Τα στατιστικά στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν πως μέχρι το 2050 τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικούν σε πόλεις και πως το 2030, 700 πόλεις στον κόσμο θα έχουν πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους έκαστη. Ποιος θα είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος μεταφοράς αγαθών το 2030; Πώς μπορεί να μειωθεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση στις πόλεις; Πώς θα είναι η ζωή στις πόλεις του μέλλοντος; Η Mercedes παίρνει θέση και υιοθετεί μια ολιστική προσέγγιση στο ζήτημα της αστικοποίησης. Το Vision URBANETIC της Mercedes είναι το όχημα – όραμα που προσφέρει αποδοτική, άνετη και κατά παραγγελία κινητικότητα στην πόλη του μέλλοντος.
Ένα όχημα – όραμα: Vision Urbanetic
Η Mercedes παρουσίασε το αυτόνομο όχημα με το όνομα Vision URBANETIC που ανταποκρίνεται σε κάθε ανάγκη μετακίνησης στην πόλη ενός, όχι και τόσο μακρινού, μέλλοντος. Πρόκειται για ένα ηλεκτρικό και αυτόνομα οδηγούμενο πλαίσιο - σασί με τροχούς (σαν skateboard) και μπαταρίες επάνω στο οποίο «κουμπώνει» άλλοτε η καμπίνα μεταφοράς επιβατών και άλλοτε η μονάδα μεταφοράς φορτίων. Το Vision URBANETIC πρωτοπορεί γιατί καταργεί τη διάκριση ανάμεσα στη μετακίνηση επιβατών και τη μεταφορά αγαθών καθώς η εναλλαγή αμαξωμάτων γίνεται είτε χειροκίνητα είτε αυτόματα μέσα σε λίγα λεπτά.
Φανταστείτε ένα σασί sprinter 5,14 μέτρων με φουτουριστική σχεδίαση, επάνω στο οποίο εύκολα και γρήγορα προσαρμόζονται είτε καμπίνα με αναπαυτικούς καναπέδες είτε κλούβα 2 ορόφων. Με δεδομένο ότι κινείται αυτόνομα, δεν υφίσταται ανάγκη τιμονιού ή οδηγού και άρα υπάρχει πλήρης εκμετάλλευση του μήκους. Έτσι λοιπόν, ένα σασί και δύο αμαξώματα συνθέτουν την ολιστική προσέγγιση της Mercedes στο ζήτημα της αστικής μετακίνησης ανθρώπων και εμπορευμάτων. Το ηλεκτροκίνητο πλαίσιο- σασί έχει μήκος 5,14 μέτρα. Το αμάξωμα – μεταφοράς επιβατών φιλοξενεί έως 12 άτομα ενώ το αμάξωμα – μεταφοράς φορτίου έχει μήκος 3,7 μέτρα και χωρητικότητα έως 10 ευρωπαλέτες. Στην πράξη άνετα κάθονται 8 ενήλικες ενώ το ωφέλιμο βάρος φορτίου παρέμεινε άγνωστο.
Η Mercedes πέρα από κατασκευαστής αυτόνομων οχημάτων φιλοδοξεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαχείριση στόλου και στην παροχή υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων. Η απάντηση στην αστικοποίηση είναι η ψηφιοποίηση. Μέσω της ψηφιοποίησης, η προσφορά και η ζήτηση καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο και τα διαθέσιμα οχήματα αξιοποιούνται κατά το βέλτιστο. Πόλεις, δήμοι, επιχειρήσεις, μεταφορικές εταιρείες και ιδιώτες παραγγέλνουν το όχημα που καλύπτει τις ανάγκες τους σε μια δεδομένη στιγμή.
Τα αυτόνομα βαν βρίσκουν εφαρμογή σε ειδικούς κλειστούς χώρους όπως αεροδρόμια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, προκαθορισμένα δρομολόγια αστικών διανομών αλλά και ελεύθερες διαδρομές ιδιωτών.
