Δυνατότητα συχνών εκκινήσεων και ελιγμών χωρίς καταπόνηση του δίσκου, πλήρης εκμετάλλευση του κινητήρα έως και 3.000Nm, μέγιστη ελκτική δύναμη εκκίνησης από τις 1.100 σ.α.λ., υψηλή απόδοση πέδησης έως και 720kW ακόμη και σε πολύ μικρές ταχύτητες κίνησης είναι μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά του συστήματος Turbo Retarder Clutch με το οποίο εφοδιάζεται το Mercedes-Benz Arocs. Με βάση αυτά τα οφέλη έγινε η παραγγελία ενός καινούργιου Arocs 4245 από την εταιρεία Δ. Ν. Χαριτόπουλος Α.Ε για τη μεταφορά μαρμάρων στα λατομεία της Θάσου. Καθημερινά εργάζεται σε δύσκολες συνθήκες μεταφέροντας όγκους μαρμάρου από τα χαμηλότερα επίπεδα του λατομείου στα πιο ψηλά με υψομετρική διαφορά που ξεπερνάει τα εκατό μέτρα και συνεχόμενη ανηφόρα με κλίση άνω του 12%. «Σε τέτοιες οδηγικές συνθήκες με τις πολλές καταπονήσεις, μόνο το Arocs με το σύστημα Turbo Retarder Clutch αντέχει», μας αναφέρει ο οδηγός του, Νίκος Καλαλάς, με τον οποίο πραγματοποιούμε συνεχόμενα δρομολόγια παρατηρώντας από κοντά τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος.
Σύστημα TRC. Πολλαπλά οφέλη για το φορτηγό
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του Turbo Retarder Clutch για το οποίο ο ιδιοκτήτης πρόκειται να δαπανήσει ένα επιπλέον χρηματικό ποσό για την απόκτησή του, καθώς ανήκει στον έξτρα εξοπλισμό; Την απάντηση μας δίνει ο κ. Κωνσταντίνος Καββαδίας υπεύθυνος προϊόντος βαρέων οχημάτων της MercedesBenz Ελλάς εξηγώντας μας τη λειτουργία του: «Το σύστημα TRC συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της υδροδυναμικής με την άνεση του αυτοματοποιημένου κιβωτίου ταχυτήτων Power Shift 3 και τον υψηλό συντελεστή απόδοσης του συστήματος μετάδοσης κίνησης. Το σύστημα ενδείκνυται για οχήματα μεταφοράς υπερβαρέων φορτίων και για οχήματα βαριάς εργοταξιακής χρήσης. Αναλύοντας την κάθε λειτουργία ξεχωριστά, κατά την εκκίνηση η μία από τις δυο φτερωτές έχει τη λειτουργία της αντλίας και είναι συνδεδεμένη με τον σφόνδυλο. Η δεύτερη φτερωτή έχει τη λειτουργία της τουρμπίνας και είναι συνδεδεμένη με συνδέσμους με τον άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων. Όταν το κιβώτιο έχει νεκρά ταχύτητα και ο κινητήρας δουλεύει στο ρελαντί, κινείται ο σφόνδυλος μαζί με τη φτερωτή (αντλία). Η φτερωτή (τουρμπίνα) μαζί με τον άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων δεν κινείται. Μόλις πιέσει ο οδηγός το πεντάλ του γκαζιού ο χώρος της φτερωτής γεμίζει με λάδι.
Με την αύξηση των στροφών του κινητήρα η φτερωτή (αντλία) μεταδίδει υδροδυναμικά μια περιστροφική δύναμη στη φτερωτή (τουρμπίνα) θέτοντάς την έτσι σε κίνηση καθώς και τον άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων, και κατά συνέπεια το όχημα. Με αυτόν τον τρόπο πραγματοποιείται η εκκίνηση του οχήματος χωρίς να φθείρεται ο ξηρός δίσκος, μεταδίδοντας τη μέγιστη δυνατή ροπή στρέψης του κινητήρα ήδη από τις 1.100 σ.α.λ. Στη λειτουργία οδήγησης εφόσον η διαφορά των στροφών μεταξύ αντλίας και τουρμπίνας, δηλαδή, μεταξύ κινητήρα και κιβωτίου ταχυτήτων γίνει μηδέν, η μετάδοση της κίνησης γίνεται μέσω του ξηρού δίσκου. Το λάδι αδειάζει από τον χώρο της αντλίας και της τουρμπίνας.
