Οι τακτικοί αναγνώστες του T&T θα θυμούνται ότι, η Iveco έχει λανσάρει αρκετά ηλεκτρικά Daily εδώ και μια δεκαετία, τα οποία συνήθως παράγονταν σε λίγες μονάδες, και τα οποία έχουμε οδηγήσει σε διάφορες περιστάσεις. Φέτος, όλα είναι διαφορετικά, καθώς τα ηλεκτρικά LCV θέλουν να αποσπάσουν σημαντικά μερίδια αγοράς, και να πάψουν να είναι κυρίως πλατφόρμες επίδειξης τεχνολογίας.
Στην πρόσφατη έκθεση ΙΑΑ 2022 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του νέου eDaily και πριν μερικές εβδομάδες βρεθήκαμε στα κεντρικά του κατασκευαστή για να οδηγήσουμε τα μοντέλα τελευταίας γενιάς του ηλεκτρικού van, το οποίο είναι ένα από τα πιο κομβικά προϊόντα του Iveco Group, καθώς προορίζεται για μαζική παρα-
γωγή και ευρεία εμπορική διάθεση.
Πραγματικά, τώρα, το νέο eDaily είναι ένα κανονικότατο μοντέλο παραγωγής, με (προς το παρόν μη ανακοινώσιμο) λελογισμένο κόστος, με εκατοντάδες εκδόσεις και διαμορφώσεις, το οποίο θα πωλείται σε όλα τα σημεία όπου μπορεί να βρει κάποιος και ένα συμβατικό, πετρελαιοκίνητο Iveco. Το διακύβευμα λοιπόν, για την Iveco είναι μεγάλο, καθώς συμβιβασμοί στην κατηγορία των μεγάλων van δεν είναι αποδεκτοί από τους επαγγελματίες πελάτες, ενώ και οι μεταφορικές δυνατότητες δεν θα πρέπει να υστερούν έναντι των μοντέλων με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Και εδώ βρίσκεται η επιτυχία των Ιταλών.
Εκατοντάδες διαμορφώσεις για κάθε μεταφορική εφαρμογή
Το πρώτο πράγμα που μας είπαν τα στελέχη της Iveco στην παρουσίαση, προτού οδηγήσουμε το όχημα, ήταν πως φρόντισαν να εξασφαλίσουν δυνατότητες διαμόρφωσης για τους πελάτες τους οι οποίες θα ήταν τουλάχιστον εφάμιλλες των Daily με κινητήρα εσωτερικής καύσης: το eDaily θα διατίθεται σε μία τεράστια γκά-
μα διάφορων διαμορφώσεων (πάνω από 200 πιθανοί συνδυασμοί και εκδόσεις) van, σασί/καμπίνα φορτηγού, crew cab και minbus, από τους 3,5 έως τους 7,2 τόνους μικτού.
Οι εκδόσεις σασί/καμπίνα διατίθενται σε επιλογές μεταξονίου 3.000, 3.450, 3.750, 4.100, 4.350 και 4.750 με το μέγιστο ωφέλιμο φορτίο να φτάνει τους 4,6 τόνους, το μεγαλύτερο που διατίθεται αυτή τη στιγμή στην αγορά σε ηλεκτρικό LCV. Στις εκδόσεις panel Van («κλούβα»), τα μεταξόνια είναι 3000, 3520, 3520L, 4100, 4100L, και ο μέγιστος ωφέλιμος όγκος στον χώρο φόρτωσης αγγίζει τα 20 κυβικά μέτρα, επίδοση επίσης μοναδική στην
κατηγορία.
Τα οχήματα από 3,5 έως 4,25 τόνους θα φέρουν μονούς τροχούς στον πίσω κινητήριο άξονα, και αυτά στα τονάζ από 4,25 έως 7,2 τόνους θα φέρουν διπλούς τροχούς. Οι πελάτες της μάρκας θα πρόσεξαν ήδη την ύπαρξη μίας νέας έκδοσης, αυτής στους 4,25 τόνους (42S) η οποία μπορεί να δεχθεί υπερκατασκευή και φορτίο συνολικού βάρους 2.700 κιλών με την αυτονομία (WLTP) να ανέρχεται στα 300 χιλιόμετρα.
