Ήταν θέμα χρόνου, η Volvo να κερδίσει το στοίχημα της μειωμένης κατανάλωσης και της συνολικής απόδοσης των φορτηγών της και το πέτυχε χάρη στην εφαρμογή της τεχνολογίας Turbo Compound στον 13λιτρο κινητήρα D13TC, καθώς και άλλων τεχνολογιών που συνθέτουν το πακέτο I-See. Αποτέλεσμα αυτών η κατά 7% μείωση της κατανάλωσης με ανάλογη μείωση των ρύπων τη στιγμή μάλιστα που ο κινητήρας, δουλεύοντας στις χαμηλές στροφές παράγει επιπλέον 300Nm ροπής, επιτρέποντας υψηλότερη μέση ωριαία ταχύτητα χωρίς αύξηση στην κατανάλωση. Έτσι, στους D13TC των 460 και 500 ίππων, η ροπή φτάνει τα 2.600 και 2.800 Nm αντίστοιχα, που σημαίνει ακόμη καλύτερες επιδόσεις και λιγότερες αλλαγές ταχυτήτων από το κιβώτιό του.
Οδηγούμε στη Σουηδία τα Volvo FH σε μια διαδρομή 350 χιλιομέτρων με συνεχόμενες αναβάσεις – καταβάσεις και συγκρίνουμε τον απλό 13λιτρο κινητήρα με αυτόν με το σύστημα Turbo Compound. Πόσο αποδοτικότερος είναι ο D13TC σε σχέση με τον απλό 13λιτρο και ποιες διαφορές και πλεονεκτήματα θα εντοπίσει ο οδηγός του, είναι μερικά από τα βασικά ερωτήματα στα οποία απαντούμε έχοντας οδηγήσει και τα δύο αυτοκίνητα.
Volvo FH με I-Save
Το Volvo FH με I-Save εξοπλίζεται με τον αποδοτικό κινητήρα D13TC καθώς και ένα πακέτο εξοικονόμησης καυσίμων το οποίο περιλαμβάνει τα εξής: Ενημερωμένο I-See με χαρτογραφικές πληροφορίες, το οποίο χρησιμοποιεί τις πληροφορίες για τον δρόμο, έτσι ώστε να αξιοποιεί την κινητική ενέργεια του φορτηγού με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όταν κινείται σε δρόμους με ανηφόρες. Ρυθμίζει τις αλλαγές ταχυτήτων, το γκάζι και την πέδηση του κινητήρα, όταν το I-Cruise είναι ενεργοποιημένο. Το I-See διαθέτει ένα νέο χάρτη υψηλής ανάλυσης για ακριβέστερο τοπογραφικό εντοπισμό. Επίσης, διαθέτει το I-Shift με βελτιστοποιημένο λογισμικό για μεταφορές μεγάλων αποστάσεων. Κατά την οδήγηση στο πρόγραμμα Economy κάθε αλλαγή ταχύτητας γίνεται ακριβώς την κατάλληλη στιγμή, έτσι ώστε ο κινητήρας να μπορεί να λειτουργήσει στο αποδοτικότερο εύρος σ.α.λ.
Διαθέτει ακόμη νέο πίσω άξονα ο οποίος παρέχει ισχύ από τον κινητήρα στους τροχούς του φορτηγού με λιγότερες τριβές. Βελτιωμένο είναι και το σύστημα I-Cruise με Ι-roll που προσαρμόζει την ταχύτητα για να κρατά χαμηλά την κατανάλωση. Νέο χαρακτηριστικό είναι το σβήσιμο του κινητήρα στο ρελαντί, μετά από 2,5 λεπτά, για εξοικονόμηση καυσίμων και μείωση των εκπομπών των ρύπων. Ακόμη, η αντλία υδραυλικού τιμονιού με μεταβλητή υποβοήθηση επηρεάζει θετικά την οικονομία καυσίμου. Συνδυάζοντας όλα τα παραπάνω, ο κινητήρας επιτυγχάνει μείωση μέχρι και 7%.