Η τουρμπίνα αποσυμπλέκεται από τον άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων και γυρίζει ελεύθερα με χαμηλές στροφές χωρίς να εμπλέκεται πλέον στη μετάδοση της κίνησης. Η αλλαγή των ταχυτήτων γίνεται χρησιμοποιώντας τον συμβατικό δίσκο. Τέλος, στη λειτουργία επιβράδυνσης (Retarder) ενεργοποιείται χρησιμοποιώντας τον μοχλό στο δεξιό μέρος του τιμονιού, όπως και με τον συμβατικό επιβραδυντή (Retarder). Ανάλογα με την επιθυμητή ισχύ πέδησης, ο χώρος της φτερωτής γεμίζει με λάδι. Υδραυλικοί δίσκοι φρενάρουν την τουρμπίνα, η οποία λόγω του λαδιού φρενάρει με τη σειρά της την αντλία, επιβραδύνοντας έτσι τον άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων και κατά συνέπεια το όχημα. Η μέγιστη απόδοση πέδησης φτάνει έως τα 720kW».
Μεταφέροντας μάρμαρα
Η δουλειά του Arocs εδώ στο λατομείο της Θάσου είναι να μεταφέρει όγκους μαρμάρου από το χαμηλότερο στρώμα του λατομείου στην ψηλότερη επιφάνειά του από την οποία εν συνεχεία θα φορτωθούν σε επικαθήμενα για να μεταφερθούν εκτός νησιού. Ο οδηγός πρέπει να κάνει συνεχείς ελιγμούς και να κινεί το φορτηγό με χαμηλή ταχύτητα σε στενό οδόστρωμα με απότομεςκλίσεις. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε οι ιδιοκτήτες του Arocs επένδυσαν στο σύστημα Turbo Retarder Clutch που συνδυάζει την αποκαλούμενη σύζευξη τούρμπο και το ριτάρντερ σε ένα υδροδυναμικό κύκλωμα, κάτι που εξασφαλίζει εκκίνηση και φρενάρισμα χωρίς καταπόνηση των αναλώσιμων τμημάτων. Ο τούρμπο συμπλέκτης ριτάρντερ επιτρέπει εύκολο μανουβράρισμα, σε πολύ χαμηλές ταχύτητες και εκκίνηση σε δύσκολα οδοστρώματα χωρίς την παραμικρή ταλαιπωρία του οχήματος.
Σε σχέση με τα κανονικά κιβώτια το συγκεκριμένο είναι ελαφρύτερο, μικρότερων διαστάσεων και πιο αποδοτικό. Δεν υπερ- θερμαίνεται ακόμη και σε συνεχείς ελιγμούς με ελάχιστη ταχύτητα σε ανισοϋψή εδάφη ή ξεκινώντας με μεγάλα φορτία σε πολύ μεγάλη κλίση. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα πλήρους εκμετάλλευσης της ροπής του κινητήρα έως 3.000 Nm, μέγιστη ελκτική δύναμη εκκίνησης από τις 1.100 σ.α.λ και δυνατότητα συχνών ελιγμών και εκκινήσεων.
