Μέχρι τον Αύγουστο του 2012, τα βαρέα οχήματα της Iveco κατασκευάζονταν στο Ουλμ της Γερμανίας. Εκείνη τη χρονιά, η γραμμή παραγωγής μετανάστευσε στον ευρωπαϊκό Νότο, και συγκεκριμένα στη Μαδρίτη, όπου κάποτε είχε την έδρα του ο ιστορικός κατασκευαστής Pegaso. Έχουν περάσει σχεδόν τριάντα χρόνια από τότε που η Iveco εξαγόρασε και ενσωμάτωσε τον κατασκευαστή με το φτερωτό άλογο ως λογότυπο στην εταιρική της ομπρέλα. Στον ευρωπαϊκό Νότο, η έννοια του ωραίου ντιζάιν είναι σίγουρα διαφορετική από την επικρατούσα άποψη στην προηγούμενη γειτονιά της Iveco στη Γερμανία, αλλά το νέο μοντέλο κατορθώνει να είναι ένας συγκερασμός μεσογειακής ιδιοσυγκρασίας και γερμανικής λιτότητας και αυτοσυγκράτησης στην έκφραση. Ένα είναι σίγουρο, το νέο Iveco έπρεπε να συνδυάζει και τα δύο στοιχεία –φαντεζί εξωτερικό ντιζάιν και ήπια ανανέωση του εσωτερικού της καμπίνας, με τρόπο που να ικανοποιεί τους υποψήφιους πελάτες.
Ιταλικό σχεδιαστικό μπρίο
Οι κατασκευαστές βαρέων οχημάτων είχαν αρχίσει τις περικοπές στην επένδυση κεφαλαίων για την εξέλιξη νέων μοντέλων ακόμη και πριν ξεσπάσει η πανδημία, η οποία τους υποχρέωσε σε νέο γύρο λιτότητας. Συνεπώς, στις μέρες μας, όταν φτάνει η ώρα για την ανανέωση ενός μοντέλου, προτιμάται η (κάποιες φορές, γενναία) αναβάθμιση αντί για το λανσάρισμα καινούργιας καμπίνας πάνω σε νέο σασί. Το βέβαιο είναι πως η Iveco προχώρησε σε ριζικές αλλαγές στο αμάξωμα της καμπίνας οι οποίες τραβούν αμέσως το βλέμμα, ενώ στο εσωτερικό δύσκολα εντοπίζεις αμέσως τις αλλαγές.
Αρχίζοντας από το ομολογουμένως γουστόζικο και εντυπωσιακό αμάξωμα, παρατηρούμε ότι ξεχωρίζει από μακριά, χάρη στον σχεδιασμό της μάσκας, και ειδικά της γρίλιας, η οποία είναι σχήματος «V» με τα πηχάκια να μεγαλώνουν σε μήκος κλιμακωτά όπως ανεβαίνουν προς το παρμπρίζ. Παρεμφερή σε εμφάνιση είναι και τα φώτα LED, με ένα έντονο «φρύδι» στο πάνω μέρος, το οποίο περιλαμβάνει με πολύ όμορφο τρόπο και τα φλας.
Βελτιώσεις παντού
Με μια δεύτερη ματιά, αποκαλύπτονται κι άλλες διαφορές. Η πόρτα ακολουθεί την καμπυλωτή σχεδίαση του εμπρός τμήματος του φορτηγού, και καλύπτει πλήρως τα σκαλοπάτια εισόδου, εκτός από το πρώτο. Τα χερούλια στο εξωτερικό είναι επίσης νέα, ούτε οριζόντια όπως πριν, ούτε κατακόρυφα, αλλά ανυψώνονται προς τα πίσω, όπως στο Volvo FH, σε γωνία περίπου 45 μοιρών. Αυτή η λύση πάντα μας άρεσε καθώς βρίσκεις την κατάλληλη λαβή σε κάθε περίπτωση.
Όλα τα παραπάνω όμως, δεν είναι παρά απλές ενδείξεις της δουλειάς που έχει γίνει στο νέο μοντέλο. Ο Alexander Sturm, υπεύθυνος του τμήματος Αξιολόγησης και Έγκρισης μεσαίων και βαρέων οχημάτων Iveco, περιγράφει γλαφυρά την έκταση των αλλαγών στο νέο μοντέλο: «Στη διάρκεια της εξέλιξης του οχήματος, καταγράψαμε, μελετήσαμε και βελτιώσαμε 2.000 εξαρτήματα και λειτουργίες».
