Με αφορμή την υποχρέωση τοποθέτησης ευφυούς ταχογράφου 2ης έκδοσης σε οχήματα μεταφοράς εμπορευμάτων ή επιβατών που κυκλοφορούν σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος της ταξινόμησης (όπως π.χ. είναι τα ΦΔΧ διεθνών μεταφορών με ελληνικές πινακίδες) θα επισημάνουμε παρακάτω τη σημασία αυτών των ταχογράφων, τη λειτουργία τους και τις πληροφορίες που παρέχουν στον οδηγό, στον ιδιοκτήτη, αλλά και στις αρχές ελέγχου.
Προηγουμένως να υπενθυμίσουμε ότι η προθεσμία για αντικατάσταση του ταχογράφου είναι η 31η Δεκεμβρίου 2024 για όσα οχήματα φέρουν αναλογικό ταχογράφο ή ψηφιακό 1ης έκδοσης με παλαιότερες τεχνικές προδιαγραφές που εφαρμόζονταν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2011.
Η προθεσμία τοποθέτησης του ταχογράφου 2ης έκδοσης για τα οχήματα που φέρουν τον ψηφιακό ταχογράφο της 1ης έκδοσης έχει οριστεί για τις 18 Αυγούστου 2025.
Η σημασία των ταχογράφων 2ης έκδοσης
Πέρασαν 18 χρόνια από την τοποθέτηση των ψηφιακών ταχογράφων πρώτης έκδοσης προς αντικατάσταση των αναλογικών. Στο διάστημα αυτό, επήλθαν σοβαρές αλλαγές και τροποποιήσεις στους κανονισμούς που διέπουν τη διεθνή μεταφορά και το καμποτάζ στις χώρες της ΕΕ. Κυριότερες από αυτές ήταν η θέσπιση αυστηρότερων κανόνων στα ωράρια οδήγησης, στην απόσπαση των οδηγών και στην εργασία τους όταν εισέρχονται σε άλλη χώρα από εκείνη της έδρας του φορτηγού.
Ο ταχογράφος 2ης έκδοσης με δυνατότητα να καταγράφει κάθε λειτουργία, τον χρόνο εργασίας, των διαλειμμάτων, των στάσεων και το γεωγραφικό σημείο που συμβαίνουν, αναδεικνύεται σ’ ένα σημαντικό εργαλείο για τον οδηγό και για τον διαχειριστή του στόλου της κάθε εταιρείας διεθνών μεταφορών. Ο υπεύθυνος του στόλου ή fleet manager, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, είναι σε θέση να οργανώνει τα δρομολόγια των φορτηγών λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τις φορτώσεις εμπορευμάτων, αλλά κυρίως τη διαθεσιμότητα των οδηγών σύμφωνα με τα ωράριά τους και να γνωρίζει τη διέλευση των συνόρων σε πραγματικό χρόνο εφόσον απαιτείται να προβεί στη διαδικασία της απόσπασης, γεγονός που ευνοεί τους οδηγούς, οι οποίοι ως αποσπασμένοι εμπίπτουν στους όρους εργασίας και απασχόλησης που ισχύουν στο κράτος μέλος υποδοχής περιλαμβανομένων φυσικά και των αμοιβών.
Ένα βασικό τεχνικό στοιχείο που διαφοροποιεί τον ταχογράφο 2ης έκδοσης από εκείνο της 1ης έκδοσης είναι η δυνατότητα που παρέχει στην εξ αποστάσεως ανάγνωση των καταγραφών του με ό,τι αυτό συνεπάγεται όχι μόνο για τον ιδιοκτήτη του φορτηγού, αλλά και για τις Αρχές Ελέγχου των αυτοκινητόδρομων.
Λειτουργία ταχογράφου 2ης έκδοσης
Ο ταχογράφος 2ης έκδοσης γίνεται υποχρεωτικός χάρη στη δυνατότητα εντοπισμού της θέσης του οχήματος σε ορισμένα σημεία κατά τον ημερήσιο χρόνο εργασίας. Ειδικότερα, προκειμένου να διευκολυνθεί ο έλεγχος συμμόρφωσης με την ισχύουσα νομοθεσία, η θέση του οχήματος καταγράφεται αυτομάτως στα ακόλουθα σημεία ή στο πλησιέστερο από αυτά σημείο όπου υπάρχει σήμα από δορυφόρο:
- στον τόπο έναρξης της ημερήσιας περιόδου εργασίας,
- κάθε τρεις ώρες συσσωρευμένου χρόνου οδήγησης,
- στον τόπο λήξης της ημερήσιας περιόδου εργασίας.
