Πρόσθετες αλλαγές επήλθαν πρόσφατα με τη δημοσίευση της υπ. απόφασης με αρ. πρωτ. 20655/2897 (ΦΕΚ 1495/Β’/ 2015) σχετικά με την τρίτη κατά σειρά προσαρμογή στην επιστημονική και τεχνική πρόοδο των παραρτημάτων της Οδηγίας 2008/68/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις εσωτερικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων.
Με την παραπάνω απόφαση εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με τα αναθεωρημένα τεχνικά παραρτήματα των ADR 2015 και RID 2015 (αφορά στη σιδηροδρομική μεταφορά επικίνδυνων υλικών). Μεταξύ των κυριότερων αλλαγών που επέρχονται στα τεχνικά παραρτήματα της ADR περιλαμβάνονται και οι εξής:
α. Στον κατάλογο των επικίνδυνων εμπορευμάτων προστίθενται 20 νέες καταχωρίσεις (UN) οι 17 εκ των οποίων αφορούν προσροφημένα αέρια.
β. Ως προς τις προϋποθέσεις συσκευασίας προστίθεται νέα ομάδα συσκευασίας (P909) ειδικά για τη μεταφορά μπαταριών λιθίου προς διάθεση ή ανακύκλωση.
γ. Εξειδικεύεται η περιγραφή των διαστάσεων όλων των σημάνσεων, ετικετών και πινακίδων.
δ. Στις οδηγίες για τα μέτρα προφύλαξης προστίθεται η απαγόρευση χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου ή παρεμφερών συσκευών σε περίπτωση συμβάντος ή ατυχήματος.
Μέτρα ασφαλείας και υποχρεώσεις των συμμετεχόντων στη Μεταφορά Επικινδύνων
Ο Αποστολέας, ο Μεταφορέας και ο Παραλήπτης είναι οι τρεις βασικοί συμμετέχοντες σε μία αποστολή προϊόντων και οφείλουν να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα σύμφωνα με τη φύση και την έκταση των προβλέψιμων κινδύνων, για την αποφυγή ζημιάς ή σωματικής βλάβης και , αν είναι απαραίτητο, για τον περιορισμό των συνεπειών τους. Σε όλες τις περιπτώσεις, θα συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ADR, όπως προβλέπεται και, όπου υπάρχει άμεση πιθανότητα διακινδύνευσης της δημόσιας ασφάλειας, οι συμμετέχοντες οφείλουν να ειδοποιήσουν αμέσως τις υπηρεσίες εκτάκτου ανάγκης και να παράσχουν σε αυτές τις πληροφορίες που χρειάζονται για να ενεργήσουν. Εξίσου σημαντικός είναι και ο ρόλος των άλλων εμπλεκομένων στη διακίνηση επικινδύνων, όπως είναι ο φορτωτής, ο συσκευαστής, ο πληρωτής (π.χ. δεξαμενών), ο χειριστής του μηχανήματος διαχείρισης των κοντέινερ και ο εκφορτωτής. Ας δούμε στη συνέχεια τις βασικές υποχρεώσεις του καθένα εμπλεκόμενου στη μεταφορά των επικίνδυνων προϊόντων:
ΑΠΟΣΤΟΛΕΑΣ
Ο αποστολέας των επικίνδυνων εμπορευμάτων υποχρεούται να παραδίδει προς μεταφορά μόνο αποστολές φορτίων οι οποίες συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ADR και θα πρέπει συγκεκριμένα να:
α. εξασφαλίζει ότι τα επικίνδυνα εμπορεύματα είναι ταξινομημένα και εγκεκριμένα για μεταφορά σύμφωνα με την ADR,
β. εφοδιάζει το μεταφορέα με πληροφορίες και στοιχεία σε μορφή εύκολα ανευρέσιμη και, αν είναι απαραίτητο, με τα απαιτούμενα έγγραφα μεταφοράς και συνοδευτικά έγγραφα (εξουσιοδοτήσεις, εγκρίσεις, ειδοποιήσεις, πιστοποιητικά, κ.λπ.)
