Αυξήσεις στα βάρη και στις διαστάσεις των φορτηγών – αρθρωτών, συρόμενων και μονών φορτηγών – καθώς και των λεωφορείων επέρχονται σε ορισμένες συγκεκριμένες περιπτώσεις με πρόσφατη κοινή υπ. απόφαση προκειμένου η νομοθεσία μας να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της κοινοτικής οδηγίας 2015/719/ΕΕ, η οποία λαμβάνει υπόψη της τις διαφορές που έχουν επέλθει στις οδικές μεταφορές με τη χρήση:
n Μεγαλύτερων κοντέινερ και swap bodies (κινητά αφαιρούμενα κοντέινερ) με ή χωρίς ψυκτικό μηχάνημα.
n Πρόσθετων επιτρεπόμενων αεροδυναμικών εξαρτημάτων.
n Πρόσθετων εξοπλισμών που απαιτεί η χρήση εναλλακτικών καυσίμων (Φυσικό Αέριο, υδρογόνο, μπαταρίες κ.α.).
Έτσι λοιπόν, ορίζεται στους 44 τόνους το μέγιστο μικτό βάρος των αρθρωτών συνδυασμών (νταλίκες) με την προϋπόθεση ότι ο τράκτορας είναι τριαξονικός, ενώ περιορίζεται στους 42 τόνους αν ο τράκτορας είναι διαξονικός. Το όριο των 44 τόνων αφορά μόνο τις μεταφορές κοντέινερ ή κινητών αμαξωμάτων (swap bodies) μήκους 45 ποδών και μόνο στο πλαίσιο των συνδυασμένων μεταφορών, δηλαδή τα επικαθήμενα που παραλαμβάνονται από λιμάνια ή από σιδηροδρομικούς σταθμούς.
Η αλλαγή που επέρχεται σε σχέση με την προηγούμενη νομοθεσία (Π.Δ. 77/1998) είναι ότι το όριο των 44 τόνων με τριαξονικούς τράκτορες ή των 42 τόνων με διαξονικούς τράκτορες, ορίζεται για κοντέινερ 45 ποδών (αντί 40 ποδών) και προστίθενται οι μεταφορές swap bodies (κινητών/αφαιρούμενων αμαξωμάτων) μήκους επίσης 45 ποδών.
Επιπλέον αυξάνεται κατά 15 εκατοστά το μήκος των οχημάτων μεταφοράς κοντέινερ και swap bodies 45 ποδιών. Ειδικότερα, σύμφωνα με την τελευταία απόφαση, επιτρέπεται στα παραπάνω οχήματα ή στους συνδυασμούς οχημάτων που εκτελούν διατροπικές μεταφορές να αυξήσουν το μήκος της απόστασης μεταξύ του πείρου ζεύξης και του πίσω άκρου του επικαθήμενου κατά 15 εκατοστά. Το πλάτος των κοντέινερ ή των κινητών αμαξωμάτων (swap bodies) αυξάνεται στα 2,60 μέτρα εφόσον φέρουν κλιματιστικό μηχάνημα (όπως συμβαίνει με τους ψυκτικούς θαλάμους) ενώ χωρίς κλιματισμό, φτάνουν μέχρι το όριο των 2,55 μέτρων. Και εδώ η αλλαγή έχει να κάνει με τη διεύρυνση του πλάτους των 2,60 μέτρων και για τα swap bodies και για τα κοντέινερ με ψυκτικό μηχανισμό, όπως δηλαδή ισχύει και με τους ψυκτικούς θαλάμους.
Αεροδυναμικά εξαρτήματα
Με την καινούργια απόφαση επιτρέπεται υπό όρους η ύπαρξη αεροδυναμικού εξοπλισμού στα οχήματα και στους συνδυασμούς οχημάτων, όπως είναι τα σπόιλερ και τα κάθετα πτερύγια που έχουν κάνει την εμφάνισή τους σε πολλά τρέιλερ και σε τράκτορες. Η απόφαση ορίζει όμως, ότι αν οι αεροδυναμικές διατάξεις ξεπερνούν σε μήκος τα 50 εκ., τότε θα πρέπει να έχουν πάρει έγκριση τύπου, πριν κυκλοφορήσουν στην αγορά, σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν περί εγκρίσεως τύπου (υπ. απόφαση 29949/1841/2009).