Νέος κινητήρας D13TC
Ο νέος κινητήρας με την τεχνολογία Turbo Compound παρέχει υψηλή ροπή σε χαμηλές στροφές αξιοποιώντας απόλυτα τη διαθέσιμη ενέργεια σε κάθε στάδιο. Ο επιπλέον στρόβιλος αξιοποιεί την ενέργεια που διαφεύγει με τα καυσαέρια και τη μετατρέπει σε μηχανική ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι ο κινητήρας μπορεί να παράγει έως 300 Nm υψηλότερη ροπή σε χαμηλές στροφές, αυξάνοντας τη ροπή στην ιπποδύναμη των 460 ίππων από τα 2.300 Nm στα 2.600 Nm και των 500 ίππων από τα 2.500 στα 2.800 Nm. Η τεχνολογία αυτή προσφέρει αυξημένη απόδοση σε όλη την κλίμακα των στροφών, με το καλύτερο αποτέλεσμα στην περιοχή μεταξύ 900 και 1.400 σ.α.λ.
Συνοπτικά η αρχή λειτουργίας του κινητήρα, έχει ως εξής: Ο αέρας εισέρχεται μέσα από τον κινητήρα στον κύλινδρο. Οι εγχυτήρες ψεκάζουν καύσιμο στον πεπιεσμένο αέρα, προκαλώντας ανάφλεξη. Το πατενταρισμένο κυματοειδές εσωτερικού του εμβόλου οδηγεί τη φλόγα πίσω στο κέντρο του κυλίνδρου για εστιασμένη και αποτελεσματική καύση. Ο καυτός αέρας (καυσαέρια) εκρέει από τους κυλίνδρους μέσω του υπερσυμπιεστή και περνά στο σύστημα εξάτμισης. Το πλεόνασμα ενέργειας από τα καυσαέρια ξαναχρησιμοποιείται από τη μονάδα σύνθετης στροβιλουπερπλήρωσης (turbocompound). Η τουρμπίνα διοχετεύει ενέργεια σε αυλάκι διανομής που φτάνει στον στροφαλοφόρο άξονα και τον ωθεί δίνοντας επιπλέον ορμή και ισχύ στον κινητήρα. Το αποτέλεσμα είναι ένας κινητήρας που κάνει πλήρη χρήση της διαθέσιμης ενέργειας σε κάθε στάδιο. Εκτός από την εξοικονόμηση καυσίμου ο κινητήρας Volvo D13TC μειώνει και την κατανάλωση AdBlue κατά 40% περίπου σε σύγκριση με τον κινητήρα D13.
Στο δρόμο με τον κινητήρα D13TC των 460 και 500 ίππων
Για να νιώσουμε την αίσθηση και τη διαφορά του κινητήρα Volvo D13TC σε σχέση με το συμβατικό 13λιτρο οδηγήσαμε και συγκρίναμε τις δυνατότητές του σε κοινή διαδρομή με το ίδιο φορτίο. Στη διάθεσή μας είχαμε τέσσερις τράκτορες με ιπποδύναμη 460 και 500 ίππων στους οποίους κότσαραν τριαξονικές επικαθήμενες νταλίκες. Το συνολικό βάρος του κάθε συρμού ξεχωριστά ήταν το στάνταρ των 40 τόνων.
Τον κλασικό 13λιτρο τον έχουμε δοκιμάσει στο παρελθόν σε διαδρομές εντός και εκτός Ελλάδας και η άποψή μας είναι πως πρόκειται για έναν δυνατό, αποδοτικό και οικονομικό κινητήρα. Ωστόσο, ο νέος 13λιτρος με το σύστημα Turbo Compound απέδειξε ότι είναι το πλέον αποτελεσματικό σύνολο: με αυξημένη ροπή από τις χαμηλές στροφές, χωρίς να κρεμάει ο κινητήρας, κάνει περιορισμένες αλλαγές ταχυτήτων, διατηρώντας με ευκολία τις μεγαλύτερες σχέσεις στο κιβώτιο.
Τα πρώτα 50 χιλιόμετρα της διαδρομής τα καλύψαμε στον αυτοκινητόδρομο όπου είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε κυρίως τα συστήματα ασφαλείας. Σε πρώτη φάση δοκιμάζουμε το Adaptive Cruise Control, το οποίο αναλαμβάνει να διατηρεί σταθερή την ταχύτητα. Η ενεργοποίησή του γίνεται από το αντίστοιχο κουμπί ACC στην αριστερή πλευρά του τιμονιού, προγραμματίζοντας επίσης την απόσταση από το προπορευόμενο όχημα. Στον περιφερειακό του Γκέτεμποργκ και ενώ κινούμασταν με 85 χλμ/ώρα ξαφνικά η ταχύτητά μας έπεσε στα 55 χλμ/ώρα καθώς μπήκε απότομα μπροστά μας επιβατικό αυτοκίνητο. Εν συνεχεία, όταν το όχημα απομακρύνθηκε, η ταχύτητα ανέβηκε πάλι στην προεπιλεγμένη. Μάλιστα, το σύστημα AEBS εμφάνιζε μια κόκκινη ένδειξη στο καντράν κάθε φορά που πλησιάζαμε αρκετά το προπορευόμενο όχημα.
