Χρήσιμα συμπεράσματα για τον τομέα της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και για τον αντίκτυπο που έχει η κρίση του κορονοϊού στα Logistics, εξήχθησαν από το πρώτο διαδικτυακό σεμινάριο που πραγματοποίησαν πρόσφατα η Ελληνική Εταιρεία Logistics (EEL) και η OPTILOG Advisory Services. «E-Commerce Logistics: Lessons learned & post COVID-19 preparation», ήταν το θέμα του webinar, κατά τη διάρκεια του οποίου τα στελέχη της αγοράς είχαν την ευκαιρία να λάβουν πολύτιμες χρηστικές συμβουλές για την μετα-κορονοϊό εποχή.
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες έλαβαν μέρος σε ψηφοφορία (δείτε παρακάτω), δίνοντας με τις απαντήσεις τους την εικόνα της κατάστασης στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο της τηλεδιάσκεψης και εστιάζοντας στο ηλεκτρονικό εμπόριο, παρουσιάστηκαν ενδιαφέρουσες μελέτες περίπτωσης (case studies) από την ελληνική αγορά, με στελέχη του χώρου από νευραλγικούς κλάδους να περιγράφουν τι βίωσαν και πώς διαχειρίστηκαν οι εταιρείες τους τις αλλαγές που έφερε η πανδημία σε επίπεδο αποθήκευσης, μεταφοράς και γενικώς διαδικασιών logistics.
Σημειώνεται, πως ομιλητές του webinar ήταν οι κκ: Ν. Ροδόπουλος, Πρόεδρος EEL, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OnLine Data, Δρ. Β. Ζεϊμπέκης, Αντιπρόεδρος EEL, Executive Advisor OPTILOG Advisory Services, Α. Γιαλός, Supply Chain Senior Consultant, OPTILOG Advisory Services, Β. Γκιουζεπής, Distribution Manager & Production Coordinator, Caremarket.gr, Σ. Συρίγος, Business Development Manager, LOGIKA, Δρ. Γ. Νινίκας, Managing Director, SE Europe, ORTEC, Χ. Ηλιάδης, ΔιευθύνωνΣύμβουλος, Iliadis Cargo και Δ. Κατσαδάκης, Αντιπρόεδρος Ομίλου Ο. Βεϊνόγλου, Πρόεδρος Easy Mail courier.
«Η ευκαιρία της Ελλάδας»
Το webinar χαιρέτησε ο Υφυπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος αφού μίλησε για την πρωτόγνωρη μεταπολεμικά κρίση που προκάλεσε η πανδημία, δεν παρέλειψε να τονίσει: «Ορισμένα πράγματα, όμως, είναι και ευκαιρίες, ειδικά για την πατρίδα μας που έχασε την 3η βιομηχανική επανάσταση. Μιλάμε για την 4η βιομηχανική επανάσταση και δεν καλύψαμε ούτε το 20% της 3ης. Επομένως, όλη αυτή η επιτάχυνση και όλο αυτό το δυναμικό που έχουμε, ταιριάζει στη νέα εποχή, την έλευση της οποίας επισπεύδει αυτή η κρίση. Έχουμε τη μεγάλη ευκαιρία, έστω και την ύστατη στιγμή, να ανέβουμε στο τελευταίο βαγόνι του τρένου της 4ης βιομηχανικής επανάστασης».
Παράλληλα, ο Υφυπουργός Ανάπτυξης εξέφρασε την επιθυμία της κυβέρνησης για συνεργασίες, επισημαίνοντας πως στόχος είναι η στήριξη των logistics και του e-commerce. «Στο πρόγραμμα που έχουμε καταθέσει για το ΕΣΠΑ 2021-2027, έχουμε ισχυρά προγράμματα ενίσχυσης του κλάδου», δήλωσε σχετικά ο κ. Παπαθανάσης.