Για τη νομιμότητά τους οι αεροδυναμικές αυτές διατάξεις πρέπει να πληρούν τους ακόλουθους όρους λειτουργίας:
α) σε περιστάσεις υπό τις οποίες η ασφάλεια άλλων χρηστών του οδικού δικτύου ή του οδηγού τίθεται σε κίνδυνο, ο οδηγός προχωρεί σε ανάσυρση, αναδίπλωση ή αφαίρεση των διατάξεων αυτών
β) η χρήση τους στις αστικές και υπεραστικές οδικές υποδομές λαμβάνει υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά περιοχών όπου η ταχύτητα είναι μικρότερη ή ίση με 50 km ανά ώρα και όπου είναι πιθανότερο να υπάρχουν ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου· και
γ) η χρήση τους είναι συμβατή με τις διατροπικές μεταφορές και, συγκεκριμένα, η ανάσυρση/αναδίπλωσή τους δεν επιφέρει υπέρβαση του μέγιστου επιτρεπόμενου μήκους των οχημάτων μεγαλύτερη των 20 cm.
Σε κάθε περίπτωση, η όποια αύξηση του μήκους του οχήματος λόγω προσθήκης αεροδυναμικών εξαρτημάτων, δεν θα πρέπει να σχετίζεται με αύξηση του μήκους του χώρου φόρτωσης.
Συνδυασμένες και «Διατροπικές Μεταφορές»
Πάντως, θεωρούμε ότι ορισμένα σημεία της απόφασης, πρέπει άμεσα να διευκρινιστούν με την έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου και αυτό γιατί, η αλλαγή στο μήκος των συνδυασμών οχημάτων κατά 15 εκ. καθώς και τα περί αεροδυναμικών διατάξεων, αναφέρονται αποκλειστικά σε οχήματα που εκτελούν «διατροπικές μεταφορές». Στην ίδια απόφαση, στην εισαγωγή της, ως «διατροπικές μεταφορές» ορίζονται:
«α) οι συνδυασμένες μεταφορές που ορίζονται στο άρθρο 2 του π.δ. 431/1995 (Α’ 245) των οποίων γίνεται χρήση στη μεταφορά ενός ή περισσότερων εμπορευματοκιβωτίων ή κινητών αμαξωμάτων μέγιστου συνολικού μήκους έως 45 ποδών, ή
β) οι μεταφορές των οποίων γίνεται χρήση στη μεταφορά ενός ή περισσότερων εμπορευματοκιβωτίων ή κινητών αμαξωμάτων μέγιστου συνολικού μήκους έως 45 ποδών, που χρησιμοποιούν θαλάσσιες μεταφορές, εφόσον η απόσταση της αρχικής ή της τελικής οδικής διαδρομής δεν υπερβαίνει τα 150 km στο έδαφος της Ένωσης».
Αυτή η περίπτωση β – υπήρχε και παλαιότερα για την αντίστοιχη περίπτωση του κοντέινερ των 40 ποδιών – ορίζει ότι ένα κοντέινερ 45άρι που έρχεται από τη θάλασσα στον Πειραιά και παραλαμβάνεται από τη νταλίκα δεν μπορεί να πάει οδικώς, ούτε μέχρι τη Λαμία, αν εκεί βρίσκεται ο παραλήπτης του «κουτιού». Σημείωση: Εμείς θεωρούμε ότι αυτή η περίπτωση β, δεν αφορά στις θαλάσσιες μεταφορές, που αναφέρεται στην απόφαση, αλλά στις υδάτινες (waterborne), όπως είναι οι ποτάμιες μεταφορές στο Δούναβη, στο Ρήνο κ.λ.π. καθώς και στις μεγάλες λίμνες π.χ. Κοστάντζα. Σε κάθε περίπτωση μια διευκρίνιση κρίνεται απαραίτητη.
Τα βάρη οχημάτων εναλλακτικών καυσίμων
Σε περίπτωση που διαξονικό όχημα κινείται με κινητήρα εναλλακτικών καυσίμων (π.χ. CNG), τότε το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος των 18 τόνων αυξάνεται κατά το επιπλέον βάρος που απαιτείται για την εναλλακτική τεχνολογία καυσίμων με ανώτατο όριο τον 1 τόνο. Αυτό μεταξύ των άλλων προβλέπει η καινούργια απόφαση στο πλαίσιο προσαρμογής της Εθνικής μας νομοθεσίας στην κοινοτική.