γ. χρησιμοποιεί μόνο συσκευασίες, μεγάλες συσκευασίες, εμπορευματοκιβώτια μεσαίας χωρητικότητας για φορτία χύδην (IBCs) και δεξαμενές (βυτιοφόρα οχήματα, αποσπώμενες δεξαμενές, οχήματα μεταφοράς συστοιχίας δοχείων, MEGCs μεταφοράς αερίων (Multiple Elements Gas Container-κοντέινερ πολλαπλών στοιχείων), φορητές δεξαμενές και εμπορευματοκιβώτια-δεξαμενές) εγκεκριμένων και κατάλληλων για τη μεταφορά των εν λόγω ουσιών και φερόντων των σημάνσεων που υπαγορεύει η ADR,
δ. συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις των μέσων της αποστολής και των περιορισμών της αποστολής,
ε. εξασφαλίζει ότι ακόμα και κενές, ακαθάριστες και μη απαερωμένες δεξαμενές (οχήματα-δεξαμενές, αποσπώμενες δεξαμενές, οχήματα μεταφοράς συστοιχίας δοχείων, MEGCs, φορητές δεξαμενές και εμπορευματοκιβώτια-δεξαμενές) ή κενά ακάθαρτα οχήματα και μεγάλα και μικρά εμπορευματοκιβώτια για φορτία χύδην, φέρουν όλες τις κατάλληλες σημάνσεις και επισημάνσεις και ότι κενές ακαθάριστες δεξαμενές είναι κλειστές και έχουν τον ίδιο βαθμό στεγανότητας σαν να ήταν γεμάτες.
Σημείωση: Αν ο αποστολέας χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες άλλων συμμετεχόντων (συσκευαστής, φορτωτής, πληρωτής κ.λπ.), θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι η αποστολή του φορτίου πληροί τις απαιτήσεις της ADR. Έχει όμως και τη δυνατότητα να βασιστεί στις πληροφορίες και τα στοιχεία που του δόθηκαν από τους άλλους συμμετέχοντες. Αν πάλι, ο αποστολέας ενεργεί εκ μέρους τρίτου, ο τελευταίος θα ενημερώνει γραπτώς τον αποστολέα για το ότι πρόκειται για επικίνδυνα εμπορεύματα και θα του γνωστοποιεί όλες τις πληροφορίες και έγγραφα που χρειάζεται για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.
ΜΕΤΑΦΟΡΕΑΣ
Από την πλευρά του, ο μεταφορέας θα πρέπει συγκεκριμένα να:
α. εξακριβώνει ότι τα επικίνδυνα εμπορεύματα προς μεταφορά είναι εγκεκριμένα για μεταφορά σύμφωνα με την ADR,
β. εξακριβώνει ότι όλες οι προβλεπόμενες στην ADR πληροφορίες που σχετίζονται με τα επικίνδυνα εμπορεύματα προς μεταφορά έχουν παρασχεθεί από τον αποστολέα πριν τη μεταφορά, ότι τα προβλεπόμενα έγγραφα είναι πάνω στη μονάδα μεταφοράς ή, αν χρησιμοποιούνται τεχνικές ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων (EDP) ή ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων (EDI) αντί της έγγραφης τεκμηρίωσης, ότι τα δεδομένα είναι διαθέσιμα κατά τη διάρκεια της μεταφοράς κατά τρόπο τουλάχιστον ισοδύναμο με εκείνον της έγγραφης τεκμηρίωσης.
γ. εξακριβώνει οπτικά ότι τα οχήματα και φορτία δεν έχουν εμφανή ελαττώματα, διαρροές ή ρωγμές, ελλιπή εξοπλισμό, κ.λπ.,
δ. εξακριβώνει ότι η ημερομηνία προθεσμίας για τον επόμενο έλεγχο των βυτιοφόρων οχημάτων, των οχημάτων μεταφοράς συστοιχίας δοχείων, των αποσπώμενων δεξαμενών, των φορητών δεξαμενών, των εμπορευματοκιβωτίων-δεξαμενών και των MEGCs δεν έχει παρέλθει,
ε. επιβεβαιώνει ότι τα οχήματα δεν είναι υπερφορτωμένα
ζ. εξακριβώνει ότι οι πινακίδες κινδύνου και οι σημάνσεις που προβλέπονται για τα οχήματα έχουν επικολληθεί,
η. εξακριβώνει ότι ο εξοπλισμός που προβλέπεται στις γραπτές οδηγίες για τον οδηγό βρίσκεται πάνω στο όχημα.
