Έχει ενδιαφέρον πώς αλλάζουν τα πράγματα στην αυτοκινητοβιομηχανία όταν δεν χρειάζεται πλέον να συμμορφωθείς με τη «μόδα» της εποχής και τις όποιες τάσεις της αγοράς (θεωρούν ότι) εντοπίζουν οι αναλυτές. Όταν το 2017 η Mercedes λάνσαρε την καινούργια τότε X-Class, στο Σαντιάγκο της Χιλής, υπήρχε κλίμα ευφορίας και εύλογες προσδοκίες για ένα όχημα που θα άλλαζε τα δεδομένα της κατηγορίας, καθώς εισήγαγε το «αστέρι» σε μία νέα κατηγορία, όπου υπήρχε περιθώριο για σημαντική αύξηση των ταξινομήσεων σε όλες σχεδόν τις αγορές του πλανήτη. Τα ελαφρά ημιφορτηγά, τα γνωστά μας pick-up, ήταν σε φάση γεωμετρικής ανόδου, ακόμη και σε περιοχές όπως η Ευρώπη, όπου παραδοσιακά, μετά βίας έφταναν το 2% των συνολικών ταξινομήσεων.
Για ένα παγκόσμιο κολοσσό όπως η Mercedes, που, μεταξύ άλλων, κυριαρχεί και στα ελαφρά επαγγελματικά, ουσιαστικά δεν υπήρχε επιλογή –έπρεπε να αποκτήσει το συντομότερο δυνατό, εκπροσώπηση στην κατηγορία. Δύο χρόνια και κάτι μήνες μετά, η οπτική των στελεχών της Mercedes-Benz Vans στα κεντρικά στη Στουτγκάρδη έχει αλλάξει εντυπωσιακά. Τον Μάιο του 2020, θα βγουν από τη γραμμή παραγωγής οι τελευταίες X-Class, σηματοδοτώντας το τέλος του σύντομου κύκλου ζωής του μοντέλου.
«X-Files»
Το νέο αφεντικό της επιχειρηματικής μονάδας Mercedes-Benz Vans, Marcus Breitschwerdt παρέλαβε τη σκυτάλη στην ηγεσία από τον βετεράνο της εταιρείας Volker Morhningweg τον Μάιο του 2019. Μέχρι τότε ήταν διευθυντής πωλήσεων και μάρκετινγκ επιβατικών οχημάτων της Mercedes-Benz Ευρώπης, θέση από την οποία συμμετείχε πιθανότατα στο ντιμπέιτ για το ποια επιχειρηματική μονάδα θα αναλάμβανε την X-Class. Τελικά επικράτησε η άποψη πως, το νέο μοντέλο θα εντασσόταν στα vans.
Ο συνομιλητής μας αρέσκεται στο να παρομοιάζει πλέον το φανταχτερό pick-up με «τη Harley Davidson των ελαφρών επαγγελματικών» συνειρμό που θα μας εξηγήσει αργότερα στη διάρκεια της συνομιλίας μας. Φυσικά, θα φανεί στο μέλλον αν η κληρονομιά της X-Class θα ανταγωνίζεται τη φήμη της πιο θρυλικής φίρμας μοτοσυκλετών της ιστορίας, αν πρόκειται δηλαδή, για ένα παρεξηγημένο από την αγορά μοντέλο που δε βρήκε την αναγνώριση που του άξιζε. Το 2019 το pick-up με το αστέρι στη μάσκα σημείωσε 15.300 ταξινομήσεις παγκοσμίως, επίδοση που δεν θα μπορούσε να αποσβέσει τις ζημιές των 3,1 δις ευρώ της μονάδας Mercedes-Benz Vans για τη συγκεκριμένη περίοδο.
«Τα οικονομικά στοιχεία και ο ισολογισμός για το 2019 σίγουρα δεν είναι ιδιαίτερα θετικά. Χωρίς να θέλω να υπερβάλλω, είχαμε κάποια σημαντικά εφάπαξ έξοδα, τα οποία δεν είναι τμήμα της κανονικής μας δραστηριότητας. Ένα από αυτά έχει να κάνει με την μελέτη της γκάμας των προϊόντων μας, καθώς και χρηματοοικονομική ανάλυση: από τη στιγμή που είχε αναβληθεί το λανσάρισμα της X-Class στις χώρες της Λατινικής Αμερικής (για επιχειρηματικούς λόγους), και διαπιστώθηκε πως, ουσιαστικά ήταν ένα niche μοντέλο, θεωρήσαμε συνετό να σταματήσουμε την παραγωγή, και να αποχωρήσουμε από την κατηγορία το Μάιο του 2020 –αυτό, συνεπάγεται σημαντικά κόστη».