Ο Heiko Brey, υπεύθυνος προϊόντος (ο οποίος φέρει και τον τίτλο Design Manager Engineering & Powertrain) προσθέτει ότι, στο σασί, υπάρχουν ακόμη περισσότερα νέα τμήματα σε σχέση με την καμπίνα, και παραθέτει μία μακρά λίστα αλλαγών. Αυτή ξεκινάει με το νέο σύστημα εξαγωγής, το οποίο, ακριβώς όπως και οι κινητήρες είναι ήδη έτοιμο για να καλύψει την αντιρρυπαντική νόρμα Euro 6e.
Συνεχίζει με τα αναβαθμισμένα φρένα που μπορούν πλέον να «σηκώσουν» μεγαλύτερη ροπή πέδησης, και τους αντίστοιχα τροποποιημένους άξονες. Επιπρόσθετα, τροποποιήθηκαν οι εγκάρσιες δοκοί του πλαισίου, το σύστημα ανάκλισης της καμπίνας, και ο κλιματισμός που τώρα είναι διαφορετικός.
Όλες οι ηλεκτρονικές μονάδες ελέγχου (control units), από αυτή που ελέγχει τον κινητήρα, μέχρι την αντίστοιχη για το κιβώτιο ταχυτήτων, τη θέρμανση και τον κλιματισμό, μέχρι το σύστημα πολυμέσων (infotainment), σύμφωνα με την Iveco, έχουν βελτιωθεί ή αντικατασταθεί.
Οι διακόπτες σε ταμπλό και κονσόλα έχουν τώρα πιο μοντέρνα εμφάνιση και ο χειρισμός του αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων δεν γίνεται από κάποιο μοχλοδιακόπτη στην κολώνα του τιμονιού, αλλά από τρία πλήκτρα στα δεξιά του πίνακα οργάνων. Στους εξωτερικούς καθρέπτες έχουν αλλάξει θέση τα ευρυγώνια με τα κύρια κάτοπτρα.
Αυξημένη εκμετάλλευση
Παρόλα αυτά, είναι λάθος να νομίζει κάποιος ότι, η Iveco δεν άλλαξε πράγματα στο εσωτερικό της καμπίνας. Η μόνη διαφορά του εσωτερικού με τη ρηξικέλευθη μορφή του αμαξώματος είναι πως, οι σχεδιαστές ακολούθησαν αντίθετες πρακτικές –το αμάξωμα είναι εντελώς νέο «κέλυφος» πάνω σε υφιστάμενη δομή, ενώ στο εσωτερικό έχουμε νέα τεχνολογία και εξαρτήματα τοποθετημένα, κρυμμένα… επιμελώς σχεδόν σε γνώριμες επιφάνειες. Εξαίρεση αποτελεί η νέα υψηλή οροφή, με τον έξτρα ωφέλιμο όγκο εμπρός, πάνω από το παρμπρίζ. Το κέρδος για τον οδηγό, είναι περισσότερο βάθος στα εμπρός ντουλάπια, τα οποία τώρα έχουν συνολική χωρητικότητα 210 λίτρα, αντί των 140 του προηγούμενου μοντέλου.
Η δεύτερη, άμεσα αντιληπτή αλλαγή αφορά στο τούνελ του κινητήρα, το οποίο χαμήλωσε σημαντικά, κι από τα 220 χιλιοστά ύψος, δεν ξεπερνά τώρα τα 115. Οι μηχανικοί το κατόρθωσαν αυτό, με την ίδια πρακτική που ακολουθούν όλες οι εταιρείες, αναρτώντας δηλαδή, την καμπίνα λίγο ψηλότερα στο σασί. Υποθέτουμε ότι, συνολικά, η καμπίνα μετακινήθηκε περίπου 90 χιλιοστά ψηλότερα. Η απόσταση από το έδαφος μέχρι το κατώφλι εισόδου στην καμπίνα είναι τώρα αυξημένη κατά ακριβώς 90 χιλιοστά –από τα 1.520 ανέβηκε στα 1.610.
Το ωφέλιμο ύψος στο εσωτερικό είναι πανομοιότυπο με αυτό του προηγούμενου μοντέλου, περίπου 2,10 μέτρα και παρά το γεγονός ότι το τούνελ του κινητήρα είναι 2.025 χιλιοστά, ή περίπου 13 εκατοστά περισσότερο απ’ ότι στο προηγούμενο μοντέλο, ο συνολικός ωφέλιμος όγκος παραμένει απαράλλαχτος στα 8,4 κυβικά μέτρα και αυτό οφείλεται σε ορισμένες επιτυχείς επεμβάσεις: τα παραπέτια στις βάσεις των παραθύρων είναι τώρα μεγαλύτερα, και η ταπετσαρία στο πίσω τοίχωμα πιο παχιά.
