Η ένωση ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών (ACEA) και ειδικότερα τα μέλη της που κατασκευάζουν φορτηγά και λεωφορεία επενδύουν τεράστια ποσά στην εξέλιξη οχημάτων μηδενικών εκπομπών ρύπων, καθώς αυτό απαιτεί η Ε.Ε., αλλά και η ανάγκη να μειωθούν οι εκπομπές CO2.
Τη στιγμή, όμως, που υπάρχει καταιγισμός παρουσιάσεων νέων μοντέλων –έστω και σε μορφή πρωτοτύπου- η πλήρης απουσία σημείων φόρτισης (ειδικά για φορτηγά) στην Ευρώπη καθιστά αδύνατη την οποιαδήποτε εμπορική διείσδυση παρόμοιων βαρέων οχημάτων.
Επιπρόσθετα, οι τιμές των ηλεκτρικών και fuel cell φορτηγών παραμένουν, έστω και θεωρητικά, αφού δεν υφίσταται ακόμη μαζική παραγωγή, σε δυσθεώρητα επίπεδα, με συνέπεια την απουσία ενδιαφέροντος από τους μεταφορείς.
Σύμφωνα με τα στελέχη του ACEA, όλοι οι κατασκευαστές βαρέων επαγγελματικών οχημάτων επενδύουν ιλιγγιώδη ποσά στην έρευνα και την εξέλιξη νέων τεχνολογιών, όχι μόνο γιατί πιστεύουν στην ανάγκη να μειωθούν οι ρύποι, αλλά και γιατί θεωρούν ιδανικές από μηχανολογικής άποψης τις συγκεκριμένες τεχνολογίες.
Στο τέλος της περασμένης χρονιάς, οι CEOs όλων των κατασκευαστών έθεσαν ως στόχο την πώληση φορτηγών που δε χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα το αργότερο μέχρι το 2040, έτσι ώστε μέχρι το 2050 η οδική μεταφορά να έχει μηδενικό συνολικά αποτύπωμα ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Τα επόμενα δύο με τρία χρόνια αναμένεται να λανσαριστεί πληθώρα νέων ηλεκτρικών φορτηγών και λεωφορείων, ενώ, κατόπιν, το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με οχήματα που θα χρησιμοποιούν υδρογόνο ως καύσιμο –οι επιλογές δηλαδή, αναμένεται να αυξηθούν.
Ο ACEA τονίζει, όμως, ότι θεωρεί αδύνατη την εμπορική επιτυχία παρόμοιων τεχνολογιών με τα σημερινά δεδομένα, για δύο κυρίως λόγους, οι οποίοι θα πρέπει να μελετηθούν σε επίπεδο Ε.Ε.: Η απουσία επαρκούς δικτύου φόρτισης/ανεφοδιασμού για βαρέα οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων και το συνολικό κόστος ιδιοκτησίας (TCO), το οποίο αν δεν κατέβει στα επίπεδα των συμβατικών, ντίζελ μοντέλων, θα αποθαρρύνει ιδιοκτήτες και εταιρείες από πιθανή επένδυση.
Στην πραγματικότητα, όλοι οι κατασκευαστές προσπαθούν να κάνουν τα «zero emissions» οχήματα φθηνότερα και πιο αποδοτικά, αλλά η διαφορά κόστους σε σύγκριση με τα συμβατικά π.χ., φορτηγά παραμένει τεράστια, και η ψαλίδα δεν προβλέπεται να κλείσει τα επόμενα χρόνια, όση προσπάθεια κι αν καταβάλλει η αυτοκινητοβιομηχανία.
Μοναδική λύση, στις τριμερείς συνομιλες που συνεχίζονται, το νομοθετικό σώμα της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες πρέπει να διαμορφώσει κατάλληλες πολιτικές και σοβαρά δημοσιονομικά κίνητρα. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται για την κοινοτική οδηγία σχετικά με την ευρωβινιέτα, και οι οποίες καλό θα ήταν να καταλήξουν σύντομα, σύμφωνα με τον ACEA, στην καθιέρωση διοδίων βασιζόμενων στις εκπομπές CO2 σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Σύμφωνα με τον Martin Daum, πρόεδρο του ACEA και διευθνοντα σύμβουλο της Daimler Truck AG, η συμφωνία πρέπει να επιτευχθεί σύντομα –αν είναι δυνατόν στο διάστημα της πορτογαλικής προεδρίας της Ε.Ε. που εκπνέει σε δύο μήνες, και να εφαρμοστεί από όλα τα κράτη-μέλη. Μόνο έτσι, σύμφωνα με τον ACEA, θα υπάρχει κίνητρο για τους μεταφορείς να επενδύσουν σε «καθαρές» τεχνολογίες και συνεπακόλουθη απόσβεση κόστους όταν ανανεώνουν τους στόλους οχημάτων τους. Επίσης, η απαλλαγή από το κόστος των διοδίων θα πρέπει να είναι εγγυημένη και μακροπρόθεσμη, τουλάχιστον μέχρι το 2030, για να έχει σοβαρό κίνητρο κάποιος να επενδύσει.