Στο εσωτερικό της επιβατικής έκδοσης δεν είναι η άνεση που σε κερδίζει. Εξάλλου, προορίζεται για μεταφορές δημόσιας χρήσης είτε από συγκοινωνιακούς φορείς είτε από ιδιωτικές εταιρείες τύπου uber. Σε κερδίζει ο σχεδιασμός, ο υψηλής τεχνολογίας παρεχόμενος εξοπλισμός και η απόλυτη ησυχία. Η γυάλινη οροφή του εκτός από άπλετο φως παρέχει και χρήσιμες πληροφορίες. Η στεφάνη της οροφής λειτουργεί συνεχώς σαν gps επάνω στην οποία ενώ μετακινείσαι παρακολουθείς όχι μόνο πού βρίσκεσαι αλλά και τα σημεία ενδιαφέροντος (θέατρα, εστιατόρια, τράπεζες κλπ) σε κοντινή ακτίνα ενώ, για τους πιο ρομαντικούς, διευρύνεται η ακτίνα τόσο που σου δείχνει πού βρίσκονται ο Άρης, ο Δίας και οι υπόλοιποι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Από την άλλη, το Vision URBANETIC μεταφοράς φορτίου έχει πιο απλό σχεδιασμό. Πηγή έμπνευσης η κλασική βαλίτσα samsonite: κομψή, αθόρυβη, μεγάλης χωρητικότητας και με εγγυημένη απόδοση. Η έκδοση που είδαμε διαθέτει δύο ορόφους με ράφι και χωράει έως 10 ευρωπαλέτες αγνώστου όμως προς το παρόν ωφέλιμου βάρους. Η χωρητικότητά του είναι 10 κυβ.μ. και συνεργάζεται με πλήρως αυτοματοποιημένα συστήματα μεταφοράς φορτίου (κλαρκ) που επίσης αυτοματοποιημένα τοποθετούν το εμπόρευμα στο κατάλληλο σημείο. Στη συνέχεια ως αυτοοδηγούμενο κινείται στην πόλη και πραγματοποιεί διανομές last mile στον τελικό παραλήπτη. Το αυτοοδηγούμενο πλαίσιο μπορεί να δεχθεί και πλήθος άλλων αμαξωμάτων για χρήση από άλλους κλάδους. Πλήρως δικτυωμένο το Vision URBANETIC αποτελεί μέρος ενός οικοσυστήματος. Αυτό το οικοσύστημα η Mercedes το φαντάζεται ως μία πλατφόρμα όπου οι επαγγελματικές μεταφορές και οι μετακινήσεις ιδιωτών μεταδίδονται ψηφιακά. Το Vision URBANETIC αναλύει τοπικές πληροφορίες και τρέχουσες ανάγκες μετακίνησης. Μάλιστα, κάνει ένα βήμα παραπέρα και μαθαίνει από αυτές. Πρόκειται δηλαδή για ένα όχημα που είναι σε θέση να προβλέπει και να ανταποκρίνεται σε μελλοντικές ανάγκες μιας πόλης ή μιας επιχείρησης.
