Τέσσερις (συν μία) σημαντικές επέτειοι καθιστούν το 2021 μια πολύ ξεχωριστή χρονιά για τη Daimler Trucks & Buses. Συγκεκριμένα, το 1896 ο Gottlieb Daimler παρουσίασε το πρώτο φορτηγό και το 1951 ο Otto Kassbohrer ακολούθησε με το πρώτο λεωφορείο της ιστορίας με αυτοφερόμενο αμάξωμα, το Setra. Πέντε χρόνια πριν, η πρωτότυπη έκδοση του Unimog έκανε παγκόσμια αίσθηση.
Περνώντας στη σύγχρονη ιστορία, το 1996 το Mercedes-Benz Actros είδε για πρώτη φορά το φως της ημέρας. Την ίδια χρονιά, ιδρύθηκε και η Omniplus, η εταιρεία που είναι υπεύθυνη για το after sales των λεωφορείων της EvoBus (Mercedes-Benz και Setra). Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή…
1896 – Το πρώτο φορτηγό
Ο κόσμος δεν ήταν έτοιμος 125 χρόνια πριν για το όχημα με τις ξύλινες, επενδεδυμένες με σίδερο, ρόδες που παρουσίασε ο Gottlieb Daimler. Απόδειξη είναι πως στη Γερμανία δεν μπορούσε να βρεθεί αγοραστής, ενώ και στην Αγγλία όπου τελικά πωλήθηκε το όχημα, ένα μέλος του πληρώματος έπρεπε να περπατάει μπροστά, κουνώντας μια κόκκινη σημαία, για να προειδοποιεί τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου. Ωστόσο, αυτό το μεταφορικό μέσο με τον οπίσθια τοποθετημένο, δικύλινδρο κινητήρα χωρητικότητας 1,06 λίτρων και απόδοσης 4 ίππων, έμελλε να γράψει ιστορία στις μεταφορές φορτίων.
Το όχημα του Gottlieb Daimler, έγινε γνωστό ως «Phoenix» (φοίνικας) και ουσιαστικά είχε λίγα κοινά με αυτό που έχουμε στο μυαλό μας ως φορτηγό, καθώς η διαφορά με τα οχήματα της εποχής ήταν πως επρόκειτο για μια αυτοκινούμενη άμαξα από την οποία έλειπαν τα (τετράποδα) άλογα. Το σασί του ήταν εφοδιασμένο με φύλλα σούστας, τα οποία είχαν τοποθετηθεί εγκάρσια στο μπροστινό μέρος, όπως και με ελικοειδή ελατήρια στο πίσω μέρος. Η ανάρτηση δεν ήταν απαραίτητη μόνο λόγω της κακής κατάστασης των δρόμων, αλλά και επειδή ο κινητήρας ήταν πολύ ευαίσθητος σε δονήσεις.
Όσον αφορά στη γραμμή μετάδοσης της κίνησης, ένας ιμάντας μετέφερε την ισχύ του κινητήρα σε έναν άξονα που ήταν τοποθετημένος εγκάρσια στον διαμήκη άξονα του οχήματος. Κάθε άκρο του άξονα ήταν εφοδιασμένο με έναν οδοντωτό τροχό, ένα μικρό γρανάζι. Κάθε δόντι στο γρανάζι εμπλεκόταν με τα εσωτερικά δόντια ενός δακτυλιοειδούς γραναζιού, που ήταν σταθερά συνδεδεμένο με τον κινητήριο τροχό. Πολύ αργότερα, αυτή η κατασκευή επρόκειτο να γίνει σήμα κατατεθέν των φορτηγών της Mercedes-Benz, με τους πλανητικού τύπου άξονες να δίνουν το «παρών» ακόμα και σήμερα στα SK (βαρέως τύπου) φορτηγά του κατασκευαστικού κλάδου.
1946 – Το πρωτότυπο Unimog
Πριν από 75 χρόνια, το «Prototype 1» Unimog ολοκλήρωσε την πρώτη του δοκιμαστική βόλτα, έχοντας πίσω από το τιμόνι του τον ίδιο τον σχεδιαστή του, Heinrich Rosler. Το πρωτότυπο όχημα δεν είχε καμπίνα και ήταν φορτωμένο με ξυλεία, με τη δοκιμή να λαμβάνει χώρα στους κακοτράχαλους δασικούς δρόμους κοντά στην πόλη Σβέμπις Γκμυντ. Η δημιουργία του Unimog είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δύσκολη μεταπολεμική περίοδο, κατά την οποία η Γερμανία υπέφερε από ελλείψεις στις προμήθειες. Ειδικά το 1945 και το 1946, υπήρχε τρομερή έλλειψη τροφής, μια κατάσταση που έδωσε στον Albert Friedrich -ο οποίος για πολλά χρόνια ήταν επικεφαλής της ανάπτυξης κινητήρων αεροσκαφών στην Daimler-Benz AG- την ιδέα ενός γεωργικού μηχανοκίνητου οχήματος που θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας.