Απουσία σημείων φόρτισης και ανεφοδιασμού σε υδρογόνο
Στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή υπάρχουν μερικές δεκάδες πρατήρια που διαθέτουν υδρογόνο και ούτε ένα, δημόσιας χρήσης, σημείο φόρτισης για ηλεκτρικά φορτηγά. Κατά συνέπεια, η επερχόμενη αναθεώρηση της κοινοτικής οδηγίας για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, η Europe’s Alternative Fuels Infrastructure Directive (AFID) όπως ονομάζεται, θα πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς στόχους και δεσμεύσεις για όλα τα κράτη-μέλη.
Για να τονιστεί η ανάγκη γρήγορης δημιουργίας υποδομών, φέτος τον Απρίλιο ο ACEA ένωσε τις δυνάμεις του με τη ΜΚΟ Environment & Transport. Σε σχετική μελέτη, τα δύο συνεργαζόμενα μέρη τόνισαν την ανάγκη να δημιουργηθούν τουλάχιστον 11.000 σημεία φόρτισης αποκλειστικά για φορτηγά στην Ε.Ε. μέχρι το 2025 το αργότερο, και θα πρέπει να φτάσουν τις 42.000 μέχρι το 2030.
Αναφορικά με το υδρογόνο, απαιτούνται μίνιμουμ 300 σημεία ανεφοδιασμού μέχρι το 2025, και τουλάχιστον 1.000 έως το 2030. Το μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή, είναι ότι η υπάρχουσα κοινοτική οδηγία AFID δεν εστιάζει στα φορτηγά και πούλμαν μηδενικών εκπομπών ρύπων και, προφανώς, κανείς ιδιοκτήτης δεν πρόκειται να επενδύσει σε κάτι με αμφίβολη απόσβεση.
Ανοδικά τα λεωφορεία, ανεδαφικές προσδοκίες για το Euro 7
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τις ταξινομήσεις δείχνουν ότι το 6,1% των νέων λεωφορείων που κυκλοφόρησαν στην Ε.Ε. το 2020 ήταν φουλ ηλεκτρικά, ενώ τα υβριδικά σχεδόν διπλασίασαν το μερίδιό τους, σκαρφαλώνοντας από το 4,8% στο 9,5%.
Συνολικά, τα λεωφορεία και πούλμαν με εναλλακτικά καύσιμα σημείωσαν αύξηση 10% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αλλά το 73% παραμένει με κινητήρες πετρελαίου και τα στελέχη του ACEA ζητούν δημιουργία έξτρα υποδομών και αύξηση κινήτρων και επιδοτήσεων.
Η παραπάνω επιτυχία, σύμφωνα με τον Martin Daum, οφείλεται στον συνδυασμό εξαιρετικής τεχνογνωσίας από τους κατσκευαστές, καλές υποδομές και προσγειωμένα κόστη ιδιοκτησίας, ενώ στα φορτηγά υποδομές και κόστος ιδιοκτησίας είναι ανυπέρβλητα εμπόδια: «Είναι σαν μία πράξη πολλαπλασιασμού, αν ένα από τα μέρη είναι μηδέν, τότε και το γινόμενο είναι μηδέν, άσχετα από το πόσο ισχυρά είναι τα υπόλοιπα μέρη της πράξης».
Τέλος, μέχρι να γίνουν όλα αυτά, ο ACEA θεωρεί πως πρέπει να δούμε το κοντινό μέλλον. Οι τελικές συζητήσεις για τη διαμόρφωση των προδιαγραφών του Euro 7, οι οποίες θέτουν προς το παρόν μη ρεαλιστικούς στόχους, βρίσκουν το σύνολο των κατασκευαστών αντίθετους: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να βρει μία πιο ρεαλιστική προσέγγιση στις νόρμες του επερχόμενου Euro 7. Όσα συζητούνται αυτή τη στιγμή θα επιφέρουν εξωπραγματικά κόστη στους κατασκευαστές και τους μεταφορείς με πολύ αμφισβητούμενα περιβαλλοντικά οφέλη, αν θεωρήσουμε ότι υπάρχουν. Ουσιαστικά, μας ζητούν να επενδύσουμε κεφάλαια που δεν έχουμε, σε αμφίβολες τεχνολογίες, με κόστος που θα μετακυλίεται στους πελάτες, αντί να αφοσιωθούμε στο μεγάλο βήμα που είναι τα βαρέα οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων».
Πηγή: ACEA
