Την επίσπευση από την πολιτεία των διαγωνιστικών διαδικασιών που προβλέπει ο νόμος 4199/2013 και ο Κανονισμός 1370 της Ε.Ε. για την ανάθεση του μεταφορικού έργου μεταφοράς επιβατών ζητά ο πρόεδρος της ΠΟΑΥΣ, Σοφοκλής Φάτσιος, όπως ανέφερε σε συνέντευξή του προς το περιοδικό ΤΡΟΧΟΙ & ΤΙR.
«Απευθυνθήκαμε στον Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, κ. Παπαδόπουλο, και ζητήσαμε τη συνδρομή του στο μείζον αυτό θέμα, ώστε να σταματήσουν οι διαδόσεις περί δήθεν απελευθέρωσης και υφαρπαγής του μεταφορικού έργου, να προχωρήσουν οι αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις για να συνεχίσουν τα ΚΤΕΛ να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους», ανέφερε ο κ. Φάτσιος.
«Θέλουμε το δυνατόν συντομότερα να ξεκινήσουν οι διαγωνιστικές διαδικασίες προκειμένου να σταματήσει η φιλολογία της απελευθέρωσης των υπεραστικών συγκοινωνιών που με μεγάλη προχειρότητα και τρόπο ανεπίτρεπτο ανακοινώνεται κάθε τόσο από διάφορους φορείς, ανταγωνιστικούς με τα υπεραστικά ΚΤΕΛ, χωρίς να αναφέρονται στην ουσία, που είναι η ανάθεση του έργου μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες».
Στην ερώτησή μας, αν θα ευνοηθούν τα ΚΤΕΛ με την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1370, ο πρόεδρος της ΠΟΑΥΣ ήταν σαφής:
«Πρώτα απ’ όλα, είναι τα ΚΤΕΛ αυτά που σήμερα πληρούν τις απαιτήσεις του κανονισμού χάρη στη μεγάλη επάρκεια των λεωφορείων, τα οποία μάλιστα στην πλειονότητά τους είναι σύγχρονα. Πέρα, όμως, από τη διαθεσιμότητα των λεωφορείων και του έμπειρου προσωπικού των ΚΤΕΛ, θα υπάρξουν σημαντικά οικονομικά οφέλη καθώς προβλέπεται η αποζημίωση επιβατικού μεταφορικού έργου για τα δρομολόγια σε περιοχές άγονες και με χαμηλή πληρότητα. Σήμερα, λεωφορεία των ΚΤΕΛ εκτελούν υποχρεωτικά τακτά προγραμματισμένα δρομολόγια μεταξύ άγονων γραμμών με έναν ή δύο ή τρεις επιβάτες, προκαλώντας ζημία, η οποία (ζημία) καλύπτεται από τα ίδια τα ΚΤΕΛ. Ζημία, επίσης, προκαλείται στα ΚΤΕΛ και από τα μειωμένα εισιτήρια διαφόρων κατηγοριών δικαιούχων (φοιτητών, μαθητών, ΑμΕΑ, πολύτεκνων, στρατιωτικών κ.α.).
Στην παρατήρησή μας ότι αυτές οι παρεχόμενες εκπτώσεις καλύπτονται από το κράτος, έστω και καθυστερημένα, ο κ. Φάτσιος ήταν σαφής:
«Αυτό είναι η μισή αλήθεια. Στην πραγματικότητα το κράτος καλύπτει ένα μέρος της διαφοράς το οποίο είναι ένα ποσό σημαντικά μικρότερο από το ποσό της παρεχόμενης έκπτωσης. Στην πράξη δηλαδή, το κοινωνικό έργο που κάθε κυβέρνηση προβάλλει, κατά κύριο λόγο, το εκτελούμε εμείς και με δική μας ζημία».
«Ωστόσο, πιστεύετε ότι τα ΚΤΕΛ θα κερδίσουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες που έρχονται και θα ωφεληθούν;», ρωτήσαμε.
