Σε κάθε μας επίσκεψη το Κέντρο Έρευνας & Εξέλιξης της Ford Trucks στην Κωνσταντινούπολη, ένα φουτουριστικό κτήριο όπου στεγάζεται το παγκόσμιο κέντρο R&D βαρέων επαγγελματικών οχημάτων της εταιρείας με το μπλε οβάλ σήμα, δείχνει όλο και πιο εντυπωσιακό.
Νέες πτέρυγες, νέα σχέδια, περισσότερες ευθύνες και πυρετώδης δραστηριότητα, περιγράφουν την καθημερινότητα μιας εταιρείας που έβαλε ένα πολύ δύσκολο στοίχημα με τον εαυτό της: Να «σπάσει» το μονοπώλιο των καθιερωμένων κατασκευαστών φορτηγών στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Την τελευταία φορά που βρεθήκαμε στο συγκεκριμένο χώρο, καθόμαστε μαζί με τρεις συναδέλφους από Γερμανία, Ολλανδία και Ιταλία αντικριστά από τα στελέχη της Ford Trucks για να ενημερωθούμε για τα τελευταία επιχειρηματικά και προϊοντικά νέα της εταιρείας.
Πρωτοποριακό R&D και απόλυτα καθετοποιημένη εξέλιξη
Η εξέλιξη των πρωτοτύπων, οχημάτων και μηχανικών μερών, λαμβάνει χώρα στο Σάνκακτεπε, προάστιο ουσιαστικά της Κωνσταντινούπολης στην ασιατική πλευρά όπου και παρακολουθήσαμε την παρουσίαση, με πάνω από 1.200 μηχανικούς και σχεδιαστές, στο Γκολτσούκ για τα LCV (Transit) με 200 εργαζόμενους και στο Εσκισεχίρ με 100 εργαζόμενους, όπου και ολοκληρώθηκε το 2016 η μόνη μεγάλη (6,4 χιλιόμετρα) πίστα δοκιμών της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Τουρκία.
Η Ford Otosan, είναι το παγκόσμιο κέντρο εξέλιξης κινητήρων βαρέων οχημάτων του γκρουπ Ford, μαζί με μία κοινοπραξία με την JMC στην Κίνα. Να σημειωθεί ότι, η JMC χρησιμοποιεί κινητήρα ισχυρότερο από τον ευρωπαϊκό, στα 530 hp. Επίσης, στην Τουρκία είναι ένα από τα κεντρικά τμήματα εξέλιξης ελαφρών επαγγελματικών της Ford, η γραμμή παραγωγής όλων των Transit, καθώς και σημαντικό τμήμα της εξέλιξης όλων των πετρελαιοκινητήρων του γκρουπ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, πέρα από τα φορτηγά και τον Euro 6 κινητήρα Ecotorq των 12,7 λίτρων (2016) τα τελευταίας γενιάς Ford Transit Connect και Courier εξελίχθηκαν εδώ για την παγκόσμια αγορά. Δείγμα του τεχνολογικού βάθους της εταιρείας είναι ότι, στη Ford κατασκευάζουν το δικό τους σύστημα (κουτί) επεξεργασίας καυσαερίων στην εξαγωγή, αντί να το αγοράζουν από κάποιο προμηθευτή όπως κάνει το σύνολο σχεδόν του ανταγωνισμού. Η επιμονή της Ford να εξελίσσει τα δικά της τμήματα μετάδοσης είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη: από το 2021 θα προσφέρει δικό της αυτοματοποιημένο κιβώτιο ταχυτήτων για το F-Max ενώ και οι άξονες είναι δικής της κατασκευής. Οι συνομιλητές μας, όταν ρωτήσαμε για τη χρησιμότητα του να εξελίξουν μόνοι τους ένα εξάρτημα πολύ υψηλής πολυπλοκότητας όπως κιβώτιο ταχυτήτων, μας απάντησαν ότι, για μία εταιρεία του μεγέθους της Ford τα κόστη είναι μικρά, και η απόσβεση σίγουρη. Το κιβώτιο θα προσφέρεται τόσο ως direct drive όσο και ως overdrive.
