Την προσοχή των τελωνειακών αρχών εφιστά η ΑΑΔΕ για τις περιπτώσεις εισαγωγής μεταχειρισμένων επιβατικών στα οποία προστίθενται καθίσματα, προκειμένου να μεταβούν από την 8703 δασμολογική κλάση στην 8702 (των λεωφορείων) και να καταβάλουν ελάχιστους δασμούς. Στο έγγραφο της ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) προς τα Τελωνεία της χώρας επισημαίνονται οι τρόποι διασκευής και η εικόνα που τα διασκευασμένα αυτά οχήματα παρουσιάζουν με την εκ των υστέρων προσθήκη καθισμάτων. Ειδικότερα, η ΑΑΔΕ επισημαίνει τα παρακάτω: «Αναφορικά με τη δασμολογική κατάταξη λεωφορείων της ΔΚ 8702 και τη διάκρισή τους από τα επιβατικά οχήματα της ΔΚ 8703, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Ορισμοί:
Βάσει του Κοινού Δασμολογίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης [Καν. (ΕΟΚ) 2658/87 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον Καν. (ΕΕ) 2018/1602 - Συνδυασμένη Ονοματολογία (ΣΟ) για το έτος 2019], στη δασμολογική κλάση 8702 κατατάσσονται αυτοκίνητα οχήματα για τη μεταφορά δέκα προσώπων ή περισσότερων, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού, ενώ στη δασμολογική κλάση 8703 κατατάσσονται, μεταξύ άλλων, επιβατικά οχήματα (άλλα από εκείνα της κλάσης 8702). Από τα παραπάνω γίνεται, καταρχήν, σαφές ότι και οι δύο κλάσεις αφορούν σε οχήματα που προορίζονται για την μεταφορά προσώπων, με κριτήριο διάκρισης τον αριθμό των επιβαινόντων.
Συνεπώς, ως «επιβατικά» της κλάσης 8703, μπορούν να οριστούν τα αυτοκίνητα οχήματα που εκ της κατασκευής τους προορίζονται για τη μεταφορά μέχρι 9 προσώπων, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού, ενώ ως «λεωφορεία» της κλάσης 8702, αυτά που προορίζονται για τη μεταφορά 10 προσώπων ή περισσοτέρων, συμπεριλαμβανομένου του οδηγού.
2. Δασμολογική κατάταξη:
Σύμφωνα με το κείμενο της κλάσης 8702, κριτήριο για την κατάταξη ενός οχήματος στην κλάση αυτή είναι, καταρχήν, ο αριθμός των επιβατών. Όπως είναι γνωστό και ισχύει για όλα τα εμπορεύματα, κατά πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (Βλέπε C-522/07, C- 65/08 κλπ), η δασμολογική κατάταξη των οχημάτων πραγματοποιείται σύμφωνα με τον ουσιώδη χαρακτήρα τους και τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά που αυτά παρουσιάζουν κατά το χρόνο τελωνισμού τους.
Ωστόσο, συχνά παρουσιάζονται παρανοήσεις και δυσχέρειες όσον αφορά τη δασμολογική κατάταξη των οχημάτων αυτών, ειδικά όταν αυτά εισάγονται μεταχειρισμένα. Πιο συγκεκριμένα, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις καταστρατήγησης των διατάξεων π.χ. με πρόχειρες προσθήκες θέσεων, με στόχο τα προς τελωνισμό οχήματα να κατατάσσονται ως «λεωφορεία» (μεταφορά άνω των 9 προσώπων) της κλάσης 8702 και να απολαμβάνουν ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης.
Επισημαίνουμε, επομένως, ότι η απλή καταμέτρηση των θέσεων ενός οχήματος είναι δυνατόν να μην επαρκεί για την επιβεβαίωση των αντικειμενικών χαρακτηριστικών και του ουσιώδους χαρακτήρα οχήματος τύπου «λεωφορείου» της κλάσης 8702.
3. Μεταχειρισμένα οχήματα:
Κατόπιν των ανωτέρω, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να επιδεικνύεται στις περιπτώσεις μεταχειρισμένων επιβατικών αυτοκίνητων οχημάτων στα οποία προστίθενται επιπλέον καθίσματα ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητά τους και στη συνέχεια παρουσιάζονται στις Τελωνειακές Αρχές για τελωνισμό ως «λεωφορεία» της κλάσης 8702. Διακρίνονται, ιδίως, οι εξής περιπτώσεις:
α) Προσθήκη καθισμάτων με μη μόνιμο τρόπο
Πολύ συχνά προστίθενται ένα ή δύο καθίσματα στο χώρο αποσκευών ή ανάμεσα στα λοιπά καθίσματα ενός αυτοκίνητου οχήματος που εκ κατασκευής προορίζεται για την μεταφορά μέχρι 9 ατόμων.