«Είναι τα ΚΤΕΛ, τα οποία θα έχουν όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για να κερδίσουν αυτούς τους διαγωνισμούς, γιατί μόνο τα ΚΤΕΛ διαθέτουν σήμερα έναν τεράστιο στόλο λεωφορείων «ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΟΥ τύπου». Πέρα, όμως, από το τυπικό μέρος, πρακτικά σήμερα δεν διαφαίνεται κάποιος φορέας ικανός να αναλάβει το μεταφορικό έργο π.χ. μιας Περιφέρειας, συνδέοντας με τακτά δρομολόγια τις πρωτεύουσες των νομών με Αθήνα και Θεσσαλονίκη και με απαιτήσεις υποχρεωτικής εκτέλεσης πλήθους διαδρομών μεταξύ πόλεων και χωριών, με δρομολόγια προς άγονες γραμμές, τα οποία εμείς εκτελούμε έστω και με πληρότητα δύο ή πέντε επιβατών. Αυτό το μεταφορικό έργο είναι τεράστιο και προϋποθέτει επάρκεια στόλου λεωφορείων, σε καθημερινή διαθεσιμότητα, αριθμό εφεδρικών οχημάτων, υποδομές σύγχρονων σταθμών για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, αλλά και έμπειρο προσωπικό επαγγελματιών οδηγών.
Η στήριξη των ΚΤΕΛ λόγω Covid-19
Για τις επιπτώσεις που είχε η πανδημία στα οικονομικά των ΚΤΕΛ, ο κ. Φάτσιος μας είπε ότι αυτές ήταν δραματικές.
«Η μείωση των επιβατών έφτασε στο 60%. Η πτώση του τζίρου των ΚΤΕΛ ήταν 550 εκατομμύρια ευρώ το 2019 και 270 εκ. ήταν το 2020», ανέφερε και δήλωσε με έμφαση ότι «σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας, τα ΚΤΕΛ διατήρησαν το προσωπικό στο σύνολό του», και σημείωσε:
«Πρέπει, όμως, να αναφέρω ότι ήταν γενναία η στήριξη της κυβέρνησης προς τα ΚΤΕΛ, μέσω του προγράμματος της Επιστρεπτέας Προκαταβολής», συμπλήρωσε ο κ. Φάτσιος παραθέτοντας ορισμένα ποσά. Έτσι, κάθε μεγάλο ΚΤΕΛ έλαβε ποσό αξίας ενός εκατομμυρίου ευρώ σε επτά δόσεις, οι κοινωνίες μέσω της 2ης, 3ης και 7ης δόσης έλαβαν συνολικά δεκατρείς χιλιάδες ευρώ ανά λεωφορείο, οι ατομικές εταιρείες μέσω της 3ης και 7ης δόσης έλαβαν συνολικά δέκα χιλιάδες ευρώ ανά λεωφορείο και ακόμη:
Δόθηκε αποζημίωση ειδικού σκοπού για κοινωνίες και ατομικές 800 + 534 + 1.000 = 2.334 ευρώ ανά λεωφορείο, μη επιστρεπτέα προκαταβολή από τις Περιφέρειες, ακολούθησε το έτρο της επιδότησης των παγίων δαπανών κ.α.
Η τεράστια δυναμική των ΚΤΕΛ
Ενδεικτικό της τεράστιας δυναμικής που χαρακτηρίζουν τα ΚΤΕΛ της χώρας είναι η περίπτωση της ανάληψης κατά τη διάρκεια της πανδημίας μέρους του συγκοινωνιακού έργου της Αττικής και συγκεκριμένα την εκτέλεση του 19,97 % του μεταφορικού έργου της ΟΣΥ, που αντιστοιχούσε σε 17.100.000 χιλιόμετρα αντί του ποσού των 1,41 ευρώ ανά χιλιόμετρο, έναντι 4,48 που το κράτος καταβάλλει για κάθε 1 χιλιόμετρο για τη λειτουργία των λεωφορείων της ΟΣΥ. Κανείς δεν πίστευε ότι θα ολοκληρωνόταν το έργο αυτό.