«Η εφοδιαστική αλυσίδα απέκτησε μια αποτελεσματικότητα και επέδειξε μια σοβαρότητα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Παράλληλα, όμως, δημιούργησε και ασάφειες σε δραστηριότητες και έννοιες, όπως είναι το “last-mile”, οι παραδόσεις κατ’ οίκον, το courier, τα 3PLs και το e-commerce. Σε κάθε περίπτωση, με προβλήματα αλλά επιτυχώς, έγινε ο ανεφοδιασμός των καταστημάτων καταναλωτικών αγαθών, με αποτέλεσμα να μην έχουμε ελλείψεις και πανικό στην αγορά», είπε προλογίζοντας το webinar, o Πρόεδρος της EEL, Ν. Ροδόπουλος, ο οποίος δεν παρέλειψε να τονίσει πως πρέπει να διδαχθούμε από όσα έγιναν και να προσαρμοστούμε στις νέες εξελίξεις. «Η επόμενη μέρα θα είναι διαφορετική, η επιχειρηματικότητα και η εφοδιαστική αλυσίδα θα αλλάξουν. Εμείς καλούμαστε να βάλουμε την υπογραφή μας σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο θα συνδέει την παραγωγική αλυσίδα, καθώς αυτός είναι ο ρόλος των logistics», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ροδόπουλος.
Η εποχή του e-commerce
Με βάση στατιστικά στοιχεία που παρουσίασαν οι ομιλητές αλλά και σύμφωνα με έρευνες που διεξήχθησαν αυτή την περίοδο στην Ελλάδα, στις επιχειρήσεις που διαθέτουν φυσικά σημεία πώλησης και ηλεκτρονικά καταστήματα παρατηρήθηκε κατακόρυφη αύξηση των ηλεκτρονικών τους παραγγελιών μετά το κλείσιμο των φυσικών καταστημάτων (18/03/2020). Το γεγονός αυτό, όμως, προξένησε μεγάλα προβλήματα στο κύκλωμα των logistics στις αρχές του περασμένου Απριλίου, με προσωρινή αδυναμία λήψης παραγγελιών, με χρόνους παράδοσης 12 ημερών, κ.ά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά την περίοδο 2026/04/2020, τα ελληνικά e-shops που διαθέτουν και φυσικό κατάστημα σημείωσαν μια άνοδο παραγγελιών της τάξης του 137%, σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Την ίδια στιγμή, οι επιχειρήσεις που λειτουργούν μόνο διαδικτυακά ανέβηκαν και αυτές, αλλά μόλις κατά 16%, μια τάση που παρατηρήθηκε διεθνώς.
Αξίζει να αναφερθεί, πως όλα δείχνουν ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο ήρθε για να μείνει, καθώς εκτιμάται πως το 10%-20% των χρηστών της κρίσης του COVID-19 θα συνεχίσουν να επιλέγουν για τις αγορές τους τα ηλεκτρονικά καταστήματα.
Προκειμένου να εξομαλυνθεί η πίεση στο κύκλωμα εφοδιασμού, οι εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου προτείνεται να συνεργάζονται με δύο τουλάχιστον εταιρείες ταχυμεταφορών. Επιπλέον, χρειάζεται να εισάγουν προηγμένα πληροφοριακά συστήματα και να διερευνήσουν εναλλακτικούς τρόπους παράδοσης (π.χ. pick up points). Ακόμα, μπορούν να κάνουν χρήση εναλλακτικών παρόχων για τη μεταφορά-διανομή (π.χ. εταιρείες ταξί) ή να προβούν σε συμφορτώσεις, κατόπιν σχετικών συνεργασιών με μεταφορικές.