Στην καρότσα του Arocs φορτώνονται δυο όγκοι μαρμάρου με μικτό βάρος στους 42 τόνους. Στο συγκεκριμένο σημείο και για τα πρώτα διακόσια μέτρα της διαδρομής, το Arocs κινείται υποχρεωτικά με όπισθεν για να εξέλθει από το χώρο φόρτωσης και τότε ακριβώς, ο Νίκος, ο οδηγός, μας λέει με ενθουσιασμό: «Είναι το καλύτερο κιβώτιο που έχω χρησιμοποιήσει, δεν έχω λόγια για να περιγράψω τις τρομερές δυνατότητές του. Πριν το οδηγήσω μου είχε αναφέρει ο πωλητής της Mercedes-Benz κ. Νίκος Παπαθανασίου για τις ικανότητες του συστήματος TRC αλλά τελικά αλλιώς είναι να στο περιγράφει κάποιος και αλλιώς να το ζεις. Ξεκινώντας την ανάβαση επιλέγω την αυτόματη λειτουργία στο κιβώτιο και παράλληλα εμφανίζεται στην οθόνη η ένδειξη του TCR με μια πράσινη σταγόνα, που με ενημερώνει ότι είναι ενεργοποιημένο το σύστημα». Στα μισά της διαδρομής, στο σημείο που η ανηφόρα έχει τη μεγαλύτερη κλίση ο Νίκος ακινητοποιεί το όχημα και μας λέει: «Εδώ που βρισκόμαστε τώρα η ανηφόρα έχει κλίση μεγαλύτερη από 12%, ο χωματόδρομος όπως βλέπετε είναι βρεγμένος και οι συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολες. Στο σημείο αυτό αν επιχειρούσα να ξεκινήσω με ένα φορτηγό που διαθέτει συμβατικό συμπλέκτη να είστε βέβαιοι ότι ο δίσκος θα ζοριζόταν αρκετά. Πιστεύω πως μετά από μερικές χιλιάδες χιλιομέτρων θα έπρεπε υποχρεωτικά να αλλάξουμε δίσκο-πλατό. Αντίθετα με το σύστημα TRC η εκκίνηση γίνεται με ευκολία, χωρίς το παραμικρό ζόρισμα και επιπλέον αποφεύγονται αρκετές φθορές. Με το σύστημα αυτό δεν καταπονείται το σασμάν, ο δίσκος, αλλά ούτε και ο κεντρικός άξονας.
Το κιβώτιο έχει επιλέξει την πρώτη σχέση, το όχημα δεν κινείται προς τα πίσω μόλις πάρω το πόδι μου από το φρένο και πατώντας ελαφριά το γκάζι όπως βλέπετε οι στροφές ανεβαίνουν προοδευτικά και η εκκίνηση γίνεται ομαλά».
«Επειδή η ανηφόρα σε όλο το λατομείο είναι παρατεταμένη και στα περισσότερα σημεία πρέπει να κινούμαι με ελάχιστα χιλιόμετρα, περίπου 8 χλμ./ώρα είναι διαρκώς ενεργοποιημένο το σύστημα TRC. Πριν φτάσω στο χώρο της απόθεσης όπου μπορώ να κινηθώ πιο γρήγορα τότε ενεργοποιείται ο μηχανικός συμπλέκτης. Πιστεύω πως το Arocs με το σύστημα TRC είναι το ιδανικό φορτηγό για τη δουλειά στα λατομεία», σχολιάζει ο οδηγός και συνεχίζει: «Γνωρίζω ότι απαιτείται ένα επιπλέον ποσό για την απόκτησή του, ωστόσο αυτό το κεφάλαιο ο ιδιοκτήτης του πρόκειται να το κάνει σύντομα απόσβεση αν αναλογιστεί από πόσες φθορές και αβαρίες τον προστατεύει το συγκεκριμένο σύστημα. Επίσης, για τον οδηγό η δουλειά γίνεται πιο εύκολη, ξεκούραστη και, το βασικότερο, χωρίς άγχος. Δεν ανησυχώ πώς θα ξεκινήσει το φορτηγό στην ανηφόρα γιατί του έχω εμπιστοσύνη και ξέρω ότι θα το κάνει άψογα. Πέρα από το TRC όμως που με έχει καταπλήξει θέλω να τονίσω ότι γενικότερα το Arocs σαν αμάξι είναι φανταστικό και πολύ ξεκούραστο».
