκίνητων οχημάτων. Η κατανάλωση πετρελαίου στο συγκεκριμένο σημείο είναι σαφώς πιο αυξημένη, ενώ, για τη μεγάλη κατηφόρα τα οχήματα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με αποδοτικό βοηθητικό σύστημα πέδησης (κλαπέτο ή και ριτάρντερ). Το οδόστρωμα δεν βρίσκεται στην καλύτερη κατάσταση, καθώς συναντήσαμε αρκετά μπαλώματα, πολλές λακούβες ή αυλακώσεις.
Από εκεί, μέχρι τη διασταύρωση Πάργας ο δρόμος έχει αρκετές στροφές και γι' αυτό άλλωστε η μέγιστη ταχύτητα περιορίζεται στα 60 χλμ/ώρα, ενώ, απαγορεύονται και οι προσπεράσεις. Να επισημάνουμε, ότι οργανωμένα πάρκινγκ δεν υπάρχουν σε αυτό τοκομμάτι του δρόμου, παρά μόνο κάποιες αυτοσχέδιες παρκίδες στα αριστερά και δεξιά, χωρίς φωτισμό και χωρίς τις στοιχειώδεις υποδομές. Σημειώστε ακόμα, ότι τα πρατήρια καυσίμων είναι μετρημένα στα δάχτυλα και απουσιάζουν παντελώς καταστήματα για φαγητό.
Το τρίτο κομμάτι αποτελεί το καλύτερο αυτής της διαδρομής, καθώς στο χωριό Μαργαρίτι οι οδηγοί ακολουθούν πορεία προς τα δεξιά και κατευθύνονται μετά από πέντε χιλιόμετρα μέσω Εγνατίας Οδού στην Ηγουμενίτσα. Θέλουμε στο σημείο αυτό, να επιστήσουμε την προσοχή των οδηγών στο τελευταίο τμήμα πριν την Ηγουμενίτσα, στη μεγάλη κατηφόρα, με συνολικό μήκος 6 χιλιόμετρα και κλίση 6%.
Εκεί, η οδήγηση πρέπει να γίνεται συνετά με διατήρηση χαμηλής ταχύτητας, καθώς είναι υπαρκτός ο κίνδυνος, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, να υπερθερμανθούν τα φρένα των οχημάτων, με ανεξέλεγκτα και επικίνδυνα αποτελέσματα.
Γενικότερα, ο δρόμος αυτός θεωρείται βατός και αποδεκτός για τα φορτηγά. Ωστόσο, στα σοβαρά μειονεκτήματά του καταγράφονται το κακής ποιότητας οδόστρωμα, η αυξημένη κίνηση τους καλοκαιρινούς μήνες τα πολλά «στροφιλίκια» και η απουσία οργανωμένων χώρων πάρκινγκ και εστιατορίων.
Β Διαδρομή: Άρτα-Γιάννενα-Ηγουμενίτσα
Με την παράδοση του νέου τμήματος της Ιόνιας οδού, από Άρτα μέχρι Πέρδικα Ιωαννίνων, αποτελεί πλέον παρελθόν ο παλιός δρόμος-καρμανιόλα στον οποίο είχαν σημειωθεί αρκετά θανατηφόρα δυστυχήματα όλα αυτά τα χρόνια. Πλέον, έχει αντικατασταθεί από έναν σύγχρονο ευρωπαϊκών προδιαγραφών κλειστό αυτοκινητόδρομο, με δυο λωρίδες ανά κυκλοφορία, τσιμεντένιο στηθαίο στη μέση, εξαιρετικής ποιότητας οδόστρωμα και με τη σωστή σήμανση.
Η ασφάλεια, το ζητούμενο για όλους τους οδηγούς, παρέχεται πλέον με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ενώ και η χρονική απόσταση έχει μειωθεί αρκετά. Βέβαια, στη νέα διαδρομή εντοπίσαμε ένα σοβαρό μειονέκτημα για την κίνηση των φορτωμένων οχημάτων. Δηλαδή, σε αντίθεση με τον παλιό δρόμο ο οποίος ήταν πεδινός, με μοναδική εξαίρεση την ανηφόρα στην περιοχή της Κανέτας, μικρής χιλιομετρικής απόστασης, η σχεδίαση του καινούργιου αυτοκινητόδρομου έχει γίνει σε αμιγώς πιο ορεινή διαδρομή με παρατεταμένες ανηφόρες και κατηφόρες. Ιδιαίτερα η πρώτη μετά τα υπό κατασκευή Σ.Ε.Α Φιλιππιάδας, με κατεύθυνση τα Γιάννενα, είναι πολλών χιλιομέτρων και με μεγάλη κλίση. Έτσι, σε όλη σχεδόν τη διαδρομή τα φορτωμένα οχήματα δεν μπορούν να διατηρήσουν σταθερές υψηλές ταχύτητες.
