Η Mercedes έχει παρουσιάσει πρόσφατα τα σχέδιά της για την εξέλιξη και διάθεση των εκδόσεων με μηδενικές εκπομπές ρύπων για όλα τα ελαφρά επαγγελματικά που κατασκευάζει. Έφτασε πλέον η στιγμή για τη Mercedes Benz Vans να περάσει από τη θεωρία στην πράξη, με τα πρώτα ηλεκτρικά eVito να φτάνουν στα χέρια πελατών τις επόμενες εβδομάδες, και το eSprinter να ακολουθεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Το νέο eVito είναι προ των πυλών λοιπόν, με την εταιρεία να ξεκινά τη μαζική παραγωγή του στο εργοστάσιο της Βιτόρια, και για το λόγο αυτό, η οδηγική παρουσίαση που έλαβε χώρα στο Αμβούργο παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον. Η Mercedes δε στοχεύει αποκλειστικά σε πελάτες-κολοσσούς όπως η Amazon ή η Hermes οι οποίοι έχουν ήδη παραγγείλει κάποιες εκατοντάδες μονάδες, αλλά ακόμη και σε επαγγελματίες που διαθέτουν ένα μόνο όχημα για τη δουλειά τους.
Γραμμή μετάδοσης κίνησης - εκμετάλλευση
Οι μπαταρίες του eVito αποδίδουν 41 kWh και η αυτονομία είναι μάξιμουμ 150 χιλιόμετρα, ενώ δεν πέφτει ποτέ κάτω από τα100 χιλιόμετρα ακόμη και στις πλέον αντίξοες (καιρικές, φορτίο) συνθήκες. Μία φουλ φόρτιση διαρκεί γύρω στις 6 ώρες. Η ηλεκτρική γραμμή μετάδοσης κίνησης –το μοτέρ είναι τοποθετημένο εκεί όπου βρίσκεται «κανονικά» ο ντίζελ κινητήρας- παράγει 84 kW και 300 Nm ροπής, αμφότερα παραπάνω από ικανά για εξαιρετική απόδοση στις κυκλοφοριακές συνθήκες ενός αστικού κέντρου. Οι τιμές αυτές, δεν είναι οι υψηλότερες στην αγορά, αλλά δε μπορούμε να φανταστούμε κάποιον που να παραπονεθεί για π.χ., έλλειψη ισχύος. Ο πελάτης έχει κάμποσες επιλογές: αν το όχημα κινείται αποκλειστικά σε συνθήκες υψηλού κυκλοφοριακού φόρτου, η ανώτατη ταχύτητα μπορεί να περιοριστεί στα 80 χλμ.ώρα, εξοικονομώντας ενέργεια, και αυξάνοντας την αυτονομία ενώ, αν απαιτηθεί, ο κόφτης πάει στα 120 χλμ.ώρα.
Το ηλεκτρικό μεσαίο van της Mercedes θα διατίθεται σε δύο μεταξόνια και δύο μήκη αμαξώματος. Το «κοντό» έχει μήκος 5.140 χιλιοστά και μέγιστο ωφέλιμο 1.073 κιλά, και το extra-long 5.370 χιλιοστά και 1.048 κιλά αντίστοιχα. Ειδικά το πρώτο, είναι σχεδόν πανομοιότυπο με το συμβατικό, πετρελαιοκίνητο μοντέλο σε εκμετάλλευση. Το μέγιστο μικτό βάρος του eVito είναι 3.200 κιλά. Η τοποθέτηση των συστοιχιών των μπαταριών στο δάπεδο της κατασκευής, αφήνει πρακτικά ανεπηρέαστη σε ωφέλιμο όγκο –από 6 έως 6,6 κυβικά μέτρα– την «κλούβα». Στη διαδικασία «ωρίμανσης» του μοντέλου, ώστε αυτό να ανταποκρίνεται στα στάνταρ των Vito παραγωγής, πρωτότυπα υποβλήθηκαν σε ακραίες δοκιμασίες οδήγησης, χρήσης και φόρτισης σε πολικές συνθήκες με θερμοκρασίες πέριξ των -30 βαθμών Κελσίου, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η απαιτούμενη απόδοση της ηλεκτρικής γραμμής μετάδοσης κίνησης. Τα στελέχη του κατασκευαστή μαςείπαν ότι, ανάμεσα στις κύριες έγνοιες της διαδικασίας εξέλιξης του eVito ήταν η ιδανική διαχείριση της ενέργειας, και γι αυτό το σκοπό φρόντισαν να εφοδιάσουν το eVito (και eSprinter) με μία αντλία η οποία παίρνει την ενέργεια που παράγεται εν κινήσει κατά την ανάκτηση και τη χρησιμοποιεί είτε για να προθερμάνει το εσωτερικό το χειμώνα – ενόσω αυτό φορτίζει σταθμευμένο – είτε για να το ψύξει με το air condition. Στη λίστα του εξοπλισμού περιλαμβάνονται και θερμαινόμενα καθίσματα.