Μετά το τέλος του πολέμου, ο Albert Friedrich ανανέωσε τις επαφές του με την Erhard & Sohne, την εταιρεία μεταλλικών κατασκευών που αποτελούσε προμηθευτή της Daimler-Benz στο Σβέμπις Γκμυντ. Τον Δεκέμβριο του 1945 άρχισε να λειτουργεί το αρμόδιο τμήμα για την αγορά γεωργικών προϊόντων και στις 2 Ιανουαρίου 1946 ανέλαβε επικεφαλής ο αρχισχεδιαστής, Heinrich Rosler. Σε λίγες μόνο εβδομάδες, αναπτύχθηκε ένα νέο σχέδιο, με τον κινητήρα και το κιβώτιο ταχυτήτων να τοποθετούνται απευθείας στα δεξιά του κέντρου του οχήματος. Αυτό επέτρεψε στους σωλήνες ροπής - που προστατεύουν τους κινητήριους άξονες - να βρίσκονται σε ορθή γωνία προς τους άξονες και έτσι να απαιτούνται μόνο τέσσερις συνδέσεις της γραμμής κίνησης με το πλαίσιο. Σημειώνεται, πως αυτή η αρχιτεκτονική θα συνεχίσει, 75 χρόνια αργότερα, να χρησιμοποιείται στα Unimog σειράς U 4023 / U 5023. Αξίζει να αναφερθεί, ακόμα, πως τον Μάρτιο του 1946, ο Hans Zabel από το Gaggenau, ο οποίος ήταν μέρος του έργου από την αρχή, επινόησε τον όρο Unimog (Universal-Motor-Gerat, δηλ. παγκόσμιο μηχανοκίνητο μηχάνημα) και τον Οκτώβριο του 1946 πραγματοποιήθηκε το πρώτο test drive.
1951 – Το πρώτο λεωφορείο Setra
Πέντε χρόνια αργότερα, το 1951, η εταιρεία Kassbohrer Fahrzeugwerke με έδρα το Ουλμ, παρουσίασε το S 8, ένα μοντέλο που έδωσε στην εταιρεία το όνομα Setra (διαβάστε την αναλυτική παρουσίαση στο Τ&Τ Μαΐου 2020), το οποίο αποτελεί συντομογραφία του «selbsttragend» (αυτοφερόμενο). Το πρώτο λεωφορείο που κατασκευάστηκε σε γραμμή παραγωγής με αυτοφερόμενο αμάξωμα, πίσω κινητήρα και κίνηση στον πίσω άξονα, παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου (IAA) στη Φρανκφούρτη. Κατά τα τελευταία 70 χρόνια, η μάρκα έχει λανσάρει έξι σειρές μοντέλων, με τη σημερινή της ναυαρχίδα, το S 531 DT, να αποτελεί ένα διώροφο λεωφορείο από τη σειρά Setra TopClass 500 (διαβάστε τη δοκιμή στο Τ&Τ Μαΐου 2019).
Σημειώνεται, πως το 1996, ένα μόλις χρόνο αφού οι Mercedes-Benz Buses και Setra είχαν ενωθεί για να δημιουργήσουν την EvoBus GmbH, ιδρύθηκε η Omniplus, η εταιρεία που είναι υπεύθυνη για τη συντήρηση και το after-sales των δύο εταιρειών. Σήμερα, η Omniplus διαθέτει ένα δίκτυο 650 κέντρων σε 42 ευρωπαϊκές χώρες και προσφέρει υπηρεσίες εξειδικευμένες στα λεωφορεία, γνήσια ανταλλακτικά, ψηφιακές υπηρεσίες και σεμινάρια εκπαίδευσης.
1996 – Η γέννηση του Mercedes-Benz Actros
Την ίδια χρονιά, στα τέλη Σεπτεμβρίου 1996, η Mercedes-Benz παρουσίασε ένα νέο βαρύ φορτηγό στην έκθεση IAA. Λόγος γίνεται για το Actros, το οποίο αποτέλεσε το πρώτο φορτηγό που εφοδιάστηκε με δισκόφρενα και το ηλεκτρονικό σύστημα φρένων (EBS), τα οποία το κατέστησαν το ασφαλέστερο όχημα στην κατηγορία του. Μεταξύ άλλων, τα διαστήματα συντήρησης επεκτάθηκαν κατά περισσότερο από το διπλάσιο, η κατανάλωση καυσίμου μειώθηκε κατά 3-7% και το ωφέλιμο φορτίο αυξήθηκε έως και κατά 400 κιλά. Χάρη στο σύστημα πέδησης τεχνολογίας «Telligent», ήταν δυνατή η μείωση της απόστασης ακινητοποίησης του Actros με ταχύτητα 85 χλμ./ώρα, σε απόσταση ίση με το μήκος του συνδυασμού τράκτορα-ρυμουλκούμενου! Οι μηχανικοί σχεδίασης έδωσαν επίσης μεγάλη προσοχή σε λεπτομέρειες, όπως για παράδειγμα στα νέα πτερύγια που μείωναν το σπρέι νερού κατά την οδήγηση σε βροχή.
Βελτιώθηκε επίσης και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του οχήματος, χάρη στους αποδοτικότερους V-κινητήρες και στην αναβάθμιση της παραγωγικής διαδικασίας, όπου οι ενεργειακές απαιτήσεις μειώθηκαν κατά σχεδόν 50%. Επιπλέον, οι νέες καμπίνες παρείχαν στους επιβάτες έως και 47% περισσότερο χώρο και σχεδιάστηκαν ειδικά για να καλύψουν τις ανάγκες των οδηγών. Οι καμπίνες ήταν και πιο ασφαλείς, καθώς είχαν περάσει από εκτεταμένες δοκιμές πρόσκρουσης, τόσο σε προσομοίωση όσο και σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης. Νέα στοιχεία ήταν ακόμα οι αερόσακοι και τα καθίσματα με ζώνες ασφαλείας με προεντατήρες.
Κατόπιν όλων των παραπάνω, καταλαβαίνει κανείς πως μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός, πως κάθε νέα γενιά του Actros ψηφίζεται ως «Φορτηγό της Χρονιάς», με το σύγχρονο μοντέλο να αποτελεί ένα «τεχνολογικό διαμάντι», στο οποίο δείχνει να έχει κατασταλάξει ιδανικά η εμπειρία 25 χρόνων.
