Αναμφίβολα, η σημερινή κατάσταση δεν θυμίζει σε τίποτα την ακμή που γνώρισε το χωριό πριν μερικές δεκαετίες, καθώς ο στόλος μειώθηκε σημαντικά, με αρκετούς αυτοκινητιστές να αλλάζουν επάγγελμα και κάποιους άλλους να στρέφονται σε φορτηγά με πινακίδες ξένων χωρών. Ωστόσο, όσοι παραμένουν στο χώρο κρατάνε τη σημαία της διεθνούς μεταφοράς ψηλά, όπως χαρακτηριστικά λένε οι ίδιοι, ελπίζοντας παράλληλα σε καλύτερες μέρες. Κοντά μας βρέθηκαν νέοι και παλιοί αυτοκινητιστές, δίνοντας το δικό τους στίγμα για το επάγγελμα, όπως ο πρώην πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ιδιοκτητών Φορτηγών Αυτοκινήτων Δ.Χ με έδρα τα Γιαννιτσά, Ανέστης Βελόπουλος.
Αξός: Από το χθες στο σήμερα
Ο Ανέστης Βελόπουλος από τους παλαιότερους αυτοκινητιστές της Αξού κάνει τη δική του παρέμβαση μέσω του περιοδικού, περιγράφοντας την εικόνα που επικρατεί στους διεθνομεταφορείς του χωριού: «Η Αξός είναι ένα μικρό χωριό του νομού Πέλλας με περίπου 1.500 κατοίκους οι οποίοι παλαιότερα ασχολούνταν κυρίως με αγροτικές εργασίες. Στην πορεία των χρόνων όμως η περιοχή έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εξαγωγές και εισαγωγές της χώρας μας και έτσι δημιουργήθηκε ένας μεγάλος στόλος φορτηγών. Τη δεκαετία του 1980 και 1990 κατάφερε να ανεβάσει ψηλά τον πήχη της οδικής μεταφοράς, διακινώντας εμπορεύματα από και προς την Ευρώπη καθώς και σε κράτη της Μέσης Ανατολής. Οι μεταφορές αυτές όμως έκρυβαν πολλές δυσκολίες, όπως αντίξοες καιρικές συνθήκες, χρονοβόρες τελωνειακές διεκπεραιώσεις, αλλά και πολιτισμικές διαφορές, δυσκολεύοντας έτσι τη ζωή των μεταφορέων. Όμως δεν το έβαλαν κάτω. Με πολλές προσωπικές θυσίες και πραγματικό αγώνα κατάφεραν να ξεπεράσουν κάθε εμπόδιο αφού διέθεταν τα κατάλληλα εφόδια. Ποια ήταν αυτά; Μεράκι, υπομονή και αγάπη, γι’ αυτό που έκαναν. Αυτά τα στοιχεία έμειναν αναλλοίωτα για τουλάχιστον δύο δεκαετίες, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να προσφέρουν το μέγιστο, όχι μόνο στην τοπική κοινωνία αλλά και στο ελληνικό κράτος.
Με την πάροδο του χρόνου όμως η κατάσταση άρχιζε να αλλάζει προς το χειρότερο. Οι Έλληνες μεταφορείς για όλα αυτά που προσέφεραν στην κοινωνία εισέπραξαν την απαξίωση και εν τέλει τον παραγκωνισμό τους. Ξεκίνησε έτσι ένας λυσσαλέος πόλεμος εναντίον τους, αναγκάζοντας τους πιο πολλούς να σταματήσουν να κάνουν αυτό που υπεραγαπούσαν και αυτό που ουσιαστικά ήταν όλη η ζωή τους. Ο πόλεμος ενάντια στους μεταφορείς βασίστηκε επάνω σε μια λέξη. Απελευθέρωση. Πάνω σε αυτήν άρχισε να χτίζεται η οδική μεταφορά, δίνοντας το δικαίωμα σε πάρα πολλούς σχετικούς και άσχετους, να πέσουν με μανία να την κατασπαράξουν, να τη διαμελίσουν και τέλος να την αφανίσουν δίχως σεβασμό. Έτσι λοιπόν και αυτή η γάγγραινα όπως ήταν αναμενόμενο επηρέασε και το χωριό μου με αποτέλεσμα ο αριθμός των φορτηγών να μειωθεί κατά πολύ.