Στο χώρο ανάπαυσης ξεχωρίζει μία ικανοποιητική κονσόλα στο μέσον του πίσω τοιχώματος για άμεση πρόσβαση σε λειτουργίες όπως φωτισμό, ηχοσύνολο, βοηθητική θέρμανση, κλείδωμα πόρτας κ.ά. Αρκετές, επίσης λειτουργίες είναι διαθέσιμες στο κινητό του οδηγού μέσω της εφαρμογής MyIveco Easy Way. Το κρεβάτι διαθέτει τώρα ένα πολύ χρήσιμο ρυθμιζόμενο κεφαλάρι (στην πλευρά του οδηγού) και ακόμη δύο ανοιχτές εσοχές στους πλευρικούς τοίχους, και στα δύο άκρα του κρεβατιού, προσφέρουν επάρκεια χώρου αποθήκευσης προσωπικών αντικειμένων. Με λίγα λόγια, το νέο Iveco προσφέρει πολλά περισσότερα σε λύσεις αποθήκευσης απ’ όσα υποθέτεις με μία πρώτη, γρήγορη ματιά. Ειδικά στον χώρο κάτω από το κρεβάτι, υπάρχουν δύο μεγάλα συρόμενα ντουλάπια, τα οποία είτε θα δεχτούν σημαντικό όγκο (γύρω στα 160 λίτρα) αποσκευών του οδηγού, ή μπορούν εναλλακτικά να παραγγελθούν ως ψυγεία χωρητικότητας 46 λίτρων έκαστο.
Αν προσθέσουμε και τα δύο εξωτερικά ντουλάπια, ένα σε κάθε πλευρά του οχήματος, το νέο μοντέλο έχει σημαντικά μεγαλύτερους κλειστούς αποθηκευτικούς χώρους σε σχέση με το Stralis: από τα 600 λίτρα έχουν πάει τώρα στα περίπου 800. Διαφορετική είναι και η πρόσβαση στο κάτω κρεβάτι, όπου πλέον ο οδηγός μπορεί να πάει όχι μόνο κινούμενος πίσω από το κάθισμά του, αλλά και, με τον ίδιο τρόπο, από το κάθισμα του συνοδηγού. Το συγκεκριμένο κάθισμα (του συνοδηγού) έχει τώρα και δυνατότητα περιστροφής. Το πλάτος του στρώματος είναι 680 χιλιοστά, με το επεκτεινόμενο τμήμα στο κέντρο να φτάνει τα 780 (πριν ήταν 750 χιλιοστά).
Θέση οδήγησης
Από τη θέση οδήγησης, αρχίζεις να διακρίνεις κι άλλες, λιγότερο εμφανείς αλλαγές. Κύρια, ανάμεσά τους, το νέο τιμόνι, το οποίο προαιρετικά μπορεί να έχει φλατ στεφάνη στο κάτω μέρος (flat bottom). Κι αν στα επιβατικά οχήματα μία τέτοια επιλογή έχει να κάνει με λόγους στυλ, εδώ βολεύει πολύ τους πιο ευτραφείς οδηγούς καθώς βολεύονται πιο εύκολα. Αξιοσημείωτη είναι η καλή δουλειά που έχει γίνει με τα χειριστήρια πολλαπλών λειτουργιών στο τιμόνι. Αντί να είναι διάσπαρτα στις ακτίνες του τιμονιού όπως στο Stralis, τώρα είναι τακτοποιημένα σε δύο ομάδες αριστερά και δεξιά. Στα αριστερά υπάρχουν τα χειριστήρια για τη χρήση του τηλεφώνου και παρεμφερείς λειτουργίες, και δεξιά υπάρχουν όλα τα πλήκτρα που παλαιότερα έβρισκες στα δεξιά του ταμπλό, όπως cruise control. Ο διακόπτης για την εμπλοκή του υδραυλικού συστήματος μετάδοσης της εκίνησης στον εμπρός άξονα –«Hi-Traction, όπως το ονομάζει η Iveco– που ήταν επίσης τοποθετημένος δεξιά του πίνακα οργάνων, βρίσκεται τώρα αριστερά από το μόνιτορ της κεντρικής κονσόλας.
