Όπως γνωρίζετε σε κάθε δημόσιο έργο συνυπάρχει το κόστος μεταφορών που αφορά στη διακίνηση υλικών (π.χ. αδρανή προϊόντα λατομείου) μέχρι το σημείο απόθεσης ή και αντίστροφα, από το εργοτάξιο προς τον τόπο απόθεσης αποβλήτων (μπάζα).
Ο προσδιορισμός του συγκεκριμένου μεταφορικού έργου είναι απαραίτητος για τη δημοπράτηση ενός έργου από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιων Έργων (Γ.Γ.Δ.Ε) και ταυτόχρονα αποτελεί τη βάση υπολογισμού του συγκεκριμένου κόστους από τις τεχνικές εταιρείες που επιθυμούν να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό κατασκευής του έργου.
Επιπλέον όμως, αυτός ο τρόπος προσδιορισμός του κόστους του μεταφορικού έργου των αδρανών υλικών γίνεται και οδηγός υπολογισμού αυτών των μεταφορών από εργολάβους με ΦΙΧ και αυτοκινητιστές με ΦΔΧ.
Επομένως, ο τρόπος αυτός που η Γ.Γ.Δ.Ε. προσδιορίζει το κόστος του μεταφορικού έργου ανά κυβοχιλιόμετρο (m3/km) και οι διάφοροι συντελεστές που λαμβάνονται υπόψη, αποτελούν χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του ιδιοκτήτη του φορτηγού. Το περιοδικό ΤΡΟΧΟΙ & TIR εξασφάλισε τη σχετική εγκύκλιο της Γ.Γ.Δ.Ε. και δημοσιεύει στη συνέχεια τα κυριότερα σημεία της μαζί με μια προσπάθεια απλοποίησης ορισμένων όρων ώστε να γίνεται πιο κατανοητή από τους αναγνώστες μας.
Γνωρίζοντας εξάλλου, ότι για τον ιδιοκτήτη του φορτηγού δεν αρκεί μόνο ο προσδιορισμός του μεταφορικού κόστους ανά κυβοχιλιόμετρο, αλλά και το ειδικό βάρος ανά κυβικό μέτρο των μεταφερόμενων προϊόντων, το περιοδικό Τ.Τ. σας παραθέτει σχετικό πίνακα των Ειδικών Βαρών διαφόρων υλικών σε τόνους ανά κυβικό μέτρο (ton/m3).
Έτσι με βάση τον κυβισμό (χωρητικότητα της κιβωτάμαξάς του (καρότσα)), το ωφέλιμο φορτίο του φορτηγού και της ποσότητας (μεταφορικό έργο) που θα μεταφερθεί μπορεί να υπολογίσει και τον αριθμό των δρομολογίων που θα εκτελέσει αναλαμβάνοντας συγκεκριμένο έργο, το οποίο δεν είναι απαραίτητο να είναι δημόσιο.
Προσδιορισμός της απόστασης
Σε ένα έργο πραγματοποιούνται εργασίες σε μια απόσταση που μπορεί να κυμαίνεται από μερικές δεκάδες μέτρων μέχρι ένα χιλιόμετρο ή και παραπάνω. Τα μεταφερόμενα εκεί υλικά άλλοτε είναι στην αρχή του έργου, άλλοτε στο μέσο ή προς το τέρμα του και ανάλογα διαφοροποιείται η χιλιομετρική απόσταση από το σημείο φόρτωσης (π.χ. λατομείο ή συγκρότημα παραγωγής).
Για το λόγο αυτό η απόσταση προσδιορίζεται από το μέσο του έργου προς το σημείο φόρτωσης ή από το σημείο φόρτωσης των υλικών προς το σημείο απόθεσης στην περιοχή του έργου, αν αυτό είναι σταθερό π.χ. συγκρότημα παραγωγής ασφαλτοσκυροδέματος που λειτουργεί στην περιοχή του έργου κ.ο.κ..
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του δρομολογίου
Πέραν της απόστασης, για τη μεταφορική δαπάνη πρέπει να ληφθούν υπόψη του ιδιοκτήτη του φορτηγού και οι τοπικές συνθήκες που πραγματοποιείται το έργο, αν δηλαδή βρίσκεται σε ορεινή ή πεδινή περιοχή, αν είναι εύκολα προσβάσιμο για το φορτηγό και αν τα δρομολόγια θα γίνονται σε χωμάτινο και ανώμαλο έδαφος ή αν στο μεγαλύτερό του μέρος γίνονται σε άσφαλτο κ.λπ. Ορεινό σημείο απόθεσης και χωμάτινος δρόμος με «στροφιλίκια» σημαίνει αυξημένο μεταφορικό κόστος. Ένας άλλος παράγοντας που θα πρέπει οι ιδιοκτήτες των φορτηγών να λάβουν υπόψη τους, είναι οι καθυστερήσεις οι οποίες συχνά παρατηρούνται στο σημείο φόρτωσης (είτε γιατί προηγούνται άλλα οχήματα, είτε γιατί δεν επαρκούν οι φορτωτές, είτε λόγω βλάβης του συγκροτήματος παραγωγής αδρανών κ.λπ.) Καθυστερήσεις όμως παρατηρούνται και στο σημείο απόθεσης γιατί, μπορεί το φορτηγό να φτάσει, αλλά να μην έχει ολοκληρωθεί η προετοιμασία για την υποδοχή των υλικών.
Αφού λοιπόν, υπολογιστούν οι παραπάνω παράγοντες, τότε για τον προσδιορισμό της μεταφορικής δαπάνης θα πρέπει να έχουμε υπόψη τον παρακάτω πίνακα που έχει συντάξει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων και δίνει την τιμή μονάδας εκφρασμένη σε ευρώ ανά κυβικό μέτρο ανά απόσταση (€/m3/km).