Δυνατότητα αλλαγής ή προσθήκης μπαταριών
Το ηλεκτρικό Daily βασίζεται κι αυτό σε modular σασί φορτηγού, με τους μηχανικούς του κατασκευαστή να αναφέρουν ότι, αυτή η διαμόρφωση είναι ιδανική για τη συγκεκριμένη κατηγορία, καθώς επιτρέπει μεγάλη ευελιξία στην τοποθέτηση των battery packs και των υπόλοιπων εξαρτημάτων της γραμμής μετάδοσης κίνησης.
Οι πελάτες μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε ένα ή δύο battery pack (των 37 kWh έκαστο) στις εκδόσεις μικτού 3,5 τόνων –με αυτονομία 120 και 235 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Στα eDaily των 4,25 τόνων προστίθεται και η δυνατότητα να τοποθετηθούν τρεις συστοιχίες μπαταριών (με 300 χιλιόμετρα αυτονομία στη μέγιστη διαμόρφωση) ενώ στα οχήματα των 5,2 και 7,2 τόνων η μέγιστη αυτονομία είναι στα 260 και 180 χιλιόμετρα αντίστοιχα με τρεις μπαταρίες. Αξιοσημείωτη είναι και η δυνατότητα έλξης των eDaily, η οποία σε κάποιες διαμορφώσεις με 2 ή 3 μπαταρίες μπορεί να φτάσει και τους 3,5 τόνους.
Στη διάρκεια των δοκιμών εξέλιξης, τα eDaily των 4,25 τόνων έφτασαν άνετα τα 400 χιλιόμετρα με μία φόρτιση σε αστικές συνθήκες οδήγησης. Και κάπου εδώ βρίσκεται ένα από τα δυνατά χαρτιά του eDaily, με μία δυνατότητα που δεν συναντάς στην αγορά: Οι μπαταρίες μπορούν να αντικατασταθούν στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους –για να μπορέσεις λ.χ., να πουλήσεις το όχημα με καινούργια γραμμή μετάδοσης κίνησης– ή και να αυξηθούν κατά βούληση, αν ο πελάτης θέλει να αναβαθμίσει την αυτονομία ή τις επιδόσεις του Iveco.
Οι μπαταρίες προέρχονται από την FPT, και διακρίνονται μεταξύ άλλων για τις συμπαγείς διαστάσεις τους, και τον κορυφαίο λόγο εγκατεστημένης προς διαθέσιμης ενέργειας (95%) με 35 kWh διαθέσιμες. Υπερκαλύπτουν όλες τις νόρμες ασφαλείας σε περίπτωση φωτιάς και συνοδεύονται από εγγύηση 8 ετών ή 250.000 χιλιομέτρων. Το ηλεκτρικό μοτέρ (συνεχούς μαγνήτη) είναι κεντρικά τοποθετημένο, και αποδίδει 140 kW (190 HP) και 400 Nm μέγιστη ροπή. Στιγμιαία, η αποκαλούμενη peak ισχύς μπορεί να φτάσει τα 188 kW (255 HP) και να διατηρηθεί σε αυτό το επίπεδο για δύο λεπτά της ώρας, όταν ο μέσος όρος της κατηγορίας είναι γύρω στα 60 δευτερόλεπτα. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε καταστάσεις όπου το όχημα θα πιεστεί πολύ, συνήθως υπό μέγιστο φορτίο, ενώ, αντίστοιχη ένδειξη στο ταμπλό πληροφορεί τον οδηγό πόσο «απόθεμα» μέγιστης, στιγμιαίας, ισχύος του απομένει.