«Στο τέλος της ημέρας κατεβαίνω χωρίς να με πονάει το κορμί μου και όλα αυτά χάρη στην καλή απόδοση της ανάρτησής του. Επιπλέον, έχει ελαφρύ τιμόνι που με βοηθάει στις μανούβρες και οι καθρέφτες προσφέρουν ευρύ οπτικό πεδίο. Στο Arocs που οδηγώ και η απόδοση του βοηθητικού συστήματος πέδησης, High Performance Engine Brake, είναι εξαιρετική και σε όλη την κατηφόρα του λατομείου κατεβαίνω χρησιμοποιώντας μόνο αυτό, χωρίς να πατάω το κανονικό φρένο», προσθέτει ο Νίκος.
Στιβαρό και ανθεκτικό
Συνεχίζοντας το δρομολόγιο ο Νίκος μας μιλά για το Arocs: «Τα δυο βασικά γνωρίσματά του θεωρώ πως είναι η στιβαρότητα και η ανθεκτικότητά του. Καθημερινά κινούμαι σε ανώμαλα εδάφη που μπορούν να προκληθούν ζημιές, ωστόσο το πλέγμα προστασίας και η φαρδιά ατσάλινη ποδιά προστατεύουν τα ευπαθή σημεία του. Επίσης, το προστατευτικό έλασμα στο δοχείο καυσίμου με έχει απαλλάξει από φθορές, κυρίως από χτυπήματα σε πέτρες. Ακόμη, τα πλέγματα στους προβολείς δεν επιτρέπουν να περάσει πέτρα, άρα και να σπάσουν. Να επισημάνω ότι ο μπροστινός προφυλακτήρας είναι τριών τμημάτων με χαλύβδινες γωνίες για προστασία από ζημιές».
Καμπίνα στα μέτρα του οδηγού
Σε άλλο σημείο της κουβέντας μας ο Νίκος αναφέρθηκε στην καμπίνα S Classic Space του Arocs η οποία έχει πλάτος 2.300 χιλιοστά και ύψος τούνελ κινητήρα 320 χιλιοστά: «Καθημερινά περνάω ένα 8ώρο στο εσωτερικό του Arocs και αυτό που έχω να τονίσω είναι ότι χώρος οδήγησης είναι άψογα προσαρμοσμένος στις ανάγκες του οδηγού. Όλα τα κουμπιά του ταμπλό βρίσκονται κοντά στα δάχτυλά μου και εξοικειώθηκα άμεσα με αυτά. Ο κύριος αποθηκευτικός χώρος είναι το ντουλάπι, ανάμεσα στο κάθισμα του οδηγού και του συνοδηγού, στο οποίο τακτοποιώ τα προσωπικά μου αντικείμενα. Διαθέτει επίσης δυο κρεμάστρες για να κρεμάω τα ρούχα μου, π.χ μπουφάν και πουκάμισο». Εκείνη τη στιγμή ο Νίκος κατεβαίνει από το φορτηγό για να ελέγξει τις πλάκες μαρμάρου που φορτώθηκαν και μας λέει: «Ένα από τα πλεονεκτήματα που σημειώνω αφορά την από/επιβίβαση στην καμπίνα, τόσο από τα σκαλοπάτια που έχουν ίση απόσταση μεταξύ τους, όσο και από το τιμόνι που μετακινείται αρκετά εκατοστά μπροστά και με βοηθάει να μπαινοβγαίνω άνετα. Όσον αφορά το τιμόνι να τονίσω πως είναι πολλαπλών λειτουργιών και από τα κουμπιά που διαθέτει μπορώ να χειρι- στώ το τηλέφωνο, το cruise control και τον υπολογιστή ταξιδιού.
Η έγχρωμη οθόνη 10,4 εκατοστών προβάλλει γρήγορα όλες τις πληροφορίες για το όχημα και την κατάσταση λειτουργίας». Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι, το σύστημα Turbo Retarder Clutch παρουσιάζει σημαντικά οφέλη για τα φορτηγά που δραστηριοποιούνται στα λατομεία και τα ορυχεία, όπου το όχημα κινείται με μικρή ταχύτητα στο σημείο φόρτωσης και απόθεσης. Οι εκκινήσεις επιτυγχάνονται ιδανικά, χωρίς την καταπόνηση του δίσκου, αυξάνοντας παράλληλα την ασφάλεια προς όφελος του οδηγού. Οι ενδιαφερόμενοι αυτοκινητιστές μπορούν να έλθουν σε επαφή με τον σύμβουλο πωλήσεων κ. Νίκο Παπαθανασίου αφενός για να λάβουν απαντήσεις σε τυχόν ερωτήσεις τους και αφετέρου να εξετάσουν τη δυνατότητα ενός test drive του Arocs με το σύστημα Turbo Retarder Clutch. T
Δ.Ν.ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.