Το κόστος της διακοπής παραγωγής είναι ένα θέμα, το άλλο είχε να κάνει με την τιμή του αυτοκινήτου, που δεν ήταν ανταγωνιστική: μπορεί οι κορυφαίες εκδόσεις να ξεπερνούσαν τις 50.000 ευρώ στις περισσότερες αγορές, αλλά ακόμη και το κατώφλι εισόδου για το πιο φτηνή εκδοχή της X-Class άγγιζε τις 35.000. Έπαιξε πιθανότατα ρόλο και η χρονική συγκυρία, αφού το 2017 η αγορά των pick-up ήταν σε φάση εκρηκτικής ανόδου, και η Mercedes ήθελε να κεφαλαιοποιήσει όσο πιο σύντομα γινόταν την προσθήκη ενός ελαφρού ημιφορτηγού στη γκάμα της. Έριξε λοιπόν πρώτες στην αγορά τις Χ220d και Χ250d, μοντέλα τα οποία οι υποψήφιοι πελάτες είδαν ως Nissan Navara –η πλατφόρμα του μοντέλου προέρχεται από την κοινοπραξία με τους Ιάπωνες- με διαφορετικό λογότυπο, αφήνοντας το λανσάρισμα της κατά γενικής ομολογίας εκπληκτικής X350d με τον εξακύλινδρο (V6) Mercedes κινητήρα για αργότερα. Μήπως η πρεμιέρα των πιο ταπεινών εκδόσεων θάμπωσε το ίματζ της εκρηκτικής ναυαρχίδας της γκάμας, που θα ακολουθούσε μερικούς μήνες αργότερα; Η X350d είχε άλλωστε κινητήρα και γραμμή μετάδοσης κίνησης αποκλειστικά Mercedes, πολλά αποκλειστικά τεχνολογικά καλούδια, κι εκρηκτική οδική συμπεριφορά. Αν και η τιμή διάθεσης ήταν υψηλή, οι πωλήσεις της γκάμας θα αποδείκνυαν αργότερα ότι, πήρε ένα σημαντικό μερίδιο των πωλήσεων, που παρέμειναν όμως απογοητευτικές.
«Δεν καταφέραμε να φέρουμε αρκετούς πελάτες στις εκθέσεις μας, και ναι, πιθανότατα η τιμή μάλλον λειτούργησε αποτρεπτικά», αναφέρει ο Breitschwerdt. «Η X-Class είναι ένα niche -ιδιαίτερο, που απευθύνεται σε μικρό τμήμα της αγοράς- μοντέλο, γι’ αυτό και χρησιμοποίησα πριν τον παραλληλισμό με τη Harley Davidson. Αν ασχολείσαι λ.χ., με αρχιτεκτονική τοπίου και κηπευτικές εργασίες και ψάχνεις για όχημα με καρότσα, θα πάρεις ένα Sprinter. Το αμερικανικό στιλ χρήσης σχεδόν αποκλειστικά pick-up ως επαγγελματικά οχήματα δεν έχει την ίδια ευρεία εφαρμογή στην Ευρώπη. Το να σταματήσουμε την παραγωγή ήταν υπό τις παρούσες συνθήκες η σωστή απόφαση».
Ταξινομήσεις ρεκόρ
Ο διευθυντής της Mercedes-Benz Vans δεν μας αποκαλύπτει το πόσο κόστισε η περιπέτεια «Χ-Class» στην εταιρεία, αλλά οι μεγάλες επενδύσεις στο τμήμα Έρευνας & Εξέλιξης και η ανάγκη να επιταχυνθεί ο εξηλεκτρισμός της γκάμας για να μειωθούν οι ρύποι, σίγουρα συνετέλεσαν στο να καταγραφούν τεράστιες ζημιές για την προηγούμενη χρήση. Η Mercedes πάντως, συνεχίζει να σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο στις ταξινομήσεις LCV παγκοσμίως, καθώς, το 2019, για έβδομη συνεχή χρονιά καταγράφηκε ιστορικό υψηλό, με 440.000 πωλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι πωλήσεις στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 7% αγγίζοντας τις 300.000 μονάδες. Η καλύτερη επίδοση καταγράφηκε στη Βόρεια Αμερική με αύξηση 18% που μεταφράζεται σε 46.000 μονάδες.
«Η αυτοκινητοβιομηχανία αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, κι έπρεπε να προσαρμόσουμε τη στρατηγική μας» λέει ο Marcus Breitschwerdt. «Οι προδιαγραφές εκπομπών ρύπων είναι πολύ “σφιχτές” –σωστά κατά τη γνώμη μου- και έχουμε μία πολύπλευρη στρατηγική για την εξέλιξη και παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων, όχι μόνο να προσφέρουμε ηλεκτρικά van, αλλά και εξατομικευμένες λύσεις για τους πελάτες μας που θα επενδύσουν σε αυτά».