Ιδιαίτερα στις μεγάλες ανηφόρες τα φορτηγά με ιπποδύναμη κάτω των 480 ίππων κινούνται αργά. Αντίστοιχα, για τις παρατεταμένες κατηφόρες τα οχήματα πρέπει να διαθέτουν αποτελεσματικό μηχανόφρενο και ριτάρντερ, διαφορετικά κινδυνεύουν με υπερθέρμανση των φρένων. Σε συζητήσεις που είχαμε με αυτοκινητιστές της περιοχής, οι οποίοι χρησιμοποιούν συχνά τη διαδρομή αυτή, μας τόνισαν ότι από τον αυτοκινητόδρομο έχουν αισθητά αυξημένη κατανάλωση με αρκετά λίτρα πετρελαίου επιπλέον, σε σχέση με το παλιό οδικό δίκτυο.
Σύντομα, πρόκειται να παραδοθεί σε κυκλοφορία το τελευταίο κομμάτι των δέκα χιλιομέτρων, από το χωριό Πέρδικα μέχρι την Εγνατία Οδό, όπου σήμερα η κίνηση των οχημάτων γίνεται σε ένα ρεύμα ανά κυκλοφορία. Η απόσταση από Άρτα μέχρι Γιάννενα είναι 60 χιλιόμετρα και σε αυτά έρχονται να προστεθούν επιπλέον 76 από Γιάννενα μέχρι Ηγουμενίτσα, μέσω Εγνατίας Οδού. Η διαδρομή συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο, με δυο ρεύματα ανά κυκλοφορία, τσιμεντένιο στηθαίο, φωτιζόμενα τούνελ και οδόστρωμα χωρίς καθόλου κυματισμούς. Οι οδηγοί θα συναντήσουν οργανωμένα πάρκινγκ με αρκετό χώρο διαθέσιμο για φορτηγά, εστιατόρια, καφέ, wc κ.α. Γενικότερα, η Εγνατία Οδός διασχίζει ένα τεράστιο ορεινό σύμπλεγμα που αναγκαστικά σημαίνει πολλές ανηφόρες και κατηφόρες, με κυριότερη αυτή της Παραμυθιάς. Στο σημείο αυτό μάλιστα απαιτείται ιδιαίτερα αυξημένη προσοχή καθώς στη γέφυρα, με κατεύθυνση την Ηγουμενίτσα, πρόσφατα σημειώθηκαν τουμπαρίσματα φορτηγών.
Να ληφθεί υπόψη ότι στην Εγνατία Οδό οι οδηγοί φορτηγών και άλλων συνδυασμών με τέσσερις ή περισσότερους άξονες πληρώνουν 8,40 ευρώ στο σταθμό Τύρια. Οργανωμένα καταστήματα, τύπου Σ.Ε.Α, δυστυχώς δεν υπάρχουν κατά μήκος του συγκεκριμένου τμήματος του αυτοκινητόδρομου. Κάποια καταστήματα και πρατήρια καυσίμων βρίσκονται σε παράλληλους δρόμους.
Συνοψίζοντας, για να επιλέξουμε την καλύτερη διαδρομή για τον επαγγελματία οδηγό η σύγκριση αφορά δυο διαφορετικά ζητούμενα, από τη μια την ασφάλεια κατά τη μετακίνηση και από την άλλη την οικονομία. Με γνώμονα την ασφάλεια η διαδρομή Άρτα-Γιάννενα-Ηγουμενίτσα είναι η προτεινόμενη καθώς μόλις δέκα χιλιόμετρα γίνονται σε μονό δρόμο, που σύντομα θα παραδοθούν, ενώ τα υπόλοιπα σε διπλή λωρίδα, με όλες τις ανέσεις και υποδομές που προσφέρει ο αυτοκινητόδρομος.
Από την άλλη πλευρά, η διαδρομή, μέσω Λυγιάς-Μαργαρίτι, δεν παρέχει καμία ουσιαστική ασφάλεια στον οδηγό εξαιτίας του στενού οδοστρώματος το οποίο με ψιλόβροχο γίνεται και ιδιαίτερα ολισθηρό. Επιπλέον, η δεύτερη αυτή διαδρομή διέρχεται από αγροτικές περιοχές όπου κινούνται πολλά τρακτέρ και αγροτικά μηχανήματα κινούμενα με χαμηλή ταχύτητα και αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης ατυχήματος. Τέλος, τους καλοκαιρινούς μήνες εξαιτίας της αυξημένης κίνησης λόγω τουρισμού η χρονική διάρκεια του ταξιδιού αυξάνει σημαντικά. Ωστόσο, από καθαρά οικονομικής άποψης η διαδρομή μέσω Λυγιάς-Μαργαρίτι είναι πιο συμφέρουσα καθώς τα οχήματα διανύουν μια μικρότερη απόσταση εικοσιτεσσάρων χιλιομέτρων, είναι πιο ομαλή, χωρίς μεγάλες ανηφόρες-κατηφόρες, όπως αυτή του αυτοκινητόδρομου και το βασικότερο χωρίς διόδια. Από πλευράς χρόνου διαδρομής και μόνο είναι επίσης πιο σύντομη για λίγα λεπτά της ώρας.
Στο δια ταύτα η κάθε διαδρομή έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αντίστοιχα, εξηγώντας παραπάνω τι συμφέρει στον καθένα. Αντιλαμβανόμαστε τη δύσκολη οικονομική κατάσταση του κάθε μεταφορέα, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βάζουμε σε δεύτερη μοίρα την ασφάλεια τη δική μας, των υπολοίπων χρηστών του δρόμου και φυσικά της ίδιας μας της περιουσίας, του οχήματός μας.