Στην πόλη για δουλειά
Είχαμε την ευκαιρία να οδηγήσουμε σε δημόσιο δρόμο το eVito στην τελική του μορφή (παραγωγής) και το eSprinter σε τελικό στάδιο εξέλιξης σε κλειστό χώρο, μόνο για λίγα χιλιόμετρα στη δεύτερη περίπτωση. Οι διαφορές στο εσωτερικό της καμπίνας του eVito δύσκολα θα γίνουν αντιληπτές από τον οδηγό. Όλα τα ηλεκτρικά μεσαία van της εταιρίας είναι φυσικά αυτόματα –αν και υπάρχει μόνο μία ταχύτητα- αλλά από τον επιλογέα στην κολώνα του τιμονιού επιλέγεις κυρίως τρόπο λειτουργίας ανάμεσα σε Comfort, Eco, και Extended. Οδηγήσαμε μόνο στο πρώτο mode (Comfort) καθώς τα άλλα σκοπό έχουν κυρίως να εξοικονομήσουν ενέργεια μειώνοντας την απόδοση του κλιματιστικού και τη μέγιστη ταχύτητα κίνησης. Νεωτερισμό αποτελούν και τα «αυτιά» (paddles) πίσω από το τιμόνι που, καμία σχέση δεν έχουν με τη συνήθη αποστολή τους, το χειροκίνητο ανεβοκατέβασμα σχέσεων δηλαδή. Τραβώντας τα, επιλέγεις το ποσοστό ανάκτησης ενέργειας, κατά το ελεύθερο ρολάρισμα του οχήματος. Υπάρχουν 4 «σκάλες» και ως προεπιλεγμένη υπάρχει η «D-» η οποία δίνει τη μέγιστη ανάκτηση. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως κάθε φορά που σηκώνεις το πόδι σου από το γκάζι, η επιβράδυνση είναι ισχυρή ενώ, στο άλλο άκρο των επιλογών από τα paddles είναι η «D++». Αν την επιλέξεις, η ανάκτηση είναι ελάχιστη, περίπου σα να κινείσαι με νεκρά σχέση με συμβατικό. Λόγω μιας κάποιας εξοικείωσης που αποκτούμε σιγά σιγά με τα ηλεκτρικά οχήματα, επιλέξαμε την «D-» αφού σε μερικά μόλις μέτρα μαθαίνεις τα χούγια του οχήματος και κινείσαι στο σταμάτα-ξεκίνα του Αμβούργου με μοναδική άνεση.
Το eVito διαθέτει καταιγιστικές σε αίσθηση επιταχύνσεις, κυρίως από στάση, και είναι απόλυτα ουδέτερο στην οδική του συμπεριφορά. Το έξτρα βάρος των μπαταριών-γύρω στα 300 κιλά σύμφωνα με τους μηχανικούς- μάλλον πριμοδοτεί τη σταθερότητα του van αφού η τοποθέτησή τους είναι πολύ χαμηλά, κάτω από το δάπεδο, όπου καλύπτονται από ατσάλινη ποδιά και χωροδικτύωμα για προστασία σε περίπτωση σύγκρουσης. Στο εσωτερικό ακούγεται μόνο ένα ανεπαίσθητο και απόμακρο σφύριγμα, διόλου ενοχλητικό.
