Περισσότεροι έλεγχοι ξεκίνησαν από τον περασμένο μήνα για τις εγκατεστημένες στη Βουλγαρία επιχειρήσεις και το υπ. Οικονομικών προανήγγειλε εντατικοποίηση των διασταυρώσεων, μετά από το πράσινο φως που έλαβε από τις φορολογικές αρχές της γειτονικής χώρας. Σε δηλώσεις του ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Γιώργος Πιτσιλής αναφέρθηκε στο θέμα της μετεγκατάστασης των ελληνικών επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες χαμηλού κόστους και ευνοϊκότερου φορολογικού καθεστώτος υπογραμμίζοντας ότι πλέον υπάρχει η δυνατότητα διασταύρωσης στοιχείων τόσο με τις χώρες της Ε.Ε. όσο και με τις 66 χώρες του ΟΟΣΑ, καθώς έχει συνυπογραφεί η ανταλλαγή των στοιχείων.
Ο κ. Πιτσιλής πρόσθεσε ότι θα έχει συναντήσεις και με τις φορολογικές διοικήσεις των υπόλοιπων γειτονικών χωρών, ενώ σε συνεργασία με την Ε.Ε. και τον ΟΟΣΑ θα επιδιωχθεί η καταπολέμηση των επίπλαστων μετεγκαταστάσεων επιχειρήσεων σε χώρες με ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς.
Όπως σημείωσε, έχουν εντοπιστεί ήδη 2017 έφθασε τα 2,86 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που την προηγούμενη χρονιά ήταν 0,96 εκατ. ευρώ.
Γιατί είναι παράνομες;
Από την πλευρά της η υφυπουργός Οικονομικών Αικατερίνη Παπανάτσιου έκανε λόγο για εταιρείες «φαντάσματα» που δημιουργούνται με σκοπό την πραγματοποίηση τριγωνικών συναλλαγών και τη μεταφορά χρημάτων εταιρειών και φυσικών προσώπων σε τραπεζικούς λογαριασμούς στη Βουλγαρία. Έτσι παρακάμπτονται τα capital controls και μπορούν να αγοράζονται πολυτελή αυτοκίνητα ή ακίνητα με την καταβολή ελάχιστων φόρων. Στη συνέχεια, η κ. Παπανάτσιου μίλησε για τους διάφορους δικηγόρους και φοροτεχνικούς οι οποίοι αναλαμβάνουν την ίδρυση των εικονικών εταιρειών στις γειτονικές χώρες κυρίως όμως στη Βουλγαρία και λιγότερο στην Κύπρο, λέγοντας ότι δεν παρουσιάζουν την πλήρη εικόνα στους πελάτες τους οι οποίοι θεωρούν ότι όλα θα λειτουργούν νομότυπα.
Όμως, σύμφωνα με την υφυπουργό, μια ελληνική επιχείρηση που έχει μεταφέρει την έδρα της στο εξωτερικό, αλλά είτε με σχέση μητρικής-θυγατρικής είτε με σχέση κεντρικού υποκαταστήματος έχει κρατήσει τη δραστηριότητα στην Ελλάδα δεκάδες περιπτώσεις επιχειρήσεων που εκδίδουν τιμολόγια από τις χώρες καταστατικής τους έδρας (γειτονικές χώρες) για υπηρεσίες που παρέχουν στην Ελλάδα και στόχος της ΑΑΔΕ είναι η αντιμετώπιση του φορολογικού αυτού αρμπιτράζ.
Επιχειρήσεις μόνο στα χαρτιά
Σύμφωνα με στοιχεία από το Συμβούλιο Ελληνικών Επιχειρήσεων Βουλγαρίας, που παρουσίασε ο πρόεδρος του ΕΒΕΘ Δημήτρης Μπακατσέλος, αυτή τη στιγμή οι εγγεγραμμένες στη γειτονική χώρα επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων είναι περί τις 18.000. Από αυτές, όμως, μόνο περί τις 3.000 έχουν φυσική παρουσία στη χώρα αυτή.
Επίσης, σύμφωνα με το Γραφείο ΟΕΥ της χώρας μας, στη Σόφια κάθε χρόνο ιδρύονται περί τις 2.000 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, αλλά από αυτές μόνο το 40% παρουσιάζει επιχειρηματική δραστηριότητα και μόνο το 10% απασχολεί προσωπικό. Το μεγαλύτερο ποσοστό των 15.000 εταιρειών χωρίς φυσική παρουσία στη Βουλγαρία το καταλαμβάνουν οι μεταφορικές επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων με εγκατάσταση στη νότια Βουλγαρία και όχι στη Σόφια. Υπολογίζεται ότι οι εκεί ελληνικές μεταφορικές διαθέτουν περί τα 4.600 φορτηγά με πινακίδες Βουλγαρίας, αλλά οι περισσότερες απασχολούν Έλληνες οδηγούς, τους οποίους ασφαλίζουν στη γειτονική χώρα, όπως προβλέπεται από την κοινοτική νομοθεσία, όπου όμως τα ασφάλιστρα είναι ελάχιστα, περίπου στο 1/5 των ελληνικών εισφορών.