Παρουσία σε όλη την Ευρώπη
Οι φιλοδοξίες δεν κρύβονται: Στόχος είναι η Ford Trucks να γίνει το όγδοο μέλος του ισχυρού κλαμπ της αυτοκινητοβιομηχανίας σε παγκόσμιο επίπεδο, δηλαδή των Ευρωπαίων κατασκευαστών φορτηγών. Μέχρι το 2023, τα στελέχη της Ford θέλουν μερίδιο τουλάχιστον 5% σε όλες τις αγορές όπου θα δραστηριοποιούνται. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο στόχος αυτός έχει ήδη επιτευχθεί: Στην Ελλάδα, έκλεισε το 2019 με μερίδιο 9% με την αντιπροσωπεία (Σφακιανάκης) να εκτιμά αύξηση για το 2020. Πιο δυνατή είναι η Ford στη Ρουμανία όπου και έχει μερίδιο 27% στις ταξινομήσεις χωματουργικών/εργοταξιακών οχημάτων, ενώ στην Ουγγαρία κέρδισαν 4,5% μερίδιο αγοράς σε λιγότερο από τρία χρόνια από την άφιξή τους εκεί.
Η έμφαση βεβαίως, είναι στην Ευρώπη, αφού η ντόπια αγορά της Τουρκίας είναι σε ελεύθερη πτώση με τις ταξινομήσεις άνω των 16 τόνων, να έχουν κατρακυλήσει από +33.000 σε 7.000 μονάδες. Ο διευθυντής διεθνών πωλήσεων του ομίλου, Emrah Duman μας λέει ότι, υπάρχει το δυναμικό η Ευρώπη να αποτελέσει το 65% των εξαγωγών του κατασκευαστή. Σε πρώτο στάδιο, τα σημεία πώλησης και εξουσιοδοτημένων επισκευαστών θα φτάνουν τα 160 σε 25 χώρες, με το κέντρο διανομής ανταλλακτικών –έκτασης 26.000 τετραγωνικών μέτρων- να βρίσκεται στη Βαρσοβία, με δυνατότητα next day delivery για τους περισσότερους κωδικούς ανταλλακτικών. Τα στελέχη του κατασκευαστή είναι σε τελικό στάδιο αποφάσεων για τη δημιουργία και δεύτερου, αντίστοιχου κέντρου διανομών σε Βέλγιο ή Ολλανδία.
Το 2019 ήταν πολύ σημαντική χρονιά για τη Ford Trucks, καθώς εισήλθε σε τρεις πολύ σημαντικές αγορές –Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία, σε συνεργασία με πολύ δυνατούς τοπικούς παίκτες της αγοράς φορτηγών. Το 2020 και 2021, θα τρέξει η δεύτερη φάση της επέκτασης στον πυρήνα των αγορών της Δ. Ευρώπης, με έναρξη δραστηριότητας σε Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία, Κάτω Χώρες, Ελβετία και, ακολούθως, μέχρι το 2022 στις αγορές της Σκανδιναβίας.
Απώτερος στόχος, οι αγορές όπου η Ford θα εξάγει φορτηγά να φτάσουν τις 80 μέχρι το 2023, με 19 από αυτές να αφορούν ευρωπαϊκές χώρες. Η εταιρεία πάντως, μπορεί ήδη να υποστηρίξει αυτούς που θα επιλέξουν έναν καινούργιο τράκτορα F-Max για διεθνομεταφορά, αφού μέσω της συνεργασίας με την TIP διαθέτει σημεία σέρβις σε όλη την Ευρώπη με τελευταίας γενιάς διαγνωστικά.
Ford Otosan
Η Ford Trucks ανήκει στον μεγαλύτερο βιομηχανικό όμιλο της Τουρκίας Koc Holding, με περίπου 100.000 εργαζόμενους και ετήσιο τζίρο 22 δισ. ευρώ. Η μητρική εταιρεία συμμετοχών αριθμεί 113 επιχειρήσεις, με την κατασκευή και εμπορία οχημάτων Ford να είναι μία από τις παλαιότερες δραστηριότητες του γκρουπ.
Το μακρινό 1923, ο πατριάρχης της οικογένειας Vehbi Koc έγινε ο αντιπρόσωπος της Ford στην Άγκυρα, κι από τότε οι δεσμοί με την αμερικανική εταιρεία θα γίνονται ολοένα και πιο ισχυροί. Το 1959, ο Koc αναλαμβάνει την πρώτη γραμμή συναρμολόγησης Ford στην Τουρκία, η εταιρεία ονομάζεται Otosan, και μετά από την κατασκευή επιβατικών, το 1967 βγαίνει από τη γραμμή παραγωγής το πρώτο Transit.