Παρόλα αυτά τα υπεραστικά ΚΤΕΛ μέσα σε χρονικό διάστημα 2 μηνών προχώρησαν σε αγορά με leasing 200 λεωφορείων, τα ταξινόμησαν, τοποθέτησαν το ηλεκτρονικό εισιτήριο, έστησαν σταθμούς στάθμευσης, προσέλαβαν 550 οδηγούς και όλα αυτά με δικά τους χρήματα και χωρίς να απασχολήσουν το κράτος. Παρόμοια ρύθμιση έγινε και στη Θεσσαλονίκη όπου και εκεί τα ΚΤΕΛ ανέλαβαν μέρος της εκτελούμενης από τον ΟΑΣΘ συγκοινωνίας αντί του ιδίου ως άνω ποσού και με την κυκλοφορία 130 περίπου λεωφορείων στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.
Σήμερα, αναφέρει ο κ. Φάτσιος οι οδικές συγκοινωνίες στην Ελλάδα καλύπτουν περισσότερο από το 80% των μετακινήσεων των πολιτών, δεδομένου ότι δεν υπάρχει εκτεταμένο σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Τα ΚΤΕΛ διενεργούν σε ετήσια βάση πάνω από 2.000.000 δρομολόγια με τα οποία μετακινούνται 150.000.000 επιβάτες.
Ο Σταθμός στον Ελαιώνα
Η επόμενη ερώτησή μας προς τον κ. Φάτσιο αφορούσε τον Σταθμό των ΚΤΕΛ στον Ελαιώνα και σε ποιο ακριβώς στάδιο βρίσκεται το έργο.
«Πραγματικά σήμερα η βασική μας προτεραιότητα είναι η κατασκευή του νέου σταθμού υπεραστικών λεωφορείων εθνικών και διεθνών γραμμών στον Ελαιώνα», απαντά ο πρόεδρος της ΠΟΑΥΣ και συμπληρώνει:
«Ο Συνεταιρισμός μας με δικά του χρήματα έχει ολοκληρώσει όλες τις απαιτούμενες μελέτες που μας κόστισαν 1.650.000 ευρώ. Το έργο αυτό θα είναι ένα έργο ζωής για τους πολίτες -επιβάτες, για τα υπεραστικά ΚΤΕΛ, για τα τουριστικά λεωφορεία που εκτελούν διεθνείς γραμμές αλλά κυρίως για την Αθήνα γενικά. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν υπεραστικοί σταθμοί - κόσμημα στις επαρχίες όπως στο Ηράκλειο, στις Σέρρες, στην πόλη του Βόλου και σε όλες τις έδρες των Νομών και στην Πρωτεύουσα της Ελλάδας να επικρατούν τραγικές συνθήκες στους δύο υπεραστικούς σταθμούς.
Ζητούμε από τους Αρμόδιους Υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών καθώς και Ανάπτυξης και Επενδύσεων να σκύψουν στο ζήτημα αυτό και να προχωρήσει αυτή η μεγάλη επένδυση που και την εικόνα της Αθήνας θα αλλάξει και θέσεις εργασίας θα προσφέρει».
Για το θέμα αυτό, ο κ. Φάτσιος απηύθυνε επιστολή στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ζητώντας την επίσπευση των διαδικασιών για την κατασκευή του Σταθμού.
«Η ανάγκη υλοποίησης της ανωτέρω επένδυσης είναι πλέον επιτακτική, θα συμβάλλει στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε χιλιάδες επιβάτες ημεδαπούς και αλλοδαπούς, στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού και στην προστασία του περιβάλλοντος», αναφέρει στη επιστολή του ο πρόεδρος της ΠΟΑΥΣ και συνεχίζει:
«Το έργο αυτό, το οποίο είναι το πλέον ώριμο από όλα τα μεγάλα έργα που πρόκειται να λάβουν χώρα στην πατρίδα μας και με το οποίο θα αναβαθμιστεί μια ολόκληρη περιοχή, έργο το οποίο δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, αποτελεί για εμάς και για το επιβατικό κοινό «ΕΡΓΟ ΠΝΟΗΣ», που μόνο η δική σας αποφασιστικότητα μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία υλοποίησής του.