Αξίζει η επένδυση στην Ελλάδα;
Στο δια ταύτα, τα eVito και eSprinter είναι αψεγάδιαστα, και θεωρούμε πως είναι ικανά να «βάλουν στην πρίζα» και τους πλέον δύσπιστους. Ειδικά το eVito το οποίο είχαμε τη δυνατότητα να δοκιμάσουμε όπως κάθε άλλο επαγγελματικό, είναι όχι απλά εφάμιλλο των ντίζελ μοντέλων, αλλά με την εκπληκτική επιτάχυνση και την απόκοσμη ησυχία του εσωτερικού, σαφώς πιο ραφιναρισμένο, πώς να το πούμε, το νιώθεις σαν πιο ακριβό όχημα.
Αυτά δεν είναι θεωρητικά για τον Έλληνα επαγγελματία: τα ηλεκτρικά vans της Mercedes είναι κυριολεκτικά προ των πυλών της ελληνικής αγοράς, καθώς η ελληνική Mercedes τοποθετεί την έναρξη πωλήσεων –σε πρώτο στάδιο, έπεται το eSprinter- του eVito τον Μάιο του 2019 με όλες τις παροχές και την υποστήριξη της «μαμάς» εταιρείας.
Πρακτικά, αν δουλεύεις στο κέντρο της Αθήνας, είναι περίπου αδύνατο να «ξελιγώσεις» τη μπαταρία με τη συνεχή ανάκτηση ενέργειας που παρατηρείται σε παρόμοιες συνθήκες, και άνετα βγάζεις διπλοβάρδια. Πέρα από προσωπικές κοσμοθεωρίες και πιθανές ενστάσεις που μπορεί να έχει κάποιος για την ηλεκτροκίνηση, είναι δύσκολο να μην εντυπωσιαστείς από την απόδοση της γραμμής μετάδοσης κίνησης. Αυτό που μας έχει εντυπωθεί, είναι το πόσο λίγο επηρεάζονται τα ηλεκτρικά van από το έξτρα φορτίο στην «κλούβα» είτε άδεια είτε στο μέγιστο του μικτού, επιταχύνουν με τον ίδιο ξέφρενο ρυθμό. Ποιος δεν θα ήθελε να οδηγεί ένα van 3,2 τόνων που επιταχύνει με ρυθμούς σκούτερ μεσαίου κυβισμού στην κίνηση της πόλης; Ή ένα van που πάντα θα έχει πρόσβαση στον αστικό ιστό ακόμη κι αν απαγορευτεί η κίνηση όλων των πετρελαιοκίνητων επαγγελματικών;
Στη διάρκεια της παρουσίασης, το κύριο ερώτημα ήταν φυσικά, αν «αντέχει» ρεαλιστικά, ως πρόταση αγοράς, το eVito τη σύγκριση με τα συμβατικά Mercedes, τα οποία έχουν καθιερωθεί γιατί «δουλεύουν» και «βγάζουν» τα λεφτά τους. Τα στελέχη της Mercedes υποστηρίζουν ότι, με τις τιμές που διαθέτουν το ρεύμα οι διάφοροι πάροχοι ενέργειας ανά την Ευρώπη, το eVito είναι σίγουρο πως, σε βάθος χρόνου θα αποδειχθεί πιο οικονομικό από ένα πετρελαιοκίνητο μοντέλο. Η Mercedes έχει επίσης αναπτύξει ενδιαφέρουσες εφαρμογές τύπου eVAN Ready καθώς και διαδικτυακά εργαλεία όπου, ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να υπολογίσει μόνος τον χρόνο απόσβεσης της (διόλου ευκαταφρόνητης) έξτρα επένδυσης η οποία δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα. Η ίδια η Mercedes θεωρεί τους πελάτες των ηλεκτρικών της επαγγελματικών σημαντικούς, ακόμη κι αν ενδιαφέρονται για την αγορά μόνο ενός οχήματος, και προτίθεται να κάνει μελέτη των εγκαταστάσεων του κάθε πελάτη, της επάρκειας ή μη του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, την πλέον πρόσφορη ώρα φόρτισης, να διαθέσει φορτιστή «wallbox» και πολλά ακόμη, ουσιαστικά όλα όσα θα χρειαστεί ένας επαγγελματίας.