Το εν λόγω σύστημα είναι σε θέση να ακινητοποιήσει το όχημα αν αντιληφθεί ότι ο οδηγός δεν αντιδρά. Από τα σημαντικότερα συστήματα ασφαλείας παραμένει η κορυφαία λειτουργία του Volvo Dynamic Steering για τη διατήρηση λωρίδας. Ακόμη και αν ο οδηγός απομακρύνει τα χέρια του από το τιμόνι, αυτό λειτουργεί αυτόνομα, διατηρώντας την πορεία του συρμού στη λωρίδα. Βέβαια, αν το σύστημα αντιληφθεί ότι ο οδηγός δεν πιάνει το τιμόνι για αρκετά δευτερόλεπτα, τότε, ακούγεται ηχητική ειδοποίηση και στην κεντρική οθόνη εμφανίζεται σήμα που του εφιστά την προσοχή στο δρόμο. Ωστόσο, ακόμη και στην περίπτωση που ο οδηγός ακουμπά το τιμόνι, αν επιχειρήσει να στρίψει αριστερά ή δεξιά χωρίς να αντιληφθεί ότι κινείται κάποιο αυτοκίνητο δίπλα του, το τιμόνι γίνεται απότομα βαρύ.
Ξεκινώντας από στάση σε ανηφορικό σημείο το I-Shift επιλέγει την πρώτη σχέση. Βέβαια, η ταχύτητα επιλέγεται πάντα σε συνάρτηση με το φορτίο και την κλίση του δρόμου. Το πρώτο στοιχείο που αντιλαμβανόμαστε είναι οι καλές ρεπρίζ και το άρπαγμα του κινητήρα από χαμηλά. Το λογισμικό του I-Shift στον D13TC έχει αναβαθμιστεί και προσαρμοστεί ανάλογα, οπότε οι αλλαγές γίνονται περίπου 100 σ.α.λ πιο χαμηλά σε σχέση με τον συμβατικό κινητήρα, περίπου στις 1.350 σ.α.λ ενώ στο FH με τον απλό κινητήρα περίπου στις 1.450 σ.α.λ. Ο δείκτης πέφτει ομαλά στις 900 σ.α.λ και έπειτα αρχίζει να ανεβαίνει. Η διαδρομή που ακολουθήσαμε είχε αρκετές ομοιότητες με τις ελληνικές, με αρκετές υψομετρικές διαφορές και ανηφόρες με κλίση μέχρι 8%. Ένα από τα σημεία υπεροχής του D13TC είναι η ικανότητά του να διατηρεί τις υψηλότερες σχέσεις, ενάτη, δεκάτη και ενδεκάτη σε μεγάλο εύρος στροφών, όταν ο οδηγός επιλέγει τη λειτουργία Power. Επίσης, η απόδοση του I-See είναι εξαιρετική λειτουργώντας εν μέρει με στόχο την οικονομία, παράλληλα όμως εμποδίζοντας τον κινητήρα να κρεμάσει.
Κινούμαστε σε ευθεία με 89 χλμ/ώρα και το κιβώτιο έχει επιλέξει τη νεκρά επιτυγχάνοντας οικονομία καθώς ο συρμός κινείται με την κινητική του ενέργεια. Στα πρώτα μέτρα της ανηφόρας το κιβώτιο επιλέγει άμεσα την ενδέκατη σχέση, καθώς το προγνωστικό αναγνωρίζοντας την τοπογραφία της διαδρομής γνωρίζει εκ των προτέρων ότι με επιλεγμένη την ταχύτητα αυτή θα κινηθεί κατά μήκος της ανηφόρας χωρίς να χρειαστεί να κάνει κάποια περιττή αλλαγή. Με 89 χλμ και 1.400 σ.α.λ θα επιλέξει την ενδεκάτη την οποία θα κρατήσει μέχρι τα 62 χλμ/ώρα και τις 950 σ.α.λ. Εν συνεχεία η κλίση της ανηφόρας μειώνεται με αποτέλεσμα να αυξηθεί και πάλι η ταχύτητα. Με αυτό τον τρόπο γίνεται άμεσα αντιληπτό το αυξημένο εύρος των στροφών που δουλεύει ο κινητήρας μέχρι να κατεβάσει σχέση, εκμεταλλευόμενος στο έπακρον όλο το διάγραμμα ροπής.