Η εταιρία ιδρύθηκε το 1972 ως λατομική από τον κ. Δημήτριο Χαριτόπουλο, με την μορφή ατομικής επιχείρησης και πήρε την σημερινή της μορφή ως Ανώνυμη Εταιρία με την επωνυμία «Δ.Ν.ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. », το 1985. Έως το 1987 ασχολείτο μόνο με την εξόρυξη του χιονόλευκου Θασίτικου μαρμάρου, που είναι γνωστό παγκοσμίως με την εμπορική ονομασία «THASSOS SNOW-WHITE MARBLE », ενώ το 1988 προχώρησε στην ίδρυση εργοστασίου κοπής και επεξεργασίας του μαρμάρου αυτού.
Το λατομείο και το εργοστάσιο διαθέτουν άρτιο τεχνικό εξοπλισμό, ο οποίος από την έναρξη των εργασιών του και μέχρι σήμερα αυξάνεται και εκσυγχρονίζεται συνεχώς ακολουθώντας κάθε νέα τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα της εξόρυξης και της επεξεργασίας του μαρμάρου. Η επιχείρηση απασχολεί αυτή τη στιγμή 52 άτομα μόνιμο προσωπικό, 25 στο εργοστάσιο, 22 στο λατομείο και 5 στη Διοίκηση.
Η παραγωγή του λατομείου περιλαμβάνει ογκομάρμαρα, ξοφάρια μαρμάρου και αδρανή υλικά. Η εξόρυξη γίνεται με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους, με τη χρήση υδρόψυκτων συρματοκοπών και πριονιών μαρμάρου.
Το 100% της παραγωγής εξάγεται στο εξωτερικό, σε Η.Π.Α., Λατινική Αμερική, Αφρική, Ιράκ, Κίνα, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και στην Ευρώπη.
Τεχνικά χαρακτηριστικά υπερκατασκευής
Το αμάξωμα του οχήματος με κιβωτάμαξα ανοικτού τύπου είναι προϊόν του ελληνικού κατασκευαστικού οίκου Π. ΚΟΣΚΕΡΙΔΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Σχεδιάζεται και κατασκευάζεται σύμφωνα με τις βασικές απαιτήσεις ασφάλειας μηχανών, σύμφωνα με τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες και την αντίστοιχη ελληνική νομοθεσία, όπως επίσης, σύμφωνα με τους τελευταίους κανονισμούς της νέας ευρωπαϊκής οδηγίας 2007/46/ΕΚ για την έκδοση έγκρισης τύπου μεμονωμένου οχήματος.
Η κατανομή των φορτίων στους άξονες του πλαισίου και η ευστάθεια στην κίνησή του, είναι σύμφωνες με τους ελληνικούς κανονισμούς για την ασφαλή κυκλοφορία των οχημάτων.
Ξεκινώντας από το τραπέζι φόρτωσης να αναφέρουμε ότι το υποπλαίσιο (ψευδοσασί) αποτελείται από δύο επιμήκεις δοκούς UPN 100mm ή άλλης κατάλληλης διατομής και στερεώνεται πάνω στο πλαίσιο του αυτοκίνητου με ειδικές ωτίδες και πλάκες ενισχυμένου τύπου εμπρός και πίσω του πλαισίου.
Το δάπεδο του τραπεζιού κατασκευάζεται από ειδικά χαλυβδοελάσματα, πάχους 6mm, τοποθετημένα και ηλεκτροσυγκολλημένα εγκάρσια με συνεχή ραφή, κατά το πλάτος του αμαξώματος. Από την κάτω πλευρά, το δάπεδο του τραπεζιού είναι ενισχυμένο με εγκάρσιες δοκούς IPN 100 ή άλλης κατάλληλης διατομής, τοποθετημένες σε διαστήματα ανά 260mm περίπου, ενώ στηρίζεται πάνω στο υποπλαίσιο, όπου και συγκολλείται.