Concept Sprinter F-Cell
Η λύση για την κάλυψη μεγαλύτερων αποστάσεων είναι τα fuel cell. Η μεγάλη έκπληξη της Mercedes ήταν η (στατική) παρουσίαση ενός αυτοκινούμενου τροχόσπιτου «χτισμένο» πάνω σε ένα Concept Sprinter F-Cell. Όπως εύκολα συμπεραίνει κανείς από την ονομασία του μοντέλου, το Sprinter διαθέτει μπαταρίες και κυψέλες καυσίμου και κινείται με καύσιμο το υδρογόνο. Η συνδυαστική ισχύς φτάνει τα 147 kW και η μέγιστη ροπή είναι 350 Nm. Στο σασί έχουν τοποθετηθεί τρία ρεζερβουάρ που χωράνε συνολικά 4,5 κιλά υδρογόνου, τα οποία αρκούν για να προσφέρουν αυτονομία 300 χιλιομέτρων. Αν ο (υποθετικός προς το παρόν) πελάτης χρειάζεται μεγαλύτερη αυτονομία, μπορεί να τοποθετηθεί και ένα τέταρτο ρεζερβουάρ στην «ουρά» του οχήματος. Με τα τέσσερα ρεζερβουάρ, η αυτονομία φτάνει τα 500 χιλιόμετρα.
Σημαντικό μέρος της γραμμής μετάδοσης κίνησης προέρχεται από το πολυτελές επιβατικό SUV Mercedes GLC F-Cell. Οι κυψέλες καυσίμου και στην περίπτωση του Sprinter συνδυάζονται με μπαταρίες για να δημιουργηθεί ένα plug-in όχημα, οπότε, πέρα από τη χρήση υδρογόνου, το Sprinter F-Cell μπορεί να οδηγηθεί και για 30 χιλιόμετρα αποκλειστικά με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, με τη μέγιστη συνολικά αυτονομία να αγγίζει έτσι τα 530 χιλιόμετρα. Ο κατασκευαστής έχει δώσει μεγάλη έμφαση στη χρηστικότητα και την εκμετάλλευση του μοντέλου, θέλοντας να δείξει πως, τα fuel cell οχήματα είναι μία βιώσιμη εναλλακτική. Συγκεκριμένα, με την τοποθέτηση των κυψελών καυσίμου εμπρός, τα ρεζερβουάρ καυσίμου «εντοιχισμένα» στο σασί, και τη μετάδοση της κίνησης πίσω, εξασφαλίζεται η μέγιστη ελευθερία χώρου για πλήρη εκμετάλλευση του εσωτερικού και των χώρων διαβίωσης στην υπερκατασκευή τροχόσπιτου. Επίσης, όλες οι ενεργειακές ανάγκες στο αυτοκινούμενο καλύπτονται από τα fuel cell, και η Mercedes δηλώνει ότι, είναι απόλυτα εφικτή η χρήση παρόμοιας τεχνολογίας και σε Sprinter μεγαλύτερου τονάζ, για αμιγώς επαγγελματική χρήση.
eSprinter
Το μεγάλο van της Mercedes είναι σχεδόν έτοιμο να μπει κι αυτό σε παραγωγή με ηλεκτρική γραμμή μετάδοσης της κίνησης. Αρχικά θα είναι διαθέσιμο ως πάνελ van, με υψηλή οροφή, σε έκδοση μικτού 3.500 κιλών και ωφέλιμο όγκο φόρτωσης στην κλούβα 10,5 κυβικά μέτρα. Οι πελάτες θα μπορούν να το επιλέξουν σε δύο διαμορφώσεις: με μπαταρίες 55 kWh που προσφέρουν μέγιστη αυτονομία 150 χιλιόμετρα και ωφέλιμο 900 κιλά, ή μπαταρίες 41 kWh που ναι μεν «μειώνουν» την αυτονομία στα 115 χιλιόμετρα, επιτρέπουν όμως την αύξηση του ωφέλιμου φορτίου κατά 140 κιλά (1.040). Όπως και στην περίπτωση του eVito, το μεγάλο Mercedes αποδίδει 84 kW και 300 Nm ροπή, τιμές πανομοιότυπες με το μικρότερο σε ισχύ πετρελαιοκίνητο μοντέλο, και η τελική ταχύτητα είναι στα 120 χλμ./ώρα ή με περιοριστή, στα 80 χλμ./ώρα κατόπιν επιθυμίας του πελάτη.