Σε μια διαφορετική ανηφόρα, αντίστοιχη με αυτή στο Δερβένι, με κατεύθυνση από Καβάλα προς τη Θεσσαλονίκη, είχαμε τη δυνατότητα να συγκρίνουμε το 460 που οδηγούσαμε με τον D13TC, με τον απλό 13λιτρο κινητήρα που κινείτο λίγα μέτρα μπροστά μας. Στη δική μας περίπτωση το κιβώτιο πραγματοποίησε τις εξής αλλαγές: σε πρώτη φάση κατέβασε από τη δωδεκάτη στην ενδεκάτη την οποία διατήρησε μέχρι τις 980 σ.α.λ, και εν συνεχεία επέλεξε τη δεκάτη την οποία κράτησε σταθερή στα 57 χλμ/ώρα και τις 1.000 σ.α.λ . Από την άλλη πλευρά, το Volvo με τον απλό 13λιτρο κινητήρα έκανε μια ακόμη αλλαγή κατεβάζοντας στην ενάτη.
Εφαρμογή στην ελληνική μεταφορά
Αναμενόμενα, το ερώτημα των αναγνωστών μας και ενός υποψηφίου αγοραστή του FH είναι ποιο από τα δυο μοντέλα να προτιμήσει; Το μοντέλο με την ιπποδύναμη των 460 ίππων ή αυτό με τους 500; Μετά την εμπειρία των 350 χιλιομέτρων πίσω από το τιμόνι τους, σε μια διαδρομή με πολλά κοινά γνωρίσματα με των αντίστοιχων ελληνικών και ευρωπαϊκών δρόμων και με 40 τόνους μικτό φορτίο, μπορούμε να απαντήσουμε.
Για την εθνική μεταφορά θεωρούμε ιδανική επιλογή τον κινητήρα με τους 460 ίππους. Μπορεί να αντεπεξέλθει με αξιοπρέπεια σε όλο το εθνικό δίκτυο κινώντας το συρμό με ικανοποιητική ταχύτητα σε όλες τις ανηφόρες της διαδρομής και, το βασικότερο όλων, διατηρώντας την κατανάλωση σε χαμηλά επίπεδα, αν κρίνουμε από την εμπειρία μας στη Σουηδία, όπου κυμάνθηκε κάτω από τα 30 λίτρα/100 χλμ.
Για τη διεθνή μεταφορά και για πιο μακρινά δρομολόγια θεωρούμε κατάλληλη επιλογή τον κινητήρα με τους 500 ίππους. Ο λόγος είναι ότι συνδυάζει ακόμη περισσότερη δύναμη και υψηλή ροπή, με 2.800 Nm από τις χαμηλές στροφές, όπου δεν συναντάται αυτή τη στιγμή σε άλλον 13λιτρο κινητήρα του ανταγωνισμού, με την ίδια ιπποδύναμη. Καταφέρνει να πιάνει γρήγορα υψηλή ταχύτητα την οποία διατηρεί με ευκολία σε μεγάλες ανηφόρες.
Μάλιστα αν συνδυάζεται με το κιβώτιο διπλού συμπλέκτη, DualClutch, τότε μιλάμε για την καλύτερη επιλογή. Αλλαγές με συνεχόμενη παροχή ισχύος, χωρίς να αφήνουν τον κινητήρα να κρεμάσει και αυξημένα επίπεδα άνεσης στην καμπίνα, είναι η αίσθηση που θα αποκομίσει ο οδηγός του. Ευνόητο επίσης είναι ότι ο κινητήρας των 500 HP αποτελεί επιλογή και των εθνικομεταφορέων, κυρίως εκείνων που δουλεύουν τη γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη ή μακρύτερα προς την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
Στο δια ταύτα ο κινητήρας Volvo D13TC έγινε ακόμη πιο ισχυρός και οικονομικότερος προς όφελος των ιδιοκτητών. Αφενός μεν επιτυγχάνει αυξημένες επιδόσεις, αφετέρου δε, διατηρεί την κατανάλωση πετρελαίου σε χαμηλά επίπεδα.