«Σε επίπεδο ταξινομήσεων είχαμε την καλύτερη χρονιά της ιστορίας μας, με 440.000 μονάδες, που σημαίνει αύξηση 4% και πολύ καλές επιδόσεις σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Ξεκινήσαμε πολύ καλά και το 2020, με την πανδημία όμως είναι αδύνατο να κάνεις προβλέψεις».
Όλοι μπορούν να συνεργαστούν με όλους
Πέρα από την επίδραση του κορωνοϊού, το να περιορίσει ένας κατασκευαστής τις ζημιές του μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο σε μια κατηγορία όπου, σχεδόν άπαντες εξερευνούν το ενδεχόμενο συνεργασιών, ακόμη και συγχωνεύσεων, ώστε να ελέγξουν το τεράστιο κόστος εξέλιξης νέων οχημάτων, συμβατικών και ηλεκτρικών. Οι Ford και Volkswagen έχουν ήδη ανακοινώσει την από κοινού εξέλιξη ελαφρών επαγγελματικών, και η PSA έχει μπει στην τελική ευθεία για συγχώνευση με την FCA, δημιουργώντας δύο από τις μεγαλύτερες κοινοπραξίες της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας. Στον αντίποδα, η Mercedes έχει ελάχιστες συνεργασίες, με το Citan να είναι αυτή τη στιγμή το μοναδικό όχημα στη γκάμα της το οποίο έχει εξελιχθεί στη βάση μιας συνεργασίας. Αυτή η σχέση με τη Renault θα συνεχιστεί με το λανσάρισμα του μοντέλου νέας γενιάς, το οποίο θα διαθέτει τόσο κινητήρες εσωτερικής καύσης, όσο και αμιγώς ηλεκτρικές εκδόσεις.
Ο συνομιλητής μας θεωρεί ότι, οι συνέργειες είναι ήδη ισχυρές. «Είμαστε στην προνομιούχο θέση να συνεργαζόμαστε με το τμήμαεπιβατικών και φορτηγών Mercedes. Έχουμε πλήρη πρόσβαση στο κοινό “ράφι” εξαρτημάτων και ανταλλακτικών της εταιρείας, και συνεργαζόμαστε ταυτόχρονα με τη Renault για την επόμενη γενιά Citan. Σίγουρα παρακολουθούμε την εξέλιξη της βιομηχανίας με τα διάφορα κοινοπρακτικά σχήματα, αλλά μπορώ να σας πω ότι, άπαντες κοιτούν γύρω τους για να βρουν πιθανά σημεία συνεργασίας με άλλους κατασκευαστές που θα ήταν επωφελή».
Ο διευθυντής της Mercedes-Benz Vans δεν σκοπεύει να μας αποκαλύψει τα μελλοντικά μοντέλα της εταιρείας, αλλά αντιμετωπίζει με εύθυμη διάθεση την προοπτική συνεργασίας με κάποιον κατασκευαστή: «Δεν θα απέκλεια καμία συνεργασία, ούτε με τη… Rolls Royce, θα ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα προοπτική. Ωραία θα ήταν και να κάναμε κάτι μαζί με την Aston Martin, φτιάχνουν συναρπαστικά αυτοκίνητα τα οποία χρησιμοποιούν ήδη τους κινητήρες μας».
Προσεκτικά βήματα στην ηλεκτροκίνηση
Η κατηγορία των LCV βρίθει ηλεκτρικών μοντέλων από το σύνολο των κατασκευαστών. Η Mercedes μόλις παρουσίασε το ανανεωμένο Vito, με τα ηλεκτρικά μοντέλα eVito και eVito Tourer να σηματοδοτούν ένα σημαντικό ορόσημο στη στρατηγική ανάπτυξης της εταιρείας, ως τα πρώτα «φουλ» ηλεκτρικά μοντέλα της γκάμας, με το ηλεκτρικό Sprinter να ακολουθεί αργότερα μέσα στη χρονιά. Μήπως άργησε κάπως η εταιρεία; Ο Marcus Breitschwerdt το αρνείται κατηγορηματικά. «Είχαμε εξαρχής δηλώσει ότι, η στρατηγική μας για κινητήρες και γραμμή μετάδοσης κίνησης θα ήταν ευέλικτη, και πως θα εξετάζαμε συνεχώς τις περιβαλλοντικές ανάγκες και τις νομοθετικές ρυθμίσεις. Κανείς ανταγωνιστής δεν προσφέρει αυτή τη στιγμή το δικό μας επίπεδο υποστήριξης πελατών σε θέματα υποδομών και χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων.» Πέρα από το ηλεκτρικό Sprinter, είναι δεδομένο ότι, και το νέο Citan θα έχει ηλεκτρική έκδοση. Σε αντίθεση με τα επιβατικά, όπου η Mercedes έχει ήδη καθιερώσει ξεχωριστή μάρκα με την ονομασία «EQ» στα LCV θα μείνει μόνο το απλό γνωστό πρόθεμα «e».