Παράλληλα, εκτελεί όλες τις λειτουργίες, όπως αυτόματη ή ημιαυτόματη απεικόνιση, καταγραφή, εκτύπωση, αποθήκευση και έκδοση στοιχείων που αφορούν στην κίνηση, περιλαμβανομένης της ταχύτητας, αυτών των οχημάτων, και στοιχείων για ορισμένες περιόδους δραστηριότητας των οδηγών τους, όπως έχουν ήδη αναφερθεί. Όσον αφορά στη σύνδεση του ταχογράφου με υπηρεσία εντοπισμού βασιζόμενη σε δορυφορικό σύστημα πλοήγησης, χρησιμοποιούνται μόνο οι συνδέσεις που παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες εντοπισμού. Κανένα στοιχείο ως προς τη θέση πέραν εκείνων που εκφράζονται, όποτε είναι δυνατόν, με γεωγραφικές συντεταγμένες για τον καθορισμό των σημείων που βρίσκεται το όχημα δεν αποθηκεύεται μόνιμα στον ταχογράφο. Τα δεδομένα θέσης που χρειάζεται να αποθηκευτούν προσωρινά ώστε να επιτραπεί η αυτόματη καταγραφή των σημείων θέσης του οχήματος ή να υποστηριχθεί ο αισθητήρας κίνησης δεν είναι προσιτά στους χρήστες και διαγράφονται αυτόματα από τη στιγμή που δεν απαιτούνται πλέον για τον σκοπό αυτό.
Ο συνολικός εξοπλισμός περιλαμβάνει τη συσκευή ελέγχου, τις κάρτες ταχογράφου και το σύστημα όλων των συσκευών που επικοινωνούν άμεσα ή έμμεσα κατά τη διάρκεια της κατασκευής, της εγκατάστασης, της χρήσης, της δοκιμής και του ελέγχου τους, όπως κάρτες, συσκευή ανάγνωσης δεδομένων επικοινωνίας εξ αποστάσεως και οποιαδήποτε άλλη συσκευή που χρησιμοποιείται για την τηλεφόρτωση δεδομένων, την ανάλυση, βαθμονόμηση, δημιουργία, διαχείριση δεδομένων ή την εισαγωγή στοιχείων ασφάλειας κ.λπ., σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2016/799 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πιο αναλυτικά, οι πληροφορίες που περιέχονται στους ψηφιακούς ταχογράφους και στις κάρτες ταχογράφου όσον αφορά στις δραστηριότητες του οχήματος και των οδηγών και συνοδηγών απεικονίζονται με σαφή, μη επιδεχόμενο παρερμηνεία και εργονομικό τρόπο. Συγκεκριμένα, απεικονίζονται οι ακόλουθες πληροφορίες: Ώρα, τρόπος λειτουργίας και κάθε δραστηριότητα οδηγού. Δηλαδή: Εάν η τρέχουσα δραστηριότητά του είναι η οδήγηση, τον τρέχοντα χρόνο συνεχούς οδήγησης και τον τρέχοντα συνολικό χρόνο διαλείμματος. Εάν η τρέχουσα δραστηριότητά του συνίσταται σε διαθεσιμότητα/άλλη εργασία/ανάπαυση ή διάλειμμα, την τρέχουσα διάρκεια της δραστηριότητας αυτής (εφόσον έχει επιλεγεί) και τον τρέχοντα συνολικό χρόνο διαλείμματος. Απεικονίζονται, επίσης, δεδομένα σχετικά με προειδοποιήσεις και δεδομένα σχετικά με την πρόσβαση σε μενού δυνατοτήτων. Επιτρέπεται να απεικονίζονται επιπλέον πληροφορίες, οι οποίες όμως πρέπει να διακρίνονται σαφώς από τις βασικές πληροφορίες που αναφέρονται παραπάνω.
Επίσης, οι ψηφιακοί ταχογράφοι προειδοποιούν τους οδηγούς όταν ανιχνεύουν οποιοδήποτε συμβάν και/ή αστοχία, καθώς και πριν και κατά τη στιγμή που υπερβαίνουν τον μέγιστο επιτρεπόμενο χρόνο συνεχούς οδήγησης, ώστε να διευκολύνουν τη συμμόρφωσή τους με τη σχετική νομοθεσία. Οι προειδοποιήσεις αυτές είναι οπτικές και ενδεχομένως και ακουστικές. Η προειδοποίηση έχει διάρκεια τουλάχιστον 30 δευτερολέπτων, εκτός εάν ο χρήστης, αφού την αντιληφθεί, πατήσει κάποιο κουμπί του ταχογράφου. Το αίτιο της προειδοποίησης απεικονίζεται και παραμένει εμφανές έως ότου το αντιληφθεί ο χρήστης και πατήσει συγκεκριμένο κουμπί ή δώσει συγκεκριμένη εντολή στον ταχογράφο.