Σήμερα, εμείς οι νεότεροι προσπαθούμε να κρατήσουμε αυτή την παράδοση με μεγάλη δυσκολία, παρόλο που η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη. Πιστεύω όμως ότι φέρουμε και εμείς ευθύνη για την κατάσταση γιατί όλοι μας έχουμε κάνει λάθη. Δώσαμε περισσότερη σημασία στο παρόν, παραβλέποντας το μέλλον. Πιστεύω ότι την περίοδο της ακμής για το φορτηγό οι παλιότεροι μεταφορείς θα μπορούσαν να οργανώσουν καλύτερα τη μεταφορά και εμείς οι νεότεροι να τη διασφαλίσουμε με νύχια και με δόντια και να την προστατεύσουμε ως κόρη οφθαλμού».
Τα 4 αγκάθια
Συνεχίζοντας τη συζήτηση με τον Ανέστη Βελόπουλο και άλλους μεταφορείς που συμπληρώνουν την παρέα, μας αναφέρουν σχετικά με τα προβλήματά τους. «Το μεγαλύτερο αγκάθι για όλους μας είναι η υπέρογκη φορολογία. Είναι πολύ υψηλή με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί προς τους μεταφορείς άλλων κρατών. Πρέπει να μειωθεί άμεσα για να καταφέρουμε να επιβιώσουμε και να ορθοποδήσουμε.
Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι η παράνομη μεταφορά από αλλοδαπά φορτηγά τα οποία χωρίς να έχουν τα νόμιμα παραστατικά εκτελούν μεταφορές μέσα στο κράτος μας. Επιπρόσθετα, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου είναι σημαντική και επιπλέον οι τιμές των διοδίων και των καραβιών αυξάνονται συνεχώς. Ενώ λοιπόν το εξοδολόγιό μας είναι πολύ υψηλό, όλοι μας ζητούν να μειώσουμε τις τιμές των φορτωτικών και στην ουσία κάνουμε αγώνα για να καλύψουμε τα έξοδά μας».
Γηρασμένος στόλος
Σήμερα ο στόλος της Αξού ανέρχεται περίπου στα εκατό οχήματα, τα οποία στο σύνολό τους δραστηριοποιούνται στη διεθνή μεταφορά. Ο αριθμός τους έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς αρκετοί αυτοκινητιστές εγκατέλειψαν το επάγγελμα και πλέον ασχολούνται με άλλες δραστηριότητες. Ακόμη και σήμερα όμως η οικονομία του χωριού αλλά και της ευρύτερης περιοχής βασίζεται στα φορτηγά της Αξού τα οποία διακινούν αρκετό ζεστό χρήμα στην τοπική αγορά (συνεργεία, πλυντήρια, πρατήρια). Δυστυχώς, όπως σε όλη την Ελλάδα έτσι και εδώ ο στόλος έχει μείνει γηρασμένος με τα περισσότερα φορτηγά να είναι τεχνολογίας Euro 3 - 4, αποτέλεσμα βέβαια της κακής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει οι μεταφορείς.
Βέβαια από τεχνικής πλευράς είναι σε πολύ καλή κατάσταση καθώς οι έλεγχοι στο εξωτερικό είναι αυστηροί και τα πρόστιμα βαριά. Ωστόσο, το εξοδολόγιο των παλιών ελληνικών φορτηγών αυξάνεται σημαντικά σε σχέση με άλλων κρατών που έχουν πιο σύγχρονα οχήματα, αν αναλογιστεί κανείς για παράδειγμα το έξτρα κόστος των διοδίων που επιβαρύνεται ένα φορτηγό τεχνολογίας Euro 3 σε σχέση με ένα σύγχρονο Euro 6 στους δρόμους της Γερμανίας.
Με τον τρόπο αυτό όμως το ελληνικό φορτηγό δεν μπορεί πλέον να καταστεί ανταγωνιστικό. Πάνω σε αυτό θα τοποθετηθεί ο Ανέστης Βελόπουλος λέγοντας σχετικά: «Το μόνο που ζητάμε από την πολιτεία είναι να σκύψει στα προβλήματά μας και να μας βοηθήσει. Ένα μεγάλο πρόβλημα που ταλανίζει τους περισσότερους συναδέλφους είναι ο γηρασμένος στόλος φορτηγών. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000 ο ελληνικός στόλος ήταν ο καλύτερος σε όλη την Ευρώπη και αυτή την στιγμή έχουμε τα παλιότερα φορτηγά. Πρέπει να δοθούν κίνητρα στους αυτοκινητιστές για να αντικαταστήσουν τα παλιά φορτηγά τους με σύγχρονα τα οποία είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον και σαφώς πιο οικονομικά. Αυτό είναι προς όφελος όλων μας. Εμείς θέλουμε καινούργια φορτηγά για πιο άνετες και ασφαλείς μεταφορές».