Το 1983 η Ford Motor Co. αυξάνει τη μετοχική της σύνθεση στην Otosan στο 30%, το οποίο αυξήθηκε περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η Ford Otosan αυτή τη στιγμή, πέρα από τα φορτηγά, παράγει τα Ford Transit για την παγκόσμια αγορά και έχει την αποκλειστική ευθύνη εξέλιξης πετρελαιοκινητήρων Ford για βαρέα οχήματα.
Η Ford Trucks παράγει φορτηγά εδώ και 60 χρόνια, κι εξάγει τα προϊόντα της σε 44 χώρες, σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Είναι κατασκευαστής πλήρους φάσματος, με δικό της τμήμα Έρευνας & Εξέλιξης (R&D), σχεδιασμού, αξιολόγησης και δοκιμών, και γραμμές παραγωγής.
Διαθέτει πλήρη γκάμα βαρέων οχημάτων, και οι νέες εγκαταστάσεις R&D –για βαρέα οχήματα και ντίζελ κινητήρες- συγκαταλέγονται ανάμεσα στις μεγαλύτερες της Ευρώπης, και διαθέτουν πίστα δοκιμών και κέντρο δοκιμής κινητήρων. Παράλληλα, οι μηχανικοί της Ford δοκιμάζουν τα νέα οχήματα στο διάσημο κέντρο MIRA στην Αγγλία, καθώς και στην ιδιόκτητη πίστα στο Λόμελ του Βελγίου. Οι παραγωγικές εγκαταστάσεις καλύπτουν μία έκταση 1,1 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων, με 80.000 από αυτά να είναι στεγασμένοι χώροι. Η μέγιστη παραγωγική ικανότητα είναι 17.000 φορτηγά το χρόνο, ανά βάρδια.
Η Ford Trucks ανήκει στον μεγαλύτερο βιομηχανικό όμιλο της Τουρκίας Koc Holding, με περίπου 100.000 εργαζόμενους και ετήσιο τζίρο 22 δισ. ευρώ. Η μητρική εταιρεία συμμετοχών αριθμεί 113 επιχειρήσεις, με την κατασκευή και εμπορία οχημάτων Ford να είναι μία από τις παλαιότερες δραστηριότητες του γκρουπ.
Το μακρινό 1923, ο πατριάρχης της οικογένειας Vehbi Koc έγινε ο αντιπρόσωπος της Ford στην Άγκυρα, κι από τότε οι δεσμοί με την αμερικανική εταιρεία θα γίνονται ολοένα και πιο ισχυροί. Το 1959, ο Koc αναλαμβάνει την πρώτη γραμμή συναρμολόγησης Ford στην Τουρκία, η εταιρεία ονομάζεται Otosan, και μετά από την κατασκευή επιβατικών, το 1967 βγαίνει από τη γραμμή παραγωγής το πρώτο Transit.
Το 1983 η Ford Motor Co. αυξάνει τη μετοχική της σύνθεση στην Otosan στο 30%, το οποίο αυξήθηκε περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η Ford Otosan αυτή τη στιγμή, πέρα από τα φορτηγά, παράγει τα Ford Transit για την παγκόσμια αγορά και έχει την αποκλειστική ευθύνη εξέλιξης πετρελαιοκινητήρων Ford για βαρέα οχήματα. Η Ford Trucks παράγει φορτηγά εδώ και 60 χρόνια, κι εξάγει τα προϊόντα της σε 44 χώρες, σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Είναι κατασκευαστής πλήρους φάσματος, με δικό της τμήμα Έρευνας & Εξέλιξης (R&D), σχεδιασμού, αξιολόγησης και δοκιμών, και γραμμές παραγωγής.
