Η Solaris δεν ενηλικιώθηκε απλά, έγινε με διαφορά ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος κατασκευαστής αστικών λεωφορείων, τρόλεϊ και τραμ. Με τζίρο 434 εκατομμύρια ευρώ το 2017, 2.500 χιλιάδες υπαλλήλους, και παραγωγή 1.400 οχημάτων, έχει κατακτήσει δεσπόζουσα θέση στην ευρωπαϊκή αγορά. Από ιδρύσεως της εταιρείας έχουν κατασκευαστεί 16.000 οχήματα και τα λεωφορεία κυκλοφορούν σε 32 χώρες. Στα αμιγώς ηλεκτρικά λεωφορεία, η Solaris είναι πρώτη, με μερίδιο αγοράς 18% (στη δεύτερη θέση BYD/ADL, και στην Τρίτη η VDL). Είναι προφανές ότι, στην Πολωνία κάτι κάνουν σωστά. Βρεθήκαμε στην πανέμορφη Κρακοβία για να δούμε από κοντά τα ηλεκτρικά λεωφορεία της Solaris σε πραγματική, καθημερινή χρήση στην πόλη, και στο γειτονικό Γιαβόρζνο, και να συζητήσουμε με τα στελέχη του κατασκευαστή τις τελευταίες εξελίξεις.
Νέο Solaris Urbino 12 Υδρογόνου
Τι θα δούμε από τη Solaris τους επόμενους μήνες; Πρώτο και καλύτερο, το νέο Urbino 12 Hydrogen με fuel cell, με μπαταρίες Solaris High Power 29,2 kWh, μέγιστη ισχύ των κυψελών καυσίμου 60 kW και αυτονομία πέριξ των 350 χιλιομέτρων. Πρόκειται για το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα που «τρέχει» η Solaris αυτή τη στιγμή, στη λογική της εξέλιξης των ηλεκτρικών λεωφορείων, με κύριο εμπόδιο το (προς το παρόν) δυσθεώρητο κόστος. Τα πλεονεκτήματα είναι η σχεδόν διπλάσια από ηλεκτρικό λεωφορείο αυτονομία, και η χρήση πολύ μικρότερων και ελαφρύτερων μπαταριών αφού υπάρχουν ταυτόχρονα και τα fuel cells. Οι μηχανικοί μάς είπαν ότι, η τεχνολογία είναι ώριμη, το κατά πόσο θα αποδειχθεί και βιώσιμη, μένει να το δούμε.
Από τα μελλοντικά μοντέλα -είδαμε μόνο κάποιες νέες λε- πτομέρειες στη διάρκεια της προβολής κάποιων διαφανειών και όλα τους αναμένεται να κάνουν πρεμιέρα στην έκθεση Innotrans του Βερολίνου (18-21 Σεπτεμβρίου)- το πιο ενδιαφέρον και κοντινό στην παραγωγή είναι το Solaris Urbino 12 LE Lite. Είναι μια έκδοση του 12μετρου Urbino χαμηλής εισόδου, στην οποία έχει δοθεί μεγάλη έμφαση στη μείωση του απόβαρου. Έχουν γίνει επεμβάσεις σε πολλά σημεία του αμαξώματος καθώς και τη διαχείριση των αεροδυναμικών αντιστάσεων, ενώ εμπρός και κινητήριος άξονας έχουν υποβληθεί κι αυτοί σε δίαιτα. Μικρότεροι είναι και οι τροχοί (265/R19,5) και στη θέση του μηχανικού συνόλου των 6,7 λίτρων της Cummins έχει τοποθετηθεί ο μικρός τετρακύλινδρος ISB4.5E6 της ίδιας εταιρείας. Το τελικό απόβαρο αναμένεται να μην ξεπερνά τους 9 τόνους, με σημαντικά οφέλη στην αποδοτικότητα.
Τελευταίο είδαμε το διπλής άρθρωσης ηλεκτρικό τρόλεϊ Solaris Trollino 24, του οποίου η πρόθεση κατασκευής είχε ανακοινωθεί σχετικά πρόσφατα. Η γραμμή μετάδοσης κίνησης αποτελείται από δύο ηλεκτρικά μοτέρ που δύο από τους συνολικά τέσσερις άξονες του οχήματος (με τον τελευταίο «τιμόνι»). Οι μπαταρίες των 98 Ah (58 kWh) έχουν σχεδιαστεί για να κινούν το όχημα και σε περιοχές όπου δεν υπάρχει υποδομή φόρτισης ενώ, φορτίζονται συνεχώς εκεί όπου υπάρχουν καλώδια.
Πολωνική πρωτοπορία
Το θέμα με τα ηλεκτρικά λεωφορεία είναι ο φόβος του «αγνώστου» για πολλούς συγκοινωνιακούς φορείς, το υψηλό κόστος της αρχικής επένδυσης, τα όποια προσκόμματα στην καθημερινή τους χρήση, η απόδοση των μπαταριών σε βάθος χρόνου και πάει λέγοντας. Όλα αυτά μέχρι να βρεθείς στη ρεμίζα των PKM Jaworzno και MPK Krakowie των ομώνυμων πόλεων. Οι υποδομές είναι μοναδικές όχι μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά παγκοσμίως, και προσωπικά, δεν έχουμε ξαναδεί εγκαταστάσεις τέτοιου επιπέδου ούτε σε πάμπλουτες πόλεις της Σκανδιναβίας ή μητροπόλεις όπως το Παρίσι και η Μαδρίτη. Πρόκειται για δύο από τους μεγαλύτερους στόλους (σχεδόν τρεις δεκάδες λεωφορεία έκαστος) ηλεκτρικών αστικών στον κόσμο, με την εξαίρεση της Κίνας.