Εξαγωγές προϊόντων
Τα κυριότερα προϊόντα εξαγωγής είναι κατά κύριο λόγο τα παραγόμενα στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, όπως φρούτα (ροδάκινα, κεράσια, βερίκοκα), κονσέρβες παραγωγής των μεγάλων μονάδων κονσερβοποιίας της περιοχής, βαμβάκια και βαμβακόσποροι. Επιπλέον, εξάγουν βιομηχανικά προϊόντα από διάφορα εργοστάσια της Βόρειας Ελλάδας.
Η συνηθέστερη γραμμή που δουλεύουν τα αμάξια της Αξού είναι προς την Ιταλία, φτάνοντας εκεί μέσω της θαλάσσιας οδού από την Αδριατική. Όσοι μεταφορείς δραστηριοποιούνται προς τη Δυτική Ευρώπη (Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία) χρησιμοποιούν κυρίως τη γραμμή μέσω Σερβίας ή Βουλγαρίας με χαμηλότερο εξοδολόγιο.
Συναδελφικότητα
«Αν θέλουμε να επιβιώσουμε οικονομικά και να έχουμε ευημερία πρέπει ο ένας να βρίσκεται κοντά στον άλλον. Αυτό μας έχει δείξει η εμπειρία όλων αυτών των χρόνων. Οφείλουμε να είμαστε συσπειρωμένοι και να αλληλοβοηθιόμαστε. Αν δεν ενδιαφερθούμε πραγματικά για τον συνάδελφό μας δεν θα προχωρήσουμε πατώντας σε σωστές βάσεις. Όλοι οι αυτοκινητιστές της Αξού γνωριζόμαστε μεταξύ μας και συχνά συναντιόμαστε, συζητώντας τα θέματα της δουλειάς μας, προσπαθώντας παράλληλα να δίνουμε λύσεις στα προβλήματα», τόνισαν χαρακτηριστικά οι μεταφορείς του χωριού.
Προτάσεις
«Το ελληνικό φορτηγό είναι σε μειονεκτική θέση»… «Όλοι είναι εναντίον μας», είναι μερικές από τις φράσεις που φώναξαν με μια φωνή οι αυτοκινητιστές της Αξού, στη συνάντησή μας. «Η κατάσταση αυτή πρέπει να αλλάξει και ζητάμε να ληφθούν οι ανάλογες αποφάσεις. Εμείς αυτό που προτείνουμε είναι να γίνονται τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι όλων των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους ελληνικούς δρόμους. Επίσης, να πραγματοποιούνται περισσότεροι έλεγχοι στα σύνορά μας στα αλλοδαπά φορτηγά. Να ελέγχονται για τις τριγωνικές μεταφορές που εκτελούν και να ζυγίζονται υποχρεωτικά. Δεν πρέπει να κυκλοφορεί κανένα παράνομο φορτηγό στη χώρα μας. Όπως στο εξωτερικό που γίνονται αυστηροί έλεγχοι το ίδιο θέλουμε να γίνει και στην Ελλάδα».
Θα κλείσουμε την παρουσίασή μας στην Αξό Γιαννιτσών, στο χωριό που ακόμη και σήμερα χτυπάει δυνατά η καρδιά της διεθνούς μεταφοράς με κάποιες σκέψεις του Ανέστη Βελόπουλου:
«Έτσι λοιπόν νομίζω ότι αν θέλουμε να αλλάξουμε αυτή την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο χώρο μας θα πρέπει πρώτα να ξυπνήσουμε από το λήθαργο, να συσπειρωθούμε και να αγωνιστούμε γι’ αυτά που δικαιούμαστε, γνωρίζοντας ταυτόχρονα την τεράστια δύναμη που έχουμε. Να θυμόμαστε ότι τίποτα δεν μας χαρίζεται, αλλά τα πάντα κατακτώνται με αγώνες».