Στη Ρουμανία οι εταιρείες ελληνικών συμφερόντων έφθαναν τις 4.100 στο τέλος του 2007 και ξεπέρασαν τις 6.500 στο τέλος του 2016, ενώ ακόμη και σε μη κοινοτικές γειτονικές χώρες όπως η πΓΔΜ παρατηρείται ότι έγιναν επενδύσεις πραγματικές και όχι εικονικές, καθώς σύμφωνα με το Γραφείο Συνδέσμου της Ελλάδος στην πΓΔΜ το σύνολο των ελληνικών επενδύσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του φορολογείται γι’ αυτή τη δραστηριότητα στην Ελλάδα. Δηλαδή φορολογείται με συντελεστή 29% και όχι 10% που ισχύει για παράδειγμα στη Βουλγαρία.
Εξάλλου, πρακτικές για πλασματική μεταφορά κόστους της μητρικής ή του κεντρικού προς τη θυγατρική ή το υποκατάστημα μέσω διαφόρων τεχνασμάτων δεν αναγνωρίζονται από τις ελληνικές αρχές και χαρακτηρίζονται εικονικές από τον έλεγχο. Τέτοιες πρακτικές είναι παράνομες είτε το γνωρίζουν είτε όχι οι επιχειρηματίες στους οποίους προσφέρονται αυτές οι υπηρεσίες από τα διάφορα δικηγορικά γραφεία ή από φοροτεχνικούς. Ακόμα κι αν μια εταιρεία έχει μεταφέρει την καταστατική της έδρα σε άλλη χώρα, το ελληνικό κράτος μπορεί να τη θεωρήσει φορολογικό κάτοικο Ελλάδος και να απαιτήσει την καταβολή φόρου επί του παγκοσμίου εισοδήματός της. Το κριτήριο στην περίπτωση αυτή είναι αν η άσκηση της πραγματικής διοίκησης της εταιρείας γίνεται στην Ελλάδα.
Για μια πινακίδα ευκαιρίας
Είναι γεγονός ότι για αρκετές δεκαετίες, πολλοί ιδιοκτήτες ελληνικών φορτηγών αναζητούσαν μια «πινακίδα ευκαιρίας» δηλαδή την ταξινόμηση φορτηγών σε αλλοδαπή χώρα προκειμένου να γλιτώσουν το άλλοτε υψηλό κόστος μιας άδειας ΔΧ.
Η προσφυγή σε διάφορες χώρες έπαιρνε τη μορφή… μόδας. Κάποτε η «μόδα» ήταν η Αγγλία, ακολούθησε το Βέλγιο, η Γερμανία, η Κύπρος και πρόσφατα η Βουλγαρία.
Η διαφορά βρίσκεται στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια με τη μαζική φυγή στη Βουλγαρία και στην Κύπρο, τα αίτια δεν ήταν τόσο το κόστος της άδειας, όσο η υψηλή φορολογία των μεταφορικών επιχειρήσεων σε συνδυασμό με τα επίσης υψηλά κόστη για την ασφάλιση των οδηγών στο ΙΚΑ, του ιδιοκτήτη στο ΤΕΒΕ (και στη συνέχεια στον ΟΑΕΕ), το υψηλό κόστος των ασφαλίστρων για το αυτοκίνητο κ.α.
Ωστόσο, διαχρονικά αν παρακολουθήσουμε αυτή την πορεία των ταξινομήσεων φορτηγών στις χώρες που αναφέραμε, θα δούμε ότι η «πινακίδα ευκαιρίας» δεν διαρκούσε για περισσότερα από 3-4 χρόνια. Η μία μετά την άλλη, Βρετανία, Βέλγιο, Γερμανία ελάμβαναν διάφορα μέτρα που ισοδυναμούσαν με την απομάκρυνση των φορτηγών που δεν είχαν πραγματική έδρα στην αλλοδαπή.
Για «ρουφιάνο» οι αρχές αυτών των χωρών, είχαν τον ταχογράφο και τις ώρες και ημερομηνίες αναχώρησης/άφιξης. Διαπιστώνοντας ότι τα περισσότερα δρομολόγια δεν είχαν χώρα εκκίνησης του φορτηγού τη χώρα ταξινόμησής του, άναβαν κόκκινο στον ιδιοκτήτη του που θα έπρεπε να αντιμετωπίσει τις φορολογικές αρχές της χώρας και να δώσει εξηγήσεις οι οποίες όμως δεν έπειθαν. Ακολουθούσε η επιβολή φόρων και προστίμων που ουσιαστικά οδηγούσαν στην νέξοδο της μεταφορικής απο τη χώρα.
Ερχόμενοι στα τελευταία 10 χρόνια, η φυγή των ελληνικών εταιρειών στη Βουλγαρία σημείωνε συνεχή αύξηση και σήμερα, με τους μετριότερους υπολογισμούς, περί τα 4.600 φορτηγά με βουλγάρικες πινακίδες είναι ελληνικών συμφερόντων με έντονη δραστηριότητα εντός της Ελλάδας στα πλαίσια του καμποτάζ – αν αυτό ελέγχεται – διατηρώντας όμως μια φορολογική «ασυλία» αυτή που τώρα θα προσπαθήσει να ελέγξει το υπ. Οικονομικών έχοντας σαν όπλο τη δυνατότητα διασταύρωσης των στοιχείων, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.
Μάλιστα το υπ. Οικονομικών, ανέφερε ότι η ΑΑΔΕ έχει ήδη ενημερωθεί και γνωρίζει την περίπτωση των ελληνικών φορτηγών και την υπηρεσία ταξινόμησής τους στη Βουλγαρία.