Όπου είναι κατάλληλο, αυτό θα γίνεται με βάση τα έγγραφα μεταφοράς και τα συνοδευτικά έγγραφα, με οπτική επιθεώρηση του οχήματος ή των εμπορευματοκιβωτίων και, όπου χρειάζεται, του φορτίου.
Σημείωση: Ο μεταφορέας μπορεί ωστόσο να βασιστεί στις πληροφορίες και τα στοιχεία που του δόθηκαν από άλλους συμμετέχοντες.
Επίσης: Εάν, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, παρατηρηθεί παραβίαση που θα μπορούσε να διακινδυνεύσει την ασφάλεια της μεταφοράς, η αποστολή θα πρέπει να σταματήσει το συντομότερο δυνατό, δεδομένου των προϋποθέσεων της ασφάλειας της κυκλοφορίας, της ασφαλούς ακινητοποίησης της αποστολής και της δημόσιας ασφάλειας. Η επιχείρηση μεταφοράς μπορεί να συνεχιστεί μόνο όταν η αποστολή συμμορφωθεί με τους αρμόζοντες κανονισμούς. Η αρμόδια αρχή (-ές) για το υπόλοιπο του ταξιδιού μπορεί να εγκρίνει τη συνέχιση της μεταφοράς.
Στην περίπτωση που η ζητούμενη συμμόρφωση δεν μπορεί να επιτευχθεί και η εξουσιοδότηση δεν μπορεί να δοθεί για το υπόλοιπο του ταξιδιού, η αρμόδια αρχή (-ές) θα παρέχουν στο μεταφορέα την απαραίτητη διοικητική βοήθεια. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που ο μεταφορέας θα ενημερώσει την αρμόδια αρχή (-ές) ότι η επικινδυνότητα των μεταφερόμενων εμπορευμάτων δεν του γνωστοποιήθηκε από τον αποστολέα και ότι επιθυμεί, δυνάμει του ισχύοντος νόμου περί μεταφορικών συμβάσεων, να εκφορτώσει, να καταστρέψει τα εμπορεύματα ή να τα καταστήσει αβλαβή.
ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ
Ο παραλήπτης έχει την υποχρέωση να μην αρνείται την παραλαβή των εμπορευμάτων χωρίς σοβαρούς λόγους και να επιβε-βαιώνει, μετά την εκφόρτωση, ότι έχουν ακολουθηθεί οι προϋποθέσεις της ADR που τον αφορούν.
Εάν, στην περίπτωση ενός εμπορευματοκιβωτίου, η εν λόγω επιβεβαίωση φέρει στο φως μία παραβίαση των απαιτήσεων της ADR, ο παραλήπτης μπορεί να επιστρέψει το εμπορευματοκιβώτιο στον μεταφορέα μόνο αφού έχει αποκατασταθεί η παραβίαση.
Εάν ο παραλήπτης χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες άλλων συμμετεχόντων (εκφορτωτής, καθαριστής, υπηρεσία απολύμανσης, κ.λπ.) θα πρέπει να λαμβάνει κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της ADR.
