Συνέντευξη από τον Fatih Sener, πρόεδρο για τη στρατηγική και την επιχειρηματική ανάπτυξη της UND, της τούρκικης ομοσπονδίας φορτηγών αυτοκινητιστών οδικών εμπορευματικών μεταφορών.
Η τουρκική ομοσπονδία φορτηγών αυτοκινητιστών UND αντιπροσωπεύει έναν μεγάλο στόλο φορτηγών που δραστηριοποιείται σε Ευρώπη, Κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή, Ρωσία και πολλές άλλες περιοχές, μέχρι την Άπω Ανατολή. Τα μέλη της διαθέτουν τον εκ πρώτης όψεως εντυπωσιακό αριθμό των 63.000 φορτηγών. Λογικά, θα περίμενε κανείς ότι, διαθέτουν και τα περισσότερα φορτηγά στην ευρωπαϊκή διεθνομεταφορά, πλην όμως, μόνο 21.500 από τα προαναφερθέντα οχήματα δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. Αίφνης, το νούμερο δείχνει μικρό για μια χώρα με το μέγεθος της Τουρκίας –η Πολωνική «ΟΦΑΕ» λ.χ., διαθέτει 252.000 φορτηγά διεθνομεταφορών. Η εξήγηση βρίσκεται στην κρίση που μαστίζει τη χώρα, κι επηρέασε και τη Μεταφορά.
Για την ακρίβεια, τη διέλυσε: οι ταξινομήσεις οχημάτων άνω των 16 τόνων στη γειτονική χώρα, έπεσαν τα δυο τρία τελευταία χρόνια από 33.000 μονάδες σε περίπου 7.000. Οι ποικίλοι περιορισμοί που αντιμετωπίζουν οι γείτονες στις διελεύσεις τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δυσκολεύουν περαιτέρω την κατάσταση, δημιουργώντας ασφυκτικές συνθήκες για τους Τούρκους διεθνομεταφορείς. Οι άδειες διέλευσης που παρέχονται στους Τούρκους αυτοκινητιστές είναι λίγες σε σχέση με όσες απαιτούνται. Επιπλέον με τις γεωπολιτικές συνθήκες να είναι ρευστές στην περιοχή, έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε πώς εξελίσσονται τα πράγματα στην οδική Μεταφορά από την πλευρά των Τούρκων. Φτάσαμε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συναντήσαμε τον πρόεδρο για τη στρατηγική και την επιχειρηματική ανάπτυξη (Chairman for Strategy and Business Development) της UND, κ. Fatih Sener, για να μας δώσει τη δική του άποψη για τους Τούρκους διεθνομεταφορείς.
ΕΡ.: Πόσα μέλη αριθμεί η Ομοσπονδία σας;
F.S.: Ο στόλος των μελών της UND, με 63.000 φορτηγά, είναι συγκριτικά μικρός, αποτελείται όμως σχεδόν αποκλειστικά από Euro 5 και Euro 6 οχήματα, αν θυμάμαι καλά, τα νούμερα από την ITF, μόνο η Εσθονία έχει ποσοστιαία πιο πολλά Euro 6 φορτηγά από εμάς. Το σύνολο των βαρέων φορτηγών στην Τουρκία είναι 560.000.
ΕΡ.: Τι ποσοστό εμπορευμάτων μεταφέρεται οδικά;
F.S.: Σε όρους αξίας, ένα ποσοστό 43% των τουρκικών εξαγωγών μεταφέρεται με φορτηγά. Εξαιτίας των διαδικασιών transit, και του γεγονότος πως δεν υπάρχει ευρωπαϊκή χώρα όπου να μη χρειαζόμαστε άδεια διέλευσης, οι Τούρκοι μεταφορείς αντιμετωπίζουν πολλά προσκόμματα στη διάρκεια οποιασδήποτε μεταφοράς επί ευρωπαϊκού εδάφους. Τα προβλήματά μας είναι πολύ συγκεκριμένα, και τα περισσότερα εμπόδια στη δουλειά μας τα συναντούμε στην Αυστρία και Ουγγαρία. Δε λαμβάνουμε ικανό αριθμό αδειών, μετά βίας το ένα δέκατο απ’ όσες πραγματικά θα μας κάλυπταν, οπότε μεταφορείς κυρίως από Ρουμανία και Βουλγαρία έρχονται εδώ, φορτώνουν και διεκπεραιώνουν σημαντικό αριθμό παραγγελιών, αντί αυτές να εκτελούνται από τα μέλη μας. Φτάνουν μάλιστα στην Τουρκία άδειοι, χωρίς φορτίο, και ουσιαστικά αναλαμβάνουν αυτοί το «δικό μας» εξαγωγικό έργο.
ΕΡ.: Κάποια μέλη σας έχουν τεράστιους στόλους;
F.S.: Υπάρχουν τουρκικές εταιρείες με πάνω από 5.000 οχήματα.