Οι δύο οργανισμοί αστικών συγκοινωνιών διαθέτουν ταχυφορτιστές και απλές plug-in εγκαταστάσεις στα ντεπό τους, καθώς και παντογράφους (800 Α σε 8 λεπτά) σε επιλεγμένες αφετηρίες και προορισμούς. Τα στελέχη και των δύο μας είπαν ότι, το πιο δύσκολο είναι να επιλεγεί το σημείο για την τοποθέτηση του παντογράφου, η εξασφάλιση επαρκούς ισχύος από την τοπική ΔΕΗ και να διευκρινιστεί με τον Δήμο το ιδιοκτησιακό καθεστώς της… γης. Μετακινηθήκαμε και στις δύο πόλεις όπως θα έκανε κάθε κάτοικος ή τουρίστας, και η μόνη διαπίστωση είναι η απόλυτη εξοικείωση των οδηγών με την τεχνολογία και η απρόσκοπτη ενσωμάτωση των ηλεκτρικών Solaris στον κατά βάση πετρελαιοκίνητο στόλο αστικών λεωφορείων των δύο φορέων. Τα Urbino (με μπαταρίες έως 240 kWh) των 8,9 των 12 και 18 μέτρων, είναι σχεδόν απόλυτα αθόρυβα, και η συναρμογή στο εσωτερικό άψογη. Η αυτονομία είναι παραπάνω από αρκετή στα συν 150 χιλιόμετρα –και λίαν συντόμως στα 200.
Συνομιλώντας με τον διευθυντή του τμήματος Έρευνας και Εξέλιξης της Solaris, μας είπε ότι, το μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της πολωνικής εταιρείας είναι το ολοκαίνουργιο πλαίσιο και αμάξωμα των Urbino τελευταίας γενιάς, το οποίο έχει εξελιχθεί από την αρχή για τοποθέτηση ηλεκτρικής γραμμής μετάδοσης κίνησης κάτι που λύνει τα χέρια των μηχανικών. Μια κάποια περηφάνια που, η Solaris είναι τόσο μπροστά στα ηλεκτρικά λεωφορεία, καθώς οι μεγάλοι γερμανικοί και σουηδικοί κολοσσοί μόλις φέτος δείχνουν να ξεκινούν την εμπορική διάθεση των δικών τους μοντέλων είναι δύσκολο να κρυφτεί. Κοιτώντας γύρω μας τις φουτουριστικές εγκαταστάσεις της εταιρείας αστικών συγκοινωνιών της Κρακοβίας και του Γιαβόρζνο, όπου μέχρι πριν από μερικά χρόνια στάθμευαν απαρχαιωμένα Ikarus και τώρα δείχνουν σαν ντεκόρ σε συνοικία του Τόκιο, είναι δύσκολο να βρεις αντίλογο.
Επενδυτής
Κλείνοντας, θα ήταν παράλειψη για την ενημέρωση των αναγνωστών μας να μην αναφερθούμε στις σημαντικές εξελίξεις που εξυφαίνονται για τη δομή της πολωνικής εταιρείας. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, η χρηματοδότηση της Solaris προέρχεται από ίδια κεφάλαια της οικογένειας Olszewski η οποία κατέχει το 100%, και κεφαλαιουχικό δανεισμό από τις αγορές. Τα στελέχη της πολωνικής εταιρείας έχουν δεχθεί πολλές προτάσεις από Πολωνούς και ξένους επενδυτές για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, οι οποίες δεν ευδοκίμησαν. Απ’ ό,τι φαίνεται όμως, το 2018 θα είναι χρονιά εξελίξεων. Η εταιρεία μεγάλωσε πολύ, οι γραμμές παραγωγής είναι στα όριά τους -είναι χαρακτηριστικό πως, εξαντλούνται γρήγορα και οι εναπομείνασες θέσεις για παραγγελίες για το 2019- και πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για την επόμενη μέρα.
Αναφορικά λοιπόν, με το μέλλον της εταιρείας, οι πηγές μας στη Solaris δηλώνουν κατ’ ιδίαν πως, οι όποιες εξελίξεις θα έχουν ολοκληρωθεί πριν από το τέλος της χρονιάς. Όλα δείχνουν ότι, η οικογένεια Olszewski θα παραχωρήσει γύρω στο 70% της Solaris, διατηρώντας το υπόλοιπο μαζί με θέση στο διοικητικό συμβούλιο και «λόγο» στην επόμενη ημέρα. Αν στοιχηματίζαμε για τον ανάδοχο, θα βάζαμε τα λεφτά μας όχι σε κάποιο fund ή Ασιάτη επενδυτή, αλλά σε εταιρεία με το ίδιο αντικείμενο, και αντίστοιχο, προφίλ.