Διαθέτει πλήρη γκάμα βαρέων οχημάτων, και οι νέες εγκαταστάσεις R&D –για βαρέα οχήματα και ντίζελ κινητήρες- συγκαταλέγονται ανάμεσα στις μεγαλύτερες της Ευρώπης, και διαθέτουν πίστα δοκιμών και κέντρο δοκιμής κινητήρων. Παράλληλα, οι μηχανικοί της Ford δοκιμάζουν τα νέα οχήματα στο διάσημο κέντρο MIRA στην Αγγλία, καθώς και στην ιδιόκτητη πίστα στο Λόμελ του Βελγίου. Οι παραγωγικές εγκαταστάσεις καλύπτουν μία έκταση 1,1 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων, με 80.000 από αυτά να είναι στεγασμένοι χώροι. Η μέγιστη παραγωγική ικανότητα είναι 17.000 φορτηγά το χρόνο, ανά βάρδια.
Ανάπτυξη της γκάμας, συνεχείς αναβαθμίσεις
Τα στελέχη της Ford γνωρίζουν επίσης πολύ καλά ότι, για να καθιερωθούν στην αγορά, θα πρέπει να προσφέρουν εκατοντάδες δυνατότητες διαμόρφωσης των τρακτόρων και μονών φορτηγών που πουλάνε. Είναι φανερό ότι, τους επόμενους μήνες θα προστίθενται συνεχώς νέες εκδόσεις στον 4x2 τράκτορα, με τελευταία εγγραφή την έκδοση μεταξονίου 3.750 χιλιοστών –μέχρι τώρα υπήρχε μόνο στα 3.600 χιλιοστά. Πέρα από τα F-Max, η γκάμα είναι αχανής. Οχήματα διανομών και για δημοτική χρήση, 4x2, 6x2, 8x2, χωματουργικά 6x4, 8x4, 4x2, 6x2 και 8x2, όλα τους βασιζόμενα στη μικρότερη καμπίνα του, πάλαι ποτέ Cargo. Από τα συμφραζόμενα, αντιληφθήκαμε επίσης ότι, οι μηχανικοί και τα στελέχη είναι σε στάδιο τελικών επιλογών αναφορικά με την επόμενη γενιά χωματουργικών Ford –όσο και να πιέσαμε για το αν θα μεταφερθεί η νέα καμπίνα του F-Max και στα εκτός δρόμου οχήματα, σαφή απάντηση δεν πήραμε.
Γενικά, δεν υπάρχει καμία παράμετρος που να ενδιαφέρει οδηγούς, ιδιοκτήτες και μεταφορικές επιχειρήσεις η οποία να μην έχει ληφθεί υπόψη: τα διαστήματα αντικατάστασης λιπαντικών στο F-Max μπορούν να απέχουν μεταξύ τους ακόμη και 150.000 χιλιόμετρα. Για να επιτύχει η Ford τα ποσοστά διείσδυσης που επικαλείται, είναι σαφές πως θα πρέπει να εκμεταλλευτεί (και) τα συστήματα τηλεματικής.
Το νέο F-Max διαθέτει φυσικά το hardware του συστήματος τηλεματικής ως τμήμα του βασικού εξοπλισμού, και αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν γύρω στα 1.500 «δικτυωμένα» οχήματα με το μπλε οβάλ στη μάσκα. Συνολικά, όπως είχαμε διαπιστώσει και στην πρώτη συγκριτική δοκιμή (τεστ καμπίνες) που έλαβε μέρος το νέο F-Max, η Ford παρουσίασε από (που λέει ο λόγος) το πουθενά, έναν τράκτορα για μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, που στέκεται με άνεση απέναντι στον καθιερωμένο ανταγωνισμό. Με αυτά που είδαμε στο τμήμα R&D, τις αναβαθμίσεις που έρχονται, τις ικανότητες των μηχανικών, τη φοβερή απόδοση του F-Max κατα δυναμικά του χαρακτηριστικά, πραγματικά απορούμε για το τι ακόμη μας επιφυλάσσει η Ford.