Όσον δε αφορά τις μελέτες κατασκευής του, αυτές έχουν εκπονηθεί από ομάδα εγκρίτων καθηγητών του ΕΜΠ και έχουν ήδη εγκριθεί από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, της Αττικό Μετρό και απομένει πλέον η υλοποίησή τους», αναφέρει στην επιστολή του ο κ. Φάτσιος.
«Πάντως, είναι θέμα ημερών να έχω μια συνάντηση με τους συναρμόδιους υπουργούς Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών και Μεταφορών, οπότε είναι πιθανόν να υπάρξουν ανακοινώσεις για την εκτέλεση του έργου», ανέφερε προς το ΤΡΟΧΟΙ & ΤΙR ο πρόεδρος της ΠΟΑΥΣ.
Στην ερώτησή μας, αν αυτή η καθυστέρηση έχει να κάνει με τη χρηματοδότηση του έργου, ο κ. Φάτσιος μας απάντησε:
«Θεωρώ ότι είναι κυρίως θέμα κυβερνητικής πρωτοβουλίας. Για τη χρηματοδότηση υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης από το ΕΣΠΑ, αλλά και από τον ιδιωτικό τομέα μέσα από συμβάσεις παραχώρησης των εμπορικών χρήσεων που θα στεγαστούν στον Σταθμό. Θεωρώ ότι για την παραχώρηση των εμπορικών χρήσεων π.χ. για 30 ή περισσότερα χρόνια θα υπάρξει έντονο ενδιαφέρον από τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος και θα χρηματοδοτήσει το έργο και, όπως σας είπα, οι μελέτες είναι ήδη έτοιμες και πληρωμένες από τα ΚΤΕΛ.
Συνεχίζεται η ανανέωση του Στόλου των ΚΤΕΛ
Ζητήσαμε κατόπιν από τον κ. Φάτσιο να μας δώσει τη σημερινή εικόνα του Στόλου των λεωφορείων των ΚΤΕΛ.
«Σήμερα, ο στόλος των ΚΤΕΛ ανέρχεται στα 4.464 λεωφορεία, τα περισσότερα σύγχρονα, μικρής ηλικίας χάρη στο πρόγραμμα ανανέωσης που ακολουθούμε». «Από αυτά, πόσα περίπου θα πρέπει να ανανεωθούν;», ρωτήσαμε.
«Περί τα 1.000 λεωφορεία, τα οποία θα αντικατασταθούν στα επόμενα 2-3 χρόνια», απάντησε ο κ. Φάτσιος, σημειώνοντας ότι για το ίδιο πρόγραμμα της αντικατάστασης των λεωφορείων δόθηκαν από το υπ. Ανάπτυξης και 22.000.000 ευρώ.
Παράλληλα με την αντικατάσταση των λεωφορείων, συνεχίζεται και το πρόγραμμα υποδομών και εκσυγχρονισμού των Σταθμών των Υπεραστικών λεωφορείων και η εφαρμογή των συστημάτων τηλεματικής.
Μήνυμα αισιοδοξίας
Κλείνοντας τη συνέντευξή μας αυτή, ζητήσαμε από τον κ. Φάτσιο να μας πει ποιο είναι το μήνυμα που απευθύνει στους μετόχους και στο προσωπικό των ΚΤΕΛ της χώρας μέσα από το περιοδικό μας για την καινούργια χρονιά.
«Τις θερμότερες ευχές μου για υγεία σε όλους, καλή δύναμη και αισιοδοξία. Το 2022 θα είναι έτος-σταθμός για τα ΚΤΕΛ που μέσα από τις προβλεπόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες θα κερδίσουν το μεταφορικό έργο που εκτελούν, αποδεικνύοντας έτσι το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών τους προς το επιβατικό κοινό σε κάθε γωνιά της χώρας μας».