Στην πράξη αυτό σημαίνει, ότι αν ιδιοκτήτης τράκτορα ή φορτηγού μετατρέψει το όχημά του σε διπλού καυσίμου (πετρέλαιο + CNG) δεν στερείται ωφέλιμου φορτίου εξαιτίας του βάρους του πρόσθετου εξοπλισμού για το φυσικό αέριο, καθώς στην άδειά του θα αναγράφεται αυξημένο μικτό βάρος.
Το ίδιο ισχύει και για τα τριαξονικά οχήματα, όπου επίσης το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος των 25 ή των 26 τόνων* αυξάνει κατά το βάρος του εξοπλισμού που απαιτείται για το εναλλακτικό καύσιμο και μέχρι το όριο του 1 τόνου. (* Υπενθυμίζεται ότι το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος των τριαξονικών είναι 25 τόνοι ή 26 τόνοι όταν ο κινητήριος άξονας είναι εξοπλισμένος με διπλά ελαστικά και αεροανάρτηση ή όταν κάθε κινητήριος άξονας έχει διπλά ελαστικά και δεν υπερβαίνει τους 9,5 τόνους).
ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ: Το μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος των διαξονικών λεωφορείων ορίζεται στους 19,5 τόνους.
Το ανώτατο επιτρεπόμενο βάρος των τριαξονικών αρθρωτών λεωφορείων ορίζεται στους 28 τόνους και αυξάνεται κατά το βάρος του εξοπλισμού της εναλλακτικής τεχνολογίας καυσίμου και μέχρι το όριο του ενός (1) τόνου.
Δήλωση Βάρους
Για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων και κινητών αμαξωμάτων o φορτωτής χορηγεί στον μεταφορέα, στον οποίο αναθέτει την μεταφορά, δήλωση του βάρους του μεταφερόμενου εμπορευματοκιβωτίου ή κινητού αμαξώματος. O μεταφορέας εφοδιάζει τον οδηγό που διενεργεί τη μεταφορά με όλα τα συνοδευτικά έγγραφα τεκμηρίωσης που παρέχει ο φορτωτής.
Πάντως, η πλήρης συμπλήρωση του δελτίου παραδόσεως της Σύμβασης επί του συμβολαίου για τη διεθνή μεταφορά εμπορευμάτων οδικώς (Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road, C.M.R.) όπως κυρώθηκε με τον ν. 559/1977 (Α΄78) θεωρείται επαρκής τεκμηρίωση του βάρους του κοντέινερ. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, αναμένεται η έκδοση υπ. αποφάσεων που θα καθορίζουν το ύψος των προστίμων για τους παραβάτες, όσους δηλαδή δεν χορηγούν ή δεν διαθέτουν δήλωση βάρους των κοντέινερ ή των swap bodies. Μέχρι την έκδοση των κοινών υπουργικών αποφάσεων επιβάλλεται, σε περίπτωση διαπίστωσης των παραβάσεων αυτών, στο φορτωτή και στο μεταφορέα πρόστιμο εξακοσίων (600) ευρώ. Όταν το όχημα ή ο συνδυασμός οχημάτων είναι υπερφορτωμένο/ος, οι ανωτέρω κυρώσεις επιβάλλονται πέραν των προβλεπόμενων κυρώσεων που επιβάλλονται για την παράβαση της υπέρβασης των μέγιστων βαρών.
Αυτόματα συστήματα ζύγισης επί των οχημάτων
Στο μέλλον και μέχρι το Μάιο του 2021 θα πρέπει τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να έχουν τοποθετήσει πιστοποιημένα συστήματα ζύγισης στις οδικές τους υποδομές, για την πραγματοποίηση συγκεκριμένου αριθμού ελέγχου οχημάτων για τυχόν διαπίστωση παραβάσεων ως προς τα μικτά βάρη και ως προς τα βάρη κατ’ άξονα. Για τα καινούργια οχήματα και μέχρι την παραπάνω ημερομηνία, οι κατασκευαστές θα πρέπει να εξοπλίσουν τα φορτηγά ή τα λεωφορεία με αυτόματα συστήματα ζύγισης, ώστε φορτωτής και οδηγός να γνωρίζουν το ακριβές βάρος.