ΕΡ.: Ποιος είναι ο μέσος μισθός ενός διεθνομεταφορέα οδηγού;
F.S.: Περί τα 1.500 ευρώ μικτά.
ΕΡ.: Συνεχίζουν να επενδύουν τα μέλη σας σε καινούργια οχήματα;
F.S.: Με όλη αυτή την κατάσταση, γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο για τα μέλη μας να επενδύουν σε σύγχρονα φορτηγά. Πώς να αγοράσω π.χ., ένα καινούργιο Ford F-Max τη στιγμή που δεν έχω εξασφαλισμένο μεταφορικό έργο; Το να μην επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό του στόλου σου, συνεπάγεται συνεχή μείωση της ανταγωνιστικότητάς σου. Μέχρι πρόσφατα, ο μέσος όρος ηλικίας στόλου είχε κατέβει ακόμη και στα 4 έτη, τώρα έχει ανέβει στα 8.
ΕΡ.: Εξαιρούνται τα τουρκικά φορτηγά από τα μειωμένα διόδια;
F.S.: Η Ε.Ε. υποστηρίζει τις τελευταίες τεχνολογίες για μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων, και ξέρετε καλύτερα από μένα για τα μειωμένα διόδια για τα πιο σύγχρονα οχήματα. Στη Σλοβενία, τα Euro 6 φορτηγά έχουν σημαντική έκπτωση στα διόδια σε σχέση με όλα τα προγενέστερα μοντέλα, ενώ οι Σέρβοι και Αλβανοί συνάδελφοι με Euro 6 περνάνε δωρεάν από την Ουγγαρία. Συμφωνούμε απόλυτα με παρόμοιες περιβαλλοντικές τακτικές, και είναι κρίμα που τα τουρκικά Euro 6 φορτηγά εξαιρούνται. Έχουμε προτείνει ελεύθερη διέλευση για τα φορτηγά μας στις ουγγρικές αρχές. Είμαστε σε συνεχή επαφή με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να βρούμε υποστήριξη και πάντως συνεχίζουμε τις συνομιλίες μας στις Βρυξέλλες.
ΕΡ.: Αντιλαμβανόμαστε πως αναφέρεστε σε διακρίσεις;
F.S.: Προφανώς, πρόκειται για ακραία διάκριση και παραλογισμό, εκτός κι αν δεχθούμε πως, ένα Euro 6 φορτηγό με τουρκικές πινακίδες ρυπαίνει περισσότερο από ένα άλλης εθνικότητας…
ΕΡ.: Η πρόσφατη υποτίμηση της τουρκικής λίρας σας επηρέασε;
F.S.: Εξαιτίας των σημαντικών αλλαγών στην ισοτιμία ευρώ τουρκικής λίρας, οι εισαγωγές μας έχουν μειωθεί σημαντικά. Όπως μπορείτε να αντιληφθείτε, ενώ τα μέλη μας φεύγουν με τα τρέιλερ γεμάτα για την Ευρώπη, είναι πολύ δύσκολο να φορτώσουν για την επιστροφή. Αυτό αυξάνει σημαντικά το κόστος της μεταφοράς, και είναι το πιο πρόσφατο πρόβλημα που ήρθε να προστεθεί σε μια ήδη δύσκολη κατάσταση.
ΕΡ.: Ποιο είναι το ποσοστό των τουρκικών φορτηγών που επιστρέφουν δίχως φορτίο;
F.S.: Γύρω στο 30%. ΕΡ.: Ποια είναι τα πιο συχνά δρομολόγια προς Ευρώπη, και η μέση διάρκειά τους; Ε.Β.: Γερμανία και Αγγλία, και διαρκούν γύρω στις 8 μέρες.
ΕΡ.: Πόσες είναι οι τυπικές διαδρομές που χρησιμοποιούν οι Τούρκοι αυτοκινητιστές;
F.S.: Πέντε, αλλά λόγω των συνεχών εμποδίων, χρησιμοποιούμε εναλλακτικές διαδρομές τις οποίες, αν τις δεις στον χάρτη, δεν έχουν κανένα νόημα.
ΕΡ.: Ξέρουμε πως, ελάχιστα τουρκικά φορτηγά χρησιμοποιούν την Εγνατία οδό, και προτιμούν τη Βουλγαρία. Ισχύει;
F.S.: Ο λόγος είναι ένας και μοναδικός. Η υποχρέωση να μην έχουμε πάνω από 200 λίτρα πετρελαίου στο ρεζερβουάρ όταν περνάμε τα σύνορα και εισερχόμαστε σε ελληνικό έδαφος. Προσωπικά είχα απευθύνει επιστολή στην προηγούμενη κυβέρνηση στον κ. Τσίπρα, όπου ζητούσα να αυξηθεί το όριο στα 900 λίτρα. Με πρόχειρους υπολογισμούς, αν αυτό γίνει αποδεκτό, τα τουρκικά φορτηγά θα αφήνουν 300 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο στην ελληνική οικονομία.