Εφοδιαστική αλυσίδα δύο ταχυτήτων
Συνολικά, έγινε σαφές ότι οι επιπτώσεις της παγκόσμιας πανδημίας, οδήγησαν στη δημιουργία μιας εφοδιαστικής αλυσίδας δυο ταχυτήτων. Τις αλυσίδες υψηλής ταχύτητας (προϊόντα supermarket, είδη φαρμακείου, ηλεκτρονικά, παιχνίδια-βιβλία, κ.ά.) και τις αλυσίδες χαμηλής ταχύτητας (ρούχα, αξεσουάρ, κοσμήματα, κ.ά.) τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Οι εταιρείες υψηλής ταχύτητας έχουν μεγάλο πλήθος παραγγελιών - δρομολογίων και συνεχή ανάγκη τροφοδοσίας των αποθηκών τους. Απαιτείται η πλήρης αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων και παρατηρούνται καθυστερήσεις στις παραδόσεις, λόγω υψηλού φόρτου εργασίας. Οι εταιρείες χαμηλής ταχύτητας, από την άλλη, έχουν από μηδενικό έως χαμηλό όγκο παραγγελιών και αποθήκες γεμάτες με προϊόντα. Στη χώρα μας, οι υπόλοιποι μήνες μέχρι το τέλος του 2020 είναι κρίσιμοι.
Εκτιμάται, ότι θα χρειαστεί και το 2021 ώστε να εξομαλυνθεί πλήρως το παγκόσμιο κύκλωμα εφοδιασμού. Ιεραρχημένες με βάση τη σοβαρότητά τους, οι τρεις σημαντικότερες επιπτώσεις του COVID-19 στην εφοδιαστική αλυσίδα στην Ελλάδα, είναι οι εξής: Μεταφορά/Διανομή, Πρόβλεψη ζήτησης και Εξυπηρέτηση πελατών. Προβλήματα έως τον Δεκέμβριο του 2021 αναμένονται στη διαχείριση αποθεμάτων και ακολουθούν οι επιπτώσεις στην αποθήκευση και οι αυξημένες επιστροφές (reverse logistics). Δυσκολίες προβλέπεται να υπάρξουν και με τις προμήθειες και τις σχετικές συνεργάτιδες εταιρείες.
Στις άμεσες δράσεις κάθε εταιρείας που προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας, περιλαμβάνεται η «θωράκιση» του εσωτερικού της (διαβάστε στο Τ&Τ Απριλίου 2020: «Ο δεκάλογος αντιμετώπισης των επιχειρησιακών κινδύνων στα ελληνικά logistics»). Μεσοπρόθεσμα, στόχος είναι η εξυπηρέτηση των αυξημένων απαιτήσεων των πελατών και μακροπρόθεσμα απαιτείται η αναδιοργάνωση του μοντέλου λειτουργίας της κάθε εταιρείας.
Τα 5 βήματα στην μετά COVID-19 εποχή
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της τηλεδιάσκεψης της Ελληνικής Εταιρείας Logistics και της OPTILOG Advisory Services, τέσσερις είναι οι βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους θα πρέπει να οικοδομηθεί η νέα πραγματικότητα τα κλάδου: α) Αναδιοργάνωση διαδικασιών εφοδιαστικής, β) Υποδομές και εξοπλισμός εφοδιαστικής, γ) Πληροφοριακά συστήματα εφοδιαστικής, δ) Εσωτερική οργάνωση – Άνθρωποι.
Επιπλέον, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προετοιμαστούν για τη μετά COVID-19 εποχή, ακολουθώντας πέντε βασικά βήματα. Το πρώτο αφορά την αξιολόγηση της στρατηγικής των προμηθειών και τον επανασχεδιασμό του δικτύου προμηθευτών. Το 2ο βήμα έχει να κάνει με την ορθή διαχείριση των αλλαγών στα κανάλια διανομής. Σειρά έχει ο σωστός καθορισμός και η βέλτιστη διαχείριση του επιπέδου των αποθεμάτων και ακολουθεί η ανάγκη για καλύτερη οργάνωση του εκτελεστικού σκέλους της εφοδιαστικής αλυσίδας. Πέμπτο και τελευταίο βήμα είναι η ανάγκη για ψηφιοποίηση και η γενικότερη χρήση αυτοματισμών και έξυπνων πληροφοριακών συστημάτων.