Φόρτιση
Ο κατασκευαστής επέλεξε (μάλλον σωστά) να τοποθετήσει το σημείο όπου μπαίνει η πρίζα στο μέσο της μάσκας, μαζί με LED που δείχνουν το επίπεδο φόρτισης. Εννοείται πως υποστηρίζεται τόσο AC όσο και DC φόρτιση, με πολλές επιλογές, και τη δυνατότητα να φορτίσεις για 100 χιλιόμετρα μέσα σε μόλις 30 λεπτά της
ώρας, στα 80 kW. Όλα αυτά μπορούν να ελέγχονται και εξ αποστάσεως από κινητό ή άλλη συσκευή του οδηγού ή της εταιρείας. Από εκεί και πέρα, διατίθενται τρεις (ηλεκτρικοί) δυναμολήπτες, ονόματι ePTO έως τα 15 kW, οι οποίοι μάλιστα μπορούν να τροφοδοτηθούν κι από το ηλεκτρικό δίκτυο, όχι μόνο δηλαδή από το
eDaily. Γενικά, με την εφαρμογή Iveco Driver Pal, η οποία δέχεται συχνές, χρήσιμες ενημερώσεις, ο οδηγός μπορεί να καθορίσει όλα τα δρομολόγια της ημέρας και να ενημερωθεί για τις απαιτήσεις ενέργειας.
Στο δρόμο
Είχαμε στη διάθεσή μας το panel van 38S14E V, μικτού δηλαδή 3,8 τόνων, με «κλούβα» χωρητικότητας 10,8 κυβικών μέτρων, και μεταξόνιο 3.520 χιλιοστά. Το συγκεκριμένο eDaily διέθετε δύο battery packs (74 kWh συνολικά), και φυσικά το ίδιο ηλεκτρικό μοτέρ των 140 kW που τοποθετείται στο σύνολο της γκάμας. Στο εσωτερικό της καμπίνας, με τρία καθίσματα, τα πάντα σχεδόν είναι πανομοιότυπα με τα συμβατικά Daily, με μόνες εξαιρέσεις τον επιλογέα του κιβωτίου ταχυτήτων, που πλέον ονομάζεται E-Joystick, και τις διαφορετικές ενδείξεις στον πίνακα οργάνων. Η συναρμογή είναι αψεγάδιαστη, και στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με τα πετρελαιοκίνητα Iveco.
Η διαδρομή ήταν μικτή, δηλαδή περιελάμβανε πόλη, αυτοκινητόδρομο και επαρχιακό οδικό δίκτυο. Αρχικά, το μανουβράρι-σμα είναι άκρως εντυπωσιακό: τα eDaily με το κοντό μεταξόνιο έχουν ακτίνα στροφής μόλις 5,5 μέτρα. Σε πλακόστρωτο στο κέντρο του Toρίνο, η απόσβεση είναι αρκετά καλή, και έχουμε την αίσθηση πως, το eDaily είναι ένα κλικ πιο άνετο από τα συμβατικά μοντέλα. Ο κατασκευαστής χρησιμοποίει τους ίδιους ακριβώς άξονες –ανεξάρτητη ανάρτηση εμπρός, φύλλα σούστας Quad Leaf, μονοί τροχοί πίσω– ενώ η χρήση του κεντρικά τοποθετημένου μοτέρ επιλέχθηκε ως ανώτερη σε σχέση με ηλεκτρικό άξονα, κυρίως σε θέματα απωλειών και αποδοτικότητας. Δεν χρειάζονται πολλά χιλιόμετρα για να αντιληφθείς την εμπορική «ωριμότητα» της κατασκευής. Παρότι το όχημα ήταν ουσιαστικά πρωτότυπο, δεν υπάρχει καμία ιδιοτροπία ή παράλειψη όπως είναι το σύνηθες. Και στα τρία modes ανάκτησης ενέργειας – Νatural, Power και Eco– η παροχή ισχύος και η επιβράδυνση στο άφημα του πεντάλ του γκαζιού είναι απόλυτα ομαλές, και τίποτα
δεν θα ξενίσει τον οδηγό.
Για την καθημερινή χρήση, η λειτουργία Natural είναι στην πλειοψηφία των περιστάσεων η ιδανική, καθώς παραπέμπει σε ένα ντίζελ Daily, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με την ανάκτηση ενέργειας, που έχει ρυθμιστεί να παραπέμπει ως αίσθηση σε παραδοσιακό μηχανόφρενο. Η λειτουργία Power προορίζεται για συνθήκες υψηλού φορτίου, ενώ το Eco σχεδόν καταργεί την ανάκτηση ενέργειας για να εκμεταλλευθεί την κινητική ενέργεια (το αποκαλούμενο «sailing»)και μεγιστοποιεί την αυτονομία. Στον αυτοκινητόδρομο, το eDaily είναι εξίσου εντυπωσιακό, όπως και η άρνηση των μπαταριών να ξεφορτίζονται με ρυθμό που θα περίμενες, ακόμη και με υψηλές μέσες ωριαίες ταχύτητες, με σταθερό γκάζι και μηδενική ανάκτηση ενέργειας. Κανένα παράπονο δεν είχαμε τέλος, από τα δυναμικά χαρακτηριστικά –η λίστα των συστημάτων ενεργητικής ασφάλειας είναι πλήρης– του οχήματος, το οποίο πιθανότατα επωφελείται από τα χαμηλά τοποθετημένα εξαρτήματα της γραμμής μετάδοσης κίνησης, ενώ η πνευματική, και ρυθμιζόμενη ανάρτηση Airpro είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στη συγκεκριμένη κατηγορία.