ΦΟΡΤΩΤΗΣ (Υπεύθυνος Φόρτωσης)
Ο φορτωτής έχει τις παρακάτω συγκεκριμένες υποχρεώσεις:
α. παραδίδει τα επικίνδυνα εμπορεύματα στο μεταφορέα μόνο εάν είναι εξουσιοδοτημένα προς μεταφορά σύμφωνα με την ADR,
β. ελέγχει, κατά την παράδοση για μεταφορά των συσκευασμένων επικίνδυνων εμπορευμάτων ή ακαθάριστων κενών συσκευασιών, εάν η συσκευασία έχει υποστεί βλάβη. Δεν θα παραδίδει ένα φορτίο του οποίου η συσκευασία είναι φθαρμένη, ιδιαίτερα αν δεν είναι στεγανή και αν υπάρχουν διαρροές ή πιθανότητα διαρροών της επικίνδυνης ουσίας, έως ότου επισκευαστεί η φθορά. Αυτή η υποχρέωση ισχύει επίσης για κενές ακαθάριστες συσκευασίες,
γ. συμμορφώνεται με τις ειδικές απαιτήσεις φόρτωσης και χειρισμού όταν φορτώνει επικίνδυνα εμπορεύματα σε ένα όχημα, ή μεγάλο ή μικρό εμπορευματοκιβώτιο,
δ. τηρεί τις απαιτήσεις των σημάνσεων κινδύνου όπως ορίζονται μετά την φόρτωση επικίνδυνων εμπορευμάτων σε ένα εμπορευματοκιβώτιο,
ε. κατά τη φόρτωση διαφορετικών φορτίων, θα συμμορφώνεται με τις απαγορεύσεις περί μεικτής φόρτωσης λαμβάνοντας υπόψη επικίνδυνα εμπορεύματα που βρίσκονται ήδη στο όχημα ή σε μεγάλο εμπορευματοκιβώτιο καθώς επίσης με τις απαιτήσεις σχετικά με τον διαχωρισμό των τροφίμων, των άλλων αναλωσίμων ή των ζωοτροφών.
Όπως και οι προηγούμενοι εμπλεκόμενοι, έτσι και ο φορτωτής μπορεί να βασιστεί στις πληροφορίες και τα στοιχεία που του δόθηκαν από τους άλλους συμμετέχοντες, στην αποστολή.
ΣΥΣΚΕΥΑΣΤΗΣ
Ο συσκευαστής πρέπει να συμμορφώνεται συγκεκριμένα με: α. τις απαιτήσεις σχετικά με τις συνθήκες συσκευασίας, ή συνθήκες μεικτής συσκευασίας και, β. τις απαιτήσεις σχετικά με τη σήμανση και την επισήμανση των συσκευασιών, όταν προετοιμάζει φορτίο προς μεταφορά.
ΠΛΗΡΩΤΗΣ (για την πλήρωση δεξαμενών)
Ο πληρωτής έχει τις παρακάτω συγκεκριμένες υποχρεώσεις:
α. εξακριβώνει πριν την πλήρωση των δεξαμενών ότι τόσο αυτές όσο και ο εξοπλισμός τους είναι τεχνικά σε ικανοποιητική κατάσταση,
β. εξακριβώνει ότι η ημερομηνία προθεσμίας για τον επόμενο έλεγχο των οχημάτων-δεξαμενών (βυτιοφόρα οχήματα), των οχημάτων μεταφοράς συστοιχίας δοχείων, των αποσπώμενων δεξαμενών, των φορητών δεξαμενών, των εμπορευματοκιβωτίων-δεξαμενών και των MEGCs δεν έχει παρέλθει, γ. γεμίζει τις δεξαμενές μόνο με επικίνδυνα εμπορεύματα εγκεκριμένα για μεταφορά στις δεξαμενές αυτές,
δ. κατά την πλήρωση της δεξαμενής, θα συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις σχετικά με επικίνδυνα εμπορεύματα σε συνεχόμενα διαμερίσματα,
ε. κατά την πλήρωση της δεξαμενής, θα τηρεί το μέγιστο επιτρεπόμενο βαθμό πλήρωσης ή τη μέγιστη επιτρεπτή μάζα του περιεχομένου ανά λίτρο χωρητικότητας για την εκάστοτε ουσία πλήρωσης,
ζ. αφού πληρώσει τη δεξαμενή, θα πρέπει να διασφαλίσει ότι όλες οι διατάξεις σφράγισης είναι σε κλειστή θέση και ότι δεν υπάρχει καμία διαρροή,
η. διασφαλίζει ότι δεν προσκολλήθηκαν στο εξωτερικό των δεξαμενών επικίνδυνα υπολείμματα της ουσίας με την οποία γέμισαν οι δεξαμενές.