Σχεδίαση εμπνευσμένη από τη φύση
Η παραμετρική σχεδίαση του οχήματος επιβατών αν μη τι άλλο μας εξέπληξε. Στο περιθώριο της παρουσίασης είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον σχεδιαστή του Vision URBANETIC Kai Sieber. Μια νέα μητέρα με το μωρό της στο δρόμο, ένας νεαρός που βγάζει βόλτα τον σκύλο του, ένα έντομο και ένα αυγό αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τον ίδιο και την ομάδα του που σχεδίασαν το αυτοκίνητο στο χέρι σαν σκίτσα. Και πράγματι το όχημα έχει σχήμα αυγού και μόλις περνάς στο εσωτερικό έχεις 2 επιλογές: είτε να «χουχουλιάσεις» στα πίσω καθίσματα κόκκινου χρώματος -αν για παράδειγμα απέχει αρκετά ο προορισμός σου- είτε να περάσεις μπροστά «στην πλώρη» γιανα απολαύσεις τη θέα. Καθώς κινείται το Vision URBANETIC ανοίγει σαν έντομο τα φτερά του – που αποτελούν τους αισθητήρες του. Η μητέρα με το μωρό και ο νεαρός με τον σκύλο – και οι δύο χρήστες έχουν τρωτά σημεία οδικής συμπεριφοράς– μπορούν να νιώθουν ασφαλείς καθώς πλησιάζουν το Vision URBANETIC μιας και το περίγραμμά τους αντικατοπτρίζεται στις εξωτερικές του επιφάνειες, πράγμα που σημαίνει ότι το αυτοοδηγούμενο τους έχει αντιληφθεί. Η σχεδιαστική ομάδα της Mercedes στην Αμερική κλήθηκε να αντιμετωπίσει ένα ακόμα ζήτημα, αυτό του διαχωρισμού των αυτοοδηγούμενων μεταξύ τους. Πιο πρακτικά το πρόβλημα ήταν το εξής: Έχεις καλέσει από το smartphone σου ένα αυτοοδηγούμενο για να σε μεταφέρει στον προορισμό σου. Ή για να σου φέρει το delivery που παρήγγειλες. Μέσω εφαρμογής στο κινητό σε ενημερώνει ότι έφτασε στην πόρτα σου. Βγαίνεις και βλέπεις τρία ίδια αυτοοδηγούμενα στη σειρά παρκαρισμένα γιατί ενδεχομένως και ο γείτονας έχει κάνει το ίδιο. Ποιο είναι το δικό σου; Η εφαρμογή στο smartphone θα σε ειδοποιήσει για το χρώμα και τον αριθμό στη μάσκα του Vision URBANETIC και το πρόβλημα λύθηκε!
Κοινωνική Αποδοχή
Ίσως, η κοινωνική αποδοχή και η συνύπαρξη στο οδικό δίκτυο με τα συμβατικά αυτοκίνητα να αποτελεί και τη μεγαλύτερη πρόκληση για τους κατασκευαστές αυτοοδηγούμενων οχημάτων.
Πράγματι, η δημιουργία εμπιστοσύνης ενός αυτοοδηγούμενου με τον έξω κόσμο αποτελεί καίριο ζήτημα. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο σχεδιασμός της Mercedes υιοθετεί τις νέες τάσεις. Και οι δύο τύποι αμαξώματος (επιβατικό / διανομών) έχουν ενσωματώσει στη μάσκα τους μεγάλες οθόνες που με κοινώς αποδεκτά χρώματα (πράσινο – κόκκινο) και λέξεις (στάση, αναχώρηση, καλωσήρθατε κλπ) ενημερώνει τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου για τις προθέσεις του. Επίσης, τα χρώματα διαχωρίζουν και μεταξύ τους τα Vision URBANETIC όπως και τα συμβατικά αυτοκίνητα.
Όσο και αν όλα τα παραπάνω μοιάζουν με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ο Volker Mornhinweg, επικεφαλής της Mercedes Benz Vans, δηλώνει εμφατικά πως το Vision URBANETIC δεν είναι απλώς ένα όραμα ή ένα σχεδιαστικό παιχνίδι και πως η ομάδα του εργάζεται για να καλύψει τις επερχόμενες ανάγκες των πελατών του (δήμοι, εταιρείες και ιδιώτες) το όχι και τόσο μακρινό τελικά 2030.
Η ανάγκη που δεν καλύπτει κανένα μέχρι σήμερα αυτοοδηγούμενο είναι η χαρά της οδήγησης, αν και δεν αποκλείεται να βρεθεί τρόπος για να ικανοποιηθεί και αυτή η αίσθηση.