Η ικανότητα αναρρίχησης, για την ακρίβεια εκκίνησης σε ανωφέρεια, φτάνει στο πολύ εντυπωσιακό 30% που αυτόματα αφαιρεί το όποιο άγχος του οδηγού που έχει συνηθίσει στις αρετές των ντίζελ Iveco, και πιθανότατα αμφιβάλλει κατά πόσο ένα ηλεκτρικό Daily αποδίδει το ίδιο καλά. Σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας παίζουν τα ηλεκτρονικά, και ειδικά το σύστημα που η Iveco αποκαλεί Adaptive Torque Management.
Αυτό διαχειρίζεται συνεχώς την ποσότητα ροπής που χρειάζεται το eDaily, με σκοπό να εξοικονομείται ενέργεια, να μην ταλαιπωρούνται και φθείρονται άσκοπα τα ελαστικά, να «περνάει» ήπια στο οδόστρωμα η ισχύς και να εξασφαλίζεται η άνεση οδήγησης. Κερασάκι στην τούρτα η κατανάλωση που είδαμε στο τέλος της διαδρομής, και ήταν ελάχιστα πάνω από τις 30 kWh ανά 100 χιλιόμετρα, επίδοση που τοποθετεί το eDaily στην κορυφή της συγκεκριμένης κατηγορίας. Οι πρώτες παραδόσεις σε πελάτες εκτιμάται πως θα γίνουν την άνοιξη του 2023, ενώ από την Παύλος Ι. Κοντέλλης Α.Ε.Β.Ε. μας ενημέρωσαν ότι, το βιβλίο παραγγελιών για τους Έλληνες πελάτες θα ανοίξει πριν από το τέλος της χρονιάς. Τα στελέχη του κατασκευαστή δεν μπορούσαν
να πουν κάτι συγκεκριμένο για την τιμή του οχήματος, η οποία πάντως αναμένεται να ανακοινωθεί σύντομα.
Δια ταύτα
Στο πέρας αυτής της πρώτης γνωριμίας, είναι φανερό ότι, οι Ιταλοί θέλησαν να φτιάξουν ένα μεγάλο ηλεκτρικό van το οποίο όχι απλά να ματσάρει τις επιδόσεις και τις μεταφορικές ικανότητες του –νεότατου σε κάποιες περιπτώσεις- ανταγωνισμού, αλλά και να είναι σε συγκεκριμένους τομείς ανώτερο. Σε ό,τι έχει να κάνει με τα στοιχεία εκμετάλλευσης το κατάφεραν, καθώς δεν υπάρχει άλλο ηλεκτρικό LCV με λ.χ., παρόμοιο ωφέλιμο φορτίο στην κατηγορία, ενώ το eDaily «δουλεύει» το ίδιο καλά με τα συμβατικά μοντέλα, και γενικά, δύσκολα θα βρεθεί επαγγελματίας να ζητήσει κάτι παραπάνω από τη στιγμή που τον καλύπτει η αυτονομία του οχήματος. Εδώ είναι και η μεγάλη επιτυχία των Ιταλών –ξεχνάς πως οδηγείς ηλεκτρικό, γιατί δεν χρειάζεται να
προσαρμοστείς σε τίποτα.
Συνολικά, πρόκειται για ένα από τα πιο εξελιγμένα και ολοκληρωμένα μεγάλα van της αγοράς, στο οποίο η Iveco έχει εφαρμόσει όλη την τεχνογνωσία της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε αποδοτικότητα στην εργασία.