Στην επάνω επιφάνεια του δαπέδου και για την προστασία του κατά τις φορτο/εκφορτώσεις, τοποθετούνται χαλύβδινες μασίφ λάμες διαστάσεων 80x15mm, τοποθετημένες σε διαστήματα ανά 200mm μεταξύ τους, και ηλεκτροσυγκολλημένες κατά το μήκος του. Εναλλακτικά, αντί να τοποθετηθούν λάμες, μπορεί να τοποθετηθούν οι κλασσικές γωνιές. Σε δύο από τις διαμήκεις αυτές λάμες, ανοίγονται οπές σε διαστήματα ανά 100mm μεταξύ τους, στις οποίες μπορεί να στερεώνεται και μια ειδική προσθαφαιρούμενη σφήνα συγκράτησης των όγκων μαρμάρου, με κλείστρα ασφάλισης τύπου container.
Επιπρόσθετα και στις πλάγιες πλευρές του δαπέδου, τοποθετείται δοκός UPN 180mm με το άνοιγμα προς τα έξω, πάνω στην οποία κολλούνται σε διάφορα σημεία ειδικοί κρίκοι πρόσδεσης και ασφάλισης των όγκων μαρμάρου με αλυσίδες.
Στο εμπρόσθιο τμήμα του δαπέδου και λίγο πριν τη μετώπη, κολλήθηκε πρόσθετη κατάλληλων διαστάσεων κοιλοδοκός συγκράτησης των φορτίων, για την περίπτωση ολίσθησης του όγκου.
Περνώντας στη μετόπη, σημειώνουμε ότι η ειδικά ενισχυμένη πλάτη, εσωτερικού ύψους 1250mm, κατασκευάζεται από κατάλληλα διαμορφωμένα χαλυβδοελάσματα, πάχους 4mm, ενισχυμένη με κάθετες γωνιακές αλλά και ενδιάμεσες κολώνες αντιστήριξης, τύπου IPN προς την πλευρά της καμπίνας, όπως και με πλευρικές προσθαφαιρούμενες αντηρίδες, προς την πλευρά του δαπέδου.
Έτσι, με τον παραπάνω τρόπο κατασκευής επιτυγχάνονται τρεις διαδοχικές διατάξεις συγκράτησης των όγκων μαρμάρου (σφήνα, κοιλοδοκός και ενισχυμένη πλάτη), για μέγιστη δυνατή προστασία της καμπίνας και αύξηση του επιπέδου ασφαλείας του αυτοκινήτου γενικότερα. Ως προς τη βαφή, το υποπλαίσιο καθώς και όλα τα μεταλλικά μέρη της κατασκευής, βάφονται με κατάλληλο αντιδιαβρωτικό αστάρι (προεργασίας) και ακρυλικά οικολογικά χρώματα τελικής βαφής, αφού προηγηθεί μηχανικός και χημικός καθαρισμός τους.
Κλείνοντας επισημαίνουμε και τον βασικό εξοπλισμό του αμαξώματος που περιλαμβάνει:
n Πλαστικά φτερά με πιστοποιημένους λασπωτήρες anti-spray
n Συρόμενη γαλβανισμένη σκάλα πρόσβασης από το οπίσθιο πλαίσιο
n Φωσφορούχα αυτοκόλλητα ανακλαστικά πλαγίου (λευκά ή κίτρινα) & οπισθίου πλαισίου (κόκκινα) τύπου 3Μ, σύμφωνα με τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία UN ECE R48, για αυτοκίνητα > 7,5t,
n Κατασκευή και εφαρμογή του αμαξώματος επί του πλαισίου του αυτοκινήτου, σύμφωνα με τους κανονισμούς της νέας ευρωπαϊκής οδηγίας 2007/46/ΕΚ, αλλά και τις οδηγίες του Mercedes Body Builders Manual για τη σειρά Arocs.