θ. κατά την προετοιμασία επικίνδυνων εμπορευμάτων για μεταφορά, θα διασφαλίζει πως oι πινακίδες χρώματος πορτοκαλί, οι ετικέτες ή οι πινακίδες σήμανσης καθώς και οι σημάνσεις για ουσίες μεταφερόμενες σε υψηλές θερμοκρασίες και ουσίες που είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον που προδιαγράφονται έχουν τοποθετηθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις επάνω στις δεξαμενές, στα οχήματα και στα μεγάλα ή μικρά εμπορευματοκιβώτια προς μεταφορά φορτίων χύδην.
ΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΚΟΝΤΕΪΝΕΡ-ΔΕΞΑΜΕΝΩΝ
O χειριστής-εμπορευματοκιβωτίων-δεξαμενών / φορητών δεξαμενών συγκεκριμένα πρέπει να:
α. διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις για την κατασκευή, εξοπλισμό, ελέγχους και σήμανση,
β. διασφαλίζει ότι η συντήρηση των κελυφών (δεξαμενών) και του εξοπλισμού τους γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι το εμπορευματοκιβώτιο-δεξαμενή/φορητή δεξαμενή, υπό κανονικές συνθήκες λειτουργίας, ικανοποιούν τις απαιτήσεις της ADR έως την επόμενη επιθεώρηση,
γ. πραγματοποιεί έναν έκτακτο έλεγχο όταν η ασφάλεια του περιβλήματος ή του εξοπλισμού του είναι πιθανό να τεθεί σε κίνδυνο από κάποια επισκευή, μετατροπή ή ατύχημα.
ΕΚΦΟΡΤΩΤΗΣ
Ο εκφορτωτής θα πρέπει ειδικότερα να:
α. εξακριβώνει ότι έχουν εκφορτωθεί τα σωστά εμπορεύματα συγκρίνοντας τις σχετικές πληροφορίες επί του εγγράφου μεταφοράς με τις πληροφορίες επί της συσκευασίας, του εμπορευματοκιβωτίου, της δεξαμενής, του MEMU, MEGC ή του οχήματος,
β. πριν και κατά τη διάρκεια της εκφόρτωσης, να ελέγχει αν οι συσκευασίες, η δεξαμενή, το όχημα ή το εμπορευματοκιβώτιο έχουν υποστεί φθορές σε τέτοιο βαθμό που να τίθεται σε κίνδυνο η εργασία εκφόρτωσης. Σε τέτοια περίπτωση, να διασφαλίζει τη μη εκτέλεση της εκφόρτωσης έως τη λήψη κατάλληλων μέτρων,
γ. συμμορφώνεται με όλες τις σχετικές απαιτήσεις που αφορούν στην εκφόρτωση,
δ. αμέσως μετά την εκφόρτωση της δεξαμενής, του οχήματος ή του εμπορευματοκιβωτίου: - να αφαιρεί οποιαδήποτε επικίνδυνα υπολείμματα που έχουν τυχόν προσκολληθεί στο εξωτερικό μέρος της δεξαμενής, του οχήματος ή του εμπορευματοκιβωτίου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εκφόρτωσης, και - να διασφαλίζει το κλείσιμο των βαλβίδων και των ανοιγμάτων επιθεώρησης,
ε. να διασφαλίζει την εκτέλεση της προβλεπόμενης διαδικασίας καθαρισμού και απολύμανσης των οχημάτων ή εμπορευματοκιβωτίων, και
ζ. να διασφαλίζει ότι τα εμπορευματοκιβώτια, αφού εκκενωθούν πλήρως, καθαριστούν και απολυμανθούν και δε φέρουν πλέον σημάνσεις κινδύνου.
Και στην περίπτωση του εκφορτωτή, αν χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες άλλων συμμετεχόντων (καθαριστής, υπηρεσία απολύμανσης κ.λπ.) θα πρέπει να λαμβάνει κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της ADR.