Στα άδυτα του R&D (τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης) της Ford Trucks
Το τμήμα έρευνας κι εξέλιξης (R&D) της Ford είναι εφάμιλλο οποιουδήποτε άλλου έχουμε επισκεφθεί στην Ευρώπη, και οι ερευνητές/μηχανικοί μπορούν να δουλέψουν πάνω σε οτιδήποτε, ακόμη και σε πολύ «προχωρημένα» στοιχεία, όπως vibro-acoustic, squeak και rattle quality, που άλλες εταιρείες συχνά αναθέτουν σε εξωτερικά ερευνητικά κέντρα. Το R&D της Ford είναι πιστοποιημένο για την εξέλιξη ολόκληρου οχήματος, περιλαμβανομένου του κινητήρα και του συστήματος μετάδοσης. Μεταξύ 2010 και 2018 από το κέντρο εξέλιξης της Ford στην Τουρκία εξήχθη τεχνογνωσία αξίας 656 εκατομμυρίων δολαρίων σε διάφορες επιχειρηματικές μονάδες της μητρικής Ford, καθώς και προς την κινεζική κοινοπραξία JMC. Οι μηχανές είναι στο φουλ σε μία σειρά ερευνητικών προγραμμάτων, κάποια εκ των οποίων είτε υπάρχουν ήδη, ή θα μεταφερθούν σύντομα σε οχήματα παραγωγής. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται η πλήρης συνδεσιμότητα κάθε οχήματος που αφήνει τη γραμμή παραγωγής, οι ασύρματες (over the air remote updates) αναβαθμίσεις τμημάτων της γραμμής μετάδοσης κίνησης, δοκιμές platooning, ημιαυτόνομη οδήγηση, ηλεκτρικά και υβριδικά φορτηγά, κινητήρες με καύσιμο φυσικό αέριο, η αύξηση της θερμικής απόδοσης του ντίζελ κινητήρα στο 50% (δεύτερη γενιά Ecotorq), η χρήση ελαφρών υλικών στο σασί κ.λπ. με εντυπωσιακά πρωτότυπα (F-Vision).
Σε περιβάλλον πλήρους μυστικότητας, τα μόνα που καταφέραμε να μάθουμε, είναι τα εξής: Η εταιρεία σαφώς και «κοιτάζει» τον ανταγωνισμό (όπως όλοι) –«έχουμε πρωτότυπο που φοράει ένα είδος MirrorCam αντί για καθρέπτες, σύντομα θα λανσάρουμε ηλεκτροϋδραυλικό σύστημα διεύθυνσης, και πάει λέγοντας». Η εταιρεία συνεργάζεται με τη γνωστή AVL σε διάφορους τομείς, ενώ το επόμενο στάδιο εξέλιξης του φορτηγού θα λανσαριστεί γύρω στο 2024.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά εργαστήρια που επισκεφθήκαμε ήταν το επονομαζόμενο HIL –από το Hardware-intheLoop– όπου μέσω ενός συνδυασμού μαθηματικών και hardware γίνεται το καλιμπράρισμα των ECU (ηλεκτρονικών μονάδων ελέγχου, κινητήρα και κιβωτίου ταχυτήτων). Βασικά, μέσω 3D εξομοίωσης, οι μηχανικοί μπορούν να αναπαραστήσουν κάθε σενάριο λειτουργίας στο δρόμο, «ταΐζοντας» τους υπολογιστές με δεδομένα που έχουν συλλέξει από πραγματικές συνθήκες από φορτηγά που εκτελούν δρομολόγια, και να τελειοποιήσουν έτσι τον τρόπο που ανταποκρίνεται η γραμμή μετάδοσης κίνησης.
Ως αποτέλεσμα, οι ECU που τοποθετούνται στο φορτηγό παραγωγής είναι πρακτικά αλάνθαστες στις εντολές που δίνουν σε κιβώτιο και κινητήρα, καθώς έχουν «εκπαιδευτεί» σε κάθε πιθανό και απίθανο σενάριο χρήσης στο δρόμο. Να σημειωθεί τέλος ότι σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα με την ονομασία Optitruck, το οποίο ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2016 και ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2019 συμμετείχε μαζί με τη Ford Trucks και η Ηλιάδης Μεταφορές Α.Ε., από τη Θεσσαλονίκη. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στόχος του έργου είναι η συνεργατική λειτουργία ανεπτυγμένων τεχνολογιών του ελέγχου της κινηματικής αλυσίδας ενός φορτηγού αλλά και των ευφυών συστημάτων μεταφορών, με στόχο τη βελτίωση έως και 20% στην κατανάλωση καυσίμου φορτηγών οχημάτων άνω των 40 τόνων, τεχνολο-γίας κινητήρων EURO6.