Ο χώρος στα δεξιά του ταμπλό είναι σχετικά απλός, χωρίς πολλά πράγματα πέρα από την υποδοχή για το κλειδί, το μπουτόν εκκίνησης και το γνώριμο πάνελ με τα τρία πλήκτρα για τις βασικές λειτουργίες του αυτοματοποιημένου κιβωτίου ταχυτήτων. Πιο κάτω, βρίσκεται ο διακόπτης για το κλείδωμα διαφορικού, ενώ στο κέντρο του ταμπλό δεσπόζει η πολύ μεγάλη κεντρική κονσόλα, στην οποία φιλοξενούνται μία οθόνη, και δύο συστοιχίες πλήκτρων. Ακριβώς από κάτω είναι τα ακροφύσια του κλιματισμού, και μία νέα σειρά με διακόπτες. Ακολούθως, υπάρχει ένα άνοιγμα (νέο και αυτό) στο οποίο θα χωρέσουν δύο με τρία πακέτα τσιγάρα, καθώς και ο μοχλός για το χειρόφρενο με κάλυμμα από τεχνητό δέρμα στη βάση του. Η κονσόλα συμπληρώνεται από μία μεγάλη βάση η οποία ακουμπάει σχεδόν στο τούνελ του κινητήρα, διαθέτει 4 συνολικά ποτηροθήκες, κι ένα συρτάρι στο οποίο θα χωρέσουν έγγραφα μεγέθους έως Α4. Ευπρόσδεκτοι είναι και οι αισθητήρες φωτός και βροχής που απουσίαζαν από τον προκάτοχο. Μπροστά από τη θέση του συνοδηγού τέλος, το πάχος του ταμπλό έχει μειωθεί και έχει καταργηθεί το ντουλαπάκι. Στη θέση του υπάρχει τώρα ένα πολύ κομψό συρόμενο και αναδιπλούμενο τραπεζάκι.
Οδήγηση
Στο δρόμο, ο κινητήρας Cursor 11 αποδεικνύει, χωρίς μάλιστα ιδιαίτερη προσπάθεια ότι, 480 hp και 2.600 Nm από μία χωρητικότητα μόλις έντεκα λίτρων αρκούν, έστω και αν το αυτοκίνητο εντάσσεται σε μια κατηγορία όπου κανόνας είναι τα μηχανικά σύνολα των 13 λίτρων. Η τεχνογνωσία που έχει η FTP στην κατασκευή κινητήρων είναι πραγματικά μοναδική. Ο Cursor δουλεύει σαν ρολόι, χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, και δεν υπάρχει περίπτωση να νιώσεις την πίεση των 26 bar στην οποία δουλεύει υπό πλήρες φορτίο. Το γεγονός ότι, ο θόρυβος που φτάνει από το… μηχανοστάσιο στο αυτί του οδηγού είναι ελάχιστος, μαρτυρά το επίπεδο της σωστής δουλειάς που έχει γίνει στην ηχομόνωση του νέου Iveco X-Way.
Το κιβώτιο ταχυτήτων είναι ένα αυτοματοποιημένο Traxon της ZF (με τέσσερις σχέσεις όπισθεν για την περίσταση), δουλεύει επίσης εξαιρετικά, με πολύ γλυκές αλλαγές, και πάντα με απόλυτη ακρίβεια στο πότε πρέπει να ανεβάσει ή να κατεβάσει σχέση. Πρόκειται για ένα άριστο πάντρεμα του κινητήρα της Iveco με το σασμάν της ZF που γίνεται αντιληπτό στις διαφορετικές συνθήκες οδήγησης (π.χ. απότομες ανηφόρες).
Το σύστημα διεύθυνσης είναι επίσης ακριβές, και η ανάρτηση επιδέξια ρυθμισμένη, με συγκροτημένη, σχεδόν ευχάριστη αίσθηση τόσο στην άσφαλτο, όσο και στο εργοτάξιο. Σε αυτή, την πρώτη, αποκλειστική δοκιμή του νέου Iveco X-Way αποδείχθηκε δύσκολο να βρούμε ψεγάδι. Ίσως μόνο τα φρένα θα μπορούσαν να είχαν πιο ήπιο αρχικό «δάγκωμα». Στο δια ταύτα είναι δύσκολο να μην εκτιμήσεις το πολυσυλλεκτικό δημιούργημα της Iveco: εξωτερικά έχει το φλογερό ιταλο-ιβηρικό ταμπεραμέντο των σχεδιαστών του, και στο εσωτερικό κυριαρχεί η προσγειωμένη προσέγγιση των Γερμανών μηχανικών στο Ουλμ. Και στα σωθικά του, κινητήρα/γραμμή μετάδοσης κίνησης μια δυνατή μηχανή υπερ-υψηλής ακρίβειας αναλαμβάνει τη διαχείριση ενός σχεδόν απολαυστικού εργαλείου.