«Είναι σημαντικό να μην αφήσουμε η ευκαιρία που προέκυψε από την πανδημία του COVID-19 να πάει χαμένη. Οι εταιρείες δε θα πρέπει να ξεχάσουν τις προκλήσεις και τις αδυναμίες που αντιμετώπισαν. Χρειάζεται άμεσα να λάβουν υπόψη τους όλες τις εμπειρίες που αποκόμισαν, με στόχο να αναδομήσουν το συνολικό κύκλωμα εφοδιασμού τους», τόνισε μεταξύ πολλών άλλων ο Δρ. Β. Ζεϊμπέκης, κλείνοντας τις εργασίες της ενδιαφέρουσας όσο και χρήσιμης αυτής τηλεδιάσκεψης.
Ψηφοφορία: Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην Ελλάδα
Για το τέλος αφήσαμε μάλλον το καλύτερο, την ψηφοφορία (poll) που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του webinar, σχετικά με τις επιπτώσεις του κορονοϊού στους τζίρους και στη ρευστότητα των επιχειρήσεων, στον χρόνο ανάκαμψης, καθώς και στα κυριότερα προβλήματα των εταιρειών του κλάδου.
Σύμφωνα με αυτή, το 29% των συμμετεχόντων δήλωσε πως ο κύκλος εργασιών τους μειώθηκε κατά 20%-40%, ενώ το 24% απάντησε πως η μείωση ήταν πάνω από 40%, κάτι που σημαίνει πως παραπάνω από τις μισές επιχειρήσεις είχαν πτώση άνω του 20% στον κύκλο εργασιών τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Όταν στους ερωτηθέντες ζητήθηκε να αναδείξουν τα δύο σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισαν στα logistics, μακράν η δημοφιλέστερη απάντηση (27%) ήταν οι δυσκολίες κατά τη διανομή των προϊόντων. Ακολούθησαν τα προβλήματα με τους συνεργάτες, με τις προμήθειες και με τη διαχείριση των αποθεμάτων (18%, 17% και 15%, αντίστοιχα).
Στην ερώτηση «Εάν η πανδημία έληγε σήμερα, πόσο καιρό υπολογίζετε ότι θα χρειαζόταν η επιχείρησή σας να επιστρέψει στην κανονικότητα», το 30% των συμμετεχόντων απάντησε 1-3 μήνες, με το 26% να δηλώνει πως απαιτούνται 3-6 μήνες. Ενθαρρυντικό είναι πως ένα 16% εκτιμά ότι θα χρειαστεί λιγότερο από ένας μήνας.
Οι πιο σοβαρές ανησυχίες των επιχειρήσεων σε σχέση με τον COVID-19, όπως αυτές καταγράφηκαν στην ψηφοφορία είναι: η παγκόσμια οικονομική ύφεση και ο αντίκτυπός της στην Ελλάδα (34%), η ρευστότητα της επιχείρησης (19%) και οι επιπτώσεις στο εργατικό δυναμικό (11%). «Ισόπαλες» από κοντά (9%) οι διαταραχές στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας και η αδυναμία μακροπρόθεσμου σχεδιασμού.
Σε ό,τι αφορά στις δράσεις που είναι υπό σκέψη να υιοθετηθούν στους επόμενους μήνες, το 21% απάντησε πως σχεδιάζει να επενδύσει σε πληροφοριακά συστήματα logistics. Το 19% είπε πως θα δημιουργήσει ένα πλάνο επιχειρησιακής συνέχειας (business continuity plan).
Ομοίως, το 19% δήλωσε πως θα αναδιοργανώσει τις διαδικασίες logistics, με στόχο την αύξηση της ευελιξίας και της παραγωγικότητας. Το 16% επεξεργάζεται τις συνέργειες με άλλες επιχειρήσεις και το 11% σχεδιάζει την εκπαίδευση των εργαζομένων, με στόχο την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους.