Στις περιπτώσεις αυτές παρατηρείται ενδεικτικά ότι:
- Τα επιπλέον καθίσματα μπορεί να μην έχουν το ίδιο μέγεθος και εμφάνιση με τα υπόλοιπα,
- Δεν διαθέτουν τις ίδιες ανέσεις (π.χ. πρόσβαση σε παράθυρο) και τον ίδιο ζωτικό χώρο με τις υπόλοιπες θέσεις,
- Η επιβίβαση και αποβίβαση των επιβατών των επιπλέον θέσεων γίνεται από την οπίσθια πόρτα του χώρου αποσκευών, κλπ.
Έτσι, παρόλο που, εκ πρώτης όψεως, πληρούται το αριθμητικό κριτήριο για την κατάταξη στην κλάση 8702, εντούτοις το όχημα εξακολουθεί να κατατάσσεται στην κλάση 8703, ως επιβατικό, καθώς η προσθήκη ενός ή δύο καθισμάτων, υπό τις προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν, δεν επιφέρει αλλαγή στον ουσιώδη χαρακτήρα του οχήματος ενώ παράλληλα οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί είναι εύκολα αναστρέψιμες.
Κατά συνέπεια, διατηρούνται τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά του επιβατικού αυτοκινήτου της κλάσης 8703, σύμφωνα με τις Επεξηγηματικές Σημειώσεις του Εναρμονισμένου Συστήματος του Π.Ο.Τ.
β) Προσθήκη καθισμάτων με μόνιμο τρόπο:
Πρόκειται για την προσθήκη καθισμάτων που πραγματοποιούνται με μόνιμο, μη εύκολα αναστρέψιμο τρόπο σε οχήματα που εκ κατασκευής προορίζονται για τη μεταφορά μέχρι 9 ατόμων προκειμένου να εξυπηρετήσουν μια συγκεκριμένη ανάγκη, π.χ. σχολικά λεωφορεία.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων αυτών, στην πρώτη άδεια το όχημα αναφέρεται ως επιβατικό, συνεπώς, προκειμένου να γίνονται αποδεκτές οι μετατροπές τέτοιου τύπου από την αρμόδια Τελωνειακή Αρχή, θα πρέπει να τηρούνται όλες οι προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες για τις διασκευές και να επιδεικνύονται τα απαιτούμενα παραστατικά.
Προς αποφυγή σύγχυσης ωστόσο, επισημαίνουμε ότι οι ανωτέρω διαδικασίες καθώς και οι προϋποθέσεις και προδιαγραφές που κατά περίπτωση απαιτούνται, δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Υπηρεσίας μας και θα πρέπει να αναζητούνται από τις κατά νόμο αρμόδιες Αρχές (πχ Δ/νση ΕΦΚ & ΦΠΑ, Υπ. Μεταφορών κλπ).
Συμπερασματικά, προκειμένου ένα μεταχειρισμένο όχημα που έχει υποστεί μετατροπές να κατατάσσεται στην κλάση 8702 θα πρέπει, καταρχήν, οι αλλαγές αυτές να έχουν μόνιμο χαρακτήρα και να μην είναι εύκολα αναστρέψιμες, ώστε να πιστοποιείται η αλλαγή των αντικειμενικών χαρακτηριστικών του οχήματος. Η παραπάνω άποψη υποστηρίχθηκε από την πλειοψηφία των Κρατών Μελών κατά τη συζήτηση του θέματος, μετά από ερώτημα που έθεσε η Ελληνική Τελωνειακή Διοίκηση, στην 197η Σύνοδο της Επιτροπής Ονοματολογίας και συνοψίστηκε με δήλωση στα πρακτικά της εν λόγω Συνόδου.
Επιπλέον θα πρέπει να πληρούνται και οι παρακάτω προϋποθέσεις:
1. Όλες οι θέσεις να εξασφαλίζουν τις ίδιες ανέσεις για όλους τους επιβάτες (ομοιομορφία καθισμάτων, παράθυρα, εύκολη πρόσβαση - επιβίβαση και αποβίβαση, ζωτικός χώρος κλπ).
2. Οι μετατροπές να έχουν πραγματοποιηθεί με την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία περί διασκευών και να προσκομίζονται τα απαιτούμενα παραστατικά κατά τον τελωνισμό, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία η οποία ωστόσο, όπως επισημάνθηκε, δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσής μας».