ΕΡ.: Με τις άδειες διέλευσης από Ελλάδα είστε ικανοποιημένοι;
F.S.: Πάντα, οι σχέσεις μας είναι εξαιρετικές, φέτος πήραμε 35.000 κι όταν εξαντλούνται λαμβάνουμε κι άλλες. Η συνεργασία μας με τους Έλληνες συναδέλφους, την ΟΦΑΕ και τον κ. Κενανίδη είναι άψογη και απόλυτα φιλική.
ΕΡ.: Πέρα από την Ευρώπη, έχετε και δρομολόγια προς τα ανατολικά;
F.S.: Ναι, μεγάλο μέρος της τουρκικής μεταφοράς κατευθύνεται προς ανατολάς. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, άνοιξαν τα σύνορα, κι έκτοτε μπορούμε δυνητικά, να πάμε παντού, ακόμη και ως την Κίνα. Η κινεζική κυβέρνηση μας έχει παραχωρήσει άδειες για 30.000 δρομολόγια το χρόνο. Χρησιμοποιούμε επίσης και πλοία Rο-Rο για να μεταφέρουμε τα φορτηγά μας, όπως στην Ιταλία (Τεργέστη), Γαλλία, Μαύρη Θάλασσα, Σαουδική Αραβία, καθώς και μέσα σταθερής τροχιάς. Πολύ πρόσφατα, ένα τρένο μετέφερε κινεζικά εμπορεύματα στην Τσεχία. Η Τουρκία γίνεται logistics hub για την ευρύτερη περιοχή, και σίγουρα μας ενδιαφέρουν οι δυνατότητες που παρουσιάζει η διασύνδεση Κίνας-Ευρώπης.
ΕΡ.: Μπορείτε να παραλαμβάνετε φορτία από την κινεζική ενδοχώρα, ή μόνο από τα σύνορα;
F.S.: Επί του παρόντος, μόνο από τα σύνορα, υπάρχουν διαβουλεύσεις στο κοινοβούλιο. Η διαδρομή από την Κίνα στην Πράγα διαρκεί 14 ημέρες.
«Η βίζα για τους οδηγούς μας είναι ένας άδικος αναχρονισμός»
ΕΡ.: Στα σύνορά σας υπάρχουν πρόσθετα προβλήματα;
F.S.: Ναι, γεωπολιτικές αναταράξεις, προβλήματα σε Συρία, Ιράν, οπότε απομένει για εμάς η Κασπία, αλλά εκεί τα Rο-Rο πλοία είναι ελάχιστα, δεν επαρκούν.
ΕΡ.: Θέλετε να πείτε πως, με τις παρούσες συνθήκες επηρεάζεται το εμπόριο μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας;
F.S.: Σαφώς, με τους πιο συγκρατημένους υπολογισμούς, Ευρώπη και Τουρκία χάνουν 1,9 και 1,6 δις δολάρια ανά έτος. Ε.Ε. και Τουρκία χάνουν αυτή τη στιγμή 3,5 δις δολάρια από το πλέγμα των εμποδίων που υπάρχουν στην οδική Μεταφορά μεταξύ των δύο εμπορικών εταίρων. Το 40% της τουρκικής μεταφοράς το πραγματοποιούν Ευρωπαίοι συνάδελφοι. Στην Ιταλία, ό,τι προορίζεται για Τουρκία, μεταφέρεται με βουλγάρικα φορτηγά.
ΕΡ.: Η βίζα για τους Τούρκους οδηγούς σας δυσκολεύει;
F.S.: Προφανώς, οι οδηγοί μας δεν επιτρέπεται να παραμείνουν πάνω από 90 ημέρες ανά εξάμηνο στην Ευρώπη. Κάθε χρόνο, μας παραχωρούν 40.000 βίζες, και για να καταλάβετε, έχουμε ήδη ξεμείνει από τον Νοέμβρη τώρα που μιλάμε (Δεκέμβρης 2019). Η βίζα δεν έχει νόημα, είναι ένας τελείως άδικος αναχρονισμός. Ιστορικά, κανένας οδηγός φορτηγού δεν χρησιμοποίησε το επάγγελμα του αυτοκινητιστή για να… μεταναστεύσει σε άλλη χώρα.
Σημείωση: Το γεγονός, πάντως, ότι οι Τούρκοι εξαντλούν 35.000 άδειες που παίρνουν από Ελλάδα, δεν δικαιολογεί παράπονα. Αντίθετα, τα ελληνικά φορτηγά είναι εκείνα που αντιμετωπίζουν προβλήματα εισόδου και πολύωρων ελέγχων κατά τις διελεύσεις τους, με αποτέλεσμα να προκαλούνται μεγάλες καθυστερήσεις με επιπτώσεις στις παραδόσεις και στα ωράρια των οδηγών